ILPB2/415-87/14-2/JK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 15 stycznia 2014 r. (data wpływu 15 stycznia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty otrzymanej tytułem ugody - jest nieprawidłowe.

W dniu 15 stycznia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty otrzymanej tytułem ugody.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca będąc pracownikiem zatrudnionym na stanowisku konstruktora dokonał jako współtwórca w latach 1995-1996 i w 1998 r. trzech wynalazków i jednego wzoru użytkowego, które w oparciu o art. 20 ust. 2 ustawy z dnia 19 października 1972 r. o wynalazczości (tekst jedn.: Dz. U. z 1993 r. Nr 26, poz. 117) zgłosił u pracodawcy.

Fabryka dokonane przez Zainteresowanego i pozostałych współtwórców wynalazki i wzór użytkowy zgłosiła do Urzędu Patentowego RP celem uzyskania patentów i prawa ochronnego.

Urząd Patentowy RP udzielił następujących patentów i prawa ochronnego:

* patent na wynalazek pt. "Zespół pomiarowy (...)"

* patent na wynalazek pt. "Przepływomierz śrubowy (...)"

* patent nr na wynalazek pt. "Wirnik przepływomierza śrubowego (...)"

* prawo ochronne nr na wzór użytkowy pt. "Zespół pomiarowy przepływomierza, (...)".

S.A., która następnie przekształciła się w zastosowała w 2000 r. wszystkie powyższe wynalazki i wzór użytkowy w produkowanych wyrobach (wodomierzach) i stosuje się je dotychczas.

Za zastosowane wynalazki i wzór użytkowy pracodawca nie zapłacił Zainteresowanemu żadnego wynagrodzenia zgodnego z obowiązującą wówczas ustawą o wynalazczości. Wnioskodawca otrzymał natomiast nagrody (premie) na podstawie nieznanego Zainteresowanemu regulaminu (poznał go później w trakcie procesu sądowego). O przyznanych nagrodach (za co i ile) Wnioskodawca nie był powiadamiany, otrzymywał je przelewem na konto bankowe razem z wynagrodzeniem za pracę.

Po rozwiązaniu stosunku pracy w 2008 r. i przejściu na emeryturę w sierpniu 2010 r. (po wcześniejszych nieudanych negocjacjach z przedstawicielem kierownictwa S.A. w sprawie wynagrodzenia za ww. wynalazki i wzór użytkowy) Wnioskodawca wytoczył byłemu pracodawcy proces sądowy.

Proces ten zakończył się 12 grudnia 2013 r. wydaniem wyroku, w którym Sąd zasądził na rzecz Wnioskodawcy od pozwanego wynagrodzenie wraz z ustawowymi odsetkami za zwłokę.

Powyższy wyrok nie jest jeszcze prawomocny.

Wnioskodawca nadmienia, że Sąd uznał powyższy proces jako sprawę ze stosunku pracy i w oparciu o art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 z późn. zm.) zwolnił Zainteresowanego z kosztów sądowych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku uprawomocnienia się powyższego wyroku i jego wykonania Wnioskodawca będzie musiał zapłacić podatek od zasądzonego wynagrodzenia za stosowanie wynalazków i wzoru użytkowego oraz od odsetek za zwłokę.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedmiotowej sprawie zastosowanie ma art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. zwolnienie z podatku dochodowego.

Zainteresowany uzasadnia to następująco:

c. Sąd uznał, że sprawa o wynagrodzenie za wynalazki jest sprawą ze stosunku pracy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest współtwórcą wynalazków i wzoru użytkowego, na które został udzielony Patent oraz prawo ochronne przez Urząd Patentowy RP. Wyżej wymienione prawa zostały wykorzystane przez Firmę, w której Wnioskodawca pracował, a Firma powinna zapłacić Wnioskodawcy należne wynagrodzenie za uzyskane korzyści. Wobec nie otrzymania należnego wynagrodzenia Wnioskodawca wystąpił na drogę sądową. Sąd zasądził na rzecz Zainteresowanego wynagrodzenie wraz z ustawowymi odsetkami za zwłokę uznając, że sprawa o wynagrodzenie za omawiane prawa jest sprawą ze stosunku pracy.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 19 października 1972 r. o wynalazczości (tekst jedn.: Dz. U. z 1993 r. Nr 26, poz. 117 z późn. zm.), prawo do uzyskania patentu na wynalazek (prawo do patentu) przysługuje twórcy wynalazku. Jeżeli wynalazku dokonało więcej osób, prawo to przysługuje im wspólnie.

Stosownie natomiast do art. 20 ust. 2 ww. ustawy, prawo do patentu na wynalazek dokonany przez twórcę w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy albo realizacji innej umowy przysługuje pracodawcy lub zamawiającemu, chyba że strony ustaliły inaczej.

W przypadku dokonania wynalazku przez twórcę przy pomocy przedsiębiorcy, przedsiębiorcy temu przysługuje prawo korzystania z wynalazku we własnym zakresie. W umowie o udzielenie pomocy strony mogą ustalić, że prawo do uzyskania patentu na taki wynalazek przysługuje w całości lub w części przedsiębiorcy (art. 20 ust. 3 cyt. pow. ustawy o wynalazczości).

Zgodnie z art. 98a ww. ustawy - w brzmieniu obowiązującym do 21 października 1997 r. - twórca wynalazku ma prawo do wynagrodzenia za korzystanie z tego wynalazku przez podmiot gospodarczy, gdy podmiotowi temu przysługuje prawo do patentu zgodnie z przepisami art. 20 ust. 2 lub art. 98 ust. 2 albo prawo do korzystania z wynalazku na podstawie art. 20 ust. 3, chyba że umowa stanowi inaczej (ust. 1). Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1, ustala podmiot gospodarczy w słusznej proporcji do korzyści uzyskanych z wynalazku przez ten podmiot (ust. 2). Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1, z zachowaniem zasady określonej w ust. 2, wypłaca się w całości najpóźniej w ciągu dwóch miesięcy po upływie roku od dnia uzyskania pierwszych korzyści z wynalazku lub w częściach w ciągu dwóch miesięcy po upływie każdego roku uzyskiwania korzyści z wynalazku (ust. 3).

W myśl natomiast ww. przepisu - w brzmieniu obowiązującym od 22 października 1997 r. - twórca wynalazku ma prawo do wynagrodzenia za korzystanie z tego wynalazku przez przedsiębiorcę, gdy przedsiębiorcy temu przysługuje prawo do patentu zgodnie z przepisami art. 20 ust. 2 lub art. 98 ust. 2 albo prawo do korzystania z wynalazku na podstawie art. 20 ust. 3, chyba że umowa stanowi inaczej (ust. 1). Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1, ustala przedsiębiorca w słusznej proporcji do korzyści uzyskanych z wynalazku przez tego przedsiębiorcę (ust. 2). Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1, z zachowaniem zasady określonej w ust. 2, wypłaca się w całości najpóźniej w ciągu dwóch miesięcy po upływie roku od dnia uzyskania pierwszych korzyści z wynalazku lub w częściach w ciągu dwóch miesięcy po upływie każdego roku uzyskiwania korzyści z wynalazku (ust. 3).

Stosownie do przepisu art. 77 ustawy o wynalazczości, wzorem użytkowym podlegającym ochronie jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci.

Do wzorów użytkowych i praw ochronnych stosuje się odpowiednio - na mocy art. 82 cyt. wyżej ustawy - przepisy o wynalazkach i patentach zawarte w art. 11, art. 12, art. 16 ust. 5, 6 i 8, art. 17-20, art. 23-30, art. 32-35, art. 37-46, art. 48-53, art. 55-70 oraz art. 72-75.

Z przepisu art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Użyte w tym przepisie sformułowanie "w szczególności" oznacza, iż przepis zawiera tylko przykładowe wyliczenie przychodów, ze stosunku pracy, za które uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne dokonane przez pracodawcę.

W myśl art. 11 cyt. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Zgodnie jednakże z art. 21 ust. 1 pkt 95 cyt. ustawy wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, że Sąd zasądził na rzecz Wnioskodawcy wynagrodzenie (świadczenie główne) wraz z ustawowymi odsetkami za zwłokę.

W konsekwencji powyższego - biorąc pod uwagę zacytowane przepisy prawa - stwierdzić należy, że kwota świadczenia stanowiąca wynagrodzenie za pracę (jako że nie stanowi odsetek, o których mowa w cyt. art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) podlega opodatkowaniu jako przychód ze stosunku pracy na zasadach wskazanych w art. 12 cyt. ustawy i do tego świadczenia nie ma zastosowania zwolnienie przedmiotowe, o którym mowa w ww. przepisie.

Natomiast w odniesieniu do sposobu opodatkowania zasądzonych na rzecz Wnioskodawcy odsetek należy stwierdzić, co następuje.

Instytucję odsetek reguluje art. 481 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Przepis ten w § 1 i 2 stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

W świetle powyższego odsetki za zwłokę (opóźnienie) stanowią świadczenie uboczne, niezależne od tego, czy i w jakim rozmiarze podatnik poniósł szkodę (krzywdę), a co za tym idzie odsetek za zwłokę nie można utożsamiać z naprawieniem szkody lub krzywdy.

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że wolne od podatku są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1.

Należy jednak zauważyć, że w sytuacji, gdy odsetki przyznane są za okres od dnia wystąpienia z roszczeniem do dnia ich zapłaty zgodnie z wyrokiem, nie spełniają warunku określonego w art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy. Przepis ten ma bowiem wyłącznie zastosowanie w sytuacji gdy - od momentu ogłoszenia wyroku sądu przyznających wynagrodzenie za stosowanie wynalazków i wzoru użytkowego - zobowiązany spóźni się z wypłatą świadczenia na rzecz poszkodowanego. Nie ma natomiast zastosowania do odsetek naliczonych za okres poprzedzający datę uprawomocnienia się orzeczenia w tej sprawie. Tego rodzaju odsetki stanowią przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach.

W myśl bowiem art. 20 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że stanowisko Wnioskodawcy - zgodnie z którym, do zasądzonego wynagrodzenia za stosowanie wynalazków i wzoru użytkowego oraz do odsetek za zwłokę zastosowanie ma zwolnienie przedmiotowe, wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.