ILPB2/415-436/11-2/WS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 27 marca 2011 r. (data wpływu 30 marca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnej praktyki - jest prawidłowe.

W dniu 30 marca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnej praktyki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 28 sierpnia 2009 r. weszły w życie przepisy ustawy o praktykach absolwenckich. W myśl ustawy praktyka absolwencka ma na celu ułatwienie absolwentom uzyskanie doświadczenia i nabycie umiejętności praktycznych niezbędnych do wykonywania pracy.

Praktykę absolwencką może przeprowadzać osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, którą ustawa określa jako "podmiot przyjmujący na praktykę". Praktykantem może zostać osoba, która ukończyła co najmniej gimnazjum i w dniu rozpoczęcia praktyki nie ukończyła trzydziestego roku życia, przy czym dotyczy to również osób, które posiadają świadectwo ukończenia szkoły za granicą, uznane za równorzędne świadectwu ukończenia polskiego gimnazjum, zgodnie z art. 93 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.).

Zasady odbywania praktyki:

Praktyka może być odbywana odpłatnie lub nieodpłatnie. Natomiast wysokość miesięcznego świadczenia pieniężnego nie może przekraczać dwukrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Do praktyki absolwenckiej nie mają zastosowania przepisy prawa pracy, z wyjątkiem:

* art. 183a-183e k.p., tj. dotyczących m.in. równego traktowania pracowników,

* art. 129 § 1 i art. 131 § 1 k.p., tj. dotyczących wymiaru czasu pracy,

* art. 132 § 1, art. 133 § 1 i art. 134 k.p., tj. dotyczących wymiaru dobowego i tygodniowego odpoczynku,

* art. 151 ⁷ k.p., tj. dotyczącego pracy w porze nocnej.

Podmiot przyjmujący na praktykę powinien zapewnić praktykantowi, na zasadach dotyczących pracowników, bezpieczne i higieniczne warunki odbywania praktyki w tym, w zależności od rodzaju świadczeń i zagrożeń związanych z odbywaniem praktyki, odpowiednie środki ochrony indywidualnej. Ponadto podmiot ten, na wniosek praktykanta, ma obowiązek wystawić na piśmie zaświadczenie o rodzaju wykonywanej pracy i umiejętnościach nabytych w czasie odbywania praktyki.

Praktykę odbywa się na podstawie pisemnej umowy o praktykę absolwencką, którą zawiera praktykant i podmiot przyjmujący go na praktykę. Umowa powinna określać w szczególności:

* rodzaj pracy, w ramach której praktykant ma uzyskiwać doświadczenie i nabywać umiejętności praktyczne,

* okres odbywania praktyki,

* tygodniowy wymiar czasu pracy w ramach praktyki,

* wysokość świadczenia pieniężnego, jeśli praktyka ma być odbywana odpłatnie.

Umowa nie może dotyczyć pracy szczególnie niebezpiecznej, określonej w rozumieniu przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 237 ¹⁵ k.p.

Umowa nie może być zawarta na okres dłuższy niż 3 miesiące. Natomiast zawarcie kolejnej umowy pomiędzy praktykantem a tym samym podmiotem przyjmującym na praktykę jest możliwe tylko na łączny okres nie dłuższy niż 3 miesiące. W przypadku gdy praktyka jest odbywana:

* nieodpłatnie - umowa może być rozwiązana na piśmie w każdym czasie,

* odpłatnie - umowa może być rozwiązana na piśmie z zachowaniem siedmiodniowego terminu wypowiedzenia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zawarcie pisemnej umowy z absolwentem na nieodpłatne odbywanie praktyki (bez otrzymania wynagrodzenia) na okres do 3 miesięcy powoduje powstanie tzw. "nieodpłatnego świadczenia" na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych od firmy, która przyjęła praktykanta na praktykę.

Należy jednocześnie nadmienić, iż praktykant nie jest w stosunku do podatnika osobą zaliczaną do I lub II grupy podatkowej w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zdaniem Wnioskodawcy, celem praktyki jest uzyskanie doświadczenia i nabycie umiejętności praktycznych przez absolwenta (taki wniosek potwierdza m.in. art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy o praktykach absolwenckich). To absolwent korzysta na praktyce, a nie firma, która przyjęła go na praktykę. Firma przyjmująca na praktykę nie uzyskuje więc żadnego świadczenia nieodpłatnego. Firma musi zainwestować siły i środki w celu praktycznego pokazania absolwentowi systemu funkcjonowania w biznesie. Należy więc uznać, że firma nie wykazuje przychodu z tego tytułu. Takie stanowisko, zdaniem Wnioskodawcy, jest zgodne z celami, jakie ustawodawca zakładał przy wprowadzeniu praktyk absolwenckich.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 11 ust. 2a ustawy podatkowej wskazuje, iż wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

Pojęcie "nieodpłatnych świadczeń" nie zostało zdefiniowane w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. W doktrynie i orzecznictwie NSA przyjmuje się, że pojęcie nieodpłatnego świadczenia ma w prawie podatkowym szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono nie tylko świadczenie w cywilistycznym znaczeniu (działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby - art. 353 Kodeksu cywilnego), ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności przedsiębiorców, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Aby uznać dane świadczenie za nieodpłatne, działanie świadczeniobiorcy wiązać się musi z jego pozytywną wolą, tzn. że chce on przekazać świadczeniobiorcy świadczenie i czyni to nieodpłatnie.

Przychód z nieodpłatnych świadczeń nie powstanie wtedy, gdy świadczenia są ekwiwalentne. Z taką sytuacją mamy do czynienia gdy przyjmujemy jakąś korzyść, ale jednocześnie przekazujemy coś od siebie.

Przykładem takiego świadczenia jest przyjęcie osoby na praktykę. Nie dostaje ona pensji, ale zdobywa doświadczenie i podnosi kwalifikacje. Korzysta więc z fachowej wiedzy i doświadczeń przedsiębiorcy. Możemy wobec tego uznać, że świadczenia te są ekwiwalentne, a nie nieodpłatne.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że osoby odbywają praktykę celem uzyskania doświadczenia i nabycia umiejętności praktycznych niezbędnych do wykonywania pracy, korzystając jednocześnie z wiedzy i doświadczenia przedsiębiorcy.

Reasumując uznać należy, że świadczenie pracy w ramach bezpłatnej praktyki nie jest nieodpłatnym świadczeniem ani dla odbywającego praktykę ani dla przedsiębiorcy. Można uznać, że świadczenia te są ekwiwalentne.

W związku z powyższym świadczenia te nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.