ILPB2/415-911/14-2/TR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 29 sierpnia 2014 r. (data wpływu 4 września 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 4 września 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni była zatrudniona w spółce do dnia 14 marca 2013 r. Umowa o pracę została rozwiązana za porozumieniem stron, z przyczyn dotyczących pracodawcy. Pracodawca zobowiązał się do wypłaty odprawy dodatkowej, obliczonej jako iloczyn: ilości lat pracy, wynagrodzenia zasadniczego pracownika oraz wymiaru etatu, na którym był zatrudniony pracownik, maksymalnie 65 000 zł brutto. Ze względu na staż pracy, Zainteresowanej przysługiwała odprawa dodatkowa w maksymalnej wysokości. Wypłacona została w kwocie netto (53 320 zł netto), w związku z potrąceniem przez spółkę podatku dochodowego od osób fizycznych. Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych, wydanych na podstawie tych ustaw. Obok wymienionych w tym przepisie ustaw oraz przepisów wykonawczych, dotyczy to także normatywnych źródeł prawa pracy, na podstawie których możliwe jest zasądzenie odszkodowania. Jak podkreślił Trybunał Konstytucyjny w postanowieniu sygnalizacyjnym z dnia 29 marca 2013 r. sygn. S 2/13, układy zbiorowe pracy oraz inne porozumienia pracownicze, tak samo jak ustawa i przepisy wykonawcze, stanowią normatywne źródła prawa pracy, określając zarówno obowiązki jak i uprawnienia pracodawców i pracobiorców. Porozumienie z dnia 24 lipca 2012 r. zostało zawarte na podstawie przepisów prawa pracy, ponieważ podstawą jego obowiązywania jest art. 9 § 1 Kodeksu pracy w zw. z art. 241 ze zn. 13 Kodeksu pracy. Wpływało ono na modyfikację dla ciągle trwającego stosunku pracy Zainteresowanej. W konsekwencji odprawa dodatkowa jest odszkodowaniem za zgodę na zerwanie przez pracodawcę stosunku pracy. Również sposób ustalenia odprawy świadczy o tym, że jest to odszkodowanie. Ponadto należy zaznaczyć, że Porozumienie Dotyczące Zwolnień Grupowych nie stanowi, że ustalona odprawa dodatkowa podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy odprawa pieniężna wypłacona na podstawie porozumienia zawartego z pracodawcą, w związku z wyrażeniem zgody przez pracownika na rozwiązanie jego stosunku pracy, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

2. Czy pracodawca zasadnie pobrał i odprowadził podatek dochodowy od wypłaconej odprawy.

Zdaniem Wnioskodawczyni, postępowanie pracodawcy było bezpodstawne. Świadczenie wypłacone przez pracodawcę jest odszkodowaniem i jako takie nie podlega podatkowi od osób fizycznych. O charakterze świadczenia nie decyduje jego nazwa lecz charakter prawny. Wnioskodawczyni wskazuje, że w niniejszej sprawie wypłacono jej odszkodowanie za pozbawienie pracy w przyszłości. Nie ma znaczenia w sprawie fakt, że rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło na podstawie porozumienia. Istotne natomiast jest, że konsekwencją dla powódki, długoletniego pracownika należącego do kadry kierowniczej pracodawcy, mającego ustalone w umowie o pracę odpowiadające stanowisku stosunkowo wysokie wynagrodzenie, jest pozbawienie pracy, a jedyną przyczyną była realizowana przez pracodawcę restrukturyzacja zatrudnienia. Po podpisaniu porozumienia nastąpiło rozwiązanie stosunku pracy, przy czym oczywistą korzyścią dla pracodawcy było pominięcie wszelkich procedur wymaganych przez przepisy prawa pracy, związanych z rozwiązaniem stosunku pracy. Nadanie świadczeniu nazwy "odprawa" nie zakłada wyrządzenia pracownikowi szkody. Jednakże w niniejszej sprawie wypłacona "odprawa" jest odszkodowaniem, ponieważ tylko odszkodowanie pełni funkcję kompensacyjną i jego istotą jest zrekompensowanie pracownikowi szkody w szerokim znaczeniu, w tym szkody niemajątkowej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 przytoczonej ustawy, źródłami przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Natomiast na mocy art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyte w tym przepisie sformułowanie "w szczególności" oznacza, że przepis zawiera tylko przykładowe wyliczenie przychodów, ze stosunku pracy, za które uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne dokonane przez pracodawcę.

Zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 cytowanej ustawy, wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Natomiast w przypadku gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a i b) ustawy.

Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Warunkiem wystarczającym do powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych jest więc niezrealizowanie choćby jednej ze wskazanych wyżej przesłanek.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, Wnioskodawczyni była zatrudniona w spółce akcyjnej do dnia 14 marca 2013 r. Umowa o pracę została rozwiązana za porozumieniem stron, z przyczyn dotyczących pracodawcy. Pracodawca zobowiązał się do wypłaty odprawy dodatkowej, obliczonej jako iloczyn: ilości lat pracy, wynagrodzenia zasadniczego pracownika oraz wymiaru etatu, na którym był zatrudniony pracownik, maksymalnie 65 000 zł brutto.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844, z późn. zm.), przepisy ustawy stosuje się w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron, jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej:

#8722; zwanego dalej "grupowym zwolnieniem".

Natomiast art. 1 ust. 2 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników stanowi, że liczby odnoszące się do pracowników, o których mowa w ust. 1, obejmują pracowników, z którymi w ramach grupowego zwolnienia następuje rozwiązanie stosunków pracy z inicjatywy pracodawcy na mocy porozumienia stron, jeżeli dotyczy to co najmniej 5 pracowników.

Stosownie zaś do art. 3 ust. 2 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w porozumieniu, o którym mowa w ust. 1, określa się zasady postępowania w sprawach dotyczących pracowników objętych zamiarem grupowego zwolnienia, a także obowiązki pracodawcy w zakresie niezbędnym do rozstrzygnięcia innych spraw pracowniczych związanych z zamierzonym grupowym zwolnieniem.

Należy przy tym wskazać, że w doktrynie przyjmuje się, że pod pojęciem "obowiązki pracodawcy" rozumie się przede wszystkim te o charakterze finansowym.

Uwzględniając przywołane wyżej obowiązujące uregulowania prawne, w szczególności zaś art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalniający od opodatkowania wyłącznie odszkodowania - z wyjątkiem wskazanych w lit. a-g) ust. 1 pkt 3 tegoż artykułu - których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, stwierdzić należy, że dodatkowa odprawa pieniężna otrzymana w związku z rozwiązaniem stosunku pracy nie zalicza się do kategorii przychodów objętych dyspozycją tego przepisu.

Świadczenie to nie było bowiem odszkodowaniem, którego wysokość lub zasady ustalania regulują ww. przepisy, lecz wynikało z postanowień zawartego z pracodawcą porozumienia. Wypłata zatem należnej odprawy, która nie ma charakteru odszkodowań o jakich mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uprawnia do zastosowania przedmiotowego zwolnienia.

Rzeczone świadczenie nie podlega także zwolnieniu od opodatkowania uregulowanemu w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ zostało otrzymane przez Zainteresowaną na innej podstawie niż wyrok lub ugoda sądowa.

Reasumując: na gruncie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wypłacone Zainteresowanej przedmiotowe świadczenie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, wobec czego zasadne było pobranie i odprowadzenie przez płatnika zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Końcowo informuje się również, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony, do oceny dokumentów załączonych do wniosku; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego, bądź zdarzenia przyszłego, przedstawionym przez Zainteresowaną i stanowiskiem Zainteresowanej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.