ILPB2/436-13/10-3/MK

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 7 kwietnia 2010 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPB2/436-13/10-3/MK

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 4 stycznia 2010 r. (data wpływu 11 stycznia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania cesji wierzytelności - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 stycznia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania cesji wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (cesjonariusz) nabył od zbywcy (cedenta) na podstawie umowy cesji wierzytelności przeterminowaną i trudno egzekwowalną wierzytelność zbywcy obciążającą drukarnię. Drukarnia jest jednocześnie wierzycielem Wnioskodawcy z tytułu sprzedaży nieruchomości. Zarówno Zainteresowany (cesjonariusz) jak i zbywca wierzytelności (cedent) są podatnikami podatku od towarów i usług. Wnioskodawca nabył wierzytelność w cenie niższej od wartości nominalnej. Po nabyciu wierzytelności nabywca (cesjonariusz) wejdzie w prawa zbywcy (cedenta). Nabyta przez Wnioskodawcę wierzytelność zostanie skompensowana z jego zobowiązaniem wobec drukarni.

Podsumowując dokonaną transakcję.

Pierwszym jej elementem była cesja (przelew) wierzytelności, unormowana w art. 509-518 Kodeksu cywilnego. Zbywca (cedent) przeniósł na Wnioskodawcę (cesjonariusza) w drodze umowy sprzedaży wierzytelność pieniężną przysługującą mu od drukarni.

Drugi element to potrącenie (kompensata) nabytej wierzytelności przez Wnioskodawcę z jego zobowiązaniem wobec drukarni. Wykorzystano tutaj instytucję potrącenia wzajemnych wierzytelności, o której mowa w art. 498 Kodeksu cywilnego.

Skutkiem obu tych operacji jest wygaśnięcie, w drodze potrącenia, zobowiązania wobec drukarni u Wnioskodawcy, a w drukarni wygasa kompensowana należność. U zbywcy natomiast wierzytelność pieniężna zostanie zaspokojona w wyniku przelewu środków pieniężnych przez Wnioskodawcę - nabywcę wierzytelności.

Przeprowadzona transakcja miała dla Wnioskodawcy charakter incydentalny. Podstawowym przedmiotem działalności Wnioskodawcy są bowiem roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkaInych (PKD 41.20.Z). Spółka ma jednak wpisaną do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) jako przedmiot prowadzonej działalności - pozostałą finansową działalność usługową gdzie indziej niesklasyfikowaną, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKD 64.99.Z).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy nabycie przez Wnioskodawcę wierzytelności w drodze cesji wierzytelności po cenie niższej od nominalnej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a tym samym transakcja ta nie będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Odpowiedź na powyższe pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej. Natomiast w przedmiocie podatku od towarów i usług w dniu 6 kwietnia 2010 r. została wydana odrębna interpretacja indywidualna nr ILPP1/443-22/10-2/BD

Zdaniem Wnioskodawcy, przelew wierzytelności, który jest przedmiotem niniejszego wniosku należy zakwalifikować jako świadczenie usług zgodnie z art. 6 ust. 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Ustawodawca mianem świadczenia usług określił każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 w tym również m.in. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej. Z powyższej definicji wynika, iż cesja wierzytelności nie jest towarem, a zatem można ją rozpatrywać wyłączenie w kategorii świadczenia usług.

W przypadku zakupu wierzytelności - nabywca świadczy na rzecz zbywcy usługę pośrednictwa finansowego, której celem jest uwolnienie sprzedawcy wierzytelności od ciężaru jej egzekwowania. Wnioskodawca zwolni podmiot zbywający wierzytelność z konieczności podejmowania działań w celu odzyskania zapłaty od niesolidnego dłużnika. Czynność tę zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług należy zakwalifikować jako usługi pośrednictwa finansowego gdzie indziej niesklasyfikowane. Jest to usługa sklasyfikowana według PKWiU w dziale 65 - "Usługi pośrednictwa finansowego", w związku z czym podlega opodatkowaniu VAT. W tym przypadku świadczenie usług występuje po stronie nabywcy wierzytelności.

Fakt, że usługa ta jest opodatkowana podatkiem od towarów usług, wyklucza konieczność opodatkowania tej czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Usługi pośrednictwa finansowego, co do zasady, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy (sekcja J ex 65-67), z wyłączeniem usług wymienionych w punktach od 1-9 tej pozycji. Jako że w opisanym stanie faktycznym nabycie wierzytelności nastąpiło w celu dokonania kompensaty, a usługa ta nie została wymieniona w katalogu usług, w odniesieniu do których nie stosuje się zwolnienia od podatku, wykonana usługa pośrednictwa finansowego w tym przypadku korzystać będzie ze zwolnienia od podatku VAT.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6. art. 20 i art. 21 ust. 1. A zatem w przypadku nabycia wierzytelności za moment wykonania usługi należy uznać moment zaspokojenia zbywcy (cedenta) wierzytelności - to jest z chwilą zdjęcia z niego ciężaru egzekucji i ryzyka niewypłacalności dłużnika, tożsamy z chwilą zapłaty na rzecz cedenta umówionej ceny wierzytelności. W tym bowiem momencie cedent otrzymuje od cesjonariusza świadczenie stanowiące istotę usługi opisanej w niniejszym wniosku w odniesieniu do przedmiotowej umowy cesji. Wynagrodzeniem nabywcy wierzytelności za usługę jest dyskonto (tekst jedn. różnica między wartością nominalną wierzytelności, a ceną jej nabycia). Ponieważ usługa winna zostać udokumentowana przez nabywcę wierzytelności fakturą Vat - w myśl art. 19 ust. 4 ustawy o VAT - obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

W świetle art. 29 ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania przy zakupie wierzytelności jest różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności, a wartością, którą nabywca zapłaci zbywcy wierzytelności, pomniejszona o kwotę należnego podatku vat.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:

1.

następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat i dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki,

2.

zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;

3.

orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

Stosownie do postanowień art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnych. Zgodnie natomiast z art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Zatem, jak z powyższego wynika, ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z treścią tego przepisu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Jak z powyższego wynika jedną z podstaw prawnych, na podstawie której może dojść do zmiany osoby wierzyciela może być umowa sprzedaży. Zatem w przypadku, gdy podstawę wykonania umowy cesji wierzytelności stanowi umowa sprzedaży dochodzi do powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych, który skutkuje koniecznością zapłaty tego podatku.

Zauważyć jednak należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się zakresie przedmiotowym ustawy, np. umowa sprzedaży jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Artykuł 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi bowiem, że nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

a.

opodatkowana podatkiem od towarów i usług,

b.

zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

* umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

* umowy spółki i jej zmiany,

* umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Z kolei według definicji zawartej w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przez "podatek od towarów i usług" rozumie się podatek nakładany ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich. Z kolei stosownie do art. 1a pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych "państwo członkowskie" to państwo członkowskie Unii Europejskiej lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strona umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Jednakże o wyłączeniu czynności spod działania przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy są podatnikami podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona z tego podatku.

W związku z tym podkreślić należy, iż jakkolwiek zapytanie Spółki dotyczy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych cesji wierzytelności dokonanej na podstawie umowy sprzedaży, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa transakcja podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

W powołanej wyżej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdził, że czynność nabycia przez Wnioskodawcę wierzytelności od zbywcy (cedenta) jest świadczeniem usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Wskazał również, iż ww. usługa polega na uwolnieniu od wykonywania czynności związanych ze ściąganiem długu i ryzyka jego nieściągnięcia i jako wyłączona ze zwolnienia, zgodnie z załącznikiem nr 4 do ustawy i nieobjęta obniżoną stawką podatku VAT, opodatkowana jest na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy wg. stawki 22%.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie znajdzie zastosowanie art. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji przedstawiona we wniosku cesja wierzytelności nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl