ILPB2/436-104/08-2/MK - Nabycie w drodze postępowania egzekucyjnego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu a PCC.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 12 października 2008 r. (data wpływu 16 października 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku zapłaty podatku od transakcji nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w drodze licytacji sądowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 16 października 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku zapłaty podatku od transakcji nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w drodze licytacji sądowej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Postanowieniem sądu rejonowego z dnia 15 września 2008 r. na rzecz Wnioskodawcy zostało przysądzone własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego. Zgodnie z informacją uzyskaną w sądzie ww. postanowienie uprawomocni się z końcem października 2008 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy czynność prawna, polegająca na przysądzeniu przez sąd rejonowy na rzecz nabywcy licytacyjnego własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych...

Czy w przypadku zwolnienia od podatku Wnioskodawca będzie zobowiązany do złożenia deklaracji PCC-3, tak zwanej "negatywnej", w której w części "D" w pozycji "rodzaj czynności cywilnoprawnej" w wierszu "inna" należy wpisać "przysądzenie przez Sąd na rzecz nabywcy licytacyjnego", a w polu "41" wpisać stawkę "0"...

Zdaniem Wnioskodawcy, ww. postanowienie nie rodzi obowiązku podatkowego w rozumieniu ustawy. W opinii Wnioskodawcy powyższe wynika między innymi z niżej wymienionych przesłanek:

Powyższe potwierdza również treść art. 2 pkt 3 mówiąca, że umowy sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym nie podlegają podatkowi. W przepisie tym nie ma wyszczególnienia czy sprzedaż dotyczy w przypadku rzeczy praw nieograniczonych, czy ograniczonych co oznacza, że dotyczy wszelkich praw związanych z rzeczą, a więc i ograniczonego prawa własności lokalu.

Wnioskodawca uważa również, że identyczne rozumienie wynika z "Interpretacji Nr PP5-0331-04/MZ/2006/PP-249 Ministra Finansów z dnia 28 lutego 2006 r. w sprawie stosowania przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) odnośnie dostawy nieruchomości dokonanej w trybie egzekucji, w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej, na podstawie art. 14 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.)". Interpretacja ta wskazuje, że w przypadku sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości, płatnikiem podatku od towarów i usług jest komornik sądowy. Natomiast art. 2 pkt 4 ustęp a) ustawy stanowi, że nie podlega podatkowi czynność cywilnoprawna, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy podatkowi podlegają także - zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W zakresie przedmiotowym ustawy zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 3 mieszczą się także orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2. Natomiast stosownie do art. 1 ust. 2 przedmiotowej ustawy ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o czynnościach cywilnoprawnych, przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do przedmiotów opodatkowania określonych w ust. 1 pkt 2 i 3.

Natomiast zgodnie z brzmieniem art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają temu podatkowi umowy sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym. Przez pojęcie rzeczy należy rozumieć, zgodnie z art. 45 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), tylko przedmioty materialne. Rzeczy dzielą się na rzeczy ruchome i nieruchome. Kodeks cywilny w art. 46 precyzuje, że nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. W związku z tym, że Kodeks cywilny nie zawiera definicji rzeczy ruchomych, przyjmuje się, że rzeczami ruchomymi są przedmioty materialne niebędące nieruchomościami. Natomiast spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego należy do ograniczonych praw rzeczowych, o których mowa w art. 244 § 1 Kodeksu cywilnego. Cechą charakterystyczną ograniczonych praw rzeczowych jest to, że są to prawa związane z rzeczą - w przypadku przedmiotowego prawa z nieruchomością.

Szczegółowe unormowania dotyczące spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu zawarte są w ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.). Art. 17² ust. 1 tej ustawy stanowi, że spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest prawem zbywalnym, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji.

Powyższe oznacza, że nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w postępowaniu egzekucyjnym na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych kwalifikowane jest jako sprzedaż prawa majątkowego, a nie rzeczy i podlega temu podatkowi na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) w związku z art. 1 ust. 1 pkt 3 przedmiotowej ustawy. Zatem z tytułu ww. czynności stosownie do regulacji art. 3 ust. 1 pkt 3 i art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstanie z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu i ciążyć będzie na kupującym. W konsekwencji podstawą opodatkowania zgodnie z art. 6 ust. 1 lit. c) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jest wartość rynkowa przedmiotowego prawa majątkowego. Natomiast stawka podatku stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy wynosi 2%. W związku z powyższym Wnioskodawca na mocy art. 10 ust. 1 ww. ustawy jest obowiązany, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Mając na uwadze powyższe odstąpiono od udzielenia odpowiedzi na drugie pytanie jako bezprzedmiotowe w niniejszej sprawie.

W świetle przedstawionych definicji i powołanych przepisów w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze zbyciem prawa, a nie rzeczy. Zatem dokonana przez Wnioskodawcę czynność nie korzysta z wyłączenia na podstawie art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym podlega opodatkowaniu tym podatkiem zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) w związku z art. 1 ust. 1 pkt 3 przedmiotowej ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.