ILPB2/436-14/10-3/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku (data wpływu 11 stycznia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku podatkowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 11 stycznia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku podatkowego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W 2007 r. Wnioskodawca wraz żoną otrzymał od swoich teściów, aktem notarialnym, darowiznę działki rolnej. Wartość darowizny została oszacowana na kwotę 5000 zł. Po tym zdarzeniu Zainteresowany zgłosił się do urzędu skarbowego z zapytaniem czy powinni uiścić podatek od darowizny. w ustnej odpowiedzi poinformowano Wnioskodawcę, że wraz z żoną podlegają wykluczeniu spod opodatkowania bowiem należą do i grupy podatników zwolnionych od obowiązku podatkowego oraz, że wartość darowizny była tak niska, że także powoduje to zwolnienie z obowiązku płatności. Działka miała wówczas charakter gruntu rolnego, jedynie w studium uwarunkowań i zagospodarowania terenu były plany, że w przyszłości stanie się działką pod zabudowę jednorodzinną. w 2009 r. właściciele działki podzielili ją na dwie części i uzyskali decyzję o warunkach zabudowy. w tym stanie rzeczy zasygnalizowano Wnioskodawcy, że obowiązek podatkowy istniał w chwili dokonania darowizny przez ich rodziców (darczyńców) i winien być uregulowany już w 2007 r. Urząd skarbowy wszczął postępowanie w sprawie ustalenia obecnej wartości nieruchomości.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Tutejszy organ informuje, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie drugie, natomiast w zakresie odpowiedzi na pytanie pierwsze w dniu 2 kwietnia 2010 r. wydano interpretację indywidualną nr ILPB2/436-14/10-2/MK.

Zdaniem Wnioskodawcy, należy stanąć na stanowisku, iż w 2007 r. darowana działka miała charakter gruntu rolnego obowiązek podatkowy ich nie dotyczył, dlatego obecnie stosowanie zasady lex retro agit jest błędne i wykonywane z pokrzywdzeniem podatnika.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Artykuł 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowi, iż obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Natomiast na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje - przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Z powyżej zacytowanych przepisów wynika, że obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn spoczywa na obdarowanych i w przypadku darowizny nieruchomości powstaje w dacie sporządzenia aktu notarialnego.

Z kolei stosownie do art. 7 ust. 1 ww. ustawy podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Na podstawie art. 8 ust. 1 i ust. 3 ww. ustawy wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw. z kolei wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Natomiast jeżeli nabywca nie określił wartości nabytych rzeczy lub praw majątkowych albo wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny naczelnika urzędu skarbowego wartości rynkowej, organ ten wezwie nabywcę do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny. Jeżeli nabywca, pomimo wezwania, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, naczelnik urzędu skarbowego dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez nabywcę wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości podanej przez nabywcę, koszty opinii biegłego ponosi nabywca (art. 8 ust. 4 ustawy).

Zatem to na podatniku (obdarowanym) w pierwszej kolejności spoczywa obowiązek dokonania wyceny otrzymanego w darowiźnie majątku pod kątem wartości rynkowej (art. 8 ust. 3 ustawy). Powyższe nie oznacza jednak, że podatnik jest zobligowany do określenia wartości rynkowej nabytej rzeczy w oparciu o opinię rzeczoznawcy. Ustawodawca w przytoczonym wyżej art. 8 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn nałożył jedynie na organ podatkowy obowiązek uwzględnienia przedłożonej przez stronę, w toku postępowania podatkowego w sprawie podatku od spadków i darowizn, wyceny rzeczoznawcy, gdy wartość rynkowa przedmiotu umowy, według oceny organu podatkowego nie odpowiada wartości rynkowej zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy.

Innymi słowy, wartość nieruchomości wskazana przez Wnioskodawcę, w umowie darowizny będzie odpowiadała wartości rynkowej jeżeli zostanie określona z uwzględnieniem zapisów ww. art. 8 ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Według art. 9 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9 637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do i grupy podatkowej. w myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do i grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Jednakże zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn - w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2007 r. - zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych winno być dokonane na formularzu SD-Z1 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, przedmiotowe nabycie podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do i grupy podatkowej - art. 4a ust. 3 ww. ustawy.

Z kolei w myśl art. 4a ust. 4 przedmiotowej ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków jedynie, gdy:

W cytowanych przepisach nie zostały wyszczególnione ani rodzaj, czy charakter darowanych składników majątku objętych zwolnieniem, ani sposób, czy czas ich użytkowania. Dla skorzystania ze zwolnienia nie ma więc znaczenia jaki majątek będzie przedmiotem darowizny, jego wartość, ani w jaki sposób, czy jak długo będzie wykorzystywany przez obdarowanego. Należy jednak mieć na uwadze, że podstawowym kryterium uprawniającym do skorzystania ze zwolnienie, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest zakwalifikowanie obdarowanego jako jednej z osób wymienionych w tym przepisie.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w 2007 r. Wnioskodawca wspólnie z żoną otrzymał darowiznę nieruchomości w postaci działki rolnej. Jak wskazano we wniosku darczyńcami byli teściowie Zainteresowanego.

Na tle powyższego wyjaśnić należy, że tylko żona Wnioskodawcy mogłaby skorzystać ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a tej ustawy. Natomiast w przypadku Zainteresowanego przedmiotowe nabycie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do i grupy podatkowej.

Ustosunkowując się do wątpliwości Wnioskodawcy dotyczących zasadności żądania przez organ podatkowy zapłaty podatku powtórzyć należy, że to na Zainteresowanym, jako podatniku, w pierwszej kolejności spoczywa obowiązek dokonania wyceny otrzymanej rzeczy pod kątem wartości rynkowej. w konsekwencji wartość nieruchomości wskazana w umowie darowizny będzie odpowiadała wartości rynkowej jeżeli została określona z uwzględnieniem zapisów ww. art. 8 ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Bezpośredni wpływ na powyższe ma niewątpliwie prawidłowe określenie przedmiotu darowizny (np. użytek rolny, działka budowlana).

W analizowanej sytuacji warto również przypomnieć, iż opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn stosownie do art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł. Zatem dopiero po przekroczeniu ww. kwoty wystąpi obowiązek zapłaty podatku.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.