ILPB2/436-137/12/15-S-2/ES

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów - uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 marca 2015 r. sygn. akt III SA/Wa 2912/14 - stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 25 lutego 2013 r. (data wpływu 26 lutego 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 28 października 2015 r. (data wpływu 2 listopada 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 26 lutego 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Na podstawie prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego o stwierdzeniu nabycia spadku po ojcu, Wnioskodawczyni nabyła przysługujący spadkodawcy udział we współwłasności nieruchomości.

W oparciu o zawartą z uczestniczką postępowania (siostrą spadkodawcy), przed Sądem Rejonowym, w dniu 23 marca 2012 r.r. ugodę, obejmującą zgodne nieodpłatne zniesienie współwłasności nieruchomości, tj.:

Wnioskodawczyni stała się wyłączną właścicielką działek nr: 43/3, 43/5, 43/9, 43/10, 43/13 oraz 902/3 w zamian za przekazanie swoich udziałów w działkach nr: 903, 43/8, 43/12, 115, 908/8, 1118/1 oraz 1118/2, które przypadły drugiej współwłaścicielce.

Zainteresowana wyjaśniła, że opisane powyżej zniesienie współwłasności dokonane zostało przez podział fizyczny rzeczy wspólnej bez obowiązku spłat i dopłat.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości przez podział rzeczy wspólnej, dokonanego pomiędzy osobami zaliczanymi do II grupy podatkowej, zgodnie z unormowaniem art. 14 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, w sytuacji gdy wartość rynkowa nabytej przez byłego współwłaściciela na wyłączną własność części objętej współwłasnością nieruchomości, jest mniejsza od wartości rynkowej jego udziału w tej nieruchomości sprzed zniesienia jej współwłasności - powstaje obowiązek podatkowy tego byłego właściciela w podatku od spadków i darowizn, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Zdaniem Wnioskodawczyni, biorąc pod uwagę unormowanie art. 7 ust. 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn, przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy.

Natomiast zgodnie z treścią art. 8 ust. 1 przywołanej wyżej ustawy wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw.

Odnosząc się do treści powyższych unormowań Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że w przypadku wykazania, iż wartość rynkowa, nabytej przez Nią w wyniku zniesienia współwłasności, na wyłączną własność, części wspólnej nieruchomości jest niższa, od wartości rynkowej udziału jaki przysługiwał Jej w nieruchomości wspólnej przed zniesieniem współwłasności, obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności po Jej stronie nie powstaje.

Pogląd ten zdaniem Wnioskodawczyni jest w pełni uzasadniony gdyż ugoda sądowa obejmująca nieodpłatne zniesienie współwłasności (bez ustalenia obowiązku spłat lub dopłat), jako jedna czynność prawna dotycząca wielu nieruchomości nie może być na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn inaczej kwalifikowana niż nieodpłatne zniesienie współwłasności, gdyż ustawodawca w art. 1 ust. 1 pkt 4 tej ustawy wyraźnie odróżnia ten tytuł nabycia przez osoby fizyczne własności rzeczy lub praw majątkowych od innych tytułów nabycia, ze względu na specyficzne, przedmiotowo istotne elementy tej czynności prawnej.

W przedstawionym stanie faktycznym, nabycie przez Zainteresowaną na wyłączną własność pojedynczych, wyodrębnionych geodezyjnie działek, objętych uprzednio współwłasnością, nie powinno być oceniane, pod kątem prawnej kwalifikacji tego nabycia, bez uwzględnienia, dokonanego w ramach tej samej czynności prawnej, jednoczesnego przeniesienia na rzecz drugiego współwłaściciela Jej udziałów w działkach, które przypadły mu na wyłączną własność.

Z kolei biorąc pod uwagę, iż wartość rynkowa udziału Wnioskodawczyni w poszczególnych działkach wchodzących w skład nieruchomości wspólnej przed zniesieniem współwłasności, ustalona co do części tych działek w oparciu o opinię biegłego sądowego, a co do działek nie objętych wyceną w opinii, w oparciu o ocenę współwłaścicieli co do ich rynkowej wartości, jest większa od wartości rynkowej działek, które w wyniku zniesienia współwłasności nabyła na wyłączną własność uważa, iż nie ma żadnych normatywnych podstaw do opodatkowania tego nabycia, gdyż wartość nabytych na wyłączną własność rzeczy, nie przekracza wartości przysługującego Jej uprzednio udziału w ich współwłasności. Tym samym w konkretnej sytuacji Wnioskodawczyni ze względu na wzajemne rozliczenia współwłaścicieli, przepis art. 7 ust. 6 ustawy od spadków i darowizn nie ma zastosowania, gdyż opisana w nim podstawa opodatkowania w ogóle nie występuje.

Zainteresowana uważa również, iż na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn, doniosłości prawnej pozbawiona jest okoliczność, iż zniesienie współwłasności dotyczyło wielu wydzielonych geodezyjnie działek, wchodzących w skład nieruchomości objętych kilkoma księgami wieczystymi, w sytuacji gdy dokonane w oparciu o zawartą przed sądem ugodę, wzajemne, ściśle ze sobą związane świadczenia, prowadzące do jednoczesnego zniesienia współwłasności wszystkich nieruchomości objętych współwłasnością, jest jednym zdarzeniem prawnym.

Za słusznością stanowiska Wnioskodawczyni przemawia zarówno literalna wykładnia przepisu art. 7 ust. 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn, który wyraźnie wskazuje jako jedyne kryterium powstania obowiązku podatkowego, porównanie wartości rzeczy lub praw majątkowych przysługujących osobie fizycznej przed zniesieniem współwłasności rzeczy wspólnej, z ich wartością po zniesieniu tej współwłasności, jak również wykładnia funkcjonalna i celowościowa, która w oparciu o ocenę wskazanych w art. 1 ustawy od spadków i darowizn, tytułów nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, prowadzi do odtworzenia woli ustawodawcy uregulowania konsekwencji podatkowych nieodpłatnego zniesienia współwłasności, zgodnie z przedstawionym przez Nią w niniejszym wniosku stanowiskiem.

Analogiczny pogląd wyrażony został w postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego, wydanym w Urzędzie Skarbowym w Będzinie w dniu 5 lipca 2001 r. w sprawie sygn. akt VPM/436-2/05 oraz w postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego, wydanego w Urzędzie Skarbowym we Wrocławiu Śródmieście w dniu 28 marca 2006 r. sygn. akt PM 436-2/06.

Zdaniem Wnioskodawczyni, podstawa opodatkowania, w opisanym w niniejszym wniosku stanie faktycznym, nie występuje również na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż w ugodzie sądowej, obejmującej zniesienie współwłasności nieruchomości, nie ustalono obowiązku spłat lub dopłat.

Mając na uwadze opisany w niniejszym wniosku stan faktyczny oraz okoliczność, iż wyniku jego zaistnienia, nie nastąpiło na Jej rzecz żadne przysporzenie majątkowe. W ocenie Zainteresowanej stanowisko jest prawidłowe i nie ciąży na Niej obowiązek podatkowy związany ze zniesieniem współwłasności nieruchomości.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działający z upoważnienia Ministra Finansów, wydał dnia 24 maja 2013 r. interpretację indywidualną nr ILPB2/436-13713-2/ES, w której uznał stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe. W interpretacji indywidualnej stwierdzono: w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości przez podział rzeczy wspólnej, dokonanego pomiędzy osobami zaliczanymi do II grupy podatkowej, w sytuacji gdy wartość rynkowa nabytych przez Wnioskodawczynię na wyłączną własność części objętej współwłasnością nieruchomości, jest mniejsza od wartości rynkowej Jej udziału w tej nieruchomości sprzed zniesienia współwłasności - nie powstaje obowiązek podatkowy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Interpretacja została skutecznie doręczona 27 maja 2013 r.

W dniu 13 stycznia 2014 r. Minister Finansów działający na podstawie art. 14e ustawy - Ordynacja podatkowa wydał zmianę interpretacji nr PL/LM/834/84/BNJ/13/RD-3318/14, w której uznał stanowisko Wnioskodawczyni za nieprawidłowe. Interpretacja została skutecznie doręczona 17 stycznia 2014 r.

Strona nie zgodziła się z ww. stanowiskiem Ministra Finansów i wniosła wezwanie do usunięcia naruszenia prawa oraz skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Rozpatrujący przedmiotową skargę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 13 marca 2015 r. sygn. akt III SA/Wa 2912/14 uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną Ministra Finansów oraz poprzedzającą ją interpretacje indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu jako wydane z naruszeniem przepisów prawa.

Dnia 29 lipca 2015 r. Ministrowi Finansów zostało doręczone prawomocne orzeczenie wraz ze zwrotem akt sprawy.

W wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wskazał, że: zarówno organ, który udziela interpretacji indywidualnej, jak również, który zmienia dotychczasową interpretację indywidualną, powołując się na orzecznictwo sądów cywilnych, do momentu, kiedy nie ustalił z wnioskodawcą konkretnego zakresu wniosku o udzielenie interpretacji, nie powinien oceniać możliwości, bądź braku możliwości opodatkowania przy opisanym we wniosku zniesieniu współwłasności, gdyż narusza to przepisy art. 14b § 3 w związku z art. 14c § 1 O.p. i art. 121 § 1 O.p. w związku z art. 14h O.p.

Sąd wskazał ponadto, że nieakceptowalne jest również stanowisko Ministra Finansów, który zmieniając interpretację indywidualną, z powołaniem się na treść art. 14e O.p. w związku z orzecznictwem Sądu Najwyższego dotyczącym interpretacji przepisów prawa cywilnego, pominął dokonywaną w orzecznictwie sądów administracyjnych wykładnię normy art. 7 ust. 6 u.p.s.d. w związku z art. 1 ust. 1 pkt 4 u.p.s.d.

W związku z powyższym Sąd stwierdził, że pomocny w sprawie może być m.in. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego wydany 23 czerwca 2009 r. w sprawie o sygn. akt II FPS 237/08. Z orzeczenia tego wynika, że jakkolwiek zajście zdarzenia, które wypełnia dyspozycję normy art. 1 ust. 1 pkt 4 u.p.s.d., nie oznacza zastosowania normy art. 7 ust. 6 u.p.s.d. NSA wskazał również na konieczność ustalenia podstawy wymiarowej w podatku od spadków i darowizn. Zdaniem NSA przy znoszeniu współwłasności prawa konieczne jest bowiem zbadanie czy dochodzi do przysporzenia majątkowego; należy więc badać stan majątku po i przed zniesieniem współwłasności oraz to czy substancja majątkowa nie uległa zmianom, zwłaszcza wskazującym na przyrost ich wartości rynkowej. NSA stwierdził ponadto, że jeżeli wskutek zniesienia wspólności użytkowania wieczystego następuje nabycie przez jednego ze współużytkowników prawa użytkowania wieczystego, w wyniku czego jego wartość nie przekracza udziału sprzed zniesienia współużytkowania wieczystego, wówczas uznać należy, iż nie występuje nadwyżka stanowiąca podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 7 ust. 6 u.p.s.d. Nadwyżka tak wystąpi natomiast, gdy jeden ze współużytkowników nabywa prawo użytkowania wieczystego w takiej części, w której wartość jest wyższa niż wartość przysługującego mu w tym prawie udziału.

Stąd też w cytowanym orzeczeniu podano: nie przesądzając, jaka powinna w sprawie zapaść interpretacja indywidualna, wskazuje, że przy ponownym rozpatrywaniu sprawy, Minister Finansów - po wcześniejszym wyjaśnieniu ze stroną Skarżącą, jaki jest zakres zagadnienia, które stanowi przedmiot interpretacji indywidualnej, jak również jaka była wartość poszczególnych składników majątkowych nabytych w drodze spadkobrania przez Skarżącą, jak też wartość składników majątkowych, które przypadły Skarżącej po nabyciu w drodze zniesienia współwłasności nieruchomości - uwzględni stanowisko płynące m.in. z ww. wyroku NSA (sygn. II FSK 237/08 z dnia 23 czerwca 2009 r.).

W ocenie Sądu przepis art. 7 ust. 6 u.p.s.d. należy jednak odczytywać łącznie z przepisem art. 7 ust. 1 u.p.s.d., wskazującym, że podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Z tego względu jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku od spadków i darowizn nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru. Norma wynikająca z zacytowanego przepisu art. 7 ust. 1 u.p.s.d. stanowi ogólną zasadę określającą podstawę opodatkowania w podatku od spadków i darowizn, w każdym przypadku nabycia własności rzeczy i praw majątkowych. Powyższe oznacza, że jeżeli dany przepis prawa sytuuje dane prawo jako ciężar to stanowić ono będzie podstawę do potrącenia jego wartości od wartości nabytej rzeczy i prawa majątkowego.

W świetle powyższych rozważań - jak zauważył skład orzekający - możliwe jest zatem przyjęcie przy wykładni art. 7 ust. 6 w związku z art. 7 ust. 1 u.p.s.d. oraz w związku z art. 1 ust. 1 pkt 4 u.p.s.d., że podstawą opodatkowania p.s.d. w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności jest czysta wartość rzeczy lub praw majątkowych, przekraczająca wartość udziału we współwłasności. W świetle ww. przepisów podstawą opodatkowania będzie więc przyrost majątku ponad wartość, która dotychczas przysługiwała współwłaścicielowi.

Wobec powyższego - czyniąc zadość wskazaniom Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie - zawartym w wyroku z dnia 13 marca 2015 r. sygn. akt III SA/Wa 2912/14 co do dalszego postępowania w sprawie pismem z dnia 22 października 2015 r. nr ILPB2/436-137/13 -15-S/ES - wezwano Wnioskodawczynię do doprecyzowania przedmiotowego wniosku przez:

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawczynię, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a jego uzupełnieniem nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 22 października 2015 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 26 października 2015 r.), w dniu 2 listopada 2015 r. (data nadania 29 października 2015 r.) do tut. Organu wpłynęło uzupełnienie wniosku.

W uzupełnieniu wniosku podano co następuje: wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowe dotyczący podatku od spadków i darowizn w zakresie nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości z dnia 25 lutego 2013 r. dotyczy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wszystkich nieruchomości nabytych w związku z nieodpłatnym zniesieniem współwłasności w drodze ugody sądowej.

Wartość poszczególnych składników majątkowych nabytych przez Wnioskodawczynię w drodze spadkobrania, oraz wartość składników majątkowych, które przypadły jej po nabyciu w drodze zniesienia współwłasności nieruchomości przestawia się w podany poniżej sposób:

* Księga wieczysta (KW):. - działka nr 903, w udziale 1/2, o wartości 66.025,00 zł, wartość udziału A.W. przed podziałem: 33012,50 zł,

* KW:. - działka nr 43/3, w udziale 1/2, o wartości 28.200,00 zł, wartość udziału A.W. przed podziałem: 14.100,00 zł,

* KW:. - działka nr 43/5, w udziale 1/2, o wartości 153.272,00 zł, wartość udziału A.W. przed podziałem: 76.636,00 zł,

* KW:. - działka nr 43/8, w udziale 1/2, o wartości 101.104,00 zł, wartość udziału A.W. przed podziałem: 50.552,00 zł,

* KW:. - działka nr 43/9, w udziale 1/2, o wartości 101.104,00 zł, wartość udziału A.W. przed podziałem: 50. 552,00 zł,

* KW:. - działka nr 43/10, w udziale 1/2, o wartości 101.104,00 zł, wartość udziału A.W. przed podziałem: 50.552.00 zł,

* KW:. - działka nr 43/12, w udziale 1/2, o wartości 54.954,00 zł, wartość udziału A.W. przed podziałem: 27.477,00 zł,

* KW:. - działka nr 43/13, w udziale 1/2, o wartości 202.208,00 zł, wartość udziału A.W. przed podziałem: 101.104,00 zł,

* KW:. - działka nr 115, w udziale 1/2, o wartości 492.770,00 zł, wartość udziału A.W. przed podziałem: 246.385,00 zł,

* KW:. - działka nr 902/3, w udziale 1/2, o wartości 79.675,00 zł, wartość udziału A.W. przed podziałem: 39.837,50 zł,

* KW:. - działka nr 908/8, w udziale 1992/10000, o wartości 16.050,00 zł, wartość udziału A.W. przed podziałem: 3.197,16 zł,

* KW:. - działka nr 1118/1, w udziale 1992/10000, o wartości 152.592,00 zł, wartość udziału A.W. przed podziałem: 30.396,33 zł,

* KW:. - działka nr 1118/2, w udziale 1992/10000 o wartości 113.220,00 zł - wartość udziału A.W. przed podziałem: 22.553,42 zł.

W konsekwencji wartość poszczególnych składników majątkowych nabytych przez Wnioskodawczynię w drodze spadkobrania wyniosła 746.354,91 zł.

* KW:. - działka nr 903, o wartości 66.025.00 zł, wartość udziału A.W. po podziale: 0,00 zł,

* KW:. - działka nr 43/3, o wartości 28.200,00 zł, wartość udziału A.W. po podziale: 28.200,00 zł,

* KW:. - działka nr 43/5, o wartości 153.272,00 zł, wartość udziału A.W. po podziału: 153.272,00 zł,

* KW:. - działka nr 43/8, o wartości 101.104,00 zł, wartość udziału A.W. po podziale: 0,00 zł,

* KW:. - działka nr 43/9, o wartości 101.104,00 zł, wartość udziału A.W. po podziale: 101.104,00 zł,

* KW:. - działka nr 43/10 wartości 101.104,00 zł, wartość udziału A.W. po podziale: 101.104,00 zł,

* KW:. - działka nr 43/12, o wartości 54.954,00 zł, wartość udziału A.W. po podziale: 0,00 zł,

* KW:. - działka nr 43/13, o wartości 202.208,00 zł, wartość udziału A.W. po podziale: 202.208,00 zł,

* KW:. - działka nr 115, o wartości 492.770,00 zł, wartość udziału A.W. po podziale: 0,00 zł,

* KW:. - działka nr 902/3, o wartości 79.675,00 zł, wartość udziału A.W. przed podziałem: 79.675,00 zł,

* KW:. - działka nr 908/8, o wartości 16.050,00 zł, wartość udziału A.W. po podziale: 0,00 zł,

* KW:. - działka nr 1118/1, o wartości 152.592,00 zł, wartość udziału A.W. po podziale: 0,00 zł,

* KW:. - działka nr 1118/2, o wartości 113.220,00 zł, wartość udziału A.W. po podziale: 0,00 zł.

W rezultacie wartość poszczególnych składników majątkowych nabytych w efekcie nieodpłatnego zniesienia współwłasności to 665.563,00 zł.

W świetle obowiązującego stanu prawnego - biorąc pod uwagę rozstrzygnięcia zawarte: w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 marca 2015 r. sygn. akt III SA/Wa 2912/14 - stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 86 z późn. zm.), podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem" podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Artykuł 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) brzmi, własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Oznacza to, że każdemu ze współwłaścicieli przysługują wszystkie atrybuty prawa własności (tzn. wszystkie uprawnienia składające się na własność). Z kolei niepodzielność oznacza, że każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo do całej rzeczy, a nie do jej części odpowiadającej udziałowi.

Zniesienie współwłasności polega na dokonaniu podziału rzeczy wspólnej. Nowe rzeczy powstałe w wyniku podziału fizycznego stanowią wyłączną własność poszczególnych współwłaścicieli.

W świetle przepisów art. 211 i 212 ustawy - Kodeks cywilny zniesienie współwłasności może nastąpić przez:

* podział fizyczny rzeczy wspólnej (podział polegający na przyznaniu każdemu ze współwłaścicieli wyodrębnionej części rzeczy, np. działek, w przypadku gdy przedmiotem tej czynności cywilnoprawnej jest nieruchomość),

* przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli,

* sprzedaż rzeczy wspólnej zwana podziałem cywilnym (nie mamy do czynienia z odpłatnym zniesieniem współwłasności, gdyż uzyskana wówczas cena dzielona jest odpowiednio w stosunku do udziałów we współwłasności).

Na podstawie art. 211 ww. ustawy, każdy ze współwłaścicieli może żądać, aby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że występuje sytuacja, w której podział byłby sprzeczny z przepisami społeczno - gospodarczymi, przeznaczeniem rzeczy lub skutkowałby istotną zmianą tej rzeczy, zmniejszeniem jej wartości, albo zniszczeniem.

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 7 cyt. ustawy przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Stosownie do zapisu art. 7 ust. 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy. Przepis ten powinien być stosowany łącznie z przepisem art. 7 ust. 1 w myśl którego, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Z powołanych powyżej przepisów wynika zatem, że nie każde zniesienie współwłasności podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Opodatkowane jest jedynie takie zniesienie współwłasności, w następstwie którego podatnik nabywa rzeczy lub prawa w części przekraczającej udział, który pierwotnie (przed zniesieniem współwłasności nieruchomości) mu przysługiwał.

W oparciu o art. 8 ust. 1 ww. ustawy wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw. Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych zgodnie z art. 8 ust. 3 wskazanej ustawy, określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego.

W myśl art. 9 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 7.276 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż na podstawie prawomocnego postanowienia Sądu o stwierdzeniu nabycia spadku po ojcu, Wnioskodawczyni nabyła przysługujący spadkodawcy udział we współwłasności nieruchomości. W dniu 23 marca 2012 r. przed Sądem została zawarta ugoda pomiędzy Zainteresowaną a Jej krewną (II grupa podatkowa) stanowiąca zgodne nieodpłatne zniesienie współwłasności nieruchomości (działek).

Wnioskodawczyni nadmieniła, iż opisane zniesienie współwłasności dokonane zostało przez podział fizyczny rzeczy wspólnej bez obowiązku spłat i dopłat, oraz że wartość rynkowa nabytej przez Nią na wyłączną własność rzeczy (działek) nie przekracza (jest mniejsza) od wartości rynkowej przysługującego Jej uprzednio udziału w ich współwłasności.

Reasumując: stwierdzić należy, że w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości przez podział rzeczy wspólnej, dokonanego pomiędzy osobami zaliczanymi do II grupy podatkowej, w sytuacji gdy wartość rynkowa nabytych przez Wnioskodawczynię na wyłączną własność części objętej współwłasnością nieruchomości, jest mniejsza od wartości rynkowej Jej udziału w tej nieruchomości sprzed zniesienia współwłasności - nie powstaje obowiązek podatkowy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. Powyższe zdaje się również potwierdzać powołane w wyżej cytowanym wyroku WSA w Warszawie orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, w którym wskazano: jeżeli bowiem wskutek zniesienia wspólności użytkowania wieczystego następuje nabycie przez jednego ze współużytkowników prawa użytkowania wieczystego, w wyniku czego jego wartość nie przekracza udziału sprzed zniesienia współużytkowania wieczystego, wówczas uznać należy, iż nie występuje nadwyżka stanowiąca podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 7 ust. 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nadwyżka taka wystąpi natomiast gdy jeden ze współużytkowników nabywa prawo użytkowania wieczystego w takiej części, w której wartość jest wyższa niż wartość przysługującego mu w tym prawie udziału. (...) Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy ma natomiast kwestia definicji nieruchomości w ujęciu prawnorzeczowym oraz wieczystoksięgowym. Przedmiotem zniesienia wspólności jest bowiem prawo użytkowania wieczystego nieruchomości, składającej się z sześciu graniczących ze sobą działek, dla których ustanowione były osobne księgi wieczyste. Bezzasadnie więc organy podatkowe uznały, iż umowa zniesienia wspólności prawa użytkowania wieczystego, choć zawarta jednym aktem notarialnym, obejmowała zniesienie wspólności prawa użytkowania wieczystego poszczególnych sześciu różnych nieruchomości, których odrębność ma wynikać z założenia dla nich sześciu ksiąg wieczystych.

Mając na uwadze powyższe stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.