ILPB2/415-80/08-2/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 28 stycznia 2008 r. (data wpływu 30 stycznia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu z tytułu cesji wierzytelności - jest prawidłowe.

W dniu 30 stycznia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu z tytułu cesji wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 12 lipca 2006 r. Wnioskodawca zawarł, wraz z małżonką umowę ze spółką developerską przyrzeczenia wybudowania i sprzedaży lokalu mieszkalnego wraz z przyrzeczeniem sprzedaży prawa użytkowania wieczystego gruntu w udziale odpowiadającym powierzchni mieszkania. Wartość przedmiotu umowy wyniosła 223.496,25 zł i płatna była w 7 "transzach" - do 19 lipca 2006 r., a następnie - do 19 września 2006 r., do 19 listopada 2006 r., do 19 stycznia 2007 r., do 19 marca 2006 r., do 19 maja 2006 r., do 19 sierpnia 2006 r. Na nabycie mieszkania Wnioskodawca zaciągnął, wraz z małżonką w dniu 5 września 2006 r. kredyt w banku - na całość wartości wymienionej w umowie (kredyt z refinansowaniem wkładu własnego - czyli kwoty wpłaconej 19 lipca 2006 r.) w wysokości 91.431,95 CHF. Kredyt był uruchamiany w transzach takich, jak przewidywała umowa z developerem. Z uwagi na fakt, iż umowa ze spółką developerską zawierała klauzulę o uwzględnieniu przy kolejnych transzach wskaźnika wzrostu cen towarów i usług, ostatecznie wpłacona na rzecz developera kwota wyniosła 226.371,45 zł (uwzględniono w niej także kwotę dopłaty za zmiany w projekcie mieszkania).

Ze względów finansowych (wysoka kwota rat kredytu z uwagi na krótki okres kredytowania - 17 lat) nie podpisawszy jeszcze z developerem aktu notarialnego, Wnioskodawca z małżonką dokonał w dniu 20 grudnia 2007 r. odpłatnej cesji - przelewu praw majątkowych wynikających z umowy przyrzeczenia sprzedaży opisanego lokalu mieszkalnego na rzecz córki i zięcia.

Przelew nastąpił poprzez podpisanie - przy udziale przedstawicieli spółki developerskiej - aneksu do umowy z 12 lipca 2006 r., w myśl którego małżonkowie scedowali na córkę i zięcia wpłaconą kwotę w wysokości 226.371,45 zł, a oni oświadczyli, że przejmują wszelkie prawa i obowiązki wynikające z umowy z dnia 12 lipca 2006 r., które akceptują w całości. Odpłatnością za przelew tego prawa było przejęcie przez nabywców (cesjonariuszy) w całości kredytu na zakup tego mieszkania. W tym celu w dniu 19 grudnia 2007 r. cedenci zawarli w banku i za jego zgodą z nabywcami (cesjonariuszami) umowę przejęcia długu w postaci całości kredytu udzielonego kredytobiorcom w wysokości 91.431,95 CHF (franków szwajcarskich). Umowa przejęcia długu (kredytu) wchodziła w życie pod warunkiem uprzedniego wejścia w życie umowy przelewu wierzytelności zawartej przy udziale developera pomiędzy Wnioskodawcą i małżonką, czyli cedentami, a córką i zięciem, czyli cesjonariuszami. Zatem przelew wierzytelności nastąpił 20 grudnia 2007 r. w zawartym pomiędzy cedentami a cesjonariuszami porozumieniu w sprawie cesji wierzytelności (z 20 grudnia 2007 r.). Strony wskazały, iż płatnością za cesję jest przejęcie długu w postaci kredytu oraz zwrot wszystkich kosztów (z uwagi na powstałą w wyniku różnicy kursu CHF różnicę w wysokości kredytu w przeliczeniu na PLN) poniesionych w związku z zawarciem umowy z developerem - do wysokości wartości tego prawa wymienionej w aneksie do umowy z developerem czyli do kwoty 226.371,45 zł. Zatem przychodem Wnioskodawcy i jego współmałżonki jest kwota przejętego przez cesjonariuszy kredytu (długu) łącznie z wyrównaniem przez nich kosztów poniesionych w związku z zawarciem umowy z developerem i kosztów kredytu w 2007 r. - czyli kwota 226.371,45 zł, a kosztem poniesionym na nabycie tego prawa majątkowego jest wartość tego prawa i wysokość zaciągniętego kredytu wraz z jego ubezpieczeniem i spłaconymi do czasu cesji odsetkami - także kwota 226.371,45 zł.

Kredyt został zaciągnięty w 2006 r. i developer otrzymał w sumie trzy transze jeszcze w 2006 r. (w sumie 96.935,65 zł) a pozostałe 4 transze w 2007 r. (w sumie 128.590,50 zł - w tym kwota dopłaty za zmiany w projekcie mieszkania), jednakże ostateczne uruchomienie pełnej kwoty kredytu nastąpiło we wrześniu 2007 r., a co za tym idzie, ostateczne rozliczenie z developerem dotyczące nabycia opisanego wyżej prawa majątkowego nastąpiło także w 2007 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym przypadku nie występuje dochód do opodatkowania. Opisane prawo majątkowe w postaci umowy z developerem o wybudowanie i przeniesienie własności lokalu wraz z udziałem w użytkowaniu wieczystym gruntu zostało zbyte (odpłatność poprzez przejęcie długu przez nabywców) za kwotę równą kosztom jego nabycia. Przychodem ze strony Wnioskodawcy jest zwolnienie z długu zaciągniętego przez Niego i małżonkę w banku wraz z kwotą wyrównującą dodatkowe koszty kredytowe poniesione w 2007 r. - czyli razem kwota 226.371,45 zł, a kosztem - wydatki poniesione na nabycie tego prawa czyli zaciągnięty kredyt wraz z jego kosztami, czyli również 226.371,45 zł W art. 10 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - w ust. 1 pkt 7 jako źródło przychodów wymieniono m.in. prawa majątkowe. Zgodnie z art. 18 ustawy za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw. Ustawodawca nie definiuje pojęcia prawa majątkowe, a jedynie przykładowo wymienia ich rodzaje (zwrot "w szczególności"). Przepisy prawa podatkowego oraz prawa cywilnego nie definiują pojęcia prawa majątkowego. Odpłatna umowa przenosząca prawa i obowiązki wynikające z opisywanej sprawie umowy przedwstępnej zawartej z developerem na osobę trzecią jest stosunkiem zobowiązaniowym, który jest ściśle związany z realizacją celów ekonomicznych, majątkowych, do których zmierzają jej strony. Zwolnienie podatnika z długu w związku z dokonaną cesją stanowi przychód w rozumieniu art. 18 cyt. ustawy. Do sposobu ustalania dochodu z tego tytułu stosuje się art. 9 ust. 2 ustawy, zgodnie z którym dochodem ze źródła przychodów jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Natomiast w myśl art. 22 ust. 1 ustawy kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów z wyłączeniem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy. Oznacza to, iż dochód stanowić będzie kwota przychodu uzyskanego z tytułu przeniesienia praw i obowiązków pomniejszona o koszty uzyskania przychodu bezpośrednio związane z ich nabyciem, do których należą m.in. kwoty wpłaconych dla developera rat. Tak ustalony dochód stosownie do dyspozycji art. 45 ust. 1 ustawy podlega kumulacji z dochodami z innych źródeł i powinien zostać wykazany w zeznaniu podatkowym składanym do urzędu skarbowego w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. W sytuacji, gdy przychód z tytułu odpłatnego zbycia praw majątkowych jest równy kosztom - dochód do opodatkowania nie wystąpi, a tym samym nie występuje obowiązek nałożony na podatników w powołanym wyżej art. 45 ust. 1 i ust. 4 ustawy - tak stanowi postanowienie Drugiego Urzędu Skarbowego w Białymstoku z 2 grudnia 2004 r. sygn. IIUS pb IB/415-224/04/KSz, podobnie - postanowienie Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku z 12 kwietnia 2007 r. sygn. WP/415-47/07.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Natomiast art. 18 ww. ustawy stanowi, iż za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Zawarte wyliczenie praw majątkowych ma charakter otwarty, o czym świadczy użyte przez ustawodawcę sformułowanie "w szczególności". Jednocześnie treść tego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zarówno przychody z wykonania (wykorzystania) tych praw jak również z ich sprzedaży lub zamiany.

Wierzytelność jest prawem podmiotowym, które w stosunku zobowiązaniowym przysługuje wierzycielowi. Przy podziale praw na majątkowe i niemajątkowe podstawę będzie stanowił interes, jaki one realizują. Prawa majątkowe związane są z interesem ekonomicznym danego podmiotu. Będą to więc także wierzytelności, wynikające ze stosunków zobowiązaniowych, w wysokości wartości świadczeń majątkowych (np. wierzytelności z tytułu umowy sprzedaży).

Ponadto instytucja zmiany wierzyciela została określona w art. 509 - 518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 509 § 1 cyt. wyżej ustawy wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przeniesienie takie w prawie cywilnym jest określane jako przelew wierzytelności (cesja). Jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem, przelew wierzytelności powinien być dokonany też w formie pisemnej. W wyniku przeniesienia (przelewu, cesji) wierzytelności, wygasa u dotychczasowego wierzyciela (cedenta) stosunek zobowiązaniowy z dłużnikiem, powstają natomiast nowe stosunki zobowiązaniowe w rozumieniu cywilnoprawnym pomiędzy nabywcą wierzytelności (cesjonariuszem) a dłużnikiem oraz pomiędzy zbywcą a nabywcą wierzytelności, jeżeli przeniesienie wierzytelności jest odpłatne. Na gruncie przepisów podatkowych transakcja odpłatnego zbycia wierzytelności jest zdarzeniem wywołującym określone skutki podatkowe.

Otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze, w myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z dokonaną cesją wierzytelności stanowią przychód w rozumieniu art. 18 ww. ustawy.

Zgodnie z zasadą zawartą w art. 9 ust. 2 ww. ustawy dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

W myśl art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

W świetle wyżej przytoczonych przepisów kwoty uzyskane z tytułu cesji wierzytelności stanowią dochód z tytułu sprzedaży praw majątkowych, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Dochód uzyskany z tego źródła podlega kumulacji z dochodami z innych źródeł, uzyskanymi w ciągu roku podatkowego.

W związku z brakiem przepisów, które w sposób szczególny regulowałyby pobór podatku od dochodów z tytułu cesji wierzytelności - podatek powinien być uiszczony w ramach rocznego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym uzyskano dochód z tytułu tej cesji.

Reasumując, w przedstawionym we wniosku przez Wnioskodawcę stanie faktycznym w myśl obowiązujących przepisów dochód nie wystąpił, gdyż suma uzyskanego przychodu z tytułu cesji wierzytelności praw wynikających z umowy przyrzeczenia sprzedaży lokalu mieszkalnego równoważy się z poniesionym kosztem wniesionego wkładu na zakup lokalu mieszkalnego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.