ILPB2/436-268/09-4/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 27 listopada 2009 r. (data wpływu 30 listopada 2009 r.) uzupełnionym w dniu 5 lutego 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 30 listopada 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki oraz podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT pożyczki pieniężnej udzielonej poza systemem bankowym.

Z uwagi na fakt, że przedmiotowy wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 i art. 14f § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 29 stycznia 2010 r., nr ILPP1/443 -1467/09-2/MK, ILPB2/436-268/09-2/MK, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Zainteresowanego, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawcę nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 29 stycznia 2010 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 2 lutego 2010 r.), zaś w dniu 5 lutego 2010 r. Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka udzieliła okazjonalnie tzn. pierwszy raz w 2009 r. pożyczki firmie powiązanej z Nią przez osoby wspólników (udziałowców). w podpisanej umowie pożyczki określono termin spłaty oraz wysokość odsetek. Pożyczka została przekazana na rachunek pożyczkobiorcy. Podstawą działalności Spółki jest sprzedaż hurtowa materiałów budowlanych. Jednak w zakresie przedmiotowym działalności Spółki jest również wpisane pozostałe formy udzielania kredytów - PKWiU 65.22. w związku z powyższym Spółka informuje, że pożyczki udzieliła po raz pierwszy oraz, że została ona zwrócona wraz z odsetkami w ustalonym terminie. z tytułu zawarcia przedmiotowej umowy Spółka wystawiła fakturę VAT opiewającą na "usługi finansowe" PKWiU 65.22.10 ze stawką zwolnioną. Nie zapłaciła natomiast podatku od czynności cywilnoprawnych (p.c.c.) od umowy pożyczki.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy udzielona przez Spółkę pożyczka (okazjonalnie - jedyny raz w 2009 r.) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, czy też podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Tutejszy organ informuje, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na powyższe pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych, natomiast w przedmiocie podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT pożyczki pieniężnej udzielonej poza systemem bankowym w dniu 19 lutego 2010 r. wydana została interpretacja indywidualna nr ILPP1/443-1467/09-4/MK.

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka postąpiła prawidłowo nie płacąc podatku od czynności cywilnoprawnych jednocześnie wystawiając fakturę VAT na usługi finansowe PKWiU 65.22.10 na kwotę uzyskanych odsetek, ponieważ zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Należy stwierdzić, że w świetle art. 15 ust. 2 ustawy o VAT udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług nawet, gdy czynności te nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym. Tak więc jeżeli Spółka udzieliła innemu podmiotowi, w tym powiązanemu, pożyczki to wykonywała działalność usługową określoną w PKWiU 65.22.10 "Usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym", a tego rodzaju działalność usługowa zawarta jest w definicji działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

W rezultacie udzielanie takich pożyczek podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług z tym, że usługi te korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Z kolei art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych daje możliwość zwolnienia umowy pożyczki z tego podatku. Zgodnie z tym przepisem podatkowi nie podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona - wyjątek stanowią tutaj jedynie transakcje mające za przedmiot nieruchomości. Jeżeli więc pożyczka zostaje udzielona przez pożyczkodawcę podlegającego opodatkowaniu podatkiem VAT to na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych można stwierdzić, że umowa pożyczki jest zwolniona z tego podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. z kolei na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 1 oraz art. 4 pkt 9 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i przy umowie pożyczki ciąży na biorącym pożyczkę.

Artykuł 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. w zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Zauważyć jednak należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się zakresie przedmiotowym ustawy, np. umowa pożyczki jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Artykuł 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi bowiem, że nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Z kolei według definicji zawartej w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przez "podatek od towarów i usług" rozumie się podatek nakładany ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich. z kolei stosownie do art. 1a pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych "państwo członkowskie" to państwo członkowskie Unii Europejskiej lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strona umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Jednakże o wyłączeniu czynności spod działania przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy są podatnikami podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona z tego podatku.

W związku z tym podkreślić należy, iż jakkolwiek zapytanie Spółki dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa transakcja podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

W powołanej wyżej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdził, że usługa udzielenia pożyczki poza systemem bankowym sklasyfikowana pod symbolem PKWiU 65.22, stanowi czynność podlegającą - zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 oraz art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, przy czym, jako nie objęta żadnym z wyłączeń wskazanych w poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy, korzysta ze zwolnienia od podatku, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie znajdzie zastosowanie art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. w konsekwencji udzielona pożyczka nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Niemniej jednak należy mieć na uwadze, że stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 4 pkt 9 ww. ustawy z tytułu przedmiotowej pożyczki na Wnioskodawcy jako pożyczkodawcy nie ciążył obowiązek podatkowy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.