ILPB2/436-234/11-2/WS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, reprezentowanej przez Pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 31 sierpnia 2011 r. (data wpływu 2 września 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania nabycia wierzytelności - jest prawidłowe.

W dniu 2 września 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania nabycia wierzytelności za świadczenie usług oraz opodatkowania tej czynności, a także podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania nabycia wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca działa w charakterze spółki holdingowej. W ramach swojej działalności Spółka zarządza majątkiem spółek zależnych oraz prowadzi działalność w zakresie udzielania pożyczek. Podstawowym źródłem przychodów Spółki są dywidendy otrzymywane od spółek zależnych oraz odsetki od udzielonych pożyczek. Spółka nie prowadzi profesjonalnej działalności w zakresie handlu, czy też windykacji należności.

Na aktywa Spółki składają się przede wszystkim udziały w pięciu spółkach zależnych, inwestycje krótkoterminowe w postaci udzielonych pożyczek oraz środki pieniężne. Ze względu na charakter prowadzonej działalności holdingowej, Spółka nie posiada własnych składników materialnych poza jednym samochodem służbowym (Spółka prowadzi działalność w wynajmowanych pomieszczeniach, nie posiada własnych urządzeń biurowych). Spółka nie posiada również własnych pracowników, lecz zawiera stosowne umowy outsourcingowe, na podstawie których zapewniona jest obsługa Spółki m.in. w zakresie rachunkowości.

W związku z prowadzonymi działaniami restrukturyzacyjnymi w gramach grupy holdingowej Spółka rozważa nabycie wierzytelności własnej od jednej ze spółek zależnych. Na ten moment nie została podjęta jeszcze decyzja, czy wierzytelność zostanie nabyta z dyskontem (tj. poniżej jej wartości nominalnej), czy też według wartości nominalnej wierzytelności.

Nabycie wierzytelności przez Spółkę nastąpi w trybie art. 509 i kolejne kodeksu cywilnego.

W przypadku nieuregulowania wierzytelności przez dłużnika w terminie wymagalności, Spółka podejmie działania zmierzające do wyegzekwowania wierzytelności.

Zarówno Wnioskodawca, jak i spółki zależne są podatnikami podatku VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Tutejszy Organ informuje, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 3 w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych. Natomiast w odniesieniu do pytania nr 1 i 2 w przedmiocie podatku od towarów i usług wydane zostały odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do pytania nr 3, w konsekwencji uznania że nabycie przez Spółkę wierzytelności od spółki zależnej podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem p.c.c., niezależnie od tego czy wierzytelność zostanie nabyta według wartości nominalnej, czy też z dyskontem (niezależnie również od tego, czy wierzytelność zostanie uregulowana w terminie przez dłużnika, czy też konieczne będzie podjęcie dodatkowych działań zmierzających do wyegzekwowania wierzytelności).

Zgodnie z art. 1 ustawy o p.c.c., opodatkowaniu podatkiem p.c.c. co do zasady podlegają m.in. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. Niemniej, w art. 2 ustawy o p.c.c. ustawodawca zawarł katalog zwolnień z tego podatku. Katalog ten w pkt 4, przewiduje zwolnienie z podatku p.c.c. czynności cywilnoprawnych jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy w analizowanym przypadku, nabycie przez Spółkę wierzytelności będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT i w konsekwencji korzystać będzie z powyższego zwolnienia. W rezultacie, od czynności tej Spółka nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku p.c.c.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym.

Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z treścią tego przepisu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, a zatem umowa taka może należeć do kategorii umów, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Na skutek cesji wierzytelności zmienia się podmiot po stronie wierzyciela, natomiast przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Jeżeli więc umowa cesji przyjęłaby postać którejkolwiek z umów wskazanych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych to spowoduje obowiązek zapłaty tego podatku.

W ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Zgodnie z art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, użyte w ustawie określenie podatek od towarów i usług oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich. Natomiast w myśl art. 1a pkt 5 ww. ustawy, użyte w ustawie określenie państwo członkowskie oznacza - państwo członkowskie Unii Europejskiej lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strona umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W związku z powyższym należy podkreślić, iż jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania powyższej czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy czynność ta będzie podlegała regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności regulacjami ustawy o podatku od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W interpretacji indywidualnej Nr ILPP2/443-1274/11-2/AD z dnia 1 grudnia 2011 r. dotyczącej podatku od towarów i usług Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wskazał, iż: "Przedmiotowa czynność nabycia wierzytelności stanowić będzie usługę uwolnienia od długu spółki zależnej przez nabywcę wierzytelności (Wnioskodawcę). Transakcja ta nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 41 ust. 1 pkt 40 ustawy, lecz winna zostać opodatkowana według podstawowej stawki podatku VAT w wysokości 23%."

A zatem, skoro transakcja nabycia przez Wnioskodawcę wierzytelności będzie opodatkowana podatkiem o podatku od towarów i usług, powyższa czynność będzie korzystała z wyłączenia na podstawie art. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.