ILPB2/415-620/11-2/WM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 19 maja 2011 r. (data wpływu 24 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zaliczenia do przychodów pracowników opłaconych przez Spółkę składek z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej - jest nieprawidłowe.

W dniu 24 maja 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zaliczenia do przychodów pracowników opłaconych przez Spółkę składek z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca, będący spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, na podstawie pisemnych umów ze wspólnotami mieszkaniowymi wykonuje za odpłatnością zarządzanie nieruchomościami pod nadzorem osób posiadających licencję zarządcy nieruchomości.

Czynności te może wykonywać za pośrednictwem osób fizycznych mających stosowne uprawnienia, będących jednocześnie jej pracownikami, przy czym osoby te z racji wykonywania przedmiotowych czynności według obowiązujących przepisów prawa podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu OC. Co istotne osoby te za wykonywanie czynności wchodzących w skład obsługi wspólnot mieszkaniowych nie otrzymują dodatkowego wynagrodzenia (nie osiągają przychodu), gdyż przychody te otrzymuje Wnioskodawca. Osoby te, wspomniane czynności wykonują w godzinach pracy, za co otrzymują wynagrodzenie na podstawie umów o pracę, objęte podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a także składkami na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Składki na obowiązkowe ubezpieczenia OC od ww. czynności osób wykonujących je w imieniu Wnioskodawcy, pokrywa Wnioskodawca i zalicza je do kosztów własnej działalności.

W polisie OC wskazane są imiennie osoby sprawujące czynności zarządzania wspólnotami mieszkaniowymi w imieniu Wnioskodawcy, bo to Zainteresowany jest stroną umów o zarządzanie, a osoby te wskazane są ze względu na posiadane licencje i uprawnienia, bowiem osoba prawna nie może być podmiotem takich uprawnień.

Zgodnie z polisą OC podmiotem ubezpieczonym przed skutkami wyrządzonymi osobie trzeciej - w sensie nie ponoszenia skutków szkody z własnego majątku - jest Wnioskodawca będący stroną umów o zarządzanie. Do zawarcia polisy OC Wnioskodawca jest zobligowany na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 12 października 2010 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (Dz. U. Nr 205, poz. 1359).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wartość ww. składek jest przychodem do opodatkowania dla pracowników Wnioskodawcy jako wartość nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, wartość ww. składek nie może być przychodem dla pracownika. Jedynym jego przychodom z tytułu czynności wykonywanych w imieniu Wnioskodawcy jest wynagrodzenie za pracę, objęte podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ czynności te wykonuje w godzinach pracy, bez prawa do dodatkowego wynagrodzenia z tego tytułu. Obowiązkowe OC dotyczy zatem tylko przychodów (korzyści majątkowych) Wnioskodawcy, a nie pracownika wobec czego nie może stanowić samoistnego źródła przychodu dla pracownika. Źródło w ramach którego pracownik wykonuje czynności objęte obowiązkowym OC jest już opodatkowane w postaci podatku od wynagrodzeń za pracę.

Co istotne dla oceny skutków prawnych występującego w sprawie stanu faktycznego, po stronie pracownika nie następuje żadne przysporzenie majątkowe, ani kosztem majątku Wnioskodawcy, ani nawet ogólnie.

Stosując wykładnię celowością art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy uznać, że brak przysporzenia majątkowego po stronie pracownika - a takie przysporzenie nie występuje - przesądza o braku nieodpłatnego świadczenia.

Pracownik nie wykonując ww. czynności, które należą przecież do jego obowiązków, nie podlega składkom OC, wobec czego przejęcie ciężaru składek przez Wnioskodawcę trudno w jakimkolwiek stopniu uznać za przysporzenie majątkowe dla pracownika - jego przysporzeniem z tytułu tych czynności jest wynagrodzenie za pracę.

Ponadto Zainteresowany zaznaczył, że podleganie przez Niego składkom OC nie jest możliwe wyłącznie z przyczyn formalno-prawnych. Ubezpieczonym może być tylko osoba fizyczna posiadająca stosowne uprawnienia i tylko dlatego nie ubezpieczono Wnioskodawcy.

Reasumując, jeżeli źródło obowiązku OC (kosztu) stanowi przysporzenie Wnioskodawcy, a nie jego pracownika, to nie może być mowy o tym, by samo OC było korzyścią (przysporzeniem) dla pracownika.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 ww. ustawy, z którego treści wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W praktyce, w pojęciu przychodu mieści się każda realna korzyść, jaką uzyskał podatnik. Do tych korzyści zaliczyć należy również kwoty składek OC pokrywanych przez ubezpieczającego dla pracowników. Wobec braku przepisów zwalniających je z opodatkowania stanowią one, co do zasady, przychód podlegający opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

W myśl art. 808 § 1 zdanie pierwsze powołanej ustawy - Kodeks cywilny - ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Ubezpieczony może nie być imiennie wskazany w umowie, chyba, że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia - zdanie drugie ww. przepisu. Natomiast stosownie do zapisu art. 822 § 1 tejże ustawy, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Z treści tego przepisu wynika, że umowa ubezpieczenia OC nie musi koniecznie dotyczyć osoby ubezpieczającej. Osoba ta może zawrzeć umowę, której przedmiotem ubezpieczenia będzie odpowiedzialność za szkody spowodowane przez inną osobę (np. pracowników). Sytuacja, w której składka opłacana jest przez inną osobę niż ta, w której interesie majątkowym zawierana jest umowa powoduje jednak powstanie przychodu u osoby, na rzecz której zawierana jest umowa. Jest to bowiem odstępstwo od ogólnej zasady pokrywania kosztów ubezpieczenia przez podmiot, którego interesów umowa dotyczy.

Przychody pracowników z ww. tytułu zaliczane są do źródła przychodów określonego w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tzn. ze stosunku pracy.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 cyt. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Wskazany w powołanym przepisie zakres świadczeń uznawanych za przychody ze stosunku pracy nie ma charakteru zamkniętego.

Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna.

Świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika należą do nieodpłatnych świadczeń. Ich pojęcia nie definiuje jednak ustawa o podatku dochodowym. Termin "świadczenie" pojawia się na gruncie Kodeksu cywilnego i zgodnie z art. 353 tegoż Kodeksu oznacza przedmiot stosunku zobowiązaniowego, który wyraża się obowiązkiem określonego zachowania się przez podmiot zobowiązany. Dla celów podatkowych pojęcie "nieodpłatnego świadczenia" ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono nie tylko działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony, ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie kosztem majątku innego podmiotu, mające konkretny wymiar finansowy. Świadczenie nie musi mieć charakteru rękodajnego. Wystarczy, że świadczeniodawca swoim działaniem powoduje, że osoba, na rzecz której jest to działanie otrzymuje korzyści finansowe.

Pracownicy osiągają zatem korzyść finansową, gdyż nie są zobowiązani do zapłaty składki ubezpieczeniowej na własne ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej, ponieważ pokrywa tę składkę za nich Wnioskodawca. Dzięki temu u pracowników dochodzi do przysporzenia w majątku, gdyż inny podmiot ponosi koszt finansowy ubezpieczenia, a tym samym nie muszą oni uszczuplać swojego majątku.

Mając na uwadze powyższe, uzyskiwana przez pracowników korzyść w postaci opłaconych przez ubezpieczającego - Wnioskodawcę - składek na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej stanowi nieodpłatne świadczenie, które należy zakwalifikować do przychodów określonych w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.