ILPB2/415-722/08-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani..., przedstawione we wniosku z dnia 7 listopada 2008 r. (data wpływu 14 listopada 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia pracownikowi odsetek od pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 14 listopada 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia pracownikowi odsetek od pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 17 września 2008 r. Wnioskodawczyni otrzymała od Swojego pracodawcy PIT-8C za 2003 r. dotyczący osiągniętego przychodu z tytułu umorzonych odsetek od pożyczki pieniężnej. Odsetki te zostały Zainteresowanej umorzone zgodnie z obowiązującą umową i warunkami.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy umorzone odsetki od pożyczki (zgodnie z warunkami umowy) stanowią dla Wnioskodawczyni rodzaj Jej przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Zdaniem Wnioskodawczyni, przedmiotowe odsetki zostały Jej umorzone na Jej pisemny wniosek (zgodnie z obowiązującym Regulaminem udzielania pożyczek dla pracowników...) przez Prezesa... w trakcie trwania umowy, tzn. w czasie kiedy regularnie były przez Zainteresowaną spłacane. Nie stanowiły zatem żadnych wymagalnych płatności z uwagi na zapadnięty termin oraz nie były to odsetki naliczane prawomocnym wyrokiem sądowym. W związku z powyższym Wnioskodawczyni uważa, iż odsetki te nie wypełniają definicji przychodu zawartej w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i sytuacja ta nie jest przysporzeniem skutkującym powstaniem dochodu podlegającego opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Powyższa definicja przychodów ma charakter ogólny i znajduje zastosowanie, o ile w przepisach szczególnych ustawodawca nie uregulował tej kwestii odmiennie. Użycie sformułowania "w szczególności" wskazuje, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i do tej kategorii można zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym możemy mówić wtedy, gdy ma on charakter trwałego przysporzenia majątkowego. Z tego względu do przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym nie zalicza się środków finansowych uzyskanych z tytułu zawarcia umowy pożyczki, bo chociaż pożyczkobiorca otrzymuje do swojej dyspozycji określoną w umowie kwotę pieniędzy, to jest zobligowany do jej zwrotu oraz zapłaty odsetek w wyznaczonych terminach spłaty.

Stosownie do treści art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W konsekwencji samo otrzymanie pożyczki i jej spłata na warunkach przewidzianych w umowie pożyczki jest obojętne podatkowo. Przychód po stronie pożyczkobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia pożyczki lub jej części, wtedy bowiem pożyczkobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe.

Odmiennie należy traktować odsetki od pożyczki, które są opłatą za korzystanie ze środków finansowych pożyczkodawcy. Wysokość odsetek (ustalonych w sposób niebudzący wątpliwości, co do wysokości), jak i zasady oraz terminy spłaty pożyczki wraz z odsetkami określone są w umowie pożyczki. Zmiana wysokości odsetek od pożyczek w stosunku do pierwotnej umowy pożyczki mieści się w zasadzie swobody kształtowania umów pożyczek i nie wywołuje skutków podatkowych. Dotyczy to zarówno odsetek od pożyczki za okres przypadający po zmianie warunków naliczania odsetek, jak również za okres przed zmianą warunków umowy, ale takich, których w dniu zmiany wysokości odsetek termin płatności jeszcze nie nastąpił (odsetek należnych, ale nie wymagalnych).

Natomiast umorzenie kwot niezapłaconych odsetek od pożyczki, których termin płatności upłynął jest przysporzeniem, skutkującym powstaniem dochodu podlegającego opodatkowaniu. Dotyczy to zarówno odsetek skapitalizowanych (które faktycznie po skapitalizowaniu stają się kwotą długu), jak i odsetek wymagalnych, czyli takich, których w myśl postanowień umowy pożyczki termin płatności upłynął. Podobnie należy traktować tzw. odsetki karne, czyli przypadające od nieterminowo regulowanych zobowiązań wynikających z umowy. Jeżeli umowa pożyczki jednoznacznie określa zasady naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat rat kredytu i wiąże nimi strony umowy, wówczas odsetki te należy traktować w sposób analogiczny jak odsetki wymagalne. Natomiast jeżeli umowa pożyczki daje wierzycielowi jednostronne prawo, z którego może skorzystać lub nie, do naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat pożyczek - wówczas odstąpienie przez wierzyciela od naliczania takich odsetek nie stanowi przysporzenia dla pożyczkobiorcy. O przychodzie z tytułu odsetek karnych nie będziemy zatem mówić jedynie wówczas, gdy pożyczkodawca w ogóle tych odsetek nie będzie naliczał. Natomiast jeżeli pożyczkodawca odsetki naliczy a następnie je umorzy - powstanie przychód podatkowy.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że pożyczkodawca umorzył - zgodnie z obowiązującym regulaminem udzielania pożyczek dla pracowników... - należności z tytułu odsetek od pożyczki zaciągniętej przez Wnioskodawczynię. Odsetki te, jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku, nie były jeszcze wymagalne. Z powyższego można więc wywnioskować, że pożyczkodawca zrezygnował z pobierania odsetek od pożyczki za okres przypadający po zawarciu umowy dotyczącej umorzenia.

Wobec powyższego stwierdzić należy, że w sytuacji opisanej we wniosku w następstwie dokonanego przez pożyczkodawcę umorzenia odsetek nie doszło do powstania przysporzenia skutkującego powstaniem dochodu podlegającego opodatkowaniu.

Odmiennie byłoby w sytuacji gdyby doszło do umorzenia pożyczki (jej części) lub kwoty niezapłaconych odsetek od tej pożyczki, których termin płatności upłynął. W takiej sytuacji pożyczkobiorca uzyskuje przysporzenie majątkowe, które skutkuje powstaniem przychodu podatkowego.

Ponadto informuje się, że organ podatkowy wydając interpretację indywidualną ocenia stanowisko Wnioskodawczyni jedynie w kontekście zadanego we wniosku pytania i tylko i wyłącznie w oparciu o stan faktyczny w nim przedstawiony. Tak więc dokumenty dołączone przez Wnioskodawczynię do wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydania interpretacji.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.