ILPB2/436-199/10-4/MK - Podatek od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 9 września 2010 r. (data wpływu 16 września 2010 r.), uzupełnionym w dniu 18 listopada 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu - jest prawidłowe.

W dniu 16 września 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu.

Z uwagi na fakt, że przedmiotowy wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14f § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 16 listopada 2010 r., nr ILPB2/436-199/10-2/MK ILPB4/423-197/10-2/DS Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Zainteresowanego, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawcę nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 16 listopada 2010 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 18 listopada 2010 r.) - w dniu 18 listopada 2010 r. dokonano wpłaty dodatkowej opłaty.

Mając na uwadze powyższe informuje się, że w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie poboru zryczałtowanego podatku dochodowego w związku z zawartą umową cash poolingu, w dniu 3 grudnia 2010 r. wydano interpretację indywidualną nr ILPB4/423-197/10-4/DS.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (dalej: Spółka) jest częścią grupy kapitałowej (dalej: Grupa), działającej w ramach koncernu, do której należy kilkadziesiąt spółek zlokalizowanych na całym świecie.

W związku z prowadzeniem bieżącej działalności gospodarczej, podmioty z Grupy uzyskują przychody (w tym przede wszystkim wynagrodzenia z tytułu realizacji kontraktów), jak i koszty (w tym głównie wynagrodzenia pracownicze) w wielu krajach i w wielu walutach, stąd konieczne jest zapewnienie w Grupie efektywnych instrumentów zarządzania zasobami gotówkowymi. Instrumenty takie powinny zabezpieczać w sposób maksymalnie elastyczny dostęp do środków gotówkowych, przy jednoczesnym zabezpieczeniu efektywności ekonomicznej (ceny pozyskania pieniądza) danego instrumentu. Innymi słowy, korzystanie z rozważanego zaawansowanego instrumentu zarządzania środkami pieniężnymi typu cash pool (dalej: "cash pool") umożliwia Spółce oraz pozostałym stronom zwiększenie efektywności zarządzania środkami pieniężnymi i dostępnymi kredytami poprzez optymalizację zarządzania posiadanymi środkami pieniężnymi, maksymalizację przychodów i minimalizację kosztów odsetkowych.

Spółka zawarła z bankiem niemieckim (dalej: Bank "C") umowę kompleksowego zarządzania płynnością finansową w ramach grupy kapitałowej - tzw. umowę Agreement on the Accession to db-Cash Sweep (dalej: Umowa db-Cash Sweep). W ramach tej umowy, Spółka otworzyła rachunek w Banku "C" z siedzibą w Niemczech. Również pozostałe spółki z Grupy uczestniczące w systemie cash pooling, otworzyły rachunki bezpośrednio w Banku "C" z siedzibą w Niemczech. Ponadto, w Banku "C" znajduje się rachunek główny (dalej: Rachunek Główny) utworzony dla celów Umowy db-Cash Sweep obsługiwany przez tzw. cash pool leadera (dalej: Posiadacz Główny) - jeden z podmiotów uczestniczących w systemie cash pool - spółka z siedzibą w Niemczech.

Oprocentowanie sald dodatnich i ujemnych na rachunkach rozliczeniowych oraz na Rachunku Głównym zostało ustalone w Umowie db-Cash Sweep. Warunki finansowania w ramach systemu cash pooling będą co najmniej tak korzystne, jak poza nim, tzn. wysokość oprocentowania rachunków będzie uzależniona od przeprowadzonej przez Posiadacza Głównego oceny indywidualnej kondycji finansowej każdego posiadacza rachunku rozliczeniowego.

Oprocentowanie sald dodatnich i ujemnych na rachunkach rozliczeniowych oraz na Rachunku Głównym zostało ustalone w Umowie db-Cash Sweep. Warunki finansowania w ramach systemu cash pooling będą co najmniej tak korzystne, jak poza nim, tzn. wysokość oprocentowania rachunków będzie uzależniona od przeprowadzonej przez Posiadacza Głównego oceny indywidualnej kondycji finansowej każdego posiadacza rachunku rozliczeniowego.

Transakcje w ramach systemu cash pooling wykonywane są w ten sposób, iż na koniec danego dnia z rachunku Spółki w Banku "C" dokonywany jest transfer salda na rachunek Posiadacza Głównego tak, aby wykazywane było saldo zerowe.

Oznacza to, że w przypadku, gdy na koniec danego dnia rachunek Spółki wykazuje saldo dodatnie, kwota ta zostaje przelana z tego rachunku na rachunek Posiadacza Głównego w celu "wyzerowania" Jej konta. Natomiast w przypadku, gdy na koniec dnia rachunek Spółki wykazuje saldo ujemne, w celu zlikwidowania salda ujemnego tego konta, bank przelewa środki z rachunku głównego założonego przez Posiadacza Głównego. W analogiczny sposób przebiegają transfery dla wszystkich spółek z Grupy.

Oznacza to, że w przypadku, gdy rachunek Spółki w Banku "C" wykazuje saldo dodatnie, kwota ta zostaje przelana przez Bank "C" (poprzez Rachunek Główny) na rachunek prowadzony dla innego uczestnika cash poolingu tak, aby saldo zamknięcia na rachunku Spółki równe było zero.

Natomiast w przypadku, gdy rachunek Spółki w Banku "C" wykazuje saldo ujemne, Bank "C" przelewa środki (z wykorzystaniem Rachunku Głównego) z rachunku w tym banku prowadzonego dla innego uczestnika cash poolingu tak, aby saldo zamknięcia rachunku Spółki było równe zeru.

Mechanizm przedmiotowej Umowy db-Cash Sweep powoduje, iż w wyniku transferów pieniężnych pomiędzy Rachunkiem Głównym i rachunkami uczestników systemu, będą pojawiały się wierzytelności Posiadacza Głównego względem innych posiadaczy rachunków oraz wierzytelności posiadaczy rachunków względem Posiadacza Głównego. Ze względu na przyjęty mechanizm rozliczeń nie będą natomiast występowały wierzytelności jednych posiadaczy rachunków względem innych posiadaczy rachunków. Istota opisanej powyżej Umowy db-Cash Sweep polega na tym, iż wykazane nadwyżki (saldo dodatnie) przekazywane są na Rachunek Główny, a deficyt (salda ujemne) występujące na rachunkach poszczególnych podmiotów są pokrywane z Rachunku Głównego.

Za wdrożenie i świadczenie usługi organizacji i prowadzenia systemu cash poolingu, Bank "C" będzie pobierał od posiadaczy rachunków opłatę z tytułu prowadzenia rachunku oraz opłaty z tytułu wykonania poszczególnych czynności bankowych, takich jak przelewy, czeki itp.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Czy z tytułu zawarcia przedmiotowej umowy db-Cash Sweep, jak również jakichkolwiek w jej ramach wykonywanych czynności, na Spółce będzie ciążył obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: p.c.c.).

Zdaniem Wnioskodawcy, zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można zakwalifikować jako umowy pożyczki wymienionej w tym katalogu. Tym samym czynności dokonywane w ramach umowy cash pooling nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Uzasadnienie.

Zdaniem Spółki, kompleksowa usługa zarządzania płynnością finansową spółek z grupy kapitałowej (cash pooling), świadczona przez Bank "C" na podstawie Umowy db-CashSweep zawartej pomiędzy Bankiem "C", a spółkami z Grupy nie stanowi żadnej z czynności wymienionych w katalogu art. 1 ust. 1 ustawy o p.c.c., tj. katalogu czynności podlegających opodatkowaniu p.c.c.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy o p.c.c. podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawłdłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki.

Dodatkowo opodatkowaniu p.c.c. podlegają zmiany umów wymienionych powyżej, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a także orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak wymienione czynności cywilnoprawne.

Ustawodawca w powołanym przepisie enumeratywnie wskazał czynności podlegające podatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy o p.c.c., opodatkowaniu tym podatkiem podlega zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych, w konsekwencji Spółka stoi na stanowisku, że czynność polegająca na zarządzaniu płynnością finansową grupy kapitałowej na podstawie Umowy db-Cash Sweep, nie mieści się w zamkniętym katalogu art. 1 ust. 1 ustawy o p.c.c.

Zdaniem Spółki, celem ustawodawcy tworzącego opisaną normę prawną w takiej właśnie postaci było precyzyjne określenie czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu. Treść Umowy db-Cash Sweep wskazuje, że jest to rozbudowany, wielostopniowy system rozliczeń finansowych w obrębie danej grupy kapitałowej. Nie jest to zatem żadna z umów wymienionych w zamkniętym katalogu czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu p.c.c.

Ponadto, Spółka pragnie zauważyć, iż organy statystyczne już wielokrotnie klasyfikowały czynności polegające na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową grupy kapitałowej (cash pooling) jako usługę pośrednictwa finansowego świadczoną przez banki. W opinii Spółki, jest to dodatkowe potwierdzenie, iż usługa świadczona przez Bank "C" w ramach Umowy db-Cash Sweep nie mieści się w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu p.c.c.

Należy podkreślić, iż w operacjach cash pooling biorą udział podmioty, które posiadają wolne środki finansowe, jak i takie, które posiadają niedobór tych środków oraz podmioty występujące w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie posiada bowiem wiedzy, czy środki te zostaną w ogóle wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym, nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem z którego zostaje zasilony rachunek o saldzie debetowym jest rachunek zbiorczy banku, na którym bank gromadzi wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu, dokonując następnie odpowiednich przelewów.

Zdaniem Spółki przedmiotowa usługa cash poolingu nie wyczerpuje także znamion żadnej z pozostałych czynności określonych w art. 1 ust. 1 ustawy o p.c.c.

Reasumując, brak jest podstaw do zakwalifikowania transakcji dokonywanych w ramach operacji cash poolingu jako umów pożyczek, mimo że umowy te zawierają pewne elementy kredytowania jednych podmiotów przez inne. Ponadto, Umowa db-Cash Sweep, która nie znajduje odpowiednika w kodeksie cywilnym, pozostając umową nienazwaną, nie mieści się w zamkniętym katalogu art. 1 ustawy o p.c.c.

W odniesieniu do opodatkowania p.c.c. operacji dokonywanych w ramach cash poolingu, Spółka pragnie zwrócić uwagę na przykładowe wiążące interpretacje (w tym niektóre dotyczące bezpośrednio umów (Cash Sweep), które potwierdzają stanowisko Spółki:

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 11 lutego 2009 r., sygn. IPPB2/436-439/08-2/AF,

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 23 lutego 2009 r., sygn. IBPBII/1/436-28/08/MZ,

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 maja 2008 r., sygn. IPPB2/436-89/08-2/MZ,

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 13 sierpnia 2008 r., sygn. ILPB2/435-36/08-2/AJ.

W świetle wskazanych wyżej argumentów, Spółka stoi na stanowisku, że przedmiot opodatkowania p.c.c. nie obejmuje czynności wykonywanych w związku z umową kompleksowego zarządzania płynnością finansową w ramach przedmiotowej Umowy db-Cash Sweep. W związku z powyższym, zdaniem Spółki, usługa cash poolingu świadczona przez Bank "C" na podstawie Umowy db-Cash Sweep zawartej przez Spółkę (jako jednym z wielu uczestników), a Bankiem "C" nie podlega opodatkowaniu p.c.c.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych należy stwierdzić, że orzeczenia te zapadły w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Jednocześnie należy zauważyć, że od dnia 21 października 2009 r. w myśl postanowień art. 9 pkt 1 ustawy z dnia 4 września 2008 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 Nr 165, poz. 1316) opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają - na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) - umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a nie jak wskazano we wniosku umowy pożyczki.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.