ILPB2/415-639/13-2/WS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 25 czerwca 2013 r. (data wpływu 28 czerwca 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zasad opodatkowania świadczeń finansowej i rzeczowej pomocy przyznawanej beneficjentom w ramach pomocy społecznej organizowanej przez Fundację - jest prawidłowe.

W dniu 28 czerwca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zasad opodatkowania świadczeń finansowej i rzeczowej pomocy przyznawanej beneficjentom w ramach pomocy społecznej organizowanej przez Fundację.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Fundacja jest organizacją non-profit prowadzącą działalność charytatywną na rzecz dzieci chorych i ich rodzin. Fundacja pozyskuje środki na swoją działalność z:

Zgodnie ze statutem Fundacji ("Statut") celami Fundacji są:

Fundacja realizuje swoje cele:

W związku ze świadczeniem pomocy społecznej Fundacja wprowadziła "Regulamin świadczenia pomocy społecznej Fundacji ("Regulamin"). Zgodnie z Regulaminem pomoc społeczna prowadzona przez Fundację ma na celu umożliwienie podopiecznym Fundacji przezwyciężenie trudnej sytuacji życiowej, której nie są oni w stanie pokonać wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Regulamin określa, że o przyznawaniu pomocy społecznej decyduje Komitet Fundacji, który składa się z co najmniej dwóch osób: Prezesa Zarządu Fundacji oraz Wiceprezesa Zarządu bądź osób powołanych uchwałą Zarządu ("Komitet"). Komitet postanawia o przyznaniu pomocy na wniosek podopiecznych Fundacji lub osób niebędących podopiecznymi Fundacji, biorąc pod uwagę następujące kwestie:

Komitet Fundacji decyduje o przyznaniu pomocy w oparciu o przedłożone przez wnioskujących dokumenty, jak m.in.: zaświadczenie o chorobie dziecka, zaświadczenie o zarobkach, zaświadczenie od lekarza o konieczności przebycia leczenia, terapii bądź operacji lub konieczności zakupu danego sprzętu medycznego lub rehabilitacyjnego. Fundacja nie zawiera z beneficjentami umów darowizny, o których mowa w art. 888 Kodeksy cywilnego. W ramach pomocy społecznej przyznawane mogą być zarówno świadczenia materialne - pieniężne (np. stałe lub jednorazowe zapomogi) jak i pomoc rzeczowa, np. Fundacja może ponosić następujące koszty lub dokonywać poniższych zakupów:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy świadczenia finansowej i rzeczowej pomocy przyznawane beneficjentom w ramach pomocy społecznej organizowanej przez Fundację na podstawie Statutu oraz Regulaminu podlegają opodatkowaniu według zasad określonych regulacjami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i czy w związku z ich wypłatą na Fundacji ciążyć będą obowiązki płatnika.

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczenia przyznawane osobom fizycznym (beneficjentom) przez Fundację w ramach pomocy społecznej na podstawie Regulaminu i w oparciu o Statut, niezależnie od ich nieodpłatnego charakteru objęte są regulacjami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm. "ustawa PIT"), jednakże ze względu na fakt, że korzystają one jednocześnie ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy PIT, na Fundacji nie ciążą obowiązki poboru podatku (zaliczki) od ich wypłaty (udostępnienia) ani obowiązki przekazywania beneficjentom informacji podatkowych.

Podatek od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT, jej przepisów nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn. Tym samym na wstępie należy rozstrzygnąć czy nieodpłatne świadczenia przekazywane przez Fundację w ramach działalności statutowej (w tym pomocy społecznej) mieszczą się w zakresie przychodów objętych ustawą o podatku od spadków i darowizn. Pozytywna odpowiedź na to pytanie determinowałaby brak możliwości zastosowania do nich przepisów ustawy PIT.

W ocenie Fundacji świadczenia przyznawane przez Fundację, mimo ich nieodpłatnego charakteru, nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Podatkowi od spadków i darowizn podlegają jedynie te nieodpłatne przysporzenia na rzecz osób fizycznych, które wymienione są w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia "darowizna", a zatem w przypadku nabycia tytułem darowizny należy mieć na względzie przepisy kodeksu cywilnego regulujące umowę darowizny. Podatkiem od spadków i darowizn objęte są umowy darowizny w rozumieniu art. 888 ustawy z dnia 23 kwietnia 1963 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1963 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), zgodnie z którym przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Istotną cechą darowizny jest nieodpłatny charakter świadczeń oraz nieekwiwalentność nabycia. Darowizna jest świadczeniem na rzecz obdarowanego pod tytułem darmym i dobrowolnym, przy czym nie wynika ani z żadnego stosunku zobowiązaniowego, ani też z ustawy. Kwalifikowanie jednak każdego nieodpłatnego przysporzenia jako darowizny jest nieuzasadnione. Nie każde bowiem bezpłatne przysporzenie, w tym pomoc świadczona przez organizacje charytatywne na rzecz osoby fizycznej, może być traktowane jako darowizna, bowiem może ono wynikać z innego tytułu prawnego (art. 889 Kodeksu cywilnego). Ostatecznie o charakterze prawnym dokonywanych świadczeń winien przesądzać podmiot przekazujący świadczenie, który podejmuje decyzję o formie świadczonej pomocy. Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn wystąpi w przypadku, jeżeli spełnione będą łącznie warunki:

Powyższe stanowisko prezentowane jest przez organy podatkowe, np. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 5 stycznia 2011 r., sygn. ITPB2/415-951/10/ENB oraz interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 1 czerwca 2010 r., sygn. IPPB2/415 -171/10-4/MK).

Podatek dochodowy od osób fizycznych.

Skoro przedmiotowe świadczenia przyznawane przez Fundację w ramach pomocy społecznej nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn należy rozważyć czy świadczenia przyznawane przez Fundację nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i w konsekwencji Fundacja byłaby zobowiązana do realizacji obowiązków płatniczych (pobór podatku, sporządzenie odpowiednich informacji podatkowych, etc.). Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy PIT opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy PIT przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Katalog źródeł przychodów, z których pochodzą dochody (przychody) podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zawiera art. 10 ust. 1 ustawy PIT, gdzie m.in. w pkt 9 wymienia się inne źródła. Przepis art. 20 ust. 1 ustawy PIT stanowi, iż za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w tym przepisie słowa "w szczególności" oznacza, że jest to wyliczenie przykładowe.

W konsekwencji należałoby uznać, że przekazane beneficjentowi przez Fundację świadczenia (pieniężne oraz rzeczowe) kwalifikowane będą dla beneficjenta jako przychód "z innych źródeł".

Jednakże przepisy ustawy PIT wprowadzają również szereg zwolnień od podatku. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy PIT wolne od podatku są świadczenia z pomocy społecznej. Pomoc społeczna, zgodnie z odrębnymi regulacjami ma na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości, a także wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Jest ona udzielana - zgodnie z art. 7 ustawy o pomocy społecznej - w szczególności osobom i rodzinom z powodu: ubóstwa, niepełnosprawności, długotrwałej lub ciężkiej choroby. Aczkolwiek pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, to realizowana jest ona także przez organizacje społeczne i pozarządowe.

Jak podkreśla się w interpretacjach organów podatkowych (np.: interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 21 grudnia 2012 r., sygn. IBPBII/1/415-817/12/BJ oraz interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 19 marca 2012 r. (sygn. IPPB2/415-993/11-4/MK) wartość świadczeń udzielanych w ramach pomocy społecznej przez organizacje społeczne i pozarządowe może korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, o ile statut organizacji społecznej (pozarządowej) przewiduje udzielanie pomocy społecznej oraz istnieją jasno określone kryteria komu pomoc ta przysługuje.

Jak Fundacja wskazała w stanie faktycznym, zgodnie ze swoim Statutem, Fundacja udziela swoim podopiecznym pomocy społecznej. Regulamin przyznawania pomocy społecznej określa jakiego rodzaju pomoc może być podopiecznym przyznana, kto może się o taką pomoc ubiegać, jakie dokumenty należy przedstawić Komitetowi, który podejmuje indywidualną decyzję odnośnie przyznania (lub też nie) pomocy społecznej danemu podopiecznemu.

Mając na uwadze powyższy stan faktyczny, zdaniem Fundacji świadczenia przyznawane przez Fundację jej podopiecznym w ramach pomocy społecznej (udzielanej na podstawie regulacji Statutu oraz Regulaminu) podlegają regulacjom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednakże ze względu na to, że mieszczą się w kategorii zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy PIT, Fundacja nie ma obowiązku poboru podatku (zaliczki) oraz nie jest zobowiązana do przekazywania podopiecznym odrębnych informacji (deklaracji) podatkowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Katalog źródeł przychodów, z których pochodzą dochody (przychody) podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zawiera art. 10 ust. 1 ww. ustawy, gdzie m.in. w pkt 9 wymienia się inne źródła.

Przepis art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w tym przepisie słowa "w szczególności" oznacza, że jest to wyliczenie przykładowe.

W rozumieniu powyższych przepisów, przekazanie beneficjentowi przez Fundację świadczeń finansowej i rzeczowej pomocy będzie stanowiło dla beneficjenta przychód "z innych źródeł".

Jednakże należy mieć na uwadze, że organizacje pozarządowe mogą prowadzić działalność w zakresie pomocy społecznej. Ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji "pomocy społecznej" należy odnieść się w tym zakresie do przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 182 z późn. zm.).

W myśl postanowień art. 2 ust. 1 tej ustawy pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi (art. 2 ust. 2 ww. ustawy).

Organy administracji rządowej i samorządowej, zwane dalej "organami", mogą zlecać realizację zadania z zakresu pomocy społecznej, udzielając dotacji na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zleconego zadania organizacjom pozarządowym, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3 tej ustawy, prowadzącym działalność w zakresie pomocy społecznej, zwanych dalej "podmiotami uprawnionymi" (art. 25 ust. 1 ww. ustawy). Zlecenie realizacji zadania z zakresu pomocy społecznej odbywa się po uprzednim przeprowadzeniu konkursu ofert (art. 25 ust. 4 cyt. ustawy).

Z powołanych wyżej norm wynika, iż również organizacje pozarządowe mogą prowadzić działalność z zakresu pomocy społecznej.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 79 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku są świadczenia z pomocy społecznej.

Wobec tego wartość świadczeń udzielanych w ramach pomocy społecznej przez organizacje społeczne i pozarządowe może korzystać z ww. zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych o ile statut organizacji społecznej (pozarządowej) przewiduje udzielanie pomocy społecznej oraz istnieją jasno określone kryteria komu pomoc ta przysługuje i pomoc ta realizowana jest w ramach zadań zleconych przez organy administracji rządowej i samorządowej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że zgodnie ze Statutem Fundacji celem Fundacji jest m.in. działalność w zakresie pomocy społecznej. W związku ze świadczeniem pomocy społecznej Fundacja wprowadziła "Regulamin świadczenia pomocy społecznej Fundacji", zgodnie z którym pomoc społeczna prowadzona przez Fundację ma na celu umożliwienie podopiecznym Fundacji przezwyciężenie trudnej sytuacji życiowej, której nie są oni w stanie pokonać wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Regulamin określa, że o przyznawaniu pomocy społecznej decyduje Komitet Fundacji. Fundacja nie zawiera z beneficjentami umów darowizny o których mowa w art. 888 Kodeksy cywilnego. W ramach pomocy społecznej przyznawane mogą być zarówno świadczenia materialne - pieniężne (np. stałe lub jednorazowe zapomogi) jak i pomoc rzeczowa.

Decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania danej czynności podatkiem dochodowym od osób fizycznych, w przypadku realizacji nieodpłatnych świadczeń przez daną fundację, ma kwalifikacja formy prawnej świadczonej pomocy, a zatem treść konkretnej umowy wiążącej strony oraz treść statutu fundacji. W sytuacji gdy strony nie zawarły umowy darowizny w rozumieniu art. 888 Kodeksu cywilnego a statut (fundacji) nie przewiduje udzielania pomocy społecznej oraz nie istnieją jasno określone kryteria komu pomoc ta przysługuje, wówczas zgodnie z ww. przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych świadczenia na rzecz beneficjentów są przychodami "z innych źródeł", podlegającymi opodatkowaniu tym podatkiem i nie korzystają ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że w celach statutowych Fundacji istnieje zapis o działalności w zakresie pomocy społecznej i ustalone są kryteria jej udzielania.

Komitet postanawia o przyznaniu pomocy na wniosek i w oparciu o przedłożone przez wnioskujących dokumenty.

Tym samym zwolnienie wynikające z powołanego wyżej przepisu art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy ma zastosowanie do świadczeń sfinansowanych przez Wnioskodawcę, opisanych we wniosku.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy zatem stwierdzić, że wartość świadczeń sfinansowanych przez Fundację w ramach wykonywania statutowych celów Fundacji z zakresu realizacji zadań w ramach pomocy społecznej korzysta ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

To oznacza, że na Fundacji z tego tytułu nie ciążą obowiązki płatnika.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.