ILPB2/436-298/13-2/TR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana" przedstawione we wniosku z dnia 6 listopada 2013 r. (data wpływu 8 listopada 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia akcji - jest prawidłowe.

W dniu 8 listopada 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia akcji.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca ("Nabywca") rozważa nabycie akcji spółki akcyjnej bądź spółek akcyjnych z siedzibą w Polsce (dalej jako "Akcje"). Zasadniczo, Akcje nie będą przedmiotem obrotu publicznego, choć Wnioskodawca nie wyklucza również sytuacji, w której nabędzie Akcje wyemitowane przez spółkę akcyjną notowaną na rynku publicznym. Nabywca zleci przeprowadzenie transakcji domowi maklerskiemu, bankowi prowadzącemu działalność maklerską lub innemu podmiotowi (dalej jako "Dom Maklerski") wymienionemu w art. 3 pkt 32 lub w art. 3 pkt 33 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 z późn. zm.; dalej jako "ustawa o OIF"). Umowa, która zostanie zawarta z Domem Maklerskim będzie przewidywać m.in., że Dom Maklerski nabędzie Akcje w imieniu Wnioskodawcy i na jego rachunek bądź w imieniu własnym i na rachunek Wnioskodawcy. Dom Maklerski zobowiąże się również do dokonania dalszych czynności zmierzających do prawidłowej i skutecznej realizacji transakcji nabycia Akcji m.in.:

* przyjęcia i właściwego wykonania zlecenia kupna Akcji,

* doręczenia Wnioskodawcy umowy nabycia Akcji,

* doręczenia Wnioskodawcy dokumentów poświadczających, że własność Akcji została przeniesiona na Nabywcę,

* wydania Akcji Nabywcy.

Nie jest wykluczone, że Dom Maklerski udzieli Nabywcy wsparcia w szerszym zakresie (np. sporządzi dokumentację transakcji).

Dom Maklerski z tytułu świadczonych na rzecz Nabywcy usług otrzyma wynagrodzenie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy nabycie Akcji przez Wnioskodawcę dokonane za pośrednictwem Domu Maklerskiego w sposób przedstawiony w opisie zdarzenia przyszłego będzie zwolnione z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej jako "p.c.c.") na podstawie art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy o p.c.c.

Zdaniem Wnioskodawcy nabycie Akcji przez Wnioskodawcę dokonane za pośrednictwem Domu Maklerskiego w sposób przedstawiony w opisie zdarzenia przyszłego będzie zwolnione z opodatkowania p.c.c. na podstawie art. 9 pkt 9 lit. b ustawy o p.c.c.

Przepis art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o p.c.c. przewiduje, że opodatkowaniu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. Zgodnie z art. 4 pkt 1 ww. ustawy, obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym. Z kolei przepis art. 9 pkt 9 lit. b ustawy o p.c.c. stanowi, że zwalnia się od podatku sprzedaż praw majątkowych będących instrumentami finansowymi dokonywaną za pośrednictwem firm inwestycyjnych lub zagranicznych firm inwestycyjnych - w rozumieniu przepisów ustawy o OIF.

Zatem, by stwierdzić czy w okolicznościach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego przepis art. 9 pkt 9 lit. b ustawy o p.c.c. znajdzie zastosowanie, należy ocenić, czy:

1. nabywane Akcje stanowią instrumenty finansowe w znaczeniu nadanym przez ustawę o OIF,

2. Dom Maklerski jest firmą inwestycyjną lub zagraniczną firmą inwestycyjną w rozumieniu ww. ustawy,

3. rozważane nabycie Akcji nastąpi za pośrednictwem ww. firm.

Ad 1.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o OIF, instrumentami finansowymi są papiery wartościowe. Natomiast przepis art. 3 pkt 1 lit. a przedmiotowej ustawy przewiduje, że przez papiery wartościowe należy rozumieć m.in. akcje.

W opisie zdarzenia przyszłego Wnioskodawca wskazał, że rozważa nabycie akcji spółki akcyjnej bądź spółek akcyjnych z siedzibą w Polsce. W świetle uregulowań ustawy o p.c.c. oraz ustawy o OIF nie ma znaczenia czy spółka, której akcje zostaną nabyte będzie spółką publiczną (tekst jedn.: notowaną na giełdzie), czy niepubliczną.

W związku z powyższym, nie powinno ulegać wątpliwości, że Akcje stanowić będą instrumenty finansowe, o których mowa w przepisie art. 9 pkt 9 lit. b ustawy o p.c.c.

Ad 2.

Przepis art. 3 pkt 33 ustawy o OIF przewiduje, że przez firmę inwestycyjną należy rozumieć "dom maklerski, bank prowadzący działalność maklerską, zagraniczną firmę inwestycyjną prowadzącą działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zagraniczną osobę prawną z siedzibą no terytorium państwa należącego do OECD lub WTO, prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność maklerską". Natomiast przepis art. 3 pkt 32 ww. ustawy stanowi, że za zagraniczną firmę inwestycyjną należy uznać "osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej z siedzibą na terytorium innego państwa członkowskiego, a w przypadku gdy przepisy danego państwa nie wymagają ustanowienia siedziby - z centralą na terytorium innego państwa członkowskiego, albo osobę fizyczną z miejscem zamieszkania na terytorium innego państwa członkowskiego, prowadzącą na podstawie zezwolenia właściwego organu nadzoru działalność maklerską na terytorium innego państwa członkowskiego, jak również zagraniczną instytucję kredytową".

W opisie zdarzenia przyszłego Wnioskodawca wskazał, że Dom Maklerski pośredniczący w nabyciu Akcji będzie jednym z podmiotów wymienionych w art. 3 pkt 32 lub art. 3 pkt 33 ustawy o OIF. Zatem, i ta przesłanka warunkująca możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku z przepisu art. 9 pkt 9 lit. b ustawy o p.c.c. zostanie spełniona.

Ad 3.

Pojęcie sprzedaży dokonywanej za pośrednictwem firmy inwestycyjnej nie zostało zdefiniowane na gruncie przepisów ustawy o p.c.c. W związku z tym, należy posiłkować się potocznym rozumieniem terminu pośrednictwa. Zgodnie z definicją zawartą w Internetowym Słowniku Języka Polskiego PWN przez pośrednictwo należy rozumieć m.in. działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron (http://sjp.pwn.pl/szukaj/pośrednictwo).

Pojęcie sprzedaży dokonywanej za pośrednictwem firmy inwestycyjnej można również odnieść do zakresu działalności maklerskiej określonej w art. 69 ustawy o OIF. Przepis ten przewiduje, że działalność maklerska obejmuje wykonywanie czynności polegających m.in. na przyjmowaniu i przekazywaniu zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych, a także wykonywaniu tych zleceń na rachunek dającego zlecenie.

Organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych podnoszą, że "dokonywanie sprzedaży praw majątkowych za pośrednictwem firmy inwestycyjnej (...) to nic innego jak zawarcie umowy sprzedaży przy współudziale - poprzez tę firmę" (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 14 czerwca 2012 r. sygn. IBPBII/I/436-92/12/MZ). Podobnie wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 6 lipca 2012 r. (sygn. IBPBII/1/436-139/12/AŻ) oceniając, że "pośrednictwo przy zawieraniu umowy sprzedaży akcji ma miejsce w (...) sytuacji, gdy Dom Maklerski uczestniczy przy dokonywaniu tejże umowy". W praktyce interpretacyjnej przyjęto również, że "pojęcie pośrednictwa obejmuje (...) przykładowo zawarcie umowy (...) w imienin jednej ze stron transakcji, a także czynności maklerskie, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 2 w zw. z pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, tj. wykonywanie zleceń nabycia lub zbycia papierów wartościowych, na rachunek dającego zlecenie". Stanowisko takie zostało zaprezentowane m.in. w interpretacjach Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 15 kwietnia 2011 r. (sygn. IPPB2/436-102/1I-2/MZ) oraz z 25 czerwca 2010 r. (sygn. IBPBII/1/436-85/I0/MZ) czy w interpretacjach Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 15 grudnia 2011 r. (sygn. IPPB2/436-439/1 I-3/AK) oraz z 8 września 2010 r. (sygn. IPPB2/436-237/10-2/AF), a także interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 16 czerwca 2009 r. (sygn. ITPB2/436-45/09/PS).

Na marginesie, warto zwrócić również uwagę na uzasadnienie stanowiska podatnika w przytoczonej powyżej interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 6 lipca 2012 r. Podatnik zaznaczył, że "brak działań Domu Maklerskiego zmierzających do znalezienia podmiotu zainteresowanego zbyciem akcji na rzecz Spółki nie wyklucza sprzedaży (nabycia) akcji za pośrednictwem firm inwestycyjnych lub zagranicznych firm inwestycyjnych". Stanowisko podatnika zostało uznane przez organ podatkowy za prawidłowe.

Biorąc powyższe pod uwagę, nie powinno ulegać wątpliwości, że usługi Domu Maklerskiego polegające przede wszystkim na nabyciu Akcji na rachunek Wnioskodawcy, a także na szeregu innych czynności wymienionych w opisie zdarzenia przyszłego należy kwalifikować jako sprzedaż dokonywaną za pośrednictwem firmy inwestycyjnej (zagranicznej firmy inwestycyjnej) w rozumieniu przepisu art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy o p.c.c.

Reasumując, należy uznać, że rozważane przez Wnioskodawcę nabycie Akcji w warunkach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego spełni wszystkie przesłanki warunkujące możliwość skorzystania ze zwolnienia podatkowego przewidzianego w art. 9 pkt 9 lit. b ustawy o p.c.c. Zatem, Nabywca w związku z zawarciem planowanej umowy sprzedaży Akcji nie będzie zobowiązany do zapłaty p.c.c.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone również w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 30 sierpnia 2013 r. (sygn. ILPB2/436-153/13-2/MK).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają także - na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy - zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4.

Stosownie do postanowień art. 3 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 4 pkt 1 ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Artykuł 6 ust. 1 pkt 1 oraz art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. ustawy wskazują, że podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, a stawka podatku wynosi 1%.

Jednakże, w myśl art. 9 pkt 9 ww. ustawy, zwalnia się od podatku sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi:

- w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538, z późn. zm.).

Z treści analizowanego przepisu (art. 9 pkt 9 lit. b cyt. ustawy podatkowej) wynika, że aby można było mówić o zastosowaniu zwolnienia określonego w tym przepisie, sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi, musi być dokonywana za pośrednictwem firm inwestycyjnych lub zagranicznych firm inwestycyjnych.

Tym samym, pośrednictwo ww. instytucji dotyczyć musi sprzedaży, a nie innej czynności dokonywanej w związku ze sprzedażą, np. w celu jej wykonania. Stąd należy wyjaśnić, co oznacza użyty przez ustawodawcę zwrot "sprzedaż za pośrednictwem". W związku z tym niezbędne jest określenie czym jest sprzedaż, o której mowa w analizowanym przepisie. Na podstawie art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121), przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. W przywołanym przepisie jest mowa tylko o rzeczach jako przedmiotach materialnych (art. 45 Kodeksu cywilnego), jednakże, zgodnie z art. 555 Kodeksu cywilnego, przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii oraz do sprzedaży praw. Ustawa Kodeks cywilny nie zawiera w tym przedmiocie wyłączeń w odniesieniu do sprzedaży praw wynikających z papierów wartościowych.

Stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 94), instrumentami finansowymi są papiery wartościowe. Natomiast art. 3 pkt 1 lit. a ww. ustawy stanowi, że ilekroć w ustawie jest mowa o papierach wartościowych - rozumie się przez to akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego.

Zgodnie z art. 3 pkt 33 ww. ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o firmie inwestycyjnej - rozumie się przez to dom maklerski, bank prowadzący działalność maklerską, zagraniczną firmę inwestycyjną prowadzącą działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zagraniczną osobę prawną z siedzibą na terytorium państwa należącego do OECD lub WTO, prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność maklerską.

Z kolei w myśl art. 3 pkt 32 ww. ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o zagranicznej firmie inwestycyjnej - rozumie się przez to osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej z siedzibą na terytorium innego państwa członkowskiego, a w przypadku gdy przepisy danego państwa nie wymagają ustanowienia siedziby - z centralą na terytorium innego państwa członkowskiego, albo osobę fizyczną z miejscem zamieszkania na terytorium innego państwa członkowskiego, prowadzącą na podstawie zezwolenia właściwego organu nadzoru działalność maklerską na terytorium innego państwa członkowskiego, jak również zagraniczną instytucję kredytową.

W związku z powyższym za sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi, także w rozumieniu art. 9 pkt 9 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, należy uznać umowę zobowiązującą jedną stronę czynności do przeniesienia praw wynikających z papierów wartościowych (ewentualnie także innych czynności - np. wydania papierów wartościowych istniejących w formie dokumentów), a drugą stroną do zapłaty ceny (ewentualnie także innych czynności - np. odbioru papierów wartościowych istniejących w formie dokumentów).

Z kolei, pośrednictwo przy zawieraniu umowy sprzedaży akcji ma miejsce w analizowanej sytuacji, gdy Dom Maklerski uczestniczy przy dokonywaniu tejże umowy. Podkreślenia wymaga, że pojęcie "sprzedaż za pośrednictwem" nie może jednak obejmować czynności niezwiązanych z czynnością prawną (zawieraniem umowy sprzedaży), w szczególności czynności faktycznych, dotyczących przedmiotu umowy sprzedaży. W rezultacie pojęcie pośrednictwa obejmuje zatem przykładowo zawarcie umowy sprzedaży przez Dom Maklerski w imieniu jednej ze stron transakcji, a także czynności maklerskie, o których mowa w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi, tj. m.in.:

* wykonywanie zleceń nabycia lub zbycia papierów wartościowych, na rachunek dającego zlecenie (art. 69 ust. 2 pkt 2 w wz. z pkt 1);

* doradztwie inwestycyjnym (art. 69 ust. 2 pkt 5);

* przechowywaniu lub rejestrowaniu instrumentów finansowych, w tym prowadzeniu rachunków papierów wartościowych i rachunków zbiorczych, oraz prowadzeniu rachunków pieniężnych (art. 69 ust. 4 pkt 1);

* doradztwie i innych usługach w zakresie łączenia, podziału oraz przejmowania przedsiębiorstw (art. 69 ust. 4 pkt 4);

* sporządzaniu analiz inwestycyjnych, analiz finansowych oraz innych rekomendacji o charakterze ogólnym dotyczących transakcji w zakresie instrumentów finansowych (art. 69 ust. 4 pkt 6).

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza nabyć akcje spółki niepublicznej, względnie publicznej. Umowa pośrednictwa zawarta z Domem Maklerskim przewidywać będzie, że nabędzie on Akcje w imieniu Wnioskodawcy i na jego rachunek bądź w imieniu własnym na rachunek Nabywcy. Dom Maklerski zobowiąże się również do dokonania dalszych czynności zmierzających do prawidłowej i skutecznej realizacji transakcji nabycia Akcji m.in.:

* przyjęcia i właściwego wykonania zlecenia kupna Akcji;

* doręczenia Wnioskodawcy umowy nabycia Akcji;

* doręczenia Wnioskodawcy dokumentów poświadczających, że własność Akcji została przeniesiona na Nabywcę;

* wydania Akcji Nabywcy.

Nie jest wykluczone, że Dom Maklerski udzieli Nabywcy wsparcia w szerszym zakresie (np. sporządzi dokumentację transakcji). Dom Maklerski z tytułu świadczonych na rzecz Nabywcy usług otrzyma wynagrodzenie.

Mając na uwadze wskazane okoliczności faktyczne oraz prawne, w szczególności to, że czynności Domu Maklerskiego będą obejmowały zawarcie umowy sprzedaży akcji - w analizowanej sprawie znajdzie zastosowanie przepis art. 9 pkt 9 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Tym samym, na podstawie tegoż uregulowania przedmiotowe nabycie przez Wnioskodawcę Akcji będzie zwolnione z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W konsekwencji, z rzeczonego tytułu Zainteresowany nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto, w odniesieniu do przywołanych przez Wnioskodawcę rozstrzygnięć organów podatkowych, tut. Organ informuje, że wydane zostały one w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania, ani konsekwencji wiążących, w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego, bądź zdarzenia przyszłego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.