ILPB2/415-445/09-5/JK - Opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych świadczeń otrzymanych w ramach ugody.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 23 marca 2009 r. (data wpływu do Biura KIP w Lesznie 27 kwietnia 2009 r.), uzupełnionym w dniach 5 maja 2009 r. i 9 lipca 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczeń otrzymanych w drodze ugody - jest:

* prawidłowe w zakresie zakwalifikowania świadczeń otrzymanych w ramach ugody,

* nieprawidłowe w zakresie proporcjonalnego wyliczenia części świadczeń przypadających na odszkodowanie za dyskryminację i zaległe dodatkowe wynagrodzenie roczne.

W dniu 27 marca 2009 r. Pani złożyła do Urzędu Skarbowego w wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczeń otrzymanych w drodze ugody. Pismem z dnia 23 kwietnia 2009 r. nr Naczelnik Urzędu Skarbowego w - działając zgodnie z art. 15 i art. 170 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa - przekazał wniosek Pani do rozpatrzenia Dyrektorowi Izby Skarbowej w Poznaniu.

Wyjaśnić bowiem należy, że zgodnie ze znowelizowanym art. 14a ustawy - Ordynacja podatkowa, z dniem 1 lipca 2007 r. organem właściwym do dokonywania interpretacji przepisów prawa podatkowego został Minister Finansów.

Natomiast, stosownie do art. 14b § 6 Ordynacji podatkowej Minister Finansów upoważnił-w drodze ww. rozporządzenia - dyrektorów czterech izb skarbowych do wydawania interpretacji indywidualnych w jego imieniu i w ustalonym zakresie, określając jednocześnie właściwość rzeczową i miejscową upoważnionych organów.

W analizowanym przypadku, właściwym miejscowo organem podatkowym do wydania pisemnej interpretacji od dnia 1 lipca 2007 r. jest - w związku z § 6 ww. rozporządzenia - Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu.

W związku ze stwierdzeniem braków formalnych, pismem z dnia 2 lipca 2009 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia - w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania - wniosku.

Jednocześnie poinformowano, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a jego uzupełnieniem przez Wnioskodawczynię nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 2 lipca 2009 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 6 lipca 2009 r.), zaś w dniu 9 lipca 2009 r. (data nadania 7 lipca 2009 r.) do tut. organu wpłynęła odpowiedź na wezwanie, w której Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni przed Sądem Rejonowym - Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wytoczyła w 2008 r. powództwo o zapłatę 2026 zł przez byłego pracodawcę. Żądana kwota obejmowała brutto kwotę 900 złotych tytułem dodatkowego wynagrodzenia rocznego za rok 2007 (za pół roku zatrudnienia w 2007 r.) - tzw. trzynastki oraz netto kwotę 1.126 zł tytułem odszkodowania za dyskryminację w zatrudnieniu.

W dniu 13 listopada 2008 r. na posiedzeniu Sądu Zainteresowana zawarła z byłym pracodawcą ugodę, w ramach której pozwany zobowiązał się zapłacić powódce kwotę 1000 złotych w terminie 14 dni od uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania, płatne przelewem na konto, tytułem roszczeń dochodzonych pozwem.

Kwotę netto 1000 złotych pozwany wypłacił w grudniu 2008 r. Do chwili obecnej Wnioskodawczyni nie otrzymała formularza PIT-11 w celu rozliczenia podatku od otrzymanego częściowego świadczenia z tytułu dodatkowego wynagrodzenia rocznego (nie otrzymała również formularza rozliczenia składek na ubezpieczenie obowiązkowe - ZUS).

Zainteresowana wskazuje, że tzw. trzynasta pensja podlega składkom ZUS oraz opodatkowaniu, jak każde wynagrodzenie miesięczne. Natomiast odszkodowanie zasądzone przez sąd ze stosunku pracy nie podlega opodatkowaniu. Świadczenie przyznane ugodą stanowiło część całej kwoty dochodzonej pozwem, na którą składały się dwa odrębne świadczenia (z których jedno, w ocenie Wnioskodawczyni powinno zostać opodatkowane).

Wprawdzie ugoda tego nie precyzuje - jaka cześć przyznanej kwoty, to właśnie świadczenie z tytułu trzynastki, lecz nie można tego świadczenia (z ugody) potraktować w całości jako odszkodowania, jak to wskazuje były pracodawca. W ocenie Wnioskodawczyni można wyliczyć proporcjonalny udział danego świadczenia, w przyznanej ugodą kwocie, co też zasugerowała byłemu pracodawcy w korespondencji:

"W kwocie 2026 zł zawierało się 900 zł tytułem "trzynastki" i była to kwota brutto, oraz 1126 zł tytułem odszkodowania (kwota netto). Dodatkowe wynagrodzenie roczne, którego dochodziłam wynosiło 900 zł brutto, co netto daje ok. 693,72 zł. Kwota netto wynagrodzenia stanowi 34,24% całego roszczenia - kwoty 2026 zł Z kolei 34,24% z kwoty 1000 zł wynosi ok. 342.40 zł."

Były pracodawca Zainteresowanej potraktował całe świadczenie z ugody sądowej jako odszkodowanie, które nie podlega opodatkowaniu.

Ponadto Wnioskodawczyni wskazuje, że podstawę materialnoprawną wymiaru odszkodowania za dyskryminację stanowi przepis art. 183d ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), zgodnie z którym osoba wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie roczne za pracę ustalane na podstawie odrębnych przepisów.

Instytucja dyskryminacji uregulowana jest przepisami art. 18^3a do art. 18^3c ww. ustawy. Na dzień wniesienia pozwu w sprawie, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 11 września 2007 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2008 r. (Dz. U. Nr 171, poz. 1209) - zgodnie z paragrafem 1 rozporządzenia - najniższe wynagrodzenie wynosiło w 2008 r. 1126 zł.

Ustalone ugodą świadczenie obejmowało także wypłatę odszkodowania - bowiem dotyczyło "roszczeń dochodzonych pozwem" i zostało stosunkowo uwzględnione w przyznanej na mocy ugody kwocie.

Ugoda przed sądem zawarta została na podstawie art. 10 w związku z art. 468 § 2 pkt 2 i art. 476 § 1 pkt 1 ustawy - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.). W tym zakresie strony dowolnie, w granicach obowiązującego prawa kształtują wzajemne stosunki przedmiotu roszczeń dochodzonych pozwem, są więc władne do ich redukcji.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wypłacone zgodnie z ugodą sądową z dnia 13 listopada 2008 r. świadczenie tytułem obu dochodzonych pozwem roszczeń jest w istocie odszkodowaniem w całości, które nie podlega opodatkowaniu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawczyni, świadczenie z ugody sądowej zawiera w części odszkodowanie, które nie podlega podatkowi oraz świadczenie ze stosunku pracy (tzw. trzynastkę), która podlega opodatkowaniu. Świadczenia te wypłacono w kwocie netto. Płatnik powinien obliczyć procentowo stosunkowy udział dochodzonych pozwem roszczeń w kwocie wypłaconej w oparciu o ugodę sądową, a następnie od kwoty wypłaconej tytułem dodatkowego wynagrodzenia rocznego za rok 2007 uiścić należne daniny publiczne i w konsekwencji dostarczyć Zainteresowanej odpowiedni PIT-11.

Wnioskodawczyni podkreśla, że wypłaconego na podstawie ugody sądowej świadczenia nie można w całości potraktować jako odszkodowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

* prawidłowe w zakresie zakwalifikowania świadczeń otrzymanych w ramach ugody,

* nieprawidłowe w zakresie proporcjonalnego wyliczenia części świadczeń przypadających na odszkodowanie za dyskryminację i zaległe dodatkowe wynagrodzenie roczne.

Z treści przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Zainteresowana zawarła z byłym pracodawcą ugodę sądową na skutek pozwu o zapłatę przez niego kwoty 2026 zł Żądana kwota obejmowała kwotę 900 zł brutto tytułem dodatkowego wynagrodzenia rocznego za rok 2007 oraz 1126 zł netto tytułem odszkodowania za dyskryminację w zatrudnieniu, którego wysokość i zasady ustalania wynikają z odrębnych przepisów.

Wskutek ugody Zainteresowana otrzymała 1000 zł. Ugoda nie precyzuje jaka część świadczenia to zaległe wynagrodzenie, a jaka to odszkodowanie za dyskryminację.

Wnioskodawczyni podkreśla, że w skład wypłaconego świadczenia wchodzi zarówno odszkodowanie za dyskryminację i wypłata zaległego dodatkowego wynagrodzenia rocznego.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu pragnie podkreślić, iż na etapie postępowania o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, nie sprawdza jaką ugodę zawarła Zainteresowana i jakie składniki wchodziły w skład wypłaconego na jej podstawie świadczenia tylko przyjmuje, stwierdzenie Wnioskodawczyni, "że w skład świadczenia wchodziło dodatkowe roczne wynagrodzenie i odszkodowanie za dyskryminację" jako element stanu faktycznego zaistniałego w przedmiotowej sprawie.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c ww. ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2008 r. - przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Zainteresowana na mocy ugody sądowej otrzymała świadczenie składające się odszkodowania za dyskryminację i zaległego dodatkowego rocznego wynagrodzenia.

W tym miejscu podkreślenia wymaga fakt, iż - zgodnie z art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) - strony zawierające ugodę, czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Tak więc, jeśli w wypłaconej w wyniku ugody sądowej kwocie mieści się zaległe wynagrodzenie - to kwota tego wynagrodzenia stanowi w rzeczywistości przychód z tytułu łączącego Zainteresowaną z byłym pracodawcą stosunku pracy, a nie odszkodowanie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W tym wypadku bez znaczenia pozostaje fakt, iż realizacja tych należności nastąpiła na podstawie ugody sądowej.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Wypłacone byłemu pracownikowi świadczenie, jako związane ze stosunkiem pracy, należy zatem zakwalifikować do przychodów określonych w przepisie art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako przychód ze stosunku pracy.

Pracodawca, jako płatnik dokonujący wypłaty tego rodzaju przychodów jest obowiązany do poboru zaliczki i przekazania jej na rachunek właściwego urzędu skarbowego, zgodnie z zasadami podanymi w art. 32 i 38 tej ustawy.

Zasadnym przy tym jest podkreślenie, że gdyby pracodawca wypłacił Zainteresowanej dodatkowe roczne wynagrodzenie na normalnych zasadach, od wynagrodzenia tego byłby zobowiązany pobrać zaliczkę na podatek dochodowy. Zatem pracownik otrzymujący przychód z tego źródła, jakkolwiek uzyskany w terminie późniejszym w drodze ugody sądowej, nie może być w uprzywilejowanej sytuacji podatkowej, w stosunku do innych pracowników, otrzymujących takie przychody w sposób i na zasadach określonych w Kodeksie pracy.

Reasumując pracodawca wypłacając po ustaniu zatrudnienia, należności ze stosunku pracy, z tytułu wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego, na podstawie zawartej ugody sądowej, jest obowiązany obliczyć i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy.

Podkreślenia wymaga fakt, iż zgodnie z art. 39 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym to płatnicy, o których mowa w art. 31, art. 33 i art. 35 (zakłady pracy, spółdzielnie, organy rentowe i inni płatnicy) w przypadku, gdy nie dokonują rocznego obliczenia podatku, są obowiązani przekazać podatnikowi i urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika imienne informacje sporządzone według ustalonego wzoru tj. o wysokości dochodu oraz potrąconych przez płatnika w roku podatkowym składkach na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1, składce na ubezpieczenia zdrowotne odliczonej w roku podatkowym przez płatnika, a także należnego i pobranego podatku. Jeżeli jednak płatnik przekazał taką informację, lecz niepełną w odniesieniu do stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, podatnik nie jest zwolniony z obowiązku złożenia zeznania podatkowego za dany rok podatkowy, ponieważ zgodnie z art. 45 ust. 1 ww. ustawy podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne.

Dysponując zatem niepełnymi informacjami sporządzonymi przez płatnika, podatnik powinien sporządzić zeznanie podatkowe na podstawie posiadanych przez siebie danych o wypłaconych kwotach (przychodzie) z uwzględnieniem kosztów uzyskania przychodów ze stosunku pracy oraz innych elementów zeznania podatkowego (odliczenia, ulgi itp.).

W odniesieniu natomiast do części świadczenia, które jest odszkodowaniem za dyskryminację stwierdzić należy, co następuje.

Artykuł 18^3d ustawy - Kodeks pracy stanowi o prawie pracownika do otrzymania odszkodowania z tytułu naruszenia przez pracodawcę zasady równego traktowania w zatrudnieniu. Z treści, ww. artykułu wynika, że osoba wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów, tj. ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz na podstawie przepisu wykonawczego jakim jest rozporządzenie Rady Ministrów o wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Zgodnie z zapisem art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2009 r. - wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że część świadczenia będąca odszkodowaniem za dyskryminację podlega zwolnieniu przedmiotowemu przewidzianemu w ww. art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu stwierdza, że faktycznie otrzymana (nie - tak jak wskazuje Zainteresowana - proporcjonalnie wyliczona) część świadczenia otrzymanego tytułem zawartej ugody sądowej dotycząca dodatkowego rocznego wynagrodzenia za 2007 rok podlega opodatkowaniu jako przychód ze stosunku pracy, natomiast część świadczenia faktycznie przypadającego na odszkodowanie za dyskryminację podlega zwolnieniu od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Końcowo Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu pragnie podkreślić, że nie potwierdza prawidłowości proporcjonalnego wyliczenia otrzymanego świadczenia w stosunku do roszczeń objętych pozwem Zainteresowanej.

Tutejszy organ nadmienia, że dokumenty dołączone przez Wnioskodawczynię do wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach postępowania o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Jeżeli stan faktyczny przedstawiony we wniosku różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.