ILPB2/436-3/10-4/MK - Opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy pożyczki.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Sp. z o.o. reprezentowanej przez Pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 16 grudnia 2009 r. (data wpływu 21 grudnia 2009 r.), uzupełniony w dniu 10 marca 2010 r. (data wpływu 15 marca 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 21 grudnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki oraz podatku od towarów i usług w zakresie importu usług finansowych, momentu powstania obowiązku podatkowego oraz podstawy opodatkowania.

Z uwagi na fakt, że przedmiotowy wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 i art. 14f § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 1 marca 2010 r., Nr ILPB2/436-3/10 -2/MK, ILPP2/443-1741/09-2/EWW, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania. Powyższe zostało uzupełnione w dniu 10 marca 2010 r. (data wpływu 15 marca 2010 r.).

Jednocześnie poinformowano Zainteresowanego, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawcę nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

W związku z prowadzoną przez siebie działalnością oraz w celu pokrycia bieżących potrzeb finansowych, Wnioskodawca (dalej: Spółka) zawarł w przeszłości szereg umów pożyczek pieniężnych z podmiotem zagranicznym (dalej: Pożyczkodawca). Należy podkreślić, że podmiot udzielający pożyczki należy do grupy kapitałowej, w której działa Spółka, jednakże nie jest jej bezpośrednim udziałowcem. Jednocześnie w związku z przewidywanymi dalszymi potrzebami w zakresie finansowania działalności, Spółka rozważa zawarcie kolejnej (kolejnych) umowy pożyczki z Pożyczkodawcą (lub innym zagranicznym pożyczkodawcą).

Omawiana usługa, świadczona na rzecz Spółki, polega na przeniesieniu przez Pożyczkodawcę na rzecz Spółki własności określonej ilości pieniędzy. Spółka zaś zobowiązuje się zwrócić Pożyczkodawcy tę samą ilość pieniędzy wraz z odsetkami w terminach ustalonych w indywidualnych umowach. Odsetki wypłacane z tytułu udzielonych pożyczek wynikają z ustalonego w umowach oprocentowania i są wymagalne w terminach określonych w indywidualnych umowach pożyczek. Odsetki te stanowią wynagrodzenie Pożyczkodawcy z tytułu świadczonych na rzecz Spółki usług polegających na udzielaniu pożyczek pieniężnych.

Spółka zaznaczyła, że Pożyczkodawca nie jest podmiotem zarejestrowanym dla celów VAT w Polsce (podlega opodatkowaniu VAT w innych niż Polska jurysdykcjach), natomiast Spółka jest podatnikiem VAT w Polsce.

Natomiast w odpowiedzi na ww. wezwanie Spółka wskazała, że umowa pożyczki została zawarta w dniu 2 września 2009 r., na terenie Polski, gdzie również znajdowały się będące jej przedmiotem środki pieniężne. Również planowana przez Spółkę umowa pożyczki zostanie zawarta w Polsce i w tym kraju będą znajdować się środki pieniężne.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy opisana w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym umowa pożyczki zawarta przez Spółkę nie podlega opodatkowaniu w Polsce podatkiem od czynności cywilnoprawnych...

Informuje się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest przedstawiony we wniosku stan faktyczny, natomiast w zakresie opisanego zdarzenia przyszłego wydano interpretację indywidualną Nr ILPB2/436-3/10-5/MK z dnia 19 marca 2010 r.

Jednocześnie wskazuje się, że w przedmiocie podatku od towarów i usług w zakresie importu usług finansowych, momentu powstania obowiązku podatkowego oraz podstawy opodatkowania w dniu 17 marca 2010 r. wydano interpretacje indywidualne Nr ILPP2/443 -1741/09-4/EWW - stan faktyczny oraz Nr ILPP2/443-1741/09-5/EWW - zdarzenie przyszłe.

Zdaniem Wnioskodawcy, w niniejszej sprawie zastosowanie znajdą następujące regulacje polskiego prawa podatkowego.

Zgodnie z art. 27 ust. 3 i ust. 4 ustawy o VAT, usługi finansowe (obejmujące omawiane usługi polegające na udzieleniu pożyczki) świadczone przez podmioty zagraniczne na rzecz polskich podmiotów będących podatnikami VAT, należą do tzw. usług niematerialnych, dla których miejscem świadczenia jest terytorium kraju siedziby usługobiorcy, tj. w analizowanym przypadku Polska.

Ponadto, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4

ustawy o VAT, polscy usługobiorcy usług niematerialnych, świadczonych na ich rzecz przez podmioty zagraniczne, są podatnikami z tytułu tych czynności, co oznacza, iż są oni zobowiązani do rozliczenia importu usług, o którym mowa w art. 2 pkt 9 ustawy o VAT.

Jednocześnie, zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług, udzielanie pożyczek zaklasyfikowane zostało do usług pośrednictwa finansowego. W myśl zaś art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, zwolnione z opodatkowania VAT są usługi wymienione w załączniku Nr 4 do tej ustawy, który pod pozycją Nr 3 zawiera m.in. usługi pośrednictwa finansowego (do których zaliczają się również usługi polegające na udzielaniu pożyczek).

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: ustawa o PCC) opodatkowaniu tym podatkiem podlega czynność cywilnoprawna, której przedmiotem jest zawarcie umowy pożyczki.

Niemniej jednak, w myśl art. 2 pkt 4 ustawy o PCC, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Mając na uwadze powyższe Spółka stoi na stanowisko, że w świetle zacytowanych powyżej przepisów ustawy o VAT Spółka, będąc podatnikiem VAT z tytułu nabycia usług finansowych polegających na udzieleniu pożyczki, zobowiązana będzie do rozliczenia importu usług zwolnionych z VAT w Polsce. W konsekwencji, w przypadku pożyczki udzielonej przez Pożyczkodawcę na rzecz Spółki spełniony zostanie zawarty w art. 2 pkt 4 ustawy o PCC warunek wskazujący na nie objęcie tym podatkiem zawartej przez Spółkę umowy pożyczki, gdyż przynajmniej jedna ze stron (Spółka) z tytułu dokonania czynności cywilnoprawnej (umowa pożyczki) będzie opodatkowana VAT lub będzie z niego zwolniona (Spółka rozliczy dla celów VAT import usług zwolnionych).

Ponadto, zdaniem Spółki momentem ujęcia dla potrzeb podatku VAT importu usług finansowych (do których zaliczają się również usługi polegające na udzielaniu pożyczek) jest moment fizycznej zapłaty przez Spółkę odsetek należnych Pożyczkodawcy, a podstawą opodatkowania jest kwota należnych odsetek.

W świetle powyższych uwag, w stanie faktycznym opisanym przez Spółkę czynność cywilnoprawna polegająca na zawarciu umowy pożyczki nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie Spółka będzie zobowiązana do rozpoznania importu usług finansowych w momencie dokonania zapłaty należnych odsetek (wynagrodzenia usługodawcy), a podstawą opodatkowania będzie kwota należnych Pożyczkodawcy odsetek.

Na poparcie swojego stanowiska Wnioskodawca przytacza interpretacje organów podatkowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki.

Artykuł 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, w tym umowy pożyczki, jeżeli ich przedmiotem są:

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostaje zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka będzie również podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zauważyć jednak należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się zakresie przedmiotowym ustawy, np. umowa pożyczki jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Artykuł 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi bowiem, że nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Z kolei według definicji zawartej w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przez "podatek od towarów i usług" rozumie się podatek nakładany ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich. Z kolei stosownie do art. 1a pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych "państwo członkowskie" to państwo członkowskie Unii Europejskiej lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strona umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Jednakże o wyłączeniu czynności spod działania przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy są podatnikami podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona z tego podatku.

W związku z tym podkreślić należy, iż jakkolwiek zapytanie Spółki dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa transakcja podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

W powołanej wyżej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług (ILPP2/443-1741/09-4/EWW) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdził, że przedmiotowe usługi pośrednictwa finansowego (pożyczki) korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług w związku z poz. 3 załącznika Nr 4 do ustawy.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie znajdzie zastosowanie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji udzielona pożyczka nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę rozstrzygnięć organów podatkowych, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu informuje, że nie mają one zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.