ILPB2/415-677/12-2/TR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 20 czerwca 2012 r. (data wpływu: 16 lipca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty od spadkobierców - jest prawidłowe.

W dniu 16 lipca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty od spadkobierców.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 12 stycznia 2006 r. zmarła babcia Zainteresowanej - M. H. Spadek po M. H. nabyli: jej mąż - B. H., a Zainteresowanej dziadek, córka E. P., córka E. M. - matka Wnioskodawczyni, syn B. H., wszyscy po 1/4 części.

W dniu 21 września 2010 r. zmarła matka Wnioskodawczyni - E. M. Spadek po niej Zainteresowana nabyła wraz ze swoim bratem Ł. M. po 1/2 części na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 22 listopada 2010 r.

Matka Zainteresowanej za życia nie uregulowała spraw spadkowych po swojej matce M. H.

W dniu 14 czerwca 2011 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego wydał Wnioskodawczyni zaświadczenie, że nabycie majątku po E. M. jest zwolnione od podatku od spadków i darowizn, a w skład majątku wchodzi 1/16 nieruchomości, składającej się z działki gruntu nr 293 o powierzchni 193 m kw, zabudowanej budynkiem mieszkalnym.

W dniu 4 lutego 2011 r. zmarł B. H. (dziadek Zainteresowanej). Spadek po B. H. nabyli na podstawie testamentu notarialnego z dnia 30 sierpnia 2010 r. B. H. i E. P.po 1/2 części (dzieci dziadka).

Postanowienie Sądu Rejonowego o stwierdzeniu nabycia spadku po (dziadkach) M. H. i B. H. zostało wydane dnia 29 kwietnia 2011 r.

Dnia 19 października 2011 r. Wnioskodawczyni i Jej brat Ł. M. jako spadkobiercy po E. M. oraz E. P. i B. H. dokonali działu spadku po M. H. (jak również po B. H. wymienieni wyżej) na podstawie aktu notarialnego z dnia 19 października 2011 r. - Umowa o zniesienie współwłasności nieruchomości.

W skład spadku wchodziła nieruchomość, składająca się z działki gruntu o całkowitej powierzchni 193 m kw, zabudowanej budynkiem mieszkalnym o całkowitej powierzchni 78 m kw. Na skutek działu spadku ww. nieruchomość przejął na wyłączną własność B. H. (wujek Zainteresowanej), który uiścił na Jej rzecz kwotę 10 625,00 zł z tytułu spłaty 1/16 udziałów w nieruchomości (za wartość nieruchomości przyjęto kwotę brutto 170 000,00 zł zgodnie z § 5 ww. aktu notarialnego z dnia 19 października 2011 r.). Suma spłaty nie przekroczyła wartości ustalonej przez Naczelnika Urzędu Skarbowego. Ponieważ według decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 13 lipca 2011 r. wyliczona wartość majątku to kwota 189 774,00 złotych, decyzja została wydana cioci E. P. i od tej kwoty został wyliczony podatek od spadków i darowizn po jej matce M. H.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym stanie faktycznym kwota zapłacona Wnioskodawczyni przez wujka B. H. z tytułu spłaty w związku z działem spadku po matce Wnioskodawczyni - E. M., podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawczyni, dochody uzyskane z tytułu spłaty w związku z działem spadku, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, do uzyskanych dochodów z tytułu spłaty w związku z działem spadku nie będzie miała zastosowania ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli wartość spłaty nie przekracza wartości udziału spadkowego (taka sytuacja miała miejsce w przypadku Zainteresowanej). Zgodnie z przepisem art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Na podstawie art. 1 pkt 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) podatkowi od spadków darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której przypada kilku spadkobiercom. W postanowieniu o stwierdzeniu praw do nabycia spadku sąd nie określa bowiem składników masy spadkowej i nie dokonuje podziału tych składników pomiędzy poszczególnych spadkobierców. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Nie zmienia to faktu, iż dział spadku jest zawsze konsekwencją wcześniejszego nabycia spadku. Zgodnie z art. 1035 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Katalog źródeł przychodów, których osiągnięcie powoduje powstanie obowiązku podatkowego, odnośnie nieruchomości zawarty został w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie tym uregulowaniem, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2a. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, iż dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 ustawy - Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. W myśl art. 210 tej ustawy, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W myśl art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, iż dnia 19 października 2011 r. Wnioskodawczyni i Jej brat Ł. M. jako spadkobiercy po E. M. oraz E. P. i B. H. dokonali działu spadku po M. H. (jak również po B. H. wymienieni wyżej) na podstawie aktu notarialnego z dnia 19 października 2011 r. - Umowa o zniesienie współwłasności nieruchomości. Na skutek działu spadku ww. nieruchomość przejął na wyłączną własność B.H. (wujek Zainteresowanej), który uiścił na Jej rzecz kwotę 10 625,00 zł z tytułu spłaty 1/16 udziałów w nieruchomości (za wartość nieruchomości przyjęto kwotę brutto 170 000,00 zł zgodnie z § 5 ww. aktu notarialnego z dnia 19 października 2011 r.). Z analizy sprawy wynika również, iż wartość przedmiotowej spłaty nie przekroczyła wartości przysługującego wnioskodawczyni udziału spadkowego.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, iż otrzymanie przez Wnioskodawczynię w wyniku działu spadku kwoty nieprzekraczającej udziału w spadku nie spowodowało powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że suma spłaty nie przekroczyła wartości przysługującego Zainteresowanej udziału spadkowego. W konsekwencji, na Wnioskodawczyni nie ciąży obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z rzeczonego tytułu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.