ILPB2/436-143/08-3/MK

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 3 marca 2009 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPB2/436-143/08-3/MK

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Sp. z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 5 grudnia 2008 r. (data wpływu 10 grudnia 2008 r.), uzupełnionym pismem z dnia 30 stycznia 2009 r. (data wpływu 9 lutego 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 grudnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (dalej jako "L. PL") zamierza przystąpić do systemu centralizacji środków pieniężnych (cash pooling), który obecnie funkcjonuje w ramach Grupy L. Celem wprowadzenia systemu jest zwiększenie efektywności gospodarczej L. PL poprzez optymalizację wykorzystania środków pieniężnych na rachunkach bankowych zarówno L. PL, jak i innych spółek należących do Grupy L. (łącznie dalej jako "Spółki").

System centralizacji środków pieniężnych oferowanych przez Bank S.A. (dalej jako "Bank Francuski") i jest oparty na trzech umowach:

* Cash Centralisation Agreement (dalej jako "Umowa Centralizacji Środków Pieniężnych "), będącej umową ramową na świadczenie analizowanych usług, podpisanej przez L. PL oraz inne spółki z Grupy L. biorące udział w cash poolingu z Bankiem Francuskim;

* Umowa o centralizacji środków pieniężnych dla jednego podmiotu, zawartej przez L. PL i Bank Francuski (oraz jego oddział w Polsce);

* Grouppe L. Global Cash Management Agrement (Umowa Grupy L. o Globalne Zarządzanie Środkami Pieniężnymi), zawierającej ramowe ustalenia pomiędzy spółkami z Grupy L. w zakresie centralizacji środków finansowych w Grupie oraz zasad, zgodnie z którymi środki te będą zarządzane.

Omówiony powyżej produkt służący do zarządzania płynnością finansową Spółek poprzez rzeczywistą konsolidację sald z poszczególnych ich rachunków bankowych będzie działał zgodnie z następującymi zasadami:

* Spółki mogą posiadać rachunki bieżące zarówno w Banku Francuskim, jak i w bankach stowarzyszonych z Bankiem Francuskim. L. PL posiada rachunki bieżące w polskim oddziale Banku Francuskiego, tj. Bank S.A. Oddział w Polsce (dalej jako "B Polska") oraz w Banku Francuskim we Francji;

* Jedna ze spółek - L. F. S.A. (dalej jako "L. FR") - będzie pełniła funkcję tzw. pool leadera. W związku z tym, między innymi, będzie ona posiadała dodatkowy rachunek (dalej jako "Rachunek Główny") prowadzony przez Bank Francuski we Francji.

System będzie składał się z dwóch etapów:

* W pierwszym z nich, środki pieniężne L. PL zgromadzone na jego rachunkach bieżących prowadzonych przez Bank Polska (w PLN oraz USD) zostaną przeniesione (na podstawie Umowy o centralizacji środków pieniężnych dla jednego podmiotu) na rachunki bieżące należące do L. PL znajdujące się w Banku Francuskim we Francji;

* Następnie, w drugim etapie, w oparciu o Umowę Centralizacji Środków Pieniężnych dokonana zostanie faktyczna centralizacja/konsolidacja środków pieniężnych wszystkich Spółek w taki sposób, iż na koniec każdego dnia roboczego, Bank Francuski przeniesie na rachunek Główny środki pozostające na rachunkach bieżących we Francji (w tym na rachunkach bieżących L. PL).

Środki mogą być przenoszone bezpośrednio z rachunków bieżących znajdujących się w Banku Francuskim we Francji (w tym rachunki L. PL) na Rachunek Główny, bądź też za pośrednictwem tzw. rachunków pośrednich lub rachunków "lustrzanych" - takie alternatywne podejście będzie prowadzić do identycznego efektu, jak bezpośrednie przeniesienie środków (tj. bez pośrednictwa innych rachunków), a różnica polega wyłącznie na innym technicznym "przeksięgowaniu" środków na Rachunek Główny;

* Z Rachunku Głównego na rachunki bieżące we Francji (w tym na rachunki L. PL) środki odpowiadające wysokości sald ujemnych występujące na tych rachunkach bieżących na koniec dnia roboczego.

Środki mogą być przenoszone bezpośrednio z Rachunku Głównego, bądź też za pośrednictwem tzw. rachunków pośrednich lub rachunków "lustrzanych" - takie alternatywne podejście będzie prowadzić do identycznego efektu jak bezpośrednie przeniesienie środków (tj. bez pośrednictwa innych rachunków), a różnica polega wyłącznie na innym technicznym "przeksięgowaniu" środków z Rachunku Głównego.

W konsekwencji, saldo netto na Rachunku Głównym będzie dodatnie lub ujemne. Natomiast, salda Spółek na konsolidowanych rachunkach bieżących prowadzonych w Paryżu (w tym na rachunkach L. PL) będą wynosić zero.

Wszystkie opisane wyżej czynności Banku Francuskiego będą dokonywane automatycznie. Zwrot środków pieniężnych przeniesionych w powyższy sposób będzie dokonany na żądanie stron albo w uzgodnionych między nimi terminach. Odsetki od środków pieniężnych przekazywanych przez L. PL na Rachunek bądź otrzymanych przez L. PL z Rachunku Głównego będą naliczane i płacone na rzecz bądź przez L. PL na bazie miesięcznej lub kwartalnej.

Powyższe odsetki mogą być również naliczane i alokowane przez Bank Francuski, ale tylko w odniesieniu do rachunków prowadzonych we Francji.

Bank Francuski za świadczenie na rzecz Spółek przedmiotowej usługi pobierać będzie wynagrodzenie w formie prowizji.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy struktura cash poolingu, tj. system centralizacji środków pieniężnych świadczony przez Bank Francuski, opisana w pozycji 50 wniosku nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, struktura cash poolingu, tj. system centralizacji środków pieniężnych świadczony przez Bank Francuski, opisana w pozycji 50 wniosku nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej jako "ustawa o p.c.c."), opodatkowaniu tym podatkiem podlega zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych wymieniony w tym przepisie. L. PL stoi na stanowisku, że świadczona, między innymi, w oparciu o Umowę Centralizacji Środków Pieniężnych usługa centralizacji środków pieniężnych (cash pooling) nie znajduje odpowiednika w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm., dalej jako "k.c.") i pozostając umową nienazwaną nie mieści się w zamkniętym katalogu określonym w art. 1 ustawy o p.c.c.

Zdaniem L. PL, celem ustawodawcy tworzącego przedmiotową normę prawną, w takiej właśnie postaci było precyzyjne określenie czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Natura usługi centralizacji środków pieniężnych (cash pooling), świadczonej, między innymi, na podstawie Umowy Centralizacji Środków Pieniężnych, wskazuje, że jest to rozbudowany, wielostopniowy system rozliczeń finansowych w obrębie danej grupy kapitałowej - nie jest to natomiast żadna z czynności wymienionych w zamkniętym katalogu czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W szczególności L. PL stoi na stanowisku, że usługa świadczona na bazie Umowy Centralizacji Środków Pieniężnych nie stanowi umowy pożyczki w rozumieniu k.c. Zgodnie z art. 720 k.c., w ramach umowy pożyczki, pożyczkodawca zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy bądź rzeczy oznaczonych tylko co do rodzaju, a pożyczkobiorca zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub rzeczy tego samego rodzaju. Jednocześnie, w ramach systemu centralizacji środków pieniężnych (cash pooling), nie dochodzi do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości środków finansowych na określony podmiot.

Stanowisko L. PL w zakresie braku opodatkowania usługi cash pooling podatkiem od czynności cywilnoprawnych znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach organów skarbowych. Przykładowo Naczelnik Pomorskiego Urzędu Skarbowego w piśmie z dnia 14 lutego 2007 r. (sygn. DM/436-13/07/JU) stwierdził, że "umowa cash poolingu (...) pomimo, iż zawiera elementy zbliżone do kredytowania jednych podmiotów przez drugie, nie mieści się w katalogu czynności określonych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu".

Podobne stanowisko prezentują również inne organy podatkowe, na przykład:

* Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w piśmie z dnia 31 października 2007 r. (sygn. IPPB2/436-36/07-4/SP),

* Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie w piśmie z dnia 17 lutego 2006 r. (sygn. 1471/DC/436/59/05/HB),

* Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie w piśmie z dnia 6 marca 2007 r. (sygn. 1472/SPC/436-2/07/SJ),

* Naczelnik Małopolskiego Urzędu Skarbowego w Krakowie w pismach z dnia 22 lutego 2006 r. (sygn. PMO/436-18/2005/UM/16377) oraz z dnia 5 grudnia 2006 r. (sygn. PMO/436-15/06/UM),

* Naczelnik Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w piśmie z dnia 9 listopada 2006 r. (sygn. ZP/436-18/06),

* Naczelnik Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Skarbowego w piśmie z dnia 17 września 2004 r. (sygn. ZD/436-3/04),

* Naczelnik Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w pismach z dnia 12 kwietnia 2006 r. (sygn. PUS.V.436/3/06) oraz 22 sierpnia 2006 r. (sygn. PUS.V.436/6/06),

* Naczelnik Opolskiego Urzędu Skarbowego w piśmie z dnia 22 maja 2006 r. (sygn. PD/436-2/MG/06,

* Naczelnik Lubelskiego Urzędu Skarbowego w piśmie z dnia 8 maja 2006 r. (PD.423-9/06),

* Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie w pismach z dnia 1 września 2006 r. (sygn. IUS.VIII-436/5/2006 i 5 września 2006 r. (sygn. PUS.V.436/7/06).

Ponadto, dotychczasowa praktyka organów statystycznych wskazuje, że czynności polegające na centralizacji środków pieniężnych w ramach grupy kapitałowej (cash pooling) stanowią usługę pośrednictwa finansowego. W opinii L. PL jest to dodatkowe potwierdzenie, iż czynności nierozerwalnie związane z przedmiotową usługą nie mieszczę się w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle powyższego, L. PL wnosi o potwierdzenie, iż kompleksowa usługa centralizacji środków pieniężnych (cash pooling), która świadczona będzie przez Bank Francuski, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:

1)

następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat i dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* stanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki,

2)

zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;

3)

orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki, w których - w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) - dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Przedstawiona we wniosku spółki konstrukcja "cash poolingu", jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. "Cash pooling" polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku "cash poolingu" mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik "cash pooling" posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników "cash poolingu".

Reasumując, należy stwierdzić, iż zawarcie umowy opisanej we wniosku ORD-IN dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową "cash pooling" nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki wymienionej w tym katalogu. Tym samym czynności dokonywane w ramach umowy "cash poolingu" nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji i postanowień organów podatkowych, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl