ILPB2/436-262/09-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 12 listopada 2009 r. (data wpływu 25 listopada 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania emisji obligacji - jest prawidłowe.

W dniu 25 listopada 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania emisji obligacji.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca zamierza wyemitować obligacje zgodnie z ustawą z dnia 29 czerwca 1995 r. o obligacjach (Dz. U. z 2001 r. Nr 120, poz. 1300 z późn. zm.). Zgodnie z art. 4 tej ustawy, obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia. W wyniku emisji Wnioskodawca otrzyma kapitał, który w oznaczonym czasie będzie zwrócony obligatatriuszowi wraz z odsetkami.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy emisja obligacji i zaciągnięcie w związku z tym zobowiązania podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych analogicznie jak umowa pożyczki.

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym przypadku w ogóle nie zachodzi opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Katalog czynności opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest zamknięty i wymieniony w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Nie jest tam wymieniona emisja obligacji. Jakkolwiek zaciągnięcie pożyczki przypomina nieco mechanizm tworzony w wyniku emisji obligacji (emitent otrzymuje kapitał, który oddaje wraz z odsetkami przy wykupie obligacji) to jednak jest to zupełnie inna czynność uregulowana odrębną niż Kodeks cywilny ustawą. Potwierdzeniem tej tezy jest również uregulowanie art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z tym przepisem przez pożyczkę dla celów podatku dochodowego rozumieć należy każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę taką samą ilość pieniędzy, ale także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym (tekst jedn. weksli i obligacji), depozyt nieprawidłowy oraz lokatę. W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych takiego uregulowania nie ma w związku z tym nie ma możliwości opodatkowania emisji obligacji podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają:

Jak wskazano powyżej, przepis art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności, których dokonanie powoduje konieczność zapłaty tego podatku. Tym samym, jeżeli dana czynność nie została wymieniona w ustawowym katalogu to nie podlega ona opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych nawet, jeśli wywołuje skutki gospodarcze takie same lub podobne do tych, które zostały w katalogu wymienione. Wskazać należy, że analizowany przepis nie wymienia emisji obligacji. Jednocześnie zaznaczyć należy, że ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje treść umowy (elementy przedmiotowo istotne), a nie jej nazwa.

W myśl art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) - przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Istotą zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki jest przeniesienie przez pożyczkodawcę jej przedmiotu na własność pożyczkobiorcy, a pożyczkobiorcy do zwrotu pożyczki, przy czym przedmiotem powrotnego przeniesienia własności nie muszą być te same pieniądze lub te same rzeczy zamienne, byle miały tę samą ilość i jakość. Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego (art. 353¹ Kodeksu cywilnego). Przepis ten stanowi wyraz jednej z podstawowych zasad obowiązujących w prawie zobowiązań, a mianowicie zasady swobody (wolności) umów. Mówiąc o zasadzie swobody umów należy mieć na uwadze tylko wpływ stron na treść umowy.

Podstawę prawną emisji obligacji reguluje natomiast inny akt prawny - ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o obligacjach (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 120, poz. 1300 z późn. zm.). Zgodnie z art. 4 ust. 1 przedmiotowej ustawy obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia. Obligacje nie dają posiadaczowi żadnych uprawnień względem emitenta. W odróżnieniu od stron umowy pożyczki, zarówno zakres działania emitenta obligacji jak i obligatariusza obwarowany jest wymogami określonymi przez ustawodawcę. Obligacje, obok pożyczek, są również wykorzystywane jako źródło pozyskiwania funduszy przez podmioty uprawnione do ich emisji i jednocześnie nabywane przez inwestorów.

Zestawienie treści ww. aktów prawnych prowadzi do wniosku, że w obu przypadkach mamy do czynienia z różnymi zdarzeniami prawnymi. Oznacza to, że pomimo podobnej roli obligacji i pożyczek w obrocie gospodarczym wyrażającej się w pozyskiwaniu kapitału na określony okres czasu - brak jest podstaw do wniosku, iż emisja obligacji mieści się w zakresie znaczeniowym umowy pożyczki wynikającym z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego.

Wobec powyższego planowana emisja obligacji nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, ponieważ nie jest zdarzeniem prawnym kwalifikującym się jako jedna z czynności cywilnoprawnych taksatywnie wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.