ILPB2/436-301/13-2/WS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.:Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku (data wpływu 18 listopada 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umów pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 18 listopada 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług oraz podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umów pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

"Z" Sp. z o.o. (dalej: Spółka, Wnioskodawca) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Głównym przedmiotem działalności Spółki jest przetwarzanie i konserwowanie owoców i warzyw (PKD 10.39.Z) oraz magazynowanie i przechowywanie pozostałych towarów (PKD 52.10.B).

Ponadto, zgodnie z późn. zm. obecnie wprowadzanymi przez Wnioskodawcę w umowie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, Spółka może świadczyć usługi finansowe. W szczególności Spółka kieruje obecnie do sądu rejestrowego wniosek o dopisanie do jej przedmiotu działalności usług sklasyfikowanych w PKD jako: 64.92 "pozostałe usługi udzielania kredytów" oraz 64.99"Pozostałe usługi finansowe (z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych), gdzie indziej niesklasyfikowane", ponieważ taką działalność Spółka zamierza również prowadzić.

Spółka jest częścią niepodatkowej grupy kapitałowej, w której skład wchodzą podmioty zarejestrowane w Polsce jako czynni podatnicy podatku od towarów i usług. Spółka zamierza udzielać powyższym podmiotom powiązanym, spółkom z ograniczoną odpowiedzialnością, odpłatnych pożyczek. Nie jest wykluczone, że Spółka będzie również otrzymywać pożyczki od podmiotów powiązanych. Umowy te zostałyby zawarte na terenie Polski i tu byłyby wykonywane. Oprocentowanie pożyczek opierałoby się na zasadach rynkowych i uwzględniałoby przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dotyczące zasad rozliczeń między podmiotami powiązanymi. Pożyczki zawierane będą w celu sfinansowania bieżącej działalności operacyjnej, tj. na zakup środków produkcji oraz spłatę zobowiązań. Forma i termin spłaty pożyczek będą ujęte przez Spółki każdorazowo w odpowiednich umowach pożyczki.

Na należne odsetki Spółka będzie swoim pożyczkobiorcom wystawiać faktury VAT i będzie ujmować je w odpowiednim rejestrze sprzedaży VAT. Za podstawę opodatkowania dla celów VAT Spółka przyjmie należne odsetki stanowiące wynagrodzenie z tytułu udzielonej pożyczki. Analogicznie, w przypadku gdy Spółka występować będzie jako pożyczkobiorca, będzie otrzymywać od podmiotów powiązanych, występujących jako pożyczkodawcy, faktury VAT.

W ramach udzielenia pożyczki między stronami może nie dojść do fizycznego przepływu środków pieniężnych. W to miejsce strony mogą dokonać umownego potrącenia prawa jednej ze stron do otrzymania środków pieniężnych ze wzajemnym roszczeniem drugiej strony o zapłatę ceny sprzedaży, związanym w szczególności z wcześniejszą transakcją kupna-sprzedaży lub świadczeniem usług.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania w odniesieniu do podatku od czynności cywilnoprawnych.

1. Czy pożyczki udzielane przez Wnioskodawcę będą podlegały wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych.

2. Czy pożyczki otrzymywane przez Wnioskodawcę będą podlegały wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, na gruncie ustawy o p.c.c., zarówno pożyczki udzielane przez Spółkę, jak i przez nią otrzymywane, nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o p.c.c., ponieważ będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT.

Przepis art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), zwany dalej "k.c.", stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej ilości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu, przy czym nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu, który - jak wskazuje się w orzecznictwie - w myśl art. 720 § 1 k.c. jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany jest do zapłaty odsetek, lub nieodpłatnej.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o p.c.c., podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Równocześnie zgodnie z art. 1 ust. 4 cyt. ustawy podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

Natomiast z treści art. 2 pkt 4 ustawy o p.c.c. wynika zasada wyłączenia obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Oznacza to, że dana czynność co do zasady nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jeżeli jej dokonanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług. O wyłączeniu z opodatkowania nie decyduje jednakże okoliczność, że strony tej umowy posiadają status czynnego podatnika podatku od towarów i usług, ale wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Stanowisko zgodnie z którym udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, w pełni akceptują organy podatkowe. Jednocześnie organy podatkowe potwierdzają, że w takim przypadku pożyczka nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Na potwierdzenie powyższego stanowiska Wnioskodawca powołał interpretacje organów podatkowych.

W konsekwencji, w świetle przytoczonych powyżej przepisów prawa oraz praktyki organów podatkowych, Spółka stoi na stanowisku, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym zarówno udzielenie przez Wnioskodawcę pożyczki jak i otrzymanie pożyczki od jego podmiotu powiązanego, będzie podlegało wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych. Przy czym warunkiem wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest to, aby podmiot udzielający takiej pożyczki, z tytułu dokonania tej transakcji, był zwolniony z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Stosownie do postanowień art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, tj. zawarcia umowy pożyczki. Zgodnie natomiast z art. 4 pkt 7 ww. ustawy, obowiązek podatkowy ciąży na biorącym pożyczkę. Podstawę opodatkowania przy umowie pożyczki stanowi kwota lub wartość pożyczki, natomiast stawka podatku wynosi 2% (art. 6 ust. 1 pkt 7 i art. 7 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy).

Jednakże od powyższej zasady, w art. 2 pkt 4 ww. ustawy, ustawodawca wprowadził wyjątek, zgodnie z którym nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

o umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

o (uchylone),

o umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Według definicji zawartej w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, "podatek od towarów i usług" to podatek w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Należy jednak zaznaczyć, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W związku z tym należy podkreślić, że jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa transakcja będzie podlegać regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ww. ustawy.

Zatem jeśli istotnie, tak jak twierdzi Wnioskodawca, zarówno pożyczki udzielane przez Spółkę, jak i przez nią otrzymywane, będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT, to równocześnie nie będą one podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Należy jednak podkreślić, że nawet gdyby pożyczki udzielane przez Wnioskodawcę podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, nie będzie on zobowiązany do zapłaty podatku, ponieważ zgodnie z ww. przepisem art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zobowiązanym do zapłaty podatku jest pożyczkobiorca, a nie pożyczkodawca.

Reasumując, w związku z tym, że jak twierdzi Wnioskodawca pożyczki udzielane przez Wnioskodawcę oraz pożyczki otrzymywane przez Wnioskodawcę będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT, w przedmiotowej sprawie znajdzie zastosowanie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji dokonane czynności cywilnoprawne nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie tut. Organ informuje, że w odniesieniu do podatku od towarów i usług wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.