ILPB2/415-464/09-2/TR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku z dnia 30 kwietnia 2009 r. (data wpływu: 4 maja 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów osiągniętych w wyniku zawartej ugody sądowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 4 maja 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów osiągniętych w wyniku zawartej ugody sądowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Pracownik Spółki zaskarżył dnia 5 lutego 2008 r. do Sądu Rejonowego Wydziału Pracy oświadczenie Spółki o rozwiązaniu z nim umowy o pracę za trzymiesięcznym wypowiedzeniem, które zostało mu wręczone dnia 30 stycznia 2008 r. Zgodnie z tym wypowiedzeniem umowa o pracę z pracownikiem uległa rozwiązaniu dnia 30 kwietnia 2008 r. W złożonym pozwie pracownik wniósł o uznanie wypowiedzenia za nieskuteczne i przywrócenie do pracy.

Dnia 14 listopada 2008 r. przed Sądem została zawarta ugoda między Spółką i pracownikiem, wpisana do protokołu. Zgodnie z zawartą ugodą Spółka zobowiązała się wypłacić pracownikowi "na całkowite zaspokojenie roszczeń objętych pozwem jak również tytułem odprawy emerytalnej łącznie kwotę 191.244,00 zł (sto dziewięćdziesiąt jeden tysięcy dwieście czterdzieści cztery złote) brutto w czterech ratach w kwotach po 47.811 zł brutto każda, płatnych w terminach do dnia 24 listopada 2008 r. (l rata), do dnia 28 lutego 2009 r. (II rata), do dnia 30 kwietnia 2009 r. (III rata), do dnia 30 czerwca 2009 r. (IV rata) z odsetkami ustawowymi na wypadek zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, na co powód wyraża zgodę".

Okres zatrudnienia pracownika w Spółce: od 16 maja 1968 r. do 31 marca 1982 r. w przedsiębiorstwie, którego Spółka jest następcą prawnym i od 16 maja 1983 r. do 30 kwietnia 2008 r. W całym okresie zatrudnienia pracownik wykonywał pracę w warunkach szczególnych. Średnie miesięczne wynagrodzenie pracownika z okresu od lutego do kwietnia 2008 r. wyniosło 6.191,42 zł brutto.

Na dzień dzisiejszy Spółka wypłaciła pracownikowi l, II i III ratę, nie potrącając z wypłacanych kwot zaliczek na podatek dochodowy, wychodząc z założenia, że wypłacane kwoty stanowią odszkodowanie, które jest zwolnione z podatku dochodowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w opisanym stanie faktycznym Spółka jest zobowiązana jako płatnik pobierać z kwot wypłacanych pracownikowi i odprowadzać do urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowanie wypłacane byłemu pracownikowi na podstawie zawartej z nim ugody sądowej w postępowaniu przed sądem pracy z powództwa pracownika o uznanie za nieskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę oraz przywrócenie do pracy korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych, w związku z czym Spółka nie ma obowiązku, jako płatnik, obliczania, pobierania i odprowadzania do urzędu skarbowego zaliczek na podatek dochodowy od wypłacanych kwot.

Zainteresowany podaje, co następuje.

W opinii Wnioskodawcy bezspornym jest, że świadczenie wypłacane przez Spółkę byłemu pracownikowi jest odszkodowaniem, wypłacanym na podstawie ugody sądowej, zawartej przed sądem pracy. Według Zainteresowanego, źródłem przedmiotowego odszkodowania są przepisy Kodeksu pracy, a zatem ma tutaj zastosowanie przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. Wprawdzie podpunkt g cytowanego przepisu wyłącza ze zwolnienia odszkodowania wynikające z zawartych umów lub ugód, jednakże Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 29 listopada 2006 r. (SK 51/2006) orzekł, że wyłączenie ze zwolnienia podatkowego odszkodowań wynikających z zawartych ugód sądowych jest niezgodne z Konstytucją RP. Powyższe orzeczenie weszło w życie z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw dnia 11 grudnia 2006 r. i ma zastosowanie do odszkodowań otrzymanych od tego dnia.

Wnioskodawca wskazuje, że w wyroku z dnia 28 marca 2007 r. (sygn. akt II FSK 467/2006) Naczelny Sąd Administracyjny pisze: "Według TK, narzędzia, jakimi dysponuje sąd dla sprawdzenia rzeczywistego powstania szkody i podstawy odpowiedzialności pozwanego, są wystarczające by zapobiec ugodom, które miałyby na celu naprawienie fikcyjnych szkód i w konsekwencji bezpodstawne uszczuplenie podstawy opodatkowania". Należy też zauważyć, że zwolnienia przedmiotowego odszkodowania z opodatkowania nie wyklucza również przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b u.p.d.o.f., obejmujący zwolnieniem inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku. W podpunkcie b przepis wyłącza ze zwolnienia odszkodowania dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Według Zainteresowanego, nie można jednakże stwierdzić, że ugoda sądowa zawarta z byłym pracownikiem dotyczy takich korzyści. Zdaniem Spółki powyższe uzasadnia tezę, że w opisanym stanie faktycznym odszkodowanie wypłacane byłemu pracownikowi, ustalone ugodą sądową w postępowaniu przed sądem pracy, korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego. W związku z tym Spółka postępuje prawidłowo nie potrącając z wypłacanych kwot zaliczek na podatek dochodowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c ww. ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Stosownie do postanowień art. 45 § 1 ustawy - Kodeks pracy, w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. W myśl art. 45 § 2 ustawy - Kodeks pracy. sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu. Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45 ustawy - Kodeks pracy, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia (art. 47#185; ustawy - Kodeks pracy).

Zgodnie z zapisem art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w brzmieniu obowiązującym od dnia 21 czerwca 2008 r. - wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Ustawodawca wyłączył z opodatkowania te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, z wyjątkiem wymienionych w lit. a)-g) tego przepisu, t. j. między innymi odszkodowań wypłacanych na podstawie zawartych ugód i umów.

Z kolei na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b powołanej wyżej ustawy - w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2009 r. - ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych korzystają inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

Natomiast w brzmieniu tegoż przepisu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r., obok wskazanych w nim odszkodowań, na takich samych zasadach zwolniono z podatku również zadośćuczynienia.

Jeżeli wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a) i b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z treści przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, iż do ugody sądowej doszło na skutek pozwu o uznanie wypowiedzenia stosunku pracy za bezskuteczne i o przywrócenie do pracy, a w ugodzie ustalono, iż Wnioskodawca zapłaci w zamian za całkowite zaspokojenie roszczeń objętych pozwem, jak również tytułem odprawy emerytalnej, kwoty płatne w ratach w latach 2008 i 2009.

W tym miejscu podkreślenia wymaga fakt, iż - zgodnie z art. 917 ustawy - Kodeks cywilny - strony zawierające ugodę, czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Kwota odszkodowania wynikająca z ustaleń zawartych między stronami ugody, której wysokość uwzględnia interesy obu stron, w części dotyczącej uznania wypowiedzenia za bezskuteczne i przywrócenia do pracy ma rekompensować pracownikowi utracone przez niego, w wyniku rozwiązania umowy o pracę, spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę.

W związku z tym należy uznać, iż określone w ugodzie świadczenie przyznane byłemu pracownikowi na zaspokojenie roszczeń objętych pozwem w części dotyczącej uznania wypowiedzenia za bezskuteczne i przywrócenia do pracy nie jest odszkodowaniem wynikającym z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zastosowanie do tej części świadczenia mógłby mieć przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b tej ustawy, jednakże zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ww. ustawy, zwolnienie nie ma zastosowania do odszkodowań dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zatem w tej części świadczenie wypłacone byłem pracownikowi nie korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych. Jednocześnie wskazać należy, iż ta jego część stanowi przychód z innych źródeł, o którym stanowią przepisy art. 10 ust. 1 pkt 9 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie zaś do art. 42a ww. ustawy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (PIT-8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Natomiast, świadczenie przyznane byłemu pracownikowi w części przypadającej tytułem odprawy emerytalnej stanowią w rzeczywistości wypłatę odprawy emerytalnej z tytułu łączącego Zainteresowanego z byłym pracownikiem stosunku pracy, a nie odszkodowanie, o którym mowa w ww. art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym przypadku bez znaczenia pozostaje fakt, iż realizacja tych należności następuje na podstawie ugody sądowej.

Ta część przyznanego byłemu pracownikowi świadczenia jest więc świadczeniem związanym ze stosunkiem pracy, które należy zakwalifikować do przychodów określonych w przepisie art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako przychód ze stosunku pracy, a tym samym, podobnie jak pozostała część przedmiotowego świadczenia, nie korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zgodnie zaś z art. 31 ww. ustawy, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej"zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu w nadwyżce bilansowej.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, iż mimo faktu, że całe przedmiotowe świadczenie nie korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych, na Wnioskodawcy ciąży obowiązek obliczenia, pobrania i przekazania do właściwego urzędu skarbowego zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych jedynie od części stanowiącej przychód ze stosunku pracy.

Natomiast od pozostałej części przedmiotowego świadczenia, stanowiącej przychód z innych źródeł, Zainteresowany nie jest zobowiązany do poboru zaliczki, a jedynie obowiązany jest sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (PIT-8C) i przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Tutejszy Organ pragnie nadmienić, że dokumenty dołączone przez Wnioskodawcę do wniosku nie podlegają analizie i weryfikacji w ramach postępowania o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.