ILPB2/415-453/11-4/TR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 31 marca 2011 r. (data wpływu: 1 kwietnia 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 27 czerwca 2011 r. (data wpływu: 29 czerwca 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 1 kwietnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości.

Z uwagi na fakt, że przedmiotowy wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 21 czerwca 2011 r., nr ILPB2/415-453/11-2/TR, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Zainteresowaną, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawczynię nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 21 czerwca 2011 r., zaś w dniu 29 czerwca 2011 r. (data nadania: 27 czerwca 2011 r.) do tut. Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie, w której Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W wyniku bezskutecznej długotrwałej egzekucji przez komornika od 1994 r. należności alimentacyjnych na rzecz dzieci uczących się (pełnoletnich: student - 24 lata, student - 21 lat), obie wierzycielki, tzn. Wnioskodawczyni i siostra, złożyły wniosek o przeprowadzenie egzekucji z należących do dłużnika udziałów w lokalu mieszkalnym. Nikt nie przystąpił do pierwszej, jak i do drugiej, licytacji, wobec czego udziały w nieruchomości (mieszkanie) nie zostały zbyte w drodze przetargu. Wierzycielki po drugiej nieskutecznej licytacji złożyły wniosek o przejęcie udziału w nieruchomości i zaliczenie przysługujących im należności alimentacyjnych na cenę nabycia.

Postanowieniem z dnia 1 marca 2007 r. sąd udzielił wierzycielkom przybicia, a postanowieniem z dnia 26 marca 2007 r. przysądził na ich rzecz w udziałach po 1/2 części we współwłasności lokalu mieszkalnego. Postanowienie sądu uprawomocniło się w dniu 11 października 2007 r. W konsekwencji, w dniu 15 grudnia 2008 r. sąd sporządził i tym samym wydał postanowienie o planie podziału sumy uzyskanej w egzekucji z nieruchomości i do jakiej wysokości zostały zaspokojone należności alimentacyjne wierzycielek (dzieci). Drugi udział w wysokości 1/2 należy do matki dzieci, czyli wierzycielek, która jest właścicielem 1/2 udziału w mieszkaniu od dnia 11 października 1993 r.

Wierzycielki wraz z matką w dniu 5 stycznia 2009 r. mieszkanie sprzedały. Nabywca zobowiązał się zapłacić całą kwotę transakcji z kredytu bankowego. Kredyt nabywcy nie został przyznany i dlatego z braku możliwości finansowych nie wywiązał się on z umowy. W wyniku braku zapłaty strona sprzedająca mieszkania nie przekazała. W dniu 3 sierpnia 2009 r. aktem notarialnym - wobec niemożliwości wywiązania się z zobowiązania nabywcy oraz faktu, że umowa nie została wykonana w całości, doszło do rozwiązania umowy sprzedaży zawartej dnia 5 stycznia 2009 r.

W dniu 30 grudnia 2010 r. doszło do sprzedaży mieszkania i tym samym do podpisania aktu notarialnego sprzedaży mieszkania.

Uzupełniając przedmiotowy wniosek Zainteresowana wskazała, iż w przedmiotowym lokalu mieszkalnym była zameldowana na pobyt stały w okresie od 22 lutego 1991 r. do 14 maja 1994 r., na co posiada poświadczenie zamieszkania wystawione przez urząd miejski.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zaistnieje obowiązek podatkowy w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawczyni, w wyżej opisanej sytuacji zaistniałe zdarzenie nie będzie podlegało ustawie o p.d.o.f., gdyż dotyczy obowiązku alimentacyjnego ojca na Zainteresowaną i na Jej siostrę. Opisana sytuacja jest wynikiem uporczywego uchylania się od ciążącego na ojcu obowiązku łożenia na utrzymanie córek W chwili przejęcia mieszkania dług z tytułu alimentów został zmniejszony, mimo iż Zainteresowana i Jej siostra i tak nie otrzymały żadnych środków finansowych. Za spełnienie świadczenia alimentacyjnego, czyli uzyskanie jakichś środków w zamian za alimenty, przyjmuje się moment sfinalizowania transakcji sprzedaży i w tym momencie Wnioskodawczyni i Jej siostra otrzymały zaległe alimenty, bo gdyby ojciec płacił alimenty - Zainteresowana i Jej siostra nie miałyby podstawy do przejęcia części mieszkania, sfinalizowania transakcji sprzedaży i uzyskania środków na dalszą naukę i ich utrzymanie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

Z powyższego wynika, że w przypadku sprzedaży nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment ich nabycia.

Z dniem 1 stycznia 2009 r. uległy zmianie zasady opodatkowania przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości.

Jednak w myśl art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. Nr 209, poz. 1316), do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy zmienianej w art. 1 (ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) w okresie od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r., stosuje się zasady określone w ustawie zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r..

Jak wynika z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, w wyniku bezskutecznej długotrwałej egzekucji przez komornika od 1994 r. należności alimentacyjnych na rzecz dzieci uczących się (pełnoletnich: student - 24 lata, student - 21 lat), obie wierzycielki, tzn. Wnioskodawczyni i siostra, złożyły wniosek o przeprowadzenie egzekucji z należących do dłużnika udziałów w lokalu mieszkalnym. Nikt nie przystąpił do pierwszej, jak i do drugiej, licytacji, wobec czego udziały w nieruchomości (mieszkanie) nie zostały zbyte w drodze przetargu. Wierzycielki po drugiej nieskutecznej licytacji złożyły wniosek o przejęcie udziału w nieruchomości i zaliczenie przysługujących im należności alimentacyjnych na cenę nabycia.

Postanowieniem z dnia 1 marca 2007 r. sąd udzielił wierzycielkom przybicia, a postanowieniem z dnia 26 marca 2007 r. przysądził na ich rzecz w udziałach po 1/2 części we współwłasności lokalu mieszkalnego. Postanowienie sądu uprawomocniło się w dniu 11 października 2007 r. W konsekwencji, w dniu 15 grudnia 2008 r. sąd sporządził i tym samym wydał postanowienie o planie podziału sumy uzyskanej w egzekucji z nieruchomości i do jakiej wysokości zostały zaspokojone należności alimentacyjne wierzycielek (dzieci). Drugi udział w wysokości 1/2 należy do matki dzieci, czyli wierzycielek, która jest właścicielem 1/2 udziału w mieszkaniu od dnia 11 października 1993 r.

Zgodnie natomiast z art. 998 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.), po uprawomocnieniu się przybicia i wykonaniu przez nabywcę warunków licytacyjnych lub postanowienia o ustaleniu ceny nabycia i wpłaceniu całej ceny przez Skarb Państwa sąd wydaje postanowienie o przysądzeniu własności.

Z kolei w myśl art. 999 § 1 ww. ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę i jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności w katastrze nieruchomości oraz przez wpis w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru dokumentów. Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności jest także tytułem egzekucyjnym do wprowadzenia nabywcy w posiadanie nieruchomości.

Od chwili uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności na rzecz nabywcy należą do niego pożytki z nieruchomości. Powtarzające się daniny publiczne przypadające z nieruchomości od dnia prawomocności postanowienia o przysądzeniu własności ponosi nabywca. Świadczenia publiczno-prawne nie powtarzające się nabywca ponosi tylko wtedy, gdy ich płatność przypada w dniu uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności lub po tym dniu (art. 999 § 2 ww. ustawy - Kodeks postępowania cywilnego).

Z cytowanego wyżej przepisu art. 999 § 1 ustawy - Kodeks postępowania cywilnego bezsprzecznie wynika, iż prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę. Takie prawomocne postanowienie sądu jest m.in. podstawą do dokonania wpisu w księdze wieczystej, zatem to dzień uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności jest dniem, w którym następuje nabycie nieruchomości (działu w nieruchomości) w drodze licytacji.

Przekładając powyższe na grunt niniejszej sprawy, uznać więc należy, iż bezspornym jest fakt, że w dniu 11 października 2007 r. doszło nabycia przez Wnioskodawczynię opisanego udziału w lokalu mieszkalnym. Ów fakt, że do takiego nabycia doszło, ma kluczowe znaczenie z punktu widzenia przepisów dotyczących opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychodu uzyskanego przez Zainteresowaną z późniejszej sprzedaży tegoż udziału. Wynika z tego bowiem, iż dla celów podatkowych w momencie późniejszej sprzedaży doszło nie do uzyskania przez Wnioskodawczynię wskazanych alimentów, a właśnie do zbycia udziału w nieruchomości, którego właścicielem była Ona od dnia 11 października 2007 r.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika również, iż Zainteresowana i Jej siostra wraz z matką w dniu 5 stycznia 2009 r. przedmiotowe mieszkanie sprzedały. W dniu 3 sierpnia 2009 r. aktem notarialnym - wobec niemożliwości wywiązania się z zobowiązania nabywcy oraz faktu, że umowa nie została wykonana w całości, doszło do rozwiązania umowy sprzedaży zawartej dnia 5 stycznia 2009 r.

W dniu 30 grudnia 2010 r. doszło do sprzedaży mieszkania i tym samym do podpisania aktu notarialnego sprzedaży mieszkania.

Za datę sprzedaży, dla celów opodatkowania przychodu z tej sprzedaży podatkiem dochodowym od osób fizycznych, należy więc uznać dzień 30 grudnia 2010 r.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że skoro przedmiotowy udział w lokalu mieszkalnym, będącym przedmiotem analizowanej sprzedaży został nabyty przez Wnioskodawczynię w 2007 r., w rozpatrywanej sprawie zastosowanie znajdują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r..

W myśl art. 30e ust. 1 w zw. z ust. 4 ww. ustawy, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19 % podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonych zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych, co wynika z treści art. 19 ust. 1 ustawy, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia.

Za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadku i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn (art. 22 ust. 6d).

Ponadto, zgodnie z art. 22 ust. 6e ww. ustawy, wysokość nakładów, o których mowa powyżej, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Zgodnie jednak z zapisem art. 21 ust. 1 pkt 126 cyt. ustawy, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z odpłatnego zbycia:

Zgodnie z art. 8 ust. 3 ww. ustawy zmieniającej, zwolnienie to ma zastosowanie do przychodów podatników uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, którzy złożą w terminie złożenia zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1 tejże ustawy, za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, oświadczenie, o którym mowa w art. 21 ust. 21 ustawy, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r. (oświadczenie o spełnieniu warunków do skorzystania z ulgi meldunkowej).

Jak wynika z powołanych przepisów, warunkiem zwolnienia od podatku dochodowego przychodów uzyskanych z odpłatnego zbycia, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 126 cyt. ustawy, jest zameldowanie podatnika w zbywanym budynku lub lokalu na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia. Przepis ten nie określa daty, od której należy liczyć okres zameldowania, nie uzależnia zameldowania, a tym samym prawa do zwolnienia, od posiadania tytułu własności do nieruchomości lub lokalu, lecz stanowi, że istotny jest fakt zameldowania podatnika na pobyt stały w zbywanym lokalu, czy też budynku, przez wyżej wskazany okres.

W przedstawionym w uzupełnieniu wniosku opisie stanu faktycznego wskazano, iż w przedmiotowym lokalu mieszkalnym Zainteresowana była zameldowana na pobyt stały w okresie od 22 lutego 1991 r. do 14 maja 1994 r., na co posiada poświadczenie zamieszkania wystawione przez urząd miejski. Tak więc, został spełniony ustawowy warunek zameldowania na pobyt stały przez okres minimum 12 miesięcy przed datą owego zbycia.

Z powyższego wynika, iż Zainteresowana spełniła wymóg dwunastomiesięcznego okresu zameldowania na pobyt stały, o którym mowa w ww. art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowiący jedną z przesłanek umożliwiających skorzystanie ze wskazanego zwolnienia odnośnie przysługującego Jej przychodu osiągniętego z tytułu sprzedaży przedmiotowego budynku mieszkalnego.

Rozpatrując wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe należy jednak jednoznacznie podkreślić, że nie stanowią one standardu prawnego, lecz są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.), stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, wymaga spełnienia warunków określonych w przepisach je konstytuujących. Tak więc, przepisy regulujące prawo do ulgi winny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

Reasumując, stwierdzić należy, iż przedmiotowa sprzedaż podlega ww. ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż w momencie jej dokonania stanowiła ona jedno z wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) tejże ustawy źródeł przychodów - tj. odpłatne zbycie należącego do Wnioskodawczyni udziału w lokalu mieszkalnym - na istnienie, którego to faktu bez wpływu pozostają uprzednie należności Zainteresowanej od Jej ojca tytułem zaległości alimentacyjnych.

Jednakże przychód uzyskany przez Zainteresowaną z ww. sprzedaży jest zwolniony od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r., o ile Zainteresowana złożyła w ustawowym terminie oświadczenie o spełnieniu warunków do skorzystania z ulgi meldunkowej.

W przeciwnym wypadku, osiągnięty z tego tytułu dochód podlega rozliczeniu i opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 19% - zgodnie z ww. art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - i zapłacie w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy 2010, tj. do dnia 30 kwietnia 2011 r.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ponadto, informuje się, że zgodnie z art. 14b § 1 ww. ustawy - Ordynacja podatkowa minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Mając powyższe na względzie, należy stwierdzić, iż interpretacje prawa podatkowego wydaje się wyłącznie na pisemny wniosek zainteresowanego i tylko w jego indywidualnej sprawie.

Z uwagi na to, że wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, został złożony przez jednego ze współwłaścicieli nieruchomości, zaznacza się, iż interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla pozostałych współwłaścicieli nieruchomości, tj. dla matki i siostry Zainteresowanej.

Matka i siostra Zainteresowanej, chcąc uzyskać interpretacje indywidualne, powinny wystąpić z odrębnymi wnioskami o ich udzielenie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.