ILPB2/415-744/08-2/MK - Któremu z rodziców przysługuje prawo skorzystania z ulgi na dziecko?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 24 listopada 2008 r. (data wpływu 25 listopada 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej - jest nieprawidłowe.

W dniu 25 listopada 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca posiada dwoje dzieci w wieku 9 i 15 lat. Wyrokiem sądu o rozwód z dnia 11 lipca 2007 r. władzę rodzicielską nad małoletnimi dziećmi sprawuje była żona Zainteresowanego. Sąd ograniczył władzę rodzicielską Wnioskodawcy do współdecydowania o istotnych życiowych sprawach dzieci, dotyczących kształcenia, organizowania wypoczynku i leczenia. Dodatkowo Zainteresowany na podstawie wyroku sądu zobowiązany jest do wypłaty renty alimentacyjnej po 300 zł na każde dziecko. Wnioskodawca wskazuje, że od marca 2007 r., tj. od pierwszej rozprawy sądowej alimenty wypłaca również Swojej byłej żonie. Pomimo rozwodu dzieci wraz z byłą żoną i Zainteresowany zamieszkują wspólnie, w domu będącym Jego wyłączną własnością. Co prawda sąd na czas wspólnego zamieszkiwania przyznał byłej żonie z dziećmi dwa pokoje usytuowane na piętrze budynku, jednak aby "normalnie" funkcjonować konieczne jest korzystanie z parteru, gdzie znajdują się kuchnia i łazienka. Wnioskodawca wskazuje, że Jego była żona nie ponosi żadnych kosztów związanych z utrzymaniem domu jednak faktycznie wspólnie z dziećmi korzysta z całej powierzchni na dole budynku. Dzieci przebywają z Wnioskodawcą w mniejszej części doby niż z byłą żoną, ale Zainteresowany tak samo je wychowuje jak i ich matka (Wnioskodawca nie jest pozbawiony praw rodzicielskich). Od podatku za rok 2007 Zainteresowany odliczył sobie kwotę za jedno dziecko sądząc, że była małżonka postąpi podobnie. W późniejszym czasie Wnioskodawca dowiedział się jednak, że była żona odliczyła sobie od podatku kwotę za dwójkę dzieci.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Któremu z rodziców przysługiwało prawo korzystania z ulgi wg art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na fakt, że po rozwodzie zamieszkuje On wspólnie z byłą żoną i dziećmi w jednym domu będącym Jego własnością. W związku z powyższym obydwoje rodzice mają kontakty z dziećmi i faktycznie wspólnie wnoszą wkład w ich wychowanie. Tym samym zdaniem Zainteresowanego Jego postępowanie, tj. korzystanie z odliczenia na jedno dziecko było zgodne z art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Przepis art. 27f ust. 1 i 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.) stanowi, iż podatnik ma prawo do odliczenia od podatku, obliczonego według skali podatkowej i pomniejszonego o składki na ubezpieczenie zdrowotne, kwoty stanowiącej iloczyn liczby wychowywanych dzieci i dwukrotności kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. (w 2007 r. była to kwota w łącznej wysokości 1.145,08 zł na jedno dziecko), jeżeli w roku podatkowym wychowywał własne lub przysposobione dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 ustawy, tj.:

Stosownie do art. 27f ust. 3 ww. ustawy odliczenie kwoty, o której mowa w art. 27f ust. 2, dotyczy łącznie obojga rodziców, z zastrzeżeniem ust. 4, a kwotę tę odlicza się od podatku jednego z rodziców lub od podatku obojga. Rodzice mogą zatem podzielić kwotę ulgi według proporcji przyjętych przez siebie, tak aby móc realnie skorzystać z odliczenia, oczywiście do wysokości podatku wykazanego przez siebie.

Zgodnie z art. 27 ust. 4 ww. ustawy w przypadku rodziców, w stosunku do których orzeczone zostały rozwód albo separacja, odliczenie przysługuje jednemu z nich, u którego dzieci faktycznie zamieszkują, o ile spełnione są warunki określone w ust. 1. Jeżeli przez część roku podatkowego dzieci faktycznie zamieszkują u każdego z rodziców (rozwiedzionych bądź będących w separacji) odliczenie przysługuje każdemu z nich, o ile spełnione są warunki uzyskania ulgi; w tym przypadku kwota odliczenia stanowi iloczyn liczby miesięcy pobytu dzieci u rodzica i 1/12 kwoty odliczenia (art. 27f ust. 5 ww. ustawy).

Podkreślenia wymaga fakt, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Co do przesłanki "wychowywania dzieci" należy stwierdzić - wobec braku szczegółowego określenia tegoż pojęcia w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych - iż w myśl art. 87 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 Nr 9, poz. 59 z późn. zm.) rodzice i dzieci obowiązani są wspierać się wzajemnie. Natomiast art. 95 § 1 Kodeksu stanowi, iż władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka; natomiast wygasa ona z dniem uzyskania pełnoletności przez dziecko (art. 92). Zatem wychowanie dziecka jest jednym z atrybutów władzy rodzicielskiej. Niemniej jednak, doktryna prawa zajęła stanowisko, w świetle którego wzajemne wspieranie się rodziców i dzieci - jako obowiązek wynikający z art. 87 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego - jest niezależne od sprawowania lub niesprawowania władzy rodzicielskiej nad dzieckiem.

W świetle przytoczonego we wniosku stanu faktycznego należy uznać, iż przez część roku podatkowego 2007 Wnioskodawca pozostawał w związku małżeńskim z matką Swoich dzieci i razem je wychowywał. Po rozwodzie w wyniku orzeczenia sądowego władza rodzicielska została przyznana byłej żonie. Natomiast względem Zainteresowanego została ona ograniczona do współdecydowania o istotnych życiowych sprawach dzieci, dotyczących kształcenia, organizowania wypoczynku i leczenia.

Przytoczone regulacje ustawowe wskazują wyraźnie, iż kryterium podstawowym skorzystania z prawa do odliczenia ulgi jest wychowanie dziecka przez podatnika w danym roku podatkowym, pod warunkiem, że istnieje między dzieckiem a podatnikiem więź prawna wynikająca z bycia biologicznym rodzicem lub stosunku przysposobienia. Ulga dotyczy zawsze obojga rodziców, niezależnie od tego czy są małżeństwem, z tym, że w przypadku małżonków rozwiedzionych (będących w separacji) ulga przysługuje temu, u którego dzieci faktycznie zamieszkują.

Biorąc jednak pod uwagę, że przez część 2007 r. Wnioskodawca pozostawał w związku małżeńskim uznać należy, że w przedstawionym stanie faktycznym prawo do przedmiotowej ulgi za ten rok podatkowy przysługiwało obojgu rodzicom. Kwota ulgi przysługującej byłym małżonkom nie może jednak przekroczyć łącznie 1.145,08 zł na jedno dziecko. Nie ma przy tym przeszkód, aby rodzice zdecydowali, iż ulgę odliczy tylko jedno z nich w pełnej kwocie, decyzja taka zależy jednak od zgodnej woli podatników.

Nie można zatem zgodzić się z twierdzeniem Wnioskodawcy, że Jego postępowanie, tj. korzystanie z odliczenia na jedno dziecko było prawidłowe bowiem jak wskazano wyżej ustawodawca uregulowanie przedmiotowej kwestii pozostawił w gestii rodziców, którzy powinni się w tym zakresie porozumieć.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.