ILPB2/415-341/11-2/WM - Zwolnienie z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych odszkodowania przyznanego w związku z błędnym zaniżeniem ilości akcji pracowniczych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2, § 6 i § 10 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 16 marca 2011 r. (data wpływu 21 marca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania - jest prawidłowe.

W dniu 21 marca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wyrokiem z dnia XXX Sąd Rejonowy Wydział Pracy zasądził od "A" S.A. na rzecz Wnioskodawcy odszkodowanie tytułem zaniżonej ilości akcji pracowniczych wraz z należnymi odsetkami ustawowymi.

Powyższe było wynikiem tego, iż "A" w dniu przyznawania akcji pracowniczych błędnie zakwalifikowała wykonywaną przez Zainteresowanego pracę górniczą i w konsekwencji Wnioskodawca otrzymał mniejszy pakiet akcji pracowniczych.

Jednakże powołana w 2008 r. przez pracodawcę komisja weryfikacyjna, zweryfikowała charakter faktycznie wykonywanej przez Wnioskodawcę pracy górniczej, w konsekwencji czego okazało się, że rodzaj wykonywanej pracy górniczej, uprawniał Zainteresowanego do nabycia większej ilości akcji pracowniczych niż te, które faktycznie zostały przyznane przez pracodawcę. "A" bowiem, błędnie kwalifikując faktycznie świadczoną przez Wnioskodawcę na jej rzecz pracę, pozbawił świadczonej przez Zainteresowanego pracy - przymiotu pracy górniczej w wymiarze półtorakrotnym, czego konsekwencją było to, iż staż pracy uprawniający do nabycia akcji, został przez pracodawcę zaniżony.

Z uwagi na to, iż nie było możliwe fizyczne wydanie brakującej ilości akcji, Wnioskodawca wystąpił do Sądu Rejonowego z powództwem przeciwko "A" S.A. o zapłatę stosowanego odszkodowania za zaniżoną ilość akcji pracowniczych.

Podstawą dochodzonego roszczenia był art. 471 kodeksu cywilnego w związku z treścią art. 300 kodeksu pracy, zgodnie z którymi: "Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi". Zasady ustalania odszkodowania wynikają zatem wprost z art. 471 kodeksu cywilnego w związku z art. 300 kodeksu pracy. Wysokość należnego odszkodowania stanowiła zaś różnicę między ilością akcji, którą faktycznie Wnioskodawca otrzymał, a tą którą powinien był otrzymywać, gdyby pracodawca prawidłowo zakwalifikował wykonywaną pracę górniczą i tym samym prawidłowo wyliczył staż pracy uprawniający do nabycia akcji - wymnożoną przez wartość nominalną akcji, tj.... zł.

Zdaniem Sądu Rejonowego, "A" S.A. nie wykonała ciążących na niej obowiązków w sposób należyty, bowiem w dniu przyznawania akcji pracowniczych nie wskazała, iż Zainteresowany wykonywał pracę górniczą podlegającą zaliczeniu w wymiarze półtorakrotnym, wskutek czego poniósł szkodę w postaci przyznania zaniżonej ilości akcji. W konsekwencji, "A" była zobligowana do wypłaty na rzecz Wnioskodawcy odszkodowania w kwocie... zł wraz z należnymi odsetkami ustawowymi. Podkreślenia wymaga nadto fakt, iż według wiedzy Wnioskodawcy, Sąd Rejonowy, zasadzając na Jego rzecz ww. odszkodowanie, wystąpił uprzednio do Ministerstwa Finansów z zapytaniem, czy przedmiotowe odszkodowanie będzie korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odpowiedź Ministra Finansów w tym zakresie była twierdząca.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy otrzymane odszkodowanie jest - zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolnione z opodatkowania podatkiem od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, zasądzone wyrokiem z dnia XXX przez Sąd Rejonowy na Jego rzecz odszkodowanie w kwocie... zł zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Z treści art. art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy wynika bowiem, iż: "wolne od podatku dochodowego są: inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Szkoda, którą w wyniku nienależytego wywiązania się przez pracodawcę ze swoich obowiązków Wnioskodawca poniósł, spowodowała, iż otrzymał On mniejszą ilość akcji pracowniczych niż tą do której faktycznie był uprawniony ze względu na rodzaj wykonywanej pracy górniczej.

Szkoda ta mieści się zatem, w ocenie Zainteresowanego, w zakresie tzw. damnum emergens - szkody rzeczywiście poniesionej i w związku z tym jej naprawienie obejmuje stratę, którą w jej wyniku poniósł Wnioskodawca, czyli wypłatę kwoty, o którą został pomniejszony przyznany przez "A" pakiet akcji pracowniczych. Zasadą jest bowiem, że w razie niewykonania ważnego zobowiązania z przyczyn, za które dłużnik odpowiada - tak jak w niniejszej sprawie pracodawca ("A"), odszkodowanie ma przywrócić sytuację majątkową poszkodowanego - czyli Zainteresowanego - do takiej, w jakiej znajdowałby się, gdyby mu szkody nie wyrządzono, tj. gdyby zobowiązanie zostało wykonane, a zatem obejmuje wszystko to, co poszkodowany uzyskałby wskutek wykonania zobowiązania (vide pismo z dn. 3 sierpnia 2007 r. IS w W-wie,...). Wypłacone na rzecz Wnioskodawcy odszkodowanie stanowiło jedynie kwotę, o którą pomniejszony został majątek Zainteresowanego, tj. kwotę odszkodowania za przyznanie zaniżonej ilości akcji pracowniczych.

Szkoda, o której naprawienie Zainteresowany wnosił, z całą pewnością nie miała zatem - zdaniem Wnioskodawcy - charakteru korzyści. Gdyby bowiem pracodawca prawidłowo zakwalifikował faktycznie wykonywaną na jego rzecz pracę górniczą, staż pracy uprawniający do nabycia akcji zostałby wyliczony w wymiarze półtorakrotnym i Zainteresowany otrzymałby tym samym większą ilość akcji pracowniczych.

To oznacza z kolei, iż wyrządzona przez pracodawcę szkoda polegała na zmniejszeniu tego, co należało się Wnioskodawcy, a więc na zaniżeniu należnej Mu ilości akcji pracowniczych, zasądzone zaś przez Sąd odszkodowanie miało na celu zrekompensowanie tej szkody.

Jak wynika zaś z utrwalonej w tym zakresie, linii orzeczniczej: (...) funkcja społeczno-gospodarcza odszkodowania polega na wyrównaniu, a nie polepszeniu pozycji majątkowej poszkodowanego. Stratą (damnum emergens) jest zmniejszenie aktywów lub zwiększenie pasywów majątku, utraconym zaś zyskiem (lucrum cessans) - udaremnienie zwiększenia się majątku. (...) istotą zwolnienia podatkowego jest fakt, iż świadczenie takie nie wzbogaca beneficjenta w żaden sposób, lecz jedynie rekompensuje poniesioną stratę - w tym także w sferze niematerialnej. W konsekwencji uznania, że kwota, o której mowa w interpretacji stanowi odszkodowanie dla skarżącego, jej wysokość została określona w orzeczeniu sądu i nie dotyczy prowadzonej działalności gospodarczej ani korzyści (lurum cessans) oznacza, że spełnione są warunki zwolnienia przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy (vide wyrok WSA/Bydgoszcz z dn. 17 lutego 2010 r., l SA/BD...).

A skoro tak, to przedmiotowe odszkodowanie - zdaniem Wnioskodawcy - korzysta ze zwolnienia podatkowego wymienionego w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednakże, stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Natomiast zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy zwalnia się z opodatkowania inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Zgodnie z art. 471 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Natomiast w art. 300 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) wskazano, iż w sprawach nie unormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.

Jak wskazano we wniosku, odszkodowanie zostało zasądzone wyrokiem sądu rejonowego. Podstawą wypłaty ww. odszkodowania były postanowienia art. 471 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu pracy. Wysokość odszkodowania stanowiła różnica między ilością akcji, którą faktycznie Zainteresowany otrzymał a tą, którą powinien był otrzymywać, gdyby pracodawca prawidłowo zakwalifikował wykonywaną przez Niego pracę. Obejmuje ono wyłącznie stratę, jakiej doznał Zainteresowany w związku z błędami popełnionymi przez byłego pracodawcę, a nie utratę zarobku, który byłby się urzeczywistnił gdyby zdarzenie wywołujące szkodę nie nastąpiło.

W świetle powyższego, stwierdzić należy, iż przedmiotowe odszkodowanie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji jego wypłata nie rodzi u Wnioskodawcy obowiązku podatkowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.