ILPB2/415-452/13-4/JK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 25 kwietnia 2013 r. (data wpływu 2 maja 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 30 lipca 2013 r. (data wpływu 2 sierpnia 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zamiany nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 maja 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zamiany nieruchomości.

Z uwagi na fakt, że przedmiotowy wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 24 lipca 2013 r. nr ILPB2/415-452/13-2/JK, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia - w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania - braków formalnych wniosku.

Jednocześnie poinformowano, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a jego uzupełnieniem przez Wnioskodawczynię nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 24 lipca 2013 r., zaś w dniu 2 sierpnia 2013 r. Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek (data nadania pisma w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego 31 lipca 2013 r.)

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni z tytułu zamiany nieruchomości z Miastem K (dalej jako: "Miasto") otrzymała dopłatę w wysokości 50 751,03 zł. Niezależnie od powyższego została Ona zobowiązana zwrócić Miastu kwotę 50 679,51 zł z tytułu rozliczeń wynikających z decyzji starosty o zwrocie na rzecz Zainteresowanej nieruchomości, objętych notarialną umową zamiany. Ww. umową prezydent Miasta i Wnioskodawczyni zawarli m.in. porozumienie, mocą którego z kwoty należnej Zainteresowanej potrącono kwotę należną Miastu. Wobec czego na konto Wnioskodawczyni wpłynęła kwota 71,52 zł.

Nieruchomości zwrócone Zainteresowanej decyzją z dnia 31 sierpnia 2009 r. znajdowały się w posiadaniu Miasta od 1988 r. i nadal są Miastu niezbędne jako tereny dróg dojazdowych. Powierzchnia nieruchomości stanowiących własność Miasta wynosiła 0,5034 ha o łącznej wartości 277 270,29 zł W zamian za te nieruchomości Wnioskodawczyni otrzymała od Miasta nieruchomości o łącznej powierzchni 0,3460 ha i wartości 226 519,26 zł.

Do czasu zamiany nieruchomości Zainteresowana dokonywała spłat zgodnie z treścią decyzji dotyczącej tej zamiany.

W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku, wskazano, że decyzją z dnia 28 kwietnia 1987 r. przejęto na rzecz Skarbu Państwa - w trybie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości - część gruntów Wnioskodawczyni. Powyższe nastąpiło za odszkodowaniem.

Ponieważ odszkodowanie to było rażąco niskie, Zainteresowana odmówiła jego przyjęcia. Pieniądze z tego tytułu zostały zdeponowane w depozycie sądowym.

Wnioskodawczyni bezskutecznie zaskarżyła decyzje wywłaszczeniowe. Wyczerpała wszelkie środki zaskarżenia, bowiem decyzje wywłaszczeniowe nie zostały uchylone.

Wobec powyższego, wystąpiła Ona o zwrot przedmiotowych nieruchomości, gdyż nie zostały one wykorzystane zgodnie z celem, na jaki zostały wywłaszczone. Starosta, dokonując zwrotu nieruchomości, zobowiązał Zainteresowaną do zapłaty różnicy między kwotą jaką otrzymała za wywłaszczone nieruchomości a aktualną ceną rynkową tych nieruchomości. Kwota ta, co wynika z treści decyzji o zwrocie z dnia 31 sierpnia 2009 r., wynosi 72 399,30 zł. Jej spłata została rozłożona na kilka rat.

Wnioskodawczyni wyjaśnia, iż w związku tym, że prezydentowi Miasta zależało na pozyskaniu nieruchomości, które Jej zwrócono, zaproponowano zamianę w ten sposób, że Zainteresowana zbyła na rzecz Miasta prawo własności zwróconych Jej działek o pow. 0,5034 ha - za kwotę 277 270,29 zł, zaś Miasto zbyło na rzecz Wnioskodawczyni nieruchomość o pow. 0,3460 - za kwotę 226 519,26 zł Z tytułu tej transakcji powstała różnica w kwocie 50 679,51 zł, jako dopłata na rzecz Zainteresowanej.

Dopłaty tej Wnioskodawczyni nie pobrała, ponieważ została ona potrącona z kwoty należnej z tytułu ww. zwrotu nieruchomości.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy Zainteresowana jest zobowiązana zapłacić podatek dochodowy od kwoty 50 751,03 zł, czy też od kwoty 71,52 zł.

2. Czy Wnioskodawczyni zobowiązana jest do zapłaty podatku od kwoty 50 679,51 zł, tj. od kwoty stanowiącej różnicę z zamiany.

3. Od kiedy należy liczyć nabycie przedmiotowego gruntu, tj. od jakiej daty.

Zdaniem Wnioskodawczyni, podatek od wyżej opisanej transakcji jest nienależny z tego względu, że Zainteresowana otrzymała zwrot nieruchomości, ale z obowiązkiem zapłaty kwoty 72 399,30 zł.

Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że gdyby zwrot nastąpił bez ww. obowiązku możliwe byłoby rozważenie należności podatkowych od takiej transakcji.

Ponadto, Zainteresowana wyraziła pogląd, iż zwrot nieruchomości nie mieści się w pojęciu "nabycie". Zdaniem Wnioskodawczyni, jest to swojego rodzaju rekompensata za niesłuszne pozbawienie Jej własności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W przypadku sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych określonych w powyższym przepisie decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu przychodu (dochodu) ma moment ich nabycia z uwagi na fakt, iż przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ulegały zmianie.

Z analizy stanu faktycznego wynika, że Zainteresowana uzyskała przychód z odpłatnego zbycia w drodze zamiany nieruchomości.

Wnioskodawczyni, za kwotę 277 270,29 zł, zbyła nieruchomości, które w latach osiemdziesiątych zostały wywłaszczone za odszkodowaniem, a następnie zwrócone Zainteresowanej na mocy decyzji z dnia 31 sierpnia 2009 r. Powodem tego zwrotu było niewykorzystanie przedmiotowych nieruchomości zgodnie z celem, na jaki zostały wywłaszczone. Wnioskodawczyni została zobowiązana do zwrotu kwoty 72 399,30 zł.

W wyniku umowy zamiany Zainteresowana nabyła od Miasta nieruchomości o wartości 226 519,26 zł. Na skutek wzajemnych rozliczeń między Miastem a Wnioskodawczynią wpłacono na Jej konto kwotę w wysokości 71,52 zł.

Zauważyć należy, iż w przedmiotowej sprawie istotna jest zatem kwestia, czy zwrot nieruchomości na podstawie decyzji starosty stanowi nabycie w świetle powołanego art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wskazać przy tym należy, że wykładnia pojęcia "nabycie" użytego w ww. przepisie powinna uwzględniać to, że zwrot utraconego prawa własności, co wynika z przyjętej linii orzeczniczej sądów administracyjnych, nie jest nabyciem, w konsekwencji czego w przepisie tym nie chodzi o każde nabycie w potocznym rozumieniu tego słowa.

Przywracając stan prawny, który istniał przed zbyciem nieruchomości, decyzja o zwrocie nieruchomości pełni funkcję restytucyjną, czyli jest aktem prawnym, który wywiera bezpośrednio skutki w sferze prawa cywilnego. Przywraca bowiem prawo własności nieruchomości jej poprzedniemu właścicielowi lub jego następcom prawnym. Jest więc zdarzeniem prawnym zmieniającym podmiotową stronę stosunku prawnorzeczowego odnośnie do zwracanej nieruchomości. Decyzja o zwrocie powoduje przejście prawa własności na dotychczasowego właściciela, jednakże nie kreuje tego prawa; przywraca tylko wcześniej panujące stosunki prawnorzeczowe.

Stosownie do art. 136 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) stanowi, iż nieruchomość wywłaszczona nie może być użyta na cel inny niż określony w decyzji o wywłaszczeniu, z uwzględnieniem art. 137, chyba że poprzedni właściciel lub jego spadkobierca nie złożą wniosku o zwrot tej nieruchomości.

Ponadto, zgodnie z ustępem 3 artykułu 136 ww. ustawy, poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli, stosownie do przepisu art. 137, stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. Z wnioskiem o zwrot nieruchomości lub jej części występuje się do starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, który zawiadamia o tym właściwy organ. Warunkiem zwrotu nieruchomości jest zwrot przez poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę odszkodowania lub nieruchomości zamiennej stosownie do art. 140.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt badanej sprawy, stwierdzić należy, że - dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych - data zwrotu wywłaszczonych nieruchomości nie stanowi daty ich nowego nabycia.

W związku z powyższym, stwierdzić należy, iż odpłatne zbycie w drodze zamiany nieruchomości, które zostały zwrócone Zainteresowanej na podstawie decyzji starosty - nie stanowi źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z uwagi na upływ pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w których nastąpiło nabycie.

W konsekwencji, Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego.

Stanowisko Zainteresowanej w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego - mimo wskazania braku obowiązku zapłaty podatku - należało uznać za nieprawidłowe, gdyż zostało ono wadliwie uzasadnione. Zaakcentować bowiem należy, że kwestia wzajemnych rozliczeń między Wnioskodawczynią a Miastem nie ma wpływu na ustalenie skutków podatkowych dokonanej zamiany nieruchomości.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Końcowo, wskazać należy, że dokumenty dołączone przez Zainteresowaną do wniosku nie podlegają analizie i weryfikacji w ramach postępowania o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.