ILPB2/436-247/10-2/WS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 28 października 2010 r. (data wpływu 2 listopada 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie ustalenia terminu właściwego do złożenia zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych SD-Z1 - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 listopada 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie ustalenia terminu właściwego do złożenia zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych SD-Z1.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Rodzice Wnioskodawczyni rozwiedli się - wyrok sądu z dnia 5 lipca 2006 r. W związku z powyższym wszczęto postępowanie sądowe w sprawie podziału majątku w skład którego wchodziło:

W przypadku nieruchomości wymienionych w pkt 1 i 2 rodzice byli wpisani wspólnie do ksiąg wieczystych. Działkę wskazaną w pkt 3 ojciec Wnioskodawczyni kupił przed zawarciem związku małżeńskiego. W stosunku do budynku mieszkalnego postanowionego na działce ojca powstał spór. Ojciec twierdzi, że wybudował dom przed ślubem, natomiast matka - że dom został wybudowany w czasie małżeństwa.

Dnia 22 lutego 2008 r. matka Wnioskodawczyni zmarła. Sprawy sądowe nie zostały rozstrzygnięte. Po śmierci matki, ojciec Wnioskodawczyni wystąpił do sądu o stwierdzenie nabycia spadku (19 czerwca 2008 r.), gdzie sąd wydał postanowienie, że Wnioskodawczyni i Jej siostra dziedziczą po matce w części 1/2 każda (ojciec był po rozwodzie z matką).

Dnia 5 sierpnia 2008 r. Zainteresowana wraz z siostrą złożyły w urzędzie skarbowym zeznanie SD-Z1 i wykazały tam majątek wymieniony w pkt 1 i 2 - nie wykazały natomiast działki i domu wymienionego w pkt 3, ponieważ sprawa nie została rozstrzygnięta przez sąd.

Dnia 18 września 2008 r. sąd rejonowy podjął postępowanie o podział majątku i dział spadku. W dniu 26 stycznia 2009 r. sąd wydał postanowienie wstępne, gdzie określił, że wspólność majątkowa małżeńska rodziców obejmowała: nieruchomości wskazane w pkt 1 i 2 (wykazane w zeznaniu SD-Z1) oraz ciągnik i samochód (nie wykazane w zeznaniu SD-Z1), natomiast sąd nie wypowiedział się w sprawie nieruchomości wskazanej w pkt 3. W związku z powyższym dnia 26 stycznia 2010 r. Wnioskodawczyni wraz z siostrą wniosły sprawę o rozliczenie nakładów poniesionych przez matkę na budowę domu. Dnia 5 lutego 2010 r. sąd rejonowy wydał orzeczenie, z którego wynika, że Wnioskodawczyni i Jej siostra nabyły prawo do zwrotu przez ojca, nakładów poniesionych przez matkę na budowę domu. Sąd postanowił również przenieść prawo własności na ojca, nieruchomości wskazanych w pkt 1 i 2 oraz ciągnika i samochodu, ale z obowiązkiem spłaty 1/2 wartości wymienionego majątku. Ojciec odwołał się do sądu okręgowego, który dnia 21 maja 2010 r. wydał postanowienie, że Wnioskodawczyni i Jej siostrze należy się zwrot nakładów na budowę domu poniesionych przez ich matkę oraz spłata pozostałej części wspólnego majątku rodziców.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy aby być zwolnionym od obowiązku podatkowego, obowiązuje Wnioskodawczynię termin 6 miesięcy od dnia 21 maja 2010 r. - wyrok sądu okręgowego, zgłoszenia do właściwego urzędu skarbowego na odpowiednim druku nabycia spadku, tj. nabycia prawa do zwrotu nakładów na budowę domu poniesionych przez matkę oraz nabycia prawa do spłaty części wartości ciągnika i samochodu.

Zdaniem Wnioskodawczyni, w dniu 5 sierpnia 2008 r. (data złożenia zgłoszenia SD-Z1) Wnioskodawczyni i Jej siostra wykazały nabyty majątek w drodze spadku, tj. majątek którego matka była właścicielką wpisaną w księgach wieczystych. Natomiast Zainteresowana nie wykazała w zgłoszeniu budynku mieszkalnego, ponieważ był on rzeczą sporną, której nie rozstrzygnął sąd, a prawo własności było przypisane ojcu. Dopiero na wniosek, 26 stycznia 2010 r. (śmierć matki 22 lutego 2008 r.) na drodze sądowej Wnioskodawczyni i Jej siostra wystąpiły o zwrot nakładów poniesionych na budowę domu przez matkę. Po raz pierwszy i w sposób ostateczny prawo do nakładów zostało nabyte dnia 21 maja 2010 r. wyrokiem sądu okręgowego. Wnioskodawczyni uważa, że w związku z tym obowiązuje Ją i Jej siostrę okres 6 miesięcy zgłoszenia prawa do spadku, aby być zwolnionym od opłacania podatku. Wnioskodawczyni zamierza złożyć zgłoszenie o nabyciu majątku SD-Z2 w dniu 18 listopada 2010 r. w urzędzie skarbowym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób (...).

W myśl art. 924 ww. ustawy, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Tak więc dniem nabycia spadku przez Wnioskodawczynię jest data śmierci matki - spadkodawcy. Natomiast postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Nakłady na budowę domu poniesione przez matkę Wnioskodawczyni oraz udział w części wspólnej majątku małżonków - stanowią składnik masy spadkowej, który podlega uregulowaniom ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768)

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni nabyła spadek po zmarłej matce w dniu 22 lutego 2008 r. Nabycie spadku zostało potwierdzone postanowieniem sądu z dnia 19 czerwca 2008 r. o stwierdzeniu nabycia spadku. Tytułem spadku Wnioskodawczyni nabyła m.in. zwrot nakładów na budowę domu poniesionych przez matkę oraz udział w pozostałej części wspólnego majątku rodziców. Przy czym obowiązek zwrotu ww. nakładów, a także spłaty pozostałej części wspólnego majątku przez ojca Wnioskodawczyni wynikał z orzeczenia sądu okręgowego z dnia 21 maja 2010 r. Wnioskodawczyni nie ujęła powyższego majątku w złożonej przez siebie w dniu 5 sierpnia 2008 r. deklaracji SD-Z1, ponieważ na tamten moment nie wiedziała, że taki majątek wchodził w skład spadku.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze dziedziczenia powstaje z chwilą przyjęcia spadku. Jeżeli jednak nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia (art. 6 ust. 4 ww. ustawy) i ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych (art. 5 ww. ustawy).

Z kolei, według art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2008 r., zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

W myśl art. 4a ust. 2 ww. ustawy, również w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2008 r., jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie terminów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie miesiąca od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu.

Zgodnie z art. 4a ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Należy zaznaczyć, iż zgodnie z brzmieniem wyżej powołanego art. 4a ust. 1 pkt 1 i ust. 2 - obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r. - terminy zgłoszenia, o których mowa w tych przepisach zostały wydłużone do 6 miesięcy.

Jednakże, zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 10 października 2008 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. Nr 203, poz. 1267) terminy, o których mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn - terminy wydłużone do 6 miesięcy - stosuje się w przypadkach, w których obowiązek podatkowy powstał po dniu 31 grudnia 2008 r.

W przypadku Wnioskodawczyni obowiązek podatkowy powstał w 2008 r., w tym bowiem roku uprawomocniło się postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku.

Mając zatem na uwadze przytoczone powyżej uregulowania prawne oraz przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, iż zwolnieniem, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku spadków i darowizn objęte są rzeczy i prawa majątkowe, których nabycie zgłoszone zostało w terminie przewidzianym w tym przepisie, tj. w przypadku Wnioskodawczyni w terminie miesiąca od daty uprawomocnienia się postanowienia sądu o nabyciu spadku, zgodnie z brzmieniem ww. ustawy obowiązującym do dnia 31 grudnia 2008 r.,

Skoro więc Wnioskodawczyni dowiedziała się w terminie późniejszym, że w skład spadku wchodzą również nakłady na budowę domu poniesione przez matkę, a także udział w pozostałej części wspólnego majątku rodziców (co nie zostało ujęte w złożonej wcześniej deklaracji SD-Z1), to miała obowiązek zgłosić fakt nabycia udziału w ww. majątku naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie miesiąca od dnia, w którym dowiedziała się o jego nabyciu.

Jednocześnie tut. Organ zaznacza, że spłaty dokonane przez ojca na rzecz Wnioskodawczyni, z tytułu działu spadku nie wchodzą w skład spadku. W związku z powyższym dokonana spłata nie podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega - jak już wskazano wyżej - nabyty przez Wnioskodawczynię w drodze dziedziczenia udział w części wspólnej majątku rodziców.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie tut. organ informuje, że zgodnie z art. 14b § 1 ww. ustawy - Ordynacja podatkowa Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Mając powyższe na względzie, należy stwierdzić, iż interpretacje prawa podatkowego wydaje się wyłącznie na pisemny wniosek zainteresowanego i tylko w jego indywidualnej sprawie.

Z uwagi na to, że wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn został złożony przez jednego ze spadkobierców, zaznacza się, iż interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla drugiego z nich, tj. siostry Wnioskodawczyni.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.