ILPB2/415-59/13-2/WS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 16 stycznia 2013 r. (data wpływu 21 stycznia 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego - jest prawidłowe.

W dniu 21 stycznia 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

W przedmiotowym wniosku zostały przedstawione następujące zdarzenia przyszłe.

W 2006 r. zmarł mąż Wnioskodawczyni, po którym Ona oraz pięcioro Jej dzieci odziedziczyli dom jednorodzinny. Sądowe stwierdzenie nabycia spadku nastąpiło w roku 2008. Obecnie Zainteresowana jest właścicielką tej nieruchomości w części odpowiadającej 3/4.

Dom postawiony jest na działce, którą (wraz z mężem) Wnioskodawczyni miała w użytkowaniu wieczystym (właścicielem jest jednostka samorządu terytorialnego). W wyniku spadkobrania, także dzieci Zainteresowanej zostały użytkownikami wieczystymi.

W 2012 r. zmarł brat Wnioskodawczyni, po którym odziedziczyła dom. W tym samym roku 2012 nastąpiło sądowe stwierdzenie nabycia przez Zainteresowaną spadku oraz sprzedaż domu.

Środki ze sprzedaży domu po zmarłym bracie Wnioskodawczyni postanowiła wydać na własne cele mieszkaniowe, o których mowa w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 21 ust. 1 pkt 131 w związku z art. 21 ust. 25). Część wydatków Zainteresowana już poniosła, nie ma jednak pewności co do możliwości zakwalifikowania jako (ustawowe) własne cele mieszkaniowe (a więc wolne od podatku dochodowego), dwóch planowanych przez nią (przyszłych) zdarzeń, przedstawionych poniżej:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Zdaniem Wnioskodawczyni:

Ad. 1.

Środki uzyskane przez Zainteresowaną ze sprzedaży domu, który odziedziczyła w ubiegłym roku, w sytuacji gdy zostaną wydatkowane przez nią na wykupienie od dzieci części nieruchomości, powinny zostać uznane za wydatki na własne cele mieszkaniowe, a więc winny być wolne od podatku dochodowego.

Biorąc pod uwagę brzmienie art. 21 ust. 25, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku.

W przekonaniu Wnioskodawczyni, przedstawiona sytuacja jest niczym innym jak właśnie wydatkiem poniesionym na nabycie udziału w budynku mieszkalnym, a więc całkowicie wypełnia dyspozycję normy wynikającej z art. 21 ustęp 25.

Przepis ten nie określa stosunku nabywcy udziału w budynku mieszkalnym do pozostałych udziałów (nie zastrzega, że budynek, którego części mają zostać nabyte nie może być już wcześniej przedmiotem współwłasności nabywcy). Można więc wnioskować, że rozszerzenie prawa własności nieruchomości, którego Wnioskodawczyni zamierza dokonać jest stanem aprobowanym (a przynajmniej nie zakazanym) przez ustawodawcę.

Kwota, która zostanie przeznaczona przez Zainteresowaną na zniesienie współwłasności nieruchomości i wykup udziałów w budynku mieszkalnym winna być wolna od podatku dochodowego.

Ad. 2.

Środki, które Wnioskodawczyni uzyskała ze sprzedaży domu, który odziedziczyła w ubiegłym roku, w sytuacji gdy zostaną wydatkowane na wykupienie z użytkowania wieczystego gruntu, na którym stoi dom, powinny zostać uznane za wydatki na własne cele mieszkaniowe, a więc winny być wolne od podatku dochodowego.

Artykuł 21 ustawy ust. 25 pkt 1 lit. a wskazuje, że za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie, związanych z tym budynkiem lub lokalem.

Nie ulega wątpliwości, że dom jest budynkiem mieszkalnym, a działka, którą Zainteresowana nabędzie dzięki wykupieniu z użytkowania wieczystego jest z nim bezpośrednio związana.

Dlatego właśnie także te środki winny być wolne od podatku dochodowego jako przeznaczone na własne cele mieszkaniowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionych zdarzeń przyszłych uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W przypadku sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych określonych w powyższym przepisie decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu przychodu (dochodu) ma moment ich nabycia z uwagi na fakt, iż przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ulegały zmianie.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzeń przyszłych wynika, że Wnioskodawczyni odziedziczyła dom, po zmarłym w roku 2012 bracie. W tym samym roku nastąpiła sprzedaż domu.

W myśl art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy.

Tak więc dniem nabycia spadku przez Wnioskodawczynię jest data śmierci spadkodawcy. Postanowienie Sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia. Istotna zatem dla podatku dochodowego jest data stwierdzająca dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy. Zatem datą nabycia przez Wnioskodawczynię przedmiotowej nieruchomości jest data śmierci brata, tj. rok 2012.

W związku z powyższym do ustalenia skutków podatkowych sprzedaży tej nieruchomości zastosowanie znajdą przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r.

Zgodnie z art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku. W myśl natomiast jego ust. 2 podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Na mocy art. 30e ust. 4 ww. ustawy, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:

Z postanowień art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się:

Termin "nabycie" oznacza każde przeniesienie na nabywcę własności rzeczy lub prawa w ramach umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności rzeczy oznaczonej co do tożsamości, jednostronnej czynności na podstawie aktu prawnego. Jednym ze sposobów nabycia na własność nieruchomości lub prawa jest ich nabycie w drodze zniesienia współwłasności.

Celem postępowania o zniesienie współwłasności w rozumieniu przepisów ustawy - Kodeks cywilny, jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego współwłasność jest instytucją prawa cywilnego polegającą na tym, że własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. Współwłaścicielom przysługują części wspólnego prawa własności (tzw. udziały), którymi mogą swobodnie rozporządzać. Dopóki więc istnieje współwłasność można mówić tylko o istnieniu udziałów w tym prawie, o ich nabywaniu i zbywaniu, nigdy - o prawie do części rzeczy, o jej zbywaniu bądź nabywaniu w częściach. Współwłaściciele mają swoje udziały w prawie, ale nie w rzeczy. Zgodnie z art. 210 i nast. Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli w każdym czasie może domagać się zniesienia współwłasności. Zniesienie współwłasności może mieć charakter odpłatny lub nieodpłatny. Zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia rzeczy wyłącznie wówczas, jeżeli nabyte na własność mienie mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbył się bez spłat i dopłat. Gdy w wyniku zniesienia współwłasności udział danej osoby ulega powiększeniu mamy do czynienia z nabyciem, gdyż zwiększa się stan jej majątku osobistego. Zatem jeżeli przy dokonaniu zniesienia współwłasności wystąpiło przysporzenie majątku ponad udział posiadany przed zniesieniem współwłasności oznacza to, że dla części nieruchomości lub praw nabytych w drodze zniesienia współwłasności dniem nabycia będzie dzień, w którym nastąpiło zniesienie współwłasności.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzeń przyszłych wynika, że Zainteresowana jest współwłaścicielką nieruchomości w części odpowiadającej 3/4. Pozostałymi współwłaścicielami ww. nieruchomości są dzieci Wnioskodawczyni. Zainteresowana planuje zniesienie współwłasności, mające nastąpić za odpłatnością, którą Zainteresowana ustali z każdym z dzieci w trakcie postępowania sądowego. Końcowym efektem tego postępowania ma być posiadanie przez Wnioskodawczynię 100% prawa własności domu.

Zniesienie współwłasności, którego zamierza dokonać Wnioskodawczyni, dla celów podatku dochodowego będzie stanowić nabycie, bowiem w jego wyniku dotychczasowy udział Wnioskodawczyni wynoszący 3/4 w nieruchomości zwiększy się do 100% o należące do pozostałych współwłaścicieli - dzieci Wnioskodawczyni udziały. Zatem nie ulega wątpliwości, że Wnioskodawczyni w dacie zniesienia współwłasności z dziećmi nabędzie udziały w nieruchomości, należące dotychczas do jej dzieci.

Odnosząc zatem przedstawione powyżej uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że zniesienie współwłasności będzie stanowić w przypadku Wnioskodawczyni nabycie udziałów w nieruchomości w wysokości 1/4, gdyż posiadając jedynie udział wynoszący 3/4 stanie się ona w wyniku zniesienia współwłasności jedynym właścicielem przedmiotowej nieruchomości i to odpłatnie, bowiem nabycie tych udziałów będzie wiązało się z obowiązkiem spłaty na rzecz dzieci - pozostałych współwłaścicieli.

Podstawową okolicznością decydującą o zastosowaniu zwolnienia wynikającego z powołanego wyżej art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym jest fakt wydatkowania (nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa) dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa wyłącznie na wskazane w ustawie (art. 21 ust. 25 ustawy) cele mieszkaniowe. Ustawodawca formułując przedmiotowe zwolnienie w sposób jednoznaczny wskazał realizację celów mieszkaniowych, które w pełni pozwalają na skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania przychodu. Jednym z celów mieszkaniowych jest - stosownie do art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a ww. ustawy - przeznaczenie dochodu m.in. na nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku.

W przedstawionych we wniosku zdarzeniach przyszłych Wnioskodawczyni zamierza nabyć udziały w nieruchomości od swoich dzieci w drodze zawarcia umowy odpłatnego zniesienia współwłasności, za odpowiednią spłatą. Oznacza to, że powyższe zniesienie współwłasności (a więc zarówno środki, które zostaną wydatkowane na postępowanie sądowe znoszące współwłasność, jak i środki przeznaczone na wykupienie od dzieci ułamkowych części prawa własności nieruchomości) będzie wypełniać dyspozycję celu określonego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych skoro środki finansowe przeznaczone na ww. cele będą pochodziły z uzyskanego przez Wnioskodawczynię przychodu ze sprzedaży w 2012 r. nieruchomości nabytej w spadku po bracie.

Z powyższego zwolnienia korzystać będzie również kwota wydatkowana na wykupienie z użytkowania wieczystego gruntu, na którym stoi dom Wnioskodawczyni, bowiem wydatek ten mieści się w katalogu wydatków zawartych w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując stwierdzić należy, że wydatki poniesione na zniesienie współwłasności, a więc środki, które zostaną wydatkowane na postępowanie sądowe znoszące współwłasność, jak i środki przeznaczone na wykupienie od dzieci ułamkowych części prawa własności nieruchomości, stanowią wydatki na cele mieszkaniowe w rozumieniu przepisu art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a w związku z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podobnie, kwota wydatkowana na wykupienie z użytkowania wieczystego gruntu, na którym stoi dom Wnioskodawczyni, stanowi wydatek na cel mieszkaniowy i również korzysta ze zwolnienia określonego w ww. przepisie.

Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.