ILPB2/415-463/12-2/MK - PIT w zakresie opodatkowania odszkodowania.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy reprezentowanego przez pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 25 kwietnia 2012 r. (data wpływu 2 maja 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania jest:

* prawidłowe w zakresie odpowiedzi na pytanie nr 1,

* bezprzedmiotowe w zakresie odpowiedzi na pytanie nr 2.

W dniu 2 maja 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest współwłaścicielem nieruchomości, mającym na zasadzie wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej udział w prawie własności tej nieruchomości w wysokości 3/16.

W skład wskazanej nieruchomości wchodzą lokale mieszkalne zamieszkiwane bez tytułu prawnego przez wielu byłych lokatorów, wobec których prawomocnymi wyrokami sądu został orzeczony obowiązek ich opróżnienia i wydania współwłaścicielom nieruchomości. Zajmowanie tych lokali przez byłych lokatorów jest spowodowane tym, że pomimo obowiązku wynikającego z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (który stanowi, że obowiązek zapewnienia lokalu socjalnego ciąży na gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu), gmina nie dostarczyła lokali socjalnych byłym lokatorom, co uniemożliwiło przeprowadzenie ich eksmisji.

Mając powyższe na uwadze, w dniu 25 sierpnia 2011 r., Wnioskodawca przed sądem rejonowym zawarł z gminą ugodę, na mocy której gmina zobowiązała się zapłacić Mu - jako współwłaścicielowi nieruchomości określoną kwotę tytułem odszkodowania za niedostarczenie lokali socjalnych. W ugodzie wskazano przy tym, że kwota ta płatna będzie na rachunek bankowy stowarzyszenia właścicieli nieruchomości, którego członkami są wszyscy właściciele przedmiotowej nieruchomości.

W wykonaniu ugody sądowej, gmina wpłaciła w 2011 r. wynikającą z ugody sądowej kwotę odszkodowania na wskazany powyżej rachunek bankowy stowarzyszenia właścicieli nieruchomości. Następnie wpłacona na ten rachunek kwota odszkodowania została (również w 2011 r.) rozdzielona pomiędzy wszystkich właścicieli nieruchomości poprzez wypłacenie Im (w tym Wnioskodawcy) kwot w wysokości odpowiadającej Ich udziałom we własności nieruchomości.

W 2012 r. Wnioskodawca otrzymał od gminy informację PIT-8C, wskazującą, iż kwota odszkodowania wynikająca z ugody sądowej w całości stanowi jego przychód, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: u.p.d.o.f.).

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do pytania nr 1 Jego przychodem do opodatkowania jest tylko taka część kwoty odszkodowania wynikającej z ugody sądowej, o której mowa w stanie faktycznym opisanym powyżej, która odpowiada wysokości udziału jaki posiada On w prawie własności nieruchomości. Pozostała część kwoty odszkodowania wynikającej z ugody sądowej stanowi przychód do opodatkowania u pozostałych współwłaścicieli nieruchomości. W ocenie Wnioskodawcy stanowisko powyższe jest zasadne z uwagi na treść art. 8 ust. 1 u.p.d.o.f., zgodnie z którym przychody ze wspólnej własności, u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego udziału. Skoro bowiem Wnioskodawca jest współwłaścicielem nieruchomości, mającym na zasadzie wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej udział w prawie własności tej nieruchomości w wysokości 3/16 #61485; z uwagi na brzmienie powyżej wskazanego art. 8 ust. 1 u.p.d.o.f. #61485; brak jest podstaw by uznać, że uzyskał on przychód do opodatkowania w wysokości całej kwoty odszkodowania wynikającej z ugody sądowej. Kwota ta stanowi bowiem odszkodowanie należne wszystkich współwłaścicielom Nieruchomości, a nie tylko Wnioskodawcy. Jakkolwiek bowiem to Wnioskodawca był stroną postępowania sądowego w ramach którego zawarta została ugoda sądowa, nie ulega wątpliwości, iż występował w nim jako współwłaściciel nieruchomości i należy przyjąć, że działał tym samym na rzecz całej wspólnoty (wszystkich współwłaścicieli nieruchomości).

W żadnym też razie nie można przyjąć, by Wnioskodawca był uprawniony do uzyskania całej kwoty odszkodowania na swoją rzecz, skoro zgodnie z art. 207 k.c., pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów. Stąd też, pomimo, że to Wnioskodawca zawarł ugodę sądową, nie ulega wątpliwości, iż działał w tym zakresie na rzecz wszystkich współwłaścicieli nieruchomości, a kwota odszkodowania wskazana w ugodzie sądowej jest należna wszystkim współwłaścicielom nieruchomości, bowiem dotyczy ich wspólnych roszczeń związanych z niedostarczeniem lokali socjalnych.

Co więcej, niezależnie od faktu, iż Wnioskodawcy należna jest jedynie kwota odszkodowania w takiej części, w jakiej odpowiada wysokości jego udziału w prawie własności nieruchomości, istotne jest też, że tylko taką część tej kwoty Wnioskodawca otrzymał. Jak wskazano bowiem powyżej, gmina wpłaciła wynikającą z ugody sądowej kwotę odszkodowania na rachunek bankowy stowarzyszenia właścicieli nieruchomości, którego członkami są wszyscy właściciele nieruchomości, a następnie wypłacona kwota odszkodowania została rozdzielona (wypłacona) wszystkim właścicielom nieruchomości (w tym Wnioskodawcy) w wysokości odpowiadającej ich udziałom w prawie własności nieruchomości. Tym samym nie można przyjąć, iż Wnioskodawca uzyskał przychód w wysokości całej kwoty odszkodowania wynikającej z ugody sądowej (jak wskazane to zostało w informacji PIT#61485;8C), skoro wypłacona została Mu tylko taka część kwoty odszkodowania, która odpowiada wysokości Jego udziału w prawie własności nieruchomości. Należy bowiem zwrócić uwagę, iż zgodnie z art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, przez co w niniejszym przypadku przychodem Wnioskodawcy jest tylko wypłacona Mu część kwoty odszkodowania, która odpowiada wysokości Jego udziału w prawie własności nieruchomości.

Przedstawiając swoje stanowisko do pytania nr 2 Wnioskodawca uważa, iż gdyby uznać, że kwota odszkodowania wynikająca z ugody sądowej w całości stanowi Jego przychód, to należałoby przyjąć, że może On pomniejszyć przychód do opodatkowania o koszty uzyskania przychodu w wysokości wypłaconej pozostałym współwłaścicielom kwoty odszkodowania wynikającej z ugody sądowej w części przekraczającej wysokość udziału jaki Wnioskodawca posiada w prawie własności nieruchomości.

W ocenie Wnioskodawcy stanowisko takie jest uzasadnione z uwagi na fakt, iż wypłata pozostałym współwłaścicielom kwoty odszkodowania wynikającej z ugody sądowej w części przekraczającej wysokość udziału jaki Wnioskodawca posiada w prawie własności nieruchomości była konieczna z uwagi na treść art. 207 k.c., zgodnie z którym pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów oraz z uwagi na fakt, iż ugodę sądową przyznającą kwotę odszkodowania Wnioskodawca zawarł jako współwłaściciel nieruchomości, działając co prawda we własnym imieniu, ale na rzecz wszystkich współwłaścicieli nieruchomości. Tym samym wypłatę pozostałym współwłaścicielom nieruchomości kwoty odszkodowania we wskazanej powyżej wysokości należy traktować jako wydatek zasadny, celowy i bezpośrednio związany z przychodem Wnioskodawcy. Jego poniesienie stanowi zatem dla Wnioskodawcy koszt uzyskania przychodu, z uwagi na brzmienie art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się prawidłowe w zakresie odpowiedzi na pytanie nr 1 oraz bezprzedmiotowe w zakresie odpowiedzi na pytanie nr 2.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, źródłami przychodów są inne źródła.

Natomiast stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie "w szczególności" dowodzi, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i zasadnym jest aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego (korzyść), tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, iż zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie stanowi podlegający opodatkowaniu przychód ze źródła określonego jako "inne", o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 tejże ustawy.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca jest współwłaścicielem nieruchomości, mającym na zasadzie wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej udział w prawie własności tej nieruchomości w wysokości 3/16. Przedmiotowa nieruchomość jest zamieszkiwana przez lokatorów co do których orzeczono obowiązek jej opróżnienia i wydania współwłaścicielom. Z uwagi na fakt, że gmina, na terenie której znajduje się ww. nieruchomość, wbrew obowiązkowi ustawowemu nie zapewniła ww. lokatorom lokali socjalnych, w dniu 25 czerwca 2011 r. Wnioskodawca przed sądem zawarł, działając we własnym imieniu, ale na rzecz wszystkich współwłaścicieli przedmiotowej nieruchomości, z gmina ugodę. Zgodnie z treścią ugody gmina zobowiązała się zapłacić Wnioskodawcy - jako współwłaścicielowi nieruchomości określoną kwotę tytułem odszkodowania za niedostarczenie lokali socjalnych. W ugodzie wskazano przy tym, że kwota ta płatna będzie na rachunek bankowy stowarzyszenia właścicieli nieruchomości, którego członkami są wszyscy właściciele przedmiotowej nieruchomości. W wykonaniu ugody sądowej, w 2011 r. gmina wpłaciła wynikającą z ugody sądowej kwotę odszkodowania na wskazany powyżej rachunek bankowy stowarzyszenia właścicieli nieruchomości. W tym samym roku kwota odszkodowania została rozdzielona pomiędzy wszystkich właścicieli nieruchomości poprzez wypłacenie Im (w tym Wnioskodawcy) kwot w wysokości odpowiadającej Ich udziałom we własności nieruchomości.

W 2012 r. Wnioskodawca otrzymał od gminy informację PIT-8C, wskazującą, iż kwota odszkodowania wynikająca z ugody sądowej w całości stanowi jego przychód.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z kolei, w myśl art. 207 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną. W myśl art. 53 § 1 Kodeksu, pożytkami naturalnymi rzeczy są jej płody i inne odłączone od niej części składowe, o ile według zasad prawidłowej gospodarki stanowią normalny dochód z rzeczy. Z kolei według art. 53 § 2 Kodeksu, pożytkami cywilnymi rzeczy są dochody, które rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego.

W złożonym wniosku Zainteresowany wskazał, iż ww. odszkodowanie zostało wpłacone na rachunek bankowy stowarzyszenia właścicieli nieruchomości, którego członkami są wszyscy właściciele przedmiotowej nieruchomości. Jak również, że kwota odszkodowania została rozdzielona pomiędzy wszystkich właścicieli nieruchomości poprzez wypłacenie Im (w tym Wnioskodawcy) kwot w wysokości odpowiadającej Ich udziałom we własności nieruchomości. A także, że pomimo tego, iż to On, występując we własnym imieniu, zawarł ugodę sądową, to działał w tym zakresie na rzecz wszystkich współwłaścicieli nieruchomości.

Zatem, kierując się przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy uznać, iż korzyści jakie osiągnął Wnioskodawca z tytułu otrzymanego odszkodowania stanowią przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Jednakże, w analizowanym przypadku, tylko w części odpowiadającej udziałowi Wnioskodawcy w nieruchomości wspólnej.

Mając na uwadze powyższe ocena stanowiska Wnioskodawcy do pytania nr 2 jest bezprzedmiotowa.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.