ILPB2/415-883/11/15-S/WM

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 24 kwietnia 2015 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPB2/415-883/11/15-S/WM

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów - uwzględniając wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 grudnia 2014 r. sygn. akt II FSK 2073/12 - stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 22 sierpnia 2011 r. (data wpływu: 22 sierpnia 2011 r.), uzupełnionym pismami z 5 września 2011 r. oraz 29 listopada 2011 r. (daty wpływu odpowiednio: 5 września 2011 r. oraz 30 listopada 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania dochodów z tytułu zbycia nabytych w drodze spadku jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 sierpnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania dochodów z tytułu zbycia nabytych w drodze spadku jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, w związku z powyższym pismem z dnia 17 listopada 2011 r. nr ILPB2/415-883/11-3/WM, wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawcę, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a jego uzupełnieniem nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 17 listopada 2011 r., skutecznie doręczono dnia 23 listopada 2011 r., zaś w dniu 30 listopada 2011 r. (data nadania 29 listopada 2011 r.), do tut. organu wpłynęła odpowiedź, w której Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną i nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej. W formie spadku wynikającego z testamentu i postanowienia sądu Zainteresowany przyjął jednostki uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym od spadkodawcy. Będąc w posiadaniu jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, po opłaceniu podatku od spadku Zainteresowany podjął decyzję o ich odkupieniu. Fundusz inwestycyjny naliczył i pobrał podatek dochodowy w wysokości 19% od wartości jednostek uczestnictwa na dzień ich odkupienia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Od jakiej wartości i według jakich zasad płatnik (względnie podatnik) winien naliczyć i odprowadzić podatek dochodowy od wartości jednostek uczestnictwa odkupionych przez spadkobiercę.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku spadku ma miejsce szczególna kontynuacja i ciągłość, gdyż zgodnie z art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej, spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Za prawo majątkowe uważa się to prawo, które jest bezpośrednio uwarunkowane interesem ekonomicznym uprawnionego (A. Wolter, Prawo cywilne - Zarys części ogólnej, Warszawa 1967, str. 115). Natomiast zasady ustalania dochodu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych określone zostały w art. 30b ust. 2 pkt 1ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym dochodem z odpłatnego zbycia papierów wartościowych jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych (jednostek uczestnictwa), a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14.

Zatem w świetle powyższego - zdaniem Wnioskodawcy - koszt nabycia jednostek uczestnictwa przez spadkodawcę jest kosztem uzyskania przychodu w momencie zbycia przez Zainteresowanego jednostek uczestnictwa.

Na potwierdzenie własnego stanowiska Wnioskodawca przytoczył wyroki sądów administracyjnych.

Uwzględniając powyższe, Zainteresowany uważa, że w jego przypadku dochodem (od którego winien być naliczony 19% podatek dochodowy) z odpłatnego zbycia jednostek funduszy inwestycyjnych, winna być różnica pomiędzy sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia przez Wnioskodawcę jednostek uczestnictwa (wartość jednostek uczestnictwa na dzień odkupienia ich przez fundusz inwestycyjny), a kosztami uzyskania przychodu (wartość zakupu jednostek uczestnictwa przez spadkodawcę).

Zainteresowany powołał się na wyrok WSA w Warszawie z dnia 8 lipca 2011 r. sygn. akt III SA/Wa 821/11, gdzie wskazano, iż zgodnie z art. 97 Ordynacji podatkowej następca prawny wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki poprzednika. Zasada ta dotyczy również spadkodawcy i spadkobiercy. Ten ostatni po śmierci spadkodawcy wstępuje w jego prawa i obowiązki, w tym prawo do pomniejszenia przychodu z umorzenia jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym o koszty ich nabycia. Jak wyjaśnił sąd prawo takie jest realizowane w chwili umorzenia jednostek.

Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji gdy posiadacz jednostek uczestnictwa nabył je na podstawie spadkobrania i odprowadził z tego tytułu należny podatek od spadku, to nie może być obowiązany do uiszczenia podatku dochodowego od całej kwoty otrzymanej tytułem odsprzedaży jednostek uczestnictwa. Takie bowiem rozwiązanie powodowałoby, w porównaniu ze spadkobiercami gotówki, czy też rzeczy, niczym nieuzasadnione dodatkowe obciążenie podatkowe spadkobierców jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, akcji albo też innych papierów wartościowych. Spadkobiercy ci zawsze bowiem opłacaliby podatek od spadku obliczony od aktualnej wartości dziedziczonych papierów wartościowych albo jednostek uczestnictwa, a w przypadku ich zbycia opłacaliby podatek dochodowy od praktycznie całej kwoty przychodu (niezależnie od opłaconego podatku od spadku), podczas gdy np. spadkobiercy gotówki opłacaliby jedynie podatek od spadku.

Takie rozwiązanie - zdaniem Wnioskodawcy - byłoby nie tylko nieuzasadnione, lecz nie miałoby oparcia w obowiązujących przepisach prawa. W tym kontekście twierdzenie, że wydatki na nabycie jednostek uczestnictwa zostały poniesione przez spadkodawcę, a nie spadkobiercę, nie jest co prawda błędne, lecz prowadzi do błędnego wniosku, że te wydatki nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu po stronie spadkobiercy, gdyż zgodnie z art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej, spadkobiercy podatnika przyjmują co do zasady przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Po stronie spadkodawcy istnieje jedynie prawo do zaliczenia wydatków poniesionych na nabycie jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym do kosztów uzyskania przychodu, a zatem prawo to przeszło w drodze sukcesji generalnej na jego spadkobierców. Takie rozwiązanie powoduje, że obciążenie podatkowe spadkobierców jest identyczne, niezależnie od tego, czy dziedziczą gotówkę, czy też jednostki uczestnictwa, a skarb państwa uzyskuje takie same przychody z tychże podatków, jak w sytuacji, gdyby spadkodawca sam zbył jednostki, a w spadku przekazał jedynie pieniądze.

Wnioskodawca wskazuje, iż wyrok NSA z dnia 12 kwietnia 2000 r. sygn. akt SA/Bk 330/99 potwierdził, że kardynalną zasadą sukcesji podatkowej jest to, iż przejęciu w ramach tejże sukcesji podlegają prawa i obowiązki podatkowe, które są regulowane w przepisach prawa podatkowego, czyli zarówno w Ordynacji podatkowej, jak i innych aktach prawa podatkowego. Ta zasada może być wyłączona tylko przez wyraźny przepis szczególny.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działający w imieniu Ministra Finansów, wydał 2 grudnia 2011 r. interpretację indywidualną nr ILPB2/415-883/11-5/WM, w której uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

W interpretacji indywidualnej stwierdzono, że Wnioskodawca nabywając jednostki uczestnictwa w drodze spadku nie poniósł kosztów ich nabycia. W przypadku odkupienia przez fundusz inwestycyjny jednostek nabytych przez Wnioskodawcę w drodze dziedziczenia, uzyskany przychód z tytułu udziału w funduszu kapitałowym stanowił równocześnie dochód do opodatkowania 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Do pobrania ww. podatku zobowiązany był płatnik, tj. otwarty fundusz inwestycyjny.

Pismem z 30 grudnia 2011 r. (data wpływu: 2 stycznia 2012 r.) wezwano Organ podatkowy do usunięcia naruszenia prawa w ww. interpretacji indywidualnej.

Odpowiedzi na ww. wezwanie dokonano pismem z 23 stycznia 2012 r. nr ILPB2/415W-5/12-2/JWP, w którym stwierdzono brak podstaw do zmiany ww. indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

W związku z powyższym, Wnioskodawca wniósł 6 lutego 2012 r. skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu.

Pismem z 5 marca 2012 r. nr ILPB2/4160-7/12-2/JWP Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu udzielił odpowiedzi na skargę, w której wniósł o jej oddalenie.

Po rozpoznaniu sprawy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wydał wyrok 18 kwietnia 2012 r. sygn. akt I SA/Po 271/12, w którym oddalił skargę.

Od powyższego wyroku, Strona pismem z 26 czerwca 2012 r. wniosła skargę kasacyjną.

Pismem z 30 lipca 2012 r. znak ILRP - 007 - 214/12-2/MT, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu złożył odpowiedź na ww. skargę kasacyjną.

Następnie, pełnomocnik Strony, pismem z 24 listopada 2014 r. podtrzymał stanowisko zaprezentowane w skardze kasacyjnej.

Po rozpoznaniu w dniu 3 grudnia 2014 r. skargi kasacyjnej Skarżącego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 18 kwietnia 2012 r. sygn. akt I SA/Po 271/12, w sprawie ze skargi na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, działającego z upoważnienia Ministra Finansów, z dnia 2 grudnia 2011 r. nr ILPB2/415-883/11-5/WM, Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 3 grudnia 2014 r. sygn. akt II FSK 2073/12 uchylił zaskarżony wyrok w całości, jak również zaskarżoną interpretację.

Dnia 6 lutego 2015 r. do tut. Organu wpłynęło pismo Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 3 lutego 2015 r. sygn. akt I SA/Po 271/12 w sprawie doręczenia odpisu wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z uzasadnieniem z 3 grudnia 2014 r. oraz zwrotu akt.

W świetle stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym - biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 grudnia 2014 r. sygn. akt II FSK 2073/12 - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.; dalej także jako: "u.p.d.o.f."), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ogólna zasada ustalania dochodu wyrażona w art. 9 ust. 2 powołanej ustawy stanowi, że dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym (...).

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy stanowi, że źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c).

Za przychody z kapitałów pieniężnych w myśl art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uważa się przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych.

Powyższy przepis stosuje się z zastrzeżeniem ustępu 1c, zgodnie z którym nie ustala się przychodu z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa subfunduszu funduszu inwestycyjnego z wydzielonymi subfunduszami, w przypadku zamiany jednostek uczestnictwa subfunduszu na jednostki uczestnictwa innego subfunduszu tego samego funduszu inwestycyjnego, dokonanej na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.).

Stosownie do art. 5a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ilekroć w ustawie jest mowa o funduszach kapitałowych - oznacza to fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych, oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

Zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od uzyskanych dochodów (przychodów) od dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy (...).

Po myśli art. 22 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Z kolei, na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Z regulacji zawartej w art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej dotyczącej sukcesji w zakresie prawa podatkowego, wynika że spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Ich sukcesja jest możliwa jedynie na podstawie i w granicach przepisów Ordynacji podatkowej. Zarówno prawa i obowiązki, aby mogły być nabyte przez spadkobiercę, muszą nie tylko wynikać z przepisów prawa podatkowego, ale również przynależeć do konkretnej osoby, w tym wypadku spadkodawcy. Na spadkobierców przechodzą tylko te obowiązki spadkodawcy, które miał on jako podatnik i tylko te, które są związane z realizacją obowiązków, wynikających z ustaw regulujących kwestie podatków.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Zainteresowany nabył w drodze spadku jednostki uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym. W związku z powyższym, stał się On właścicielem ww. jednostek. W momencie odkupienia jednostek przez fundusz inwestycyjny po stronie Wnioskodawcy - jako ich właściciela - powstał przychód, będący równocześnie dochodem podlegającym opodatkowaniu. Dlatego płatnik od wypłaconych kwot pobrał 19% zryczałtowany podatek dochodowy.

Powtórzyć należy za Sądem, że zagadnienie będące przedmiotem interpretacji budziło poważne wątpliwości związane z rozumieniem przepisów normujących kwestie dotyczące uznania wydatków poniesionych przez spadkodawcę na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych za koszty uzyskania przychodu w przypadku ich odpłatnego zbycia przez spadkobiercę.

Zostały one rozstrzygnięte w uchwale składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 listopada 2014 r., sygn. akt II FPS 3/14. W uchwale tej, powiększony skład NSA wyraził pogląd, że w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2013 r. wydatki na nabycie jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych poniesione przez spadkodawcę podlegały odliczeniu przez spadkobiercę od przychodu z tytułu odkupienia przez fundusz inwestycyjny tych jednostek na podstawie art. 22 ust. 1 w związku z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

W art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f. wyrażona została ogólna reguła, zgodnie z którą kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Nie budzi wątpliwości, że co do zasady wydatki na nabycie określonych praw majątkowych, przeznaczonych następnie do zbycia, rozpoznawać należy jako koszt uzyskania przychodów.

Jednakże, stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 38 u.p.d.o.f., wydatki na nabycie jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych są kosztem uzyskania przychodów z odkupienia tychże jednostek. W odniesieniu zatem do jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych (podobnie zresztą jak w przypadku udziałów/akcji w spółkach kapitałowych, wkładów w spółdzielni i in.) ustawodawca powiązał możliwość rozliczenia kosztów poniesionych na nabycie takich jednostek (odpowiednio udziałów/akcji, wkładów), jedynie z przychodami uzyskanymi z ich zbycia (odkupienia jednostek uczestnictwa przez emitenta), a nie ogólnie z osiągniętymi przez podatnika przychodami również z innych tytułów. Naturalną konsekwencją takiego rozwiązania jest przesunięcie w czasie momentu uwzględnienia w rachunku podatkowym kosztów poniesionych na nabycie jednostek (wydatki takie stają się kosztami podatkowymi dopiero w momencie odkupienia tych jednostek). Dopóki zatem podatnik nie uzyska przychodu z odkupienia jednostek uczestnictwa przez fundusz kapitałowy, nie może uwzględnić poniesionych na ich nabycie wydatków w kosztach uzyskania przychodów.

Reasumując, stwierdzić należy, że stosownie do art. 22 ust. 1 w zw. z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013 r.) Wnioskodawca - jako spadkobierca - ma prawo do odliczenia poniesionych przez spadkodawcę wydatków na nabycie jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych od przychodu z tytułu odkupienia przez fundusz inwestycyjny tych jednostek.

W konsekwencji, stanowisko prezentowane przez Zainteresowanego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl