ILPB2/436-106/08-5/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 10 października 2008 r. (data wpływu 16 października 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego - jest prawidłowe.

W dniu 16 października 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego. W związku ze stwierdzeniem braków formalnych, pismem z dnia 9 grudnia 2008 r. nr ILPB2/436-106/08-2/MK Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku o pełnomocnictwo lub inny dokument, z którego wynika prawo do występowania osoby upoważnionej, podpisanej na wniosku, w imieniu Wnioskodawcy z wnioskiem o interpretację przepisów prawa podatkowego. Powyższe zostało uzupełnione w dniu 12 grudnia 2008 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

G (...) S.A. (zwana dalej G (...)) w marcu 2005 r. nabyła akcje Wnioskodawcy (dalej zwanego Spółką) i do chwili obecnej sukcesywnie zwiększa swoje zaangażowanie w tej Spółce. W dniu 4 lipca 2006 r. została podpisana umowa sprzedaży części akcji na rzecz Spółki (nabycie akcji własnych w celu umorzenia). W dniu 7 lipca 2006 r. Walne Zgromadzenie Spółki podjęło uchwałę o umorzeniu akcji własnych i obniżeniu kapitału zakładowego Spółki. Na ten moment zaangażowanie G (...) w kapitale Spółki zmniejszyło się do 18,67% akcji. Wpłata części wynagrodzenia dla G (...) dokonana na ww. okoliczność nastąpiła 14 lipca 2006 r. Rejestracja umorzenia nastąpiła 19 grudnia 2006 r. (w tym czasie G (...) posiadał już 59,95% akcji Spółki).

Obecnie G (...) posiada wierzytelność wobec Spółki o wypłatę pozostałej części wynagrodzenia z tytułu umorzenia akcji. Uregulowanie przedmiotowej wierzytelności nastąpi poprzez zawartą umowę, w której Spółka zobowiązała się do spłaty długu pod nowym tytułem prawnym.

Zgodnie z treścią tego porozumienia warunki spłaty wierzytelności będą następujące:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zawarte pomiędzy G (...) oraz Wnioskodawcą porozumienie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, przedmiotowe porozumienie, winno być traktowane jako odnowienie (nowacja), zgodnie z art. 506 Kodeksu cywilnego. W opinii Spółki zobowiązanie się do spełnienia świadczenia w drodze odnowienia nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Instytucja odnowienia (nowacji) uregulowana została w przepisie art. 506 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) - dalej k.c. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli w celu umorzenia zobowiązania dłużnik zobowiązuje się za zgodą wierzyciela spełnić inne świadczenie albo nawet to samo świadczenie, lecz z innej podstawy prawnej, zobowiązanie dotychczasowe wygasa. W przedmiotowym stanie faktycznym, Spółka zobowiązała się spełnić świadczenie pieniężne z innej podstawy prawnej.

Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) - dalej ustawa o p.c.c. - zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Nie mogą więc podlegać opodatkowaniu czynności cywilnoprawne niewymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o p.c.c.

Zdaniem Spółki instytucja odnowienia nie podlega więc opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych jako niewymieniona w katalogu czynności opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w postanowieniu Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 2 czerwca 2005 r., sygn. 1472/SPC/436/17/2005/BAP: "Zgodnie z art. 506 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli w celu umorzenia zobowiązania dłużnik zobowiązuje się za zgodą wierzyciela spełnić inne świadczenie albo nawet to samo świadczenie, lecz z innej podstawy prawnej, zobowiązanie dotychczasowe wygasa (odnowienie). Przedstawiona przez spółkę czynność mieści się w zakresie określonym w art. 506 § 1 Kodeksu cywilnego, zaś jej poszczególne elementy nie mogą być odrębnie traktowane jako samoistne czynności cywilnoprawne (...) w związku z powyższym czynność odnowienia jako niewymieniona w katalogu czynności objętych podatkiem nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych".

Zgodzić się należy z argumentacją wyrażoną w ww. postanowieniu, że wobec faktu, iż odnowienie nie stanowi czynności wymienionej wprost w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o p.c.c., czynność ta nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowo należy zwrócić uwagę, iż odnowienie jest umową zbliżoną do instytucji datio in solutum (świadczenie w miejsce wypełnienia), o której mowa w przepisie art. 453 k.c. Obie te instytucje polegają bowiem na wygaszaniu dotychczasowego zobowiązania (różny jest jedynie moment, w którym to zobowiązanie wygasa). Również i w przypadku datio in solutum istnieje jednolita praktyka organów podatkowych, które traktują tą instytucję jako niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (przykładowo interpretacje indywidualne: Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 2 czerwca 2008 r., sygn. IBPB2/436-53/08/MZ i Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 21 grudnia 2007 r., sygn. ITPB1/436-33/07/MK, oraz decyzja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 18 stycznia 2006 r., sygn. 1401/FL4307/14a-18/05/JL.

Podsumowując, zdaniem Spółki należy uznać, iż odnowienie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, ponieważ nie jest wprost wymienione w art. 1 ust. 1 pkt ustawy o p.c.c.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 506 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1963 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) zwanej dalej k.c., jeżeli w celu umorzenia zobowiązania dłużnik zobowiązuje się za zgodą wierzyciela spełnić inne świadczenie albo nawet to samo świadczenie, lecz z innej podstawy prawnej, zobowiązanie dotychczasowe wygasa (odnowienie).

Zatem jak z powyższego wynika art. 506 § 1 k.c. wprowadza możliwość umorzenia dotychczasowego zobowiązania na podstawie zawartej pomiędzy wierzycielem, a dłużnikiem umowy, na mocy której ten drugi w miejsce dotychczasowego świadczenia:

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, iż w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z sytuacją przedstawioną w pkt 2.

Zgodnie natomiast z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienia hipoteki,

* ustanowienia odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki (akty założycielskie).

Ponadto na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy podatkowi podlegają także zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W zakresie przedmiotowym ustawy zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 3 mieszczą się także orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2. Natomiast stosownie do art. 1 ust. 2 przedmiotowej ustawy ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o czynnościach cywilnoprawnych, przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do przedmiotów opodatkowania określonych w ust. 1 pkt 2 i 3.

Z uwagi na posłużenie się przez ustawodawcę zwrotem "podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne" należy stwierdzić, że w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zostały enumeratywnie wskazane wszystkie czynności cywilnoprawne podlegające temu podatkowi. W związku z powyższym czynność odnowienia jako niewymieniona w tym przepisie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Jednocześnie informuje się, że jeżeli odnowienie zobowiązania nastąpiłoby poprzez zawarcie jednej z umów podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych to z tytułu zawarcia takiej umowy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę orzeczeń organów podatkowych, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.