ILPB2/436-129/08-4/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej reprezentowanej przez doradcę podatkowego, przedstawione we wniosku z dnia 26 listopada 2008 r. (data wpływu 1 grudnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania nabycia akcji i udziałów - jest prawidłowe.

W dniu 1 grudnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania nabycia akcji i udziałów oraz podatku od towarów i usług w zakresach: zwolnienia od podatku sprzedaży akcji i zwolnienia od podatku sprzedaży udziałów. W związku ze stwierdzeniem braków formalnych, pismem z dnia 15 stycznia 2009 r. nr ILPP1/443-1119/08-2/AK, ILPB2/436-129/08-2/MK, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych wniosku poprzez wskazanie, czy pytania w nim zawarte dotyczą zaistniałych stanów faktycznych czy zdarzeń przyszłych, bądź uiszczenia brakującej opłaty. Wezwanie zostało wysłane w dniu 15 stycznia 2009 r. i skutecznie doręczone w dniu 20 stycznia 2009 r. Powyższe zostało uzupełnione w dniu 23 stycznia 2009 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W przedmiocie działalności Wnioskodawcy znajduje się pozostała finansowa działalność usługowa, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych, sklasyfikowana w Polskiej Klasyfikacji Działalności obowiązującej od 1 stycznia 2008 r. pod kodem 64.99.Z. Na tej podstawie Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie sprzedaży i nabywania udziałów i akcji zarówno spółek notowanych na rynku publicznym (dalej: spółek publicznych), jak i nie notowanych na tym rynku (dalej: spółek niepublicznych) we własnym imieniu i na własny rachunek.

Obrót udziałami i akcjami jest prowadzony w celach spekulacyjnych, tj. w celu uzyskania korzyści ekonomicznych z tytułu wzrostu wartości tych papierów wartościowych.

Obrót dotyczy udziałów i akcji spółek niepowiązanych z Wnioskodawcą. Zainteresowany nie uczestniczy bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu spółkami, których udziały/akcje posiada, tzn. nie świadczy tym podmiotom żadnych usług o charakterze administracyjnym, finansowym, handlowym lub technicznym. Natomiast przedstawiciel Wnioskodawcy często jest członkiem Rad Nadzorczych spółek, których udziały i akcje nabywa i sprzedaje Wnioskodawca.

Sprzedaż i nabywanie udziałów i akcji może być przeprowadzona na kilka sposobów:

nbspnbsp a) bezpośrednią transakcję na rynku giełdowym, rozliczaną przez system giełdowy; w tym przypadku zarówno akcje spółki publicznej, jak i transakcje, których przedmiotem są te akcje, są rejestrowane na rachunku brokerskim Wnioskodawcy,

nbspnbsp b) transakcję przeprowadzoną na podstawie umowy cywilnoprawnej; w takim przypadku akcje są zarejestrowane na rachunku brokerskim Wnioskodawcy, ale do sprzedaży lub nabycia dochodzi nie poprzez transakcję na rynku, rozliczaną przez system giełdowy, lecz na podstawie umowy zawartej bezpośrednio z kupującym/sprzedającym; po zawarciu transakcji dochodzi do transferu akcji pomiędzy rachunkami brokerskimi Wnioskodawcy i kupującego/sprzedającego, dokonanego za pośrednictwem domów maklerskich, które prowadzą ww. rachunki,

nbspnbsp a) zlecenie do domu maklerskiego o występowanie jako pośrednik oferujący w imieniu Wnioskodawcy, w ofercie publicznej lub prywatnej, akcje posiadane przez Wnioskodawcę; do zadań tego domu maklerskiego należy również rozliczenie takiej transakcji,

nbspnbsp b) transakcję sprzedaży/nabycia udziałów przeprowadzoną na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej przez Wnioskodawcę bezpośrednio z kupującym.

Wnioskodawca nie jest firmą inwestycyjną w rozumieniu art. 3 pkt 33 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538 z późn. zm.).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Czy nabycie udziałów i akcji w przedstawionych powyżej wariantach, przy uwzględnieniu opisanego stanu faktycznego, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.), dalej: ustawa p.c.c., podatkowi temu podlega m.in. umowa sprzedaży praw majątkowych, do których zalicza się udziały i akcje. Ustawa p.c.c. przewiduje zwolnienia od podatku, lecz w myśl art. 2 pkt 4 lit. b) nie stosuje się ich do umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych, nawet w takim przypadku, gdy jedna ze stron takiej transakcji jest zwolniona z podatku VAT z tytułu przeprowadzenia takiej transakcji. Natomiast zgodnie z art. 9 pkt 9 ustawy p.c.c. zwolnieniu podlega sprzedaż maklerskich instrumentów finansowych firmom inwestycyjnym, bądź za ich pośrednictwem, oraz sprzedaż tych instrumentów dokonywaną w ramach obrotu zorganizowanego - w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 września 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538 oraz z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i Nr 157, poz. 1119), dalej: u.o.i.f. Zgodnie z art. 2 ust. 2 u.o.i.f. maklerskimi instrumentami finansowymi są m.in. akcje w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.).

W związku z powyższym należy uznać, że sprzedaż akcji spółek publicznych, poprzez bezpośrednią transakcję na rynku giełdowym, rozliczaną przez system giełdowy, oraz spółek niepublicznych, za pośrednictwem domu maklerskiego, do którego zadań należy m.in. znalezienie kupującego, jest zwolnione z podatku p.c.c. W pozostałych przypadkach sprzedaż akcji jest opodatkowana podatkiem p.c.c. w wysokości 2%. Natomiast sprzedaż udziałów, które nie są zaliczane do maklerskich instrumentów finansowych, jest zawsze opodatkowana podatkiem p.c.c. w wysokości 2%.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.), podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Według art. 3 ust. 1 pkt 1 i art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy z tytułu umowy sprzedaży powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i ciąży na kupującym.

Stosownie do postanowień art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c) i art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, a stawka podatku wynosi 1%.

Od powyższej zasady - w art. 2 pkt 4 ww. ustawy - ustawodawca wprowadził wyjątek, zgodnie z którym nie podlegają temu podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

nbspnbsp - umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

nbspnbsp - umowy spółki i jej zmiany,

nbspnbsp - umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Według definicji zawartej w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przez "podatek od towarów i usług" rozumie się podatek nakładany ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Jak zatem z powyższego wynika umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych wyłączone są z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych jedynie w przypadku, gdy z tytułu dokonania takiej czynności przynajmniej jedna z jej stron jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Informuje się, że w przedmiocie udzielenia pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku sprzedaży udziałów w dniu 19 lutego 2009 r. wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie nr ILPP1/443-1119/08-4/AK, w którym Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdził, że w sprawie będącej przedmiotem zapytania czynność polegająca na sprzedaży udziałów, z uwagi na jej odpłatny charakter i związek z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), przy czym korzysta ze zwolnienia od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 jako usługa wymieniona w poz. 3 załącznika nr 4 do tej ustawy.

Wskazać również należy, że w przedmiocie udzielenia pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku sprzedaży akcji w dniu 19 lutego 2009 r. wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie nr ILPP1/443-1119/08-5/AK, w którym Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdził, że w sprawie będącej przedmiotem zapytania czynność polegająca na sprzedaży akcji, z uwagi na jej odpłatny charakter i związek z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), przy czym korzysta ze zwolnienia od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 jako usługa wymieniona w poz. 3 załącznika nr 4 do tej ustawy.

Stwierdzić zatem należy, że w przedmiotowej sprawie nie znajdzie zastosowania art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 9 pkt 9 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zwalnia się od podatku sprzedaż maklerskich instrumentów finansowych firmom inwestycyjnym, bądź za ich pośrednictwem, oraz sprzedaż tych instrumentów dokonywaną w ramach obrotu zorganizowanego - w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538 oraz z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i Nr 157, poz. 1119).

Stosownie do art. 2. ust. 1 pkt 1 w związku z art. 2 ust. 2 ww. ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, maklerskimi instrumentami finansowymi są m.in. papiery wartościowe.

Zgodnie z art. 3 pkt 1 lit. a) ww. ustawy do papierów wartościowych zalicza się: akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z późn. zm.), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego.

Stosownie do treści art. 3 pkt 33 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi ilekroć w tej ustawie jest mowa o firmie inwestycyjnej - rozumie się przez to dom maklerski, bank prowadzący działalność maklerską, zagraniczną firmę inwestycyjną prowadzącą działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zagraniczną osobę prawną z siedzibą na terytorium państwa należącego do OECD lub WTO, prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność maklerską.

Z kolei stosownie do treści art. 3 pkt 9 ww. ustawy przez obrót zorganizowany należy rozumieć obrót papierami wartościowymi lub innymi instrumentami finansowymi dokonywany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na rynku regulowanym albo w alternatywnym systemie obrotu.

Z powyższego wynika więc, że udziały spółek prawa handlowego nie należą do kategorii maklerskich instrumentów finansowych, o których mowa w ww. ustawie o obrocie instrumentami finansowymi.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca nie jest firmą inwestycyjną - w rozumieniu art. 3 pkt 33 ww. ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, która w ramach zakresu swojej działalności nabywa i sprzedaje akcje i udziały spółek prawa handlowego w następujący sposób:

Reasumując, z treści art. 9 pkt 9 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, że wskazane w tym przepisie zwolnienie dotyczy tylko sprzedaży maklerskich instrumentów finansowych (m.in. akcji) dokonywanej firmom inwestycyjnym, bądź za ich pośrednictwem jak również sprzedaży tych instrumentów dokonywanej w ramach obrotu zorganizowanego w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że na podstawie art. 9 pkt 9 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zwolniona jest sprzedaż akcji spółek publicznych dokonana w ramach obrotu zorganizowanego, a więc na rynku giełdowym oraz sprzedaż akcji spółek niepublicznych, dokonana za pośrednictwem firmy inwestycyjnej (np. domu maklerskiego), która zobowiązana jest m.in. do znalezienia nabywcy na oferowane papiery wartościowe.

Z omawianego zwolnienia od podatku nie korzysta już natomiast sprzedaż akcji spółek publicznych dokonywana bezpośrednio pomiędzy zbywcą a nabywcą, tj. bez pośrednictwa firm inwestycyjnych, jak również sprzedaż udziałów spółek handlowych. Tym samym dwa ostatnie rodzaje transakcji podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na zasadach ogólnych, tj. nabywca zobowiązany jest do uiszczeniu 1% podatku od wartości rynkowej przedmiotu sprzedaży.

Informuje się, że zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) stawka podatku od umowy sprzedaży innych praw majątkowych wynosi 1%, a nie 2%.

W kwestii pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania nabycia akcji i udziałów w dniu 20 lutego 2009 r. wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie nr ILPB2/436-129/08-5/MK.

Ponadto informuje się, że w przedmiocie udzielenia pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej stanu faktycznego w podatku od towarów i usług, w dniu 19 lutego 2009 r. wydane zostały odrębne rozstrzygnięcia nr ILPP1/443-1119/08-4/AK, ILPP1/443-1119/08-5/AK. Natomiast w kwestii pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w dniu 19 lutego 2009 r. wydane zostały odrębne rozstrzygnięcia nr ILPP1/443-1119/08-6/AK, ILPP1/443-1119/08-7/AK.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.