ILPB2/415-741/14-2/TR - Możliwość opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychodu uzyskanego ze sprzedaży kryptowaluty "Bitcoin".

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 30 czerwca 2014 r. (data wpływu 4 lipca 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży kryptowaluty "Bitcoin" - jest nieprawidłowe.

W dniu 4 lipca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży kryptowaluty "Bitcoin".

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca, będący osobą fizyczną, na początku roku 2014 sprzedał kwotę w zakupionej wcześniej walucie "Bitcoin" osiągając zysk. Wnioskodawca w tym okresie nie prowadził działalności gospodarczej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Jak Wnioskodawca powinien opodatkować przedmiotową sprzedaż Bitcoinów: czy będzie to rozliczenie w formie ryczałtowej - 19% podatek wymieniony w art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ze źródła jakim są kapitały pieniężne.

Zdaniem Wnioskodawcy, kryptowaluta "Bitcoin" w obrocie gospodarczym jest zjawiskiem stosunkowo nowym, funkcjonującym na świecie od 2009 r. Kwalifikacja prawna i podatkowa odpłatnego zbycia przedmiotowej kryptowaluty może nasuwać wątpliwości. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 2 tej ustawy, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Odpłatne zbycie Bitcoin należy zatem opodatkować, pytanie jednak do jakiego źródła przychodów zakwalifikować należy środki uzyskane w ten sposób, a co za tym idzie jaka stawka podatku będzie właściwa.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. I7 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zdaniem Wnioskodawcy, przychody Strony są przychodami ze źródła kapitałów pieniężnych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy, które opodatkować należy według zasad określonych w art. 30b ust. 1, ust. 2 pkt 3 i ust. 5 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie bowiem z art. 17 ust. 1 pkt 10 za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających. Według art. 30b ust. 1 tej ustawy, od dochodów z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających, podatek wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Charakter prawny nowatorskiej instytucji jaką jest kryptowaluta nasuwa wiele wątpliwości. Wnioskodawca uznaje jednak, że Bitcoin ma charakter zobowiązaniowy. Uprawniony ma bowiem możliwość wymiany w danym czasie danej ilości Bitcoin na kwotę pieniężną odpowiadającą kursowi w danym okresie. W swojej konstrukcji odpowiada zatem realizacji praw z papierów wartościowych, czy praw z instrumentów finansowych. Pomimo tego, że brak jest prawnych regulacji Bitcoin, można obowiązek ich realizacji, polegający na wypłacie konkretnej sumy pieniędzy potraktować jako umowę nienazwaną. Instrumenty pochodne stanowią odrębną grupę instrumentów finansowych. Od instrumentów udziałowych (w tym akcji) i instrumentów dłużnych różnią się przede wszystkim tym, że podstawowym celem ich stosowania nie jest transfer kapitałów, ale transfer ryzyka.

Instrument pochodny, to taki Instrument finansowy, którego wartość uzależniona jest od innego instrumentu finansowego zwanego instrumentem podstawowym (bazowym) (Instrumenty Finansowe, prof. Dr hab. Krzysztof Jajuga, Warszawa 2009).

Podobnie Bitcoin uzależniony jest nie od kursu danej waluty, jak to zazwyczaj ma miejsce przy pochodnych instrumentach finansowych, ale od kursu ustalanego wolnorynkowo. Celem stosowania Bitcoin jest zatem zarówno transfer kapitału, ale również sam transfer ryzyka związanego z wahaniami kursów walut.

Warto również zwrócić uwagę na regulację ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz. U. Nr 183, poz. 1538). Art. 3 wskazanej ustawy stanowi, że ilekroć w ustawie jest mowa o:

Wskazać należy, że charakter prawny Bitcoin zbliżony jest do innych zbywalnych praw majątkowych, które powstają w wyniku emisji, wykonywane przez dokonanie rozliczenia pieniężnego, które ustawodawca kwalifikuje do źródła przychodów - kapitały pieniężne.

W ocenie Wnioskodawcy, przychodu ze zbycia Bitcoin nie można zakwalifikować, jako przychodu z praw majątkowych. W myśl art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Każdorazowo jednak prawo majątkowe związane jest ze skonkretyzowanym i zmaterializowanym przedmiotem tego prawa. Prawo autorskie dla przykładu, związane jest ze zmaterializowanym utworem (nie ze wskazanym egzemplarzem utworu). Co istotne, przychody z praw majątkowych, co wynika z ich istoty, można czerpać dwojako. Po pierwsze poprzez wszelkie tantiemy za korzystanie z tych praw, jak również przez odpłatne zbycie prawa do określonego składnika majątkowego. Istota Bitcoina pozbawiona jest natomiast czerpania tantiem za jego użytkowanie. Nie jest to jego cechą. Sam Bitcoin nie jest i nie odnosi się również do skonkretyzowanego przedmiotu, czy składnika majątkowego. Jest bowiem rodzajem zobowiązania, aktualizującego się na moment transakcji. Kwota transakcji jest bowiem odnoszona do kursu Bitcoin z danego dnia, konkretyzując się i aktualizując właśnie w tym momencie. Bitcoin pozostaje zatem roszczeniem (w ramach zobowiązania) do domagania się od innej osoby zachowania w określony sposób - zapłaty kwoty pieniężnej. Owo roszczenie nigdy zatem nie będzie prawem do czerpania zysku przez siebie, czy też przez osoby trzecie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca, będący osobą fizyczną, na początku roku 2014 sprzedał kwotę w zakupionej wcześniej walucie "Bitcoin" osiągając zysk. Wnioskodawca w tym okresie nie prowadził działalności gospodarczej.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania, która została wyrażona w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 2 ww. ustawy, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W art. 10 ust. 1 ww. ustawy zostały określone źródła przychodów, gdzie między innymi w pkt 7 wymienia się przychód z tytułu praw majątkowych. Stosownie do treści tegoż przepisu, źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

W myśl art. 18 ustawy o podatku od osób fizycznych, za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Katalog zawarty w ww. przepisie nie ma charakteru zamkniętego, co oznacza, że także przychody uzyskiwane przez podatników z innych praw majątkowych (z ich posiadania, wykorzystywania), jak również odpłatnego zbycia tych praw stanowią przychody z praw majątkowych, o których mowa w ww. przepisie.

Przez prawa majątkowe, o których mowa w cyt. art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy rozumieć prawa podmiotowe, które mogą występować w trzech postaciach: roszczeń, uprawnień kształtujących i zarzutów. Jednym z podziałów praw podmiotowych, jaki jest dokonywany w doktrynie, jest podział na prawa majątkowe i prawa niemajątkowe. Podstawą dokonania tego podziału jest interes, jaki one realizują. Prawa majątkowe związane są z interesem ekonomicznym danego podmiotu. W doktrynie prawa podatkowego (por. np. A.Gomułowicz, J.Małecki, Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, Komentarz, Warszawa 2002, ss. 93, 153-154) przy definiowaniu praw majątkowych sięga się do wykładni systemowej i powszechnie stosowanego tego terminu na gruncie prawa cywilnego. Prawa majątkowe to, najogólniej rzecz ujmując, prawa podmiotowe pozostające w ścisłym związku z ekonomicznym interesem uprawnionego, związane z jego majątkiem charakteryzujące się dwoma podstawowymi cechami, tj.:

* działalnością (mogą być przedmiotem obrotu),

* posiadaniem określonej wartości majątkowej.

Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji waluty, banknotów i monet jako środków płatniczych, należy odnieść się do nw. przepisów.

W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. z 2013 r. poz. 908, z późn. zm.) wskazano, że znakami pieniężnymi Rzeczypospolitej Polskiej są banknoty i monety opiewające na złote i grosze (art. 31 tej ustawy).

Natomiast znaki pieniężne emitowane przez NBP są prawnymi środkami płatniczymi na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (art. 32 ustawy o Narodowym Banku Polskim).

W ustawie z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych (Dz. U. z 2012 r. poz. 1232) w art. 1 ust. 1 określono zasady wydawania i używania elektronicznych instrumentów płatniczych, w tym instrumentów pieniądza elektronicznego, oraz prawa i obowiązki stron umów o elektroniczny instrument płatniczy (...).

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że Bitcoin pełni funkcje elektronicznej waluty, a system płatności umożliwia wysyłanie i odbieranie jednostek tejże waluty. Zarówno sama jednostka waluty, jak i cały system, występują pod jedną nazwą: "Bitcoin".

Niemniej jednak, Bitcoin jako system wirtualnej waluty nie posiada uregulowania w przepisach prawa. Waluta ta nie ma żadnego centralnego organu ani jakiejkolwiek instytucji sprawującej nad nią nadzór.

Na gruncie polskiego prawa waluty Bitcoin nie można traktować na równi z prawnym środkiem płatniczym, bowiem nie funkcjonuje on jako instrument rynku pieniężnego w rozumieniu odrębnych przepisów.

W świetle obowiązujących przepisów prawa Bitcoin nie jest walutą uznawaną jako prawny środek płatniczy. Nie jest również stosowana w rozliczeniach międzynarodowych w sensie prawnym, ponieważ nie posługują się tym żadne instytucje publiczne. Nie funkcjonuje jako instrument rynku pieniężnego.

Dla celów podatkowych uzyskany przychód z tytułu sprzedaży uprzednio zakupionej przez waluty Bitcoin stanowi przychód z praw majątkowych, o którym mowa w ww. art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów (art. 9 ust. 2 ww. ustawy).

W myśl ww. art. 9 ust. 1a ww. ustawy, jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 29-30c, art. 30e oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Dochody z praw majątkowych podlegają zatem kumulacji z innymi dochodami i należy je wykazać w zeznaniu rocznym (PIT-36), składanym w terminie do dnia 30 kwietnia następnego roku - czyli w analizowanej sprawie do dnia 30 kwietnia 2015 r. - i w tym samym terminie należy wpłacić z tego tytułu podatek, obliczony na zasadach ogólnych, tj. wg skali podatkowej zgodnie z art. 27 ust. 1 wyżej cytowanej ustawy.

Tym samym, wskazać należy, że przychód ze sprzedaży Bitcoinów nie stanowi przychodu z kapitałów pieniężnych, opodatkowanego na zasadach wynikających z art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując: na gruncie przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, należy stwierdzić, że przychód z tytułu sprzedaży zakupionej wcześniej przez Wnioskodawcę waluty Bitcoin stanowi przychód z praw majątkowych, o którym mowa w ww. art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uzyskany z tego tytułu dochód należy opodatkować na zasadach ogólnych, tj. wg skali podatkowej - zgodnie z art. 27 ust. 1 wyżej cytowanej ustawy podatkowej - i rozliczyć w rocznym zeznaniu podatkowym, składanym w terminie do dnia 30 kwietnia następnego roku - tj. do dnia 30 kwietnia 2015 r. - i w tym samym terminie wpłacić ewentualnie należny podatek dochodowy.

W konsekwencji, stanowisko Zainteresowanego należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.