ILPB2/415-333/07-4/PW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana J. K., przedstawione we wniosku z dnia 20 listopada 2007 r. (data wpływu 22 listopada 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 22 listopada 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości.

W związku ze stwierdzeniem braków formalnych, pismem z dnia 15 stycznia 2008 r. nr ILPB2/415-333/07-2/PW, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia opisanego we wniosku stanu faktycznego o informacje, czy sprzedana nieruchomość była wykorzystywana przez niego na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, a także, czy sprzedaż nieruchomości jest przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 19 stycznia 2008 r., a w dniu 21 stycznia 2008 r. (data wpływu 24 stycznia 2008 r.) nastąpiło uzupełnienie wniosku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wyrokiem z dnia 20 września 2004 r. Sąd Rejonowy w O. ustalił, że Wnioskodawca jest współwłaścicielem w 144/1728 działek nr 147/8L i 147/15L, położonych w miejscowości X gm. XX. Powyższe nieruchomości to grunty rolne i zabudowania. Zainteresowany wyjaśnia, że w dniu 1 marca 1945 r. całość mienia została bezprawnie zajęta przez Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych. Następnie dnia 25 marca 1950 r. przedmiotowe nieruchomości zostały przejęte w trwały zarząd i użytkowanie przez Skarb Państwa - Lasy Państwowe. Na mocy wyroku sądu, z dnia 25 czerwca 1948 r. dziadek Wnioskodawcy, M. K., został bezprawnie pozbawiony całości mienia na rzecz Skarbu Państwa.

Zainteresowany wyjaśnia, że po śmierci dziadka wyrokiem Sądu Apelacyjnego w K. z dnia 15 lutego 1996 r. wcześniej wymieniony wyrok został uchylony i spadkobiercy odzyskali nieruchomości bezprawnie zabrane przez państwo.

Na mocy wyroku Sądu Rejonowego w O. z dnia 20 września 2004 r. Zainteresowany został uznany za spadkobiercę swego ojca M. K., zmarłego w dniu 1 czerwca 1989 r. Następnie w wyroku z dnia 17 sierpnia 2005 r. Sąd Okręgowy w S. nakazał Lasom Państwowym wydanie nieruchomości oraz zapłacenie przez spadkobierców na rzecz Lasów Państwowych kwoty 112 827 zł, tytułem poniesionych nakładów na budynki i budowle. Kwota powyższa została zapłacona dnia 17 maja 2007 r.

Odzyskaną w powyższy sposób nieruchomość Wnioskodawca, wraz z pozostałymi współwłaścicielami, sprzedał w dniu 24 września 2007 r. za kwotę 480 000 zł. Zainteresowany wyjaśnił, iż sprzedana nieruchomość nie była wykorzystywana na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej. Sprzedaż nieruchomości nie jest też przedmiotem działalności gospodarczej.

Ponadto Wnioskodawca poinformował, iż spadkobiercy uzyskali majątek o wartości pomniejszonej o kwotę 112 827 zł, wypłaconą na rzecz Lasów Państwowych tytułem zwrotu nakładów, a podatek dochodowy opłacony przez nich został od sumy 480 000 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w opisanym stanie faktycznym wystąpi podatek dochodowy z tytułu sprzedaży nieruchomości przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nieruchomość ta została nabyta, a jeśli wystąpi to od jakiej kwoty.

Zdaniem Wnioskodawcy, na tle opisanego stanu faktycznego, sprzedaż przedmiotowej nieruchomości nie będzie podlegała opodatkowaniu z dwóch powodów.

Po pierwsze, w dniu wydania wyroku nie nastąpiło nabycie przez spadkobierców nieruchomości, lecz jedynie ustalenie przez sąd, iż spadkobiercy są jej prawowitymi właścicielami. Po drugie, nabycie przedmiotowej nieruchomości nastąpiło z chwilą otwarcia spadku po zmarłych, a tym samym sprzedaż nabytej w ten sposób nieruchomości objęta jest zwolnieniem przewidzianym w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r.

Reasumując, Wnioskodawca wyraźnie akcentuje, iż spadkobiercy nabyli przedmiotową nieruchomość nie w drodze spadku, ale odzyskali ją od państwa, jako bezprawnie zabraną dziadkowi, po którym są powołani do dziedziczenia. Ponadto stwierdza, że uzyskanym przez spadkobierców dochodem ze sprzedaży przedmiotowej nieruchomości jest różnica pomiędzy kwotą 480 000 zł a zapłatą dokonaną na rzecz Lasów Państwowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Istotna dla rozpatrywanej sprawy jest kwestia, od kiedy należy liczyć bieg pięcioletniego terminu, o którym mowa w cytowanym wyżej przepisie. Niezbędne jest więc ustalenie momentu nabycia przez Wnioskodawcę udziału w prawie własności nieruchomości.

W związku z tym, w przedmiotowej sprawie istotne staje się rozstrzygnięcie kwestii, czy zwrot nieruchomości spadkobiercom byłego właściciela stanowi jej nabycie w myśl powołanego wyżej artykułu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przy rozstrzygnięciu tego problemu należy mieć na uwadze nie tylko przepisy prawa podatkowego, ale przede wszystkim przepisy prawa cywilnego dotyczące nabycia, czy też utraty prawa własności.

W sytuacji, gdy dochodzi do zwrotu bezprawnie zajętej nieruchomości spadkobiercom osoby, której tę nieruchomość odebrano, wówczas prawo do zwrotu znajduje swe źródło w nabyciu spadku.

Spadek jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w księdze czwartej ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), zwanej dalej k.c.

Artykuł 924 Kodeksu cywilnego stanowi, że spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.

Natomiast zgodnie z art. 925, spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Mając na uwadze ww. regulacje prawne stwierdzić należy, iż skoro spadek, stanowiący ogół majątkowych praw i obowiązków zmarłego (art. 922 § 1 k.c.) otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy i według tej daty spadkobierca nabywa spadek, za dzień nabycia rzeczy lub praw w drodze spadku należy rozumieć dzień jego otwarcia.

Niezależnie od powyższego, na stan prawny nieruchomości istotny wpływ mogą wywierać, wydawane zarówno na gruncie prawa cywilnego, sądowo - administracyjnego, jak i karnego - orzeczenia sądowe, jako dokumenty o szczególnym znaczeniu. Waga tych orzeczeń wynika z pozycji jaką zajmują sądy będące organami wymiaru sprawiedliwości oraz z zagwarantowanej konstytucyjnie odrębności władzy sądowniczej od innych rodzajów władz.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w dniu 1 marca 1945 r. Minister Rolnictwa i Reform Rolnych zajął, stanowiące własność dziadka Wnioskodawcy, nieruchomości w postaci gruntów rolnych. Następnie, wyrokiem sądu z dnia 25 czerwca 1948 r. całość ww. mienia została przekazana na rzecz Skarbu Państwa. Po śmierci dziadka Wnioskodawcy powyższe orzeczenie zostało uchylone na mocy wyroku Sądu Apelacyjnego w K. z dnia 15 lutego 1996 r., i Zainteresowany - jako jeden ze spadkobierców po swym ojcu, zmarłym w dniu 1 czerwca 1989 r. - odzyskał zajęte przez państwo nieruchomości.

Wskazać należy, iż w zaistniałym stanie faktycznym z punktu widzenia konsekwencji podatkowych istotne znaczenie ma uchylenie wyroku, na mocy którego dziadek Wnioskodawcy, M. K., został bezprawnie pozbawiony całości mienia na rzecz Skarbu Państwa.

Oznacza to tym samym, że przejęcie przedmiotowej nieruchomości przez Skarb Państwa było aktem bezprawnym, a więc tytuł własności winien trwać przy prawowitym właścicielu, gdyby żył. Negatywnych skutków bezprawnego wyroku nie mogą też ponosić następcy prawni zmarłego właściciela lub jego spadkobierców.

Z powyższego wynika więc, że zajęcie na rzecz Skarbu Państwa powyższej nieruchomości nie spowodowało utraty przez prawowitego właściciela (dziadka Wnioskodawcy) prawa własności.

W związku z powyższym za datę nabycia przez Zainteresowanego udziału w prawie własności nieruchomości należy uznać dzień 1 czerwca 1989 r., a więc moment otwarcia spadku po jego zmarłym ojcu.

Należy także zauważyć, iż wyrokiem z dnia 20 września 2004 r. Sąd Rejonowy w O. jedynie ustalił, iż właścicielami przedmiotowej nieruchomości są osoby w nim wymienione, w tym między innymi Wnioskodawca. Zatem wyrok ten nie kreował nowego stanu prawnego, a jedynie potwierdził już istniejący, w konsekwencji czego nie można uznać, iż na jego mocy Zainteresowany nabył udział w prawie własności przedmiotowej nieruchomości.

Odnosząc powyższe do przytoczonego powyżej przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy stwierdzić, że uzyskana przez Wnioskodawcę kwota z tytułu sprzedaży udziału w odziedziczonej nieruchomości nie stanowi podlegającego opodatkowaniu źródła przychodu. Wynika to z faktu, iż zbycie nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym doszło do jej nabycia.

W związku z powyższym, kwota uzyskana ze sprzedaży przez Wnioskodawcę udziału w prawie własności przedmiotowej nieruchomości nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.