ILPB2/415-600/12-2/AJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 18 czerwca 2012 r. (data wpływu 25 czerwca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpracowania przez najemców lokali zobowiązań czynszowych - jest prawidłowe.

W dniu 25 czerwca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpracowania przez najemców lokali zobowiązań czynszowych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wójt Gminy w jako zarządzający mieszkaniowym zasobem Gminy, zamierza zaproponować najemcom lokali mieszkalnych trwale zalegających z zapłatą czynszu możliwość jego odpracowania. W tym celu z zadłużonymi najemcami Zainteresowany chciałby zawrzeć porozumienia w formie aneksów do umów najmu, zgodnie z którymi najemcy-dłużnicy w miejsce zapłaty zaległego czynszu będą mogli spełniać świadczenia rzeczowe poprzez rzeczywiste wykonywanie różnych prac na rzecz Gminy.

Prace byłyby wycenione i mogłyby pomniejszać zadłużenia najemców.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy ze świadczenia rzeczowego jakim byłoby odpracowanie zaległego czynszu w miejsce zapłaty świadczenia pieniężnego (zapłaty zaległego czynszu) powstanie po stronie najemcy-dłużnika znajdującego się w trudnej sytuacji życiowej przychód podlegający opodatkowaniu.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 659 Kodeksu cywilnego Zainteresowany zawarł umowy najmu z najemcami i tym samym zobowiązał się oddać najemcom do używania lokale mieszkalne na czas oznaczony i nieoznaczony, a najemcy zobowiązali się płacić miesięczny czynsz, przy czym czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju.

Stosownie do art. 453 Kodeksu cywilnego - jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązań spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

W związku z powyższym, porozumienia zawierane z najemcami w sprawie odpracowania zaległego czynszu oznaczają, iż dłużnicy w celu wykonania zaległego zobowiązania będą spełniali inne świadczenia niż zapisane w treści umowy pierwotnej. Takie rzeczywiste działanie najemcy - dłużnika będzie miało na celu tylko wywiązanie się z obowiązku świadczeniai wygaśnięcia zobowiązania, a nie uzyskania przychodu.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. Nr 64, poz. 361), przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturzei innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Mając na uwadze przedstawiony powyżej stan prawny, nie można z faktu świadczenia pracyw zamian za wygaśnięcie ciążących na dłużnikach zobowiązań wnioskować, że dłużnicy uzyskują przychody, ponieważ ich zobowiązanie wygaśnie tak, jakby wygasło przez wykonanie zapłaty uzgodnionej pierwotnie kwoty.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl postanowień art. 659 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.

Z powyższego wynika, że wynajmujący jest zobowiązany do zapłaty czynszu najemcy, przy czym zapłata może być oznaczona w świadczeniach innego rodzaju niż pieniądze.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza zaproponować osobom zalegającym z zapłatą czynszu możliwość jego odpracowania w formie wykonywania różnych prac na rzecz Gminy. Prace byłyby wycenione i mogłyby pomniejszać zadłużenia najemców.

Zgodnie z brzmieniem art. 453 Kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Jest to instytucja prawna zwana datio in solutum (świadczenie zamiast wykonania). Celem niniejszego jest wygaśnięcie istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania (w tym przypadku czynszu) poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania - poza umową stron - jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Przechodząc do podatkowych aspektów opisanych czynności, stwierdzić należy, że wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo, nie można bowiem z faktu świadczenia pracy w zamian za wygaśnięcie ciążącego na dłużniku zobowiązania wywieść, że dłużnik uzyskuje przychody, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie świadczenia w miejsce odpracowania zaległych opłat nie spowodują powstania u dłużników przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie, na Zainteresowanym nie będą ciążyły obowiązki płatnika z rzeczonego tytułu.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.