ILPB2/436-191/13-5/WM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 20 kwietnia 2013 r. (data wpływu 6 maja 2013 r.), - uzupełnionym pismem z dnia 9 sierpnia 2013 r. (data wpływu 13 sierpnia 2013 r.) oraz poprzez wniesienie w dniu 9 sierpnia 2013 r. stosownej opłaty - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku podatkowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 6 maja 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej:

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 3 oraz 14f Ordynacji podatkowej, w związku z czym pismem z dnia 31 lipca 2013 r. nr ILPB2/415-469/13-2/WM ILPB2/436-191/13-2/WM, wezwano Wnioskodawczynię do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Jednocześnie poinformowano Zainteresowaną, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a jego uzupełnieniem nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 31 lipca 2013 r., skutecznie doręczono w dniu 8 sierpnia 2013 r., natomiast pismo stanowiące uzupełnienie wniosku wpłynęło do tut. Organu w dniu 13 sierpnia 2013 r. (data nadania w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego 10 sierpnia 2013 r.). Wpłaty kwoty 40 zł na konto Izby Skarbowej w Poznaniu dokonano, w dniu 9 sierpnia 2013 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Postanowieniem Sądu Rejonowego w (...) Wydział Cywilny, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 lutego 2012 r. sprawy o nabyciu spadku po zmarłym w dniu 2 września 2011 r. w (...) S, K., na podstawie testamentu, spadek nabyła Wnioskodawczyni (siostra) w całości. Masa spadkowa po zmarłym bracie to spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu. Zgodnie z przepisami o spółdzielniach mieszkaniowych dziedziczenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu nie jest możliwe. Dlatego w dniu 28 listopada 2011 r. opróżniony lokal Wnioskodawczyni zdała do dyspozycji Spółdzielni Mieszkaniowej. Mieszkanie to Spółdzielnia sprzedała w drodze przetargu, a uzyskaną kwotę pomniejszoną o koszty przetargu, zaległość opłat - powstałe w okresie po śmierci Jej brata, po dzień zbycia lokalu - przekazała na konto bankowe Zainteresowanej. Jednocześnie Wnioskodawczyni otrzymała PIT-8C z informacją o wysokości dochodu z innych źródeł w części D, poz. 34 - przychód 83 378, 21 zł.

Zgodnie z prawem w dniu 16 maja 2012 r. Zainteresowana zgłosiła fakt nabycia spadku (druk SD-Z2) w Urzędzie Skarbowym w (...).

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy należność z tytułu rozliczenia wartości rynkowej lokalu w związku z opróżnieniem i zdaniem do dyspozycji Spółdzielni Mieszkaniowej spółdzielczego lokatorskiego prawa wypłacana Spadkobiercy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł.

2. Czy należność z tytułu rozliczenia wartości rynkowej lokalu w związku z opróżnieniem i zdaniem do dyspozycji Spółdzielni Mieszkaniowej spółdzielczego lokatorskiego prawa wypłacana Spadkobiercy podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

3. Jaką informację Spółdzielnia obowiązana jest wystawić w związku ze zwrotem wkładu mieszkaniowego.

4. Czy potrącone zadłużenie (w tym koszty przetargu) nie powinno być traktowane jako koszt uzyskania przychodu.

Tut. Organ informuje, iż przedmiotem niniejszego rozstrzygnięcia jest kwestia dotycząca pytania drugiego, natomiast w zakresie pytań: pierwszego i czwartego została wydana w dniu 19 sierpnia 2013 r. interpretacja indywidualna nr ILPB2/415-469/13-5/WM.

Ponadto, w odniesieniu do pytania trzeciego zostało wydane w dniu 31 lipca 2013 r. postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania nr ILPB2/415-469/13-3/WM ILPB2/436-191/13-3/WM.

Zdaniem Wnioskodawczyni, Jej zmarły brat, aby nabyć prawa członkowskie w Spółdzielni Mieszkaniowej, wniósł wkład mieszkaniowy i regularnie opłacał czynsz obciążony spłatą kredytu (wraz z odsetkami) jaki zaciągnęła Spółdzielnia na budowę lokalu. Niejednokrotnie zaciągał pożyczki, aby podołać finansowo w trudnych okresach swojego życia.

W ocenie Zainteresowanej, rozliczenie kwoty uzyskanej ze zbycia lokalu w drodze przetargu, przyjmując że Spółdzielnia Mieszkaniowa nie uzyskała żadnych korzyści majątkowych, ani też nie poniosła strat pośrednicząc w tej sytuacji - to kwota wykazana w rozliczeniu i przelana na Jej konto jest zgodna ze stanem faktycznym. Dlatego Zainteresowana uważa, że skoro Spółdzielnia Mieszkaniowa na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w (...) wypłaciła Jej, jako jedynej Spadkobierczyni całości (po potraceniu zadłużeń) kwoty uzyskanej ze zbycia lokalu w drodze przetargu, to kwota ta powinna być traktowana jako masa spadkowa po zmarłym bracie, zwolniona od podatku na podstawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych. W związku z powyższym Wnioskodawczyni złożyła formularz SD-Z2 zgodnie z obowiązującymi przepisami i w obowiązującym terminie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego.

W myśl art. 4a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia "spadek", należy w tym zakresie odwołać się do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.). W myśl art. 922 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Zgodnie z art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast, stosownie do przepisu art. 925 Kodeksu cywilnego spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Prawomocne postanowienie sądu ma natomiast charakter deklaratoryjny i stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego).

Wobec powyższego nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż Postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 9 lutego 2012 r. ze sprawy o nabyciu spadku po zmarłym w dniu 2 września 2011 r. bracie, na podstawie testamentu, Wnioskodawczyni nabyła, m.in. spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu. Zgodnie z przepisami o spółdzielniach mieszkaniowych dziedziczenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu nie jest możliwe. Zatem w dniu 28 listopada 2011 r. opróżniony lokal Zainteresowana zdała do dyspozycji Spółdzielni Mieszkaniowej, które sprzedała w drodze przetargu, a uzyskaną kwotę pomniejszoną o koszty przetargu, zaległość opłat do momentu jego zbycia przekazała na jej konto bankowe. Po czym w dniu 16 maja 2012 r. Wnioskodawczyni zgłosiła fakt nabycia spadku (druk SD-Z2) w Urzędzie Skarbowym.

Stosownie do art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.) spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji.

Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego powstaje z chwilą zawarcia między członkiem a spółdzielnią umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Umowa powinna być zawarta pod rygorem nieważności w formie pisemnej (art. 9 ust. 4 ww. ustawy).

Wykluczenie możliwości dziedziczenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu nie narusza uprawnień spadkobierców do dziedziczenia wkładu mieszkaniowego związanego z takim prawem, co zostało uregulowane w art. 14 ust. 2 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Stosownie zaś do treści art. 15 ust. 2 cytowanej ustawy, w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na podstawie art. 11 lub niedokonania czynności, o których mowa w art. 14, roszczenia o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego przysługują małżonkowi, dzieciom i innym osobom bliskim.

W drodze dziedziczenia wkład ten może przypadać różnym osobom bez względu na to, czy ktoś nabędzie spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu w oparciu o przepis art. 15 ust. 2 ustawy, czy nie.

W wypadku wygaśnięcia roszczeń lub braku uprawnionych osób, o których mowa w ust. 3, spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu ustaloną zgodnie z art. 11 ust. 2¹ i 2² (art. 15 ust. 6 ww. ustawy).

Kwestię zwrotu wniesionego wkładu mieszkaniowego regulują przepisy powołanej powyżej ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w niniejszym rozdziale.

Przepis art. 11 ust. 1¹ ww. ustawy stanowi, iż spółdzielnia może podjąć uchwałę o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego z następujących przyczyn:

Z przepisu art. 11 ust. 2¹ tej ustawy wynika, iż w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu.

Natomiast art. 11 ust. 22 ww. ustawy stanowi, iż z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, iż z chwilą śmierci brata, Wnioskodawczyni nabyła po nim spadek (zgodnie z postanowieniem Sądu - odziedziczyła spadek w całości).

Ponieważ przedmiotem spadku był wkład mieszkaniowy związany ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu, nabyty w 2011 r. w spadku (testamentem), opodatkowaniu podatkiem od spadków, o którym mowa w ustawie o podatku od spadków i darowizn podlegał ten wkład. Jak wynika z treści wniosku nabycie spadku odziedziczonego po bracie (a zatem i wkładu mieszkaniowego istniejącego na dzień śmierci) zostało zgłoszone na druku SD-Z2 celem skorzystania ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn.

Tym samym, z uwagi na fakt, że zostały spełnione warunki do zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, to nabycie w drodze dziedziczenia przedmiotowego wkładu korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Reasumując należy stwierdzić, iż wypłata przez Spółdzielnię Mieszkaniową kwoty uzyskanej ze zbycia lokalu w drodze przetargu (po potrąceniu zadłużeń) nie wywołuje już żadnych skutków na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn, lecz na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni, zgodnie z którym kwota uzyskana ze Spółdzielni powinna być zwolniona od podatku na podstawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych należało uznać za nieprawidłowe, bowiem kwota ta w ogóle nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Ponadto tutejszy Organ pragnie nadmienić, że dokumenty dołączone przez Wnioskodawczynię do wniosku nie podlegają analizie i weryfikacji w ramach postępowania o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Zainteresowaną i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.