ILPB2/415-310/13-2/WS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 26 marca 2013 r. (data wpływu 28 marca 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 3 lipca 2013 r. (data wpływu 5 lipca 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych uczestnictwa w programie motywacyjnym - jest nieprawidłowe.

W dniu 28 marca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych uczestnictwa w programie motywacyjnym.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, w związku z powyższym pismem z dnia 21 czerwca 2013 r. nr ILPB2/415-310/13-2/WS, wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawcę, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a jego uzupełnieniem nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 21 czerwca 2013 r., zaś w dniu 5 lipca 2013 r. (data nadania 3 lipca 2013 r.), do tut. organu wpłynęła odpowiedź, w której Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym zatrudnionym na podstawie umowy o pracę przez spółkę "T" Sp. z o.o. (dalej: Spółka polska), mającą siedzibę na terytorium Polski. Spółka polska należy do międzynarodowej grupy spółek "Tx" (dalej: Grupa "Tx"). W związku z zatrudnieniem w Spółce polskiej Wnioskodawca został objęty programem motywacyjnym S (...), organizowanym przez fińską spółkę z Grupy "Tx", mającą siedzibę na terytorium Finlandii (dalej: Spółka fińska) i notowaną na helsińskiej giełdzie papierów wartościowych (dalej: Program). W Programie mogą uczestniczyć wybrane osoby (dalej: Uczestnicy) związane ze spółkami z Grupy "Tx", w tym także ze Spółką polską, stosunkiem prawnym - umową cywilnoprawną lub umową o pracę.

Program został przyjęty w drodze uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy Spółki fińskiej. Uchwała ta określa zasady funkcjonowania Programu, które polegają na nieodpłatnym, warunkowym przyznaniu wybranym Uczestnikom (w tym pracownikom i zleceniobiorcom Spółki polskiej) opcji na akcje Spółki fińskiej, pozwalających hipotetycznie w późniejszym okresie w przyszłości na objęcie / nabycie akcji Spółki fińskiej bądź też sprzedaż samych opcji.

Organem odpowiedzialnym za nadzór nad funkcjonowaniem Programu jest (na podstawie uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy Spółki fińskiej) zarząd Spółki fińskiej (dalej: Zarząd), który jest uprawniony w szczególności do wskazywania osób uprawnionych do udziału w Programie.

Spółka polska w żaden sposób nie ma wpływu na wybór osób uprawnionych do udziału w Programie, nie uczestniczy również w obsłudze Programu. Uczestnicy Programu, będący pracownikami Spółki polskiej nie mogą formalnie występować wobec Spółki polskiej z jakimikolwiek roszczeniami prawnymi związanymi z uczestnictwem w Programie.

Zgodnie z powyższymi zasadami, Wnioskodawca został uczestnikiem Programu. Możliwe jest również, iż zostanie uczestnikiem nowych edycji Programu w przyszłości.

Zasady funkcjonowania Programu przewidują, iż po upływie określonego czasu, jaki Uczestnik musi przepracować w spółkach należących do Grupy "Tx", przyznane Uczestnikom opcje dają im potencjalne prawo do objęcia / nabycia w przyszłości akcji Spółki fińskiej (jedna opcja może skutkować w przyszłości prawem do objęcia / nabycia jednej akcji) albo, alternatywnie, prawo do zbycia w przyszłości przyznanych opcji. Tym samym, na moment przystąpienia do Programu opcje co do zasady, nie mogą być przez Zainteresowanego zrealizowane ani zbyte. Nie może On również dysponować przyznanymi opcjami ani czerpać z nich żadnych innych pożytków - w szczególności, opcje te nie mogą być przez niego zbywane, zastawiane ani w żaden inny sposób wykorzystywane.

Mając powyższe na względzie, w momencie przystąpienia do Programu otrzymuje On jedynie obietnicę, iż po upływie określonego czasu, będzie miał potencjalną możliwość realizacji opcji poprzez objęcie / nabycie akcji Spółki fińskiej, bądź możliwość sprzedaży samych opcji. Dodatkowo, jeśli w określonym czasie wskazanym w Programie Zainteresowany nie skorzysta z tych alternatyw, bezpowrotnie traci ewentualne korzyści mogące płynąć z jego uczestnictwa w Programie.

Gdy w określonych Programem ramach Wnioskodawca podejmie decyzję o realizacji opcji poprzez objęcie / nabycie akcji Spółki fińskiej, ich cena jest / zostanie ustalona zgodnie ze szczegółowymi zasadami funkcjonowania Programu i uwzględnia m.in. średnią ważoną kursów akcji Spółki fińskiej na helsińskiej giełdzie papierów wartościowych z okresu ostatnich dwóch miesięcy następujących po dniu ogłoszenia sprawozdania finansowego Spółki fińskiej za dany rok obrotowy, właściwy dla poszczególnych edycji / transz Programu. Ustalona w ten sposób cena nie może być jednak niższa od wartości księgowej akcji.

W przypadku natomiast podjęcia przez Wnioskodawcę decyzji o sprzedaży opcji, cena ustalana jest / zostanie ustalona na podstawie aktualnych notowań giełdowych (na etapie sprzedaży Uczestnicy Programu nie występują w pozycji uprzywilejowanej w porównaniu z innymi uczestnikami rynku).

Zgodnie z zasadami Programu, w sytuacji, gdy Zainteresowany nie skorzysta w ciągu określonego w Programie czasu z możliwości realizacji opcji (poprzez objęcie / nabycie akcji Spółki fińskiej) lub możliwości sprzedaży opcji, prawo to bezpowrotnie wygaśnie i tym samym nie uzyska On żadnych korzyści z tytułu uczestnictwa w Programie.

Dodatkowo, zasady funkcjonowania Programu zawierają szereg szczegółowych uregulowań. Przykładowo, Uczestnik rozwiązujący umowę cywilnoprawną lub umowę o pracę łączącą go ze spółką należącą do Grupy "Tx" zobowiązany jest do nieodpłatnego zwrotu przyznanych mu opcji.

Ponadto, Zarząd ma prawo do nakładania innych restrykcji związanych m.in. ze zbywaniem opcji, bez konieczności uprzedniego uzyskania zgody Uczestnika na ich zastosowanie.

Koszty związane z funkcjonowaniem Programu, ponoszone w odniesieniu do osób związanych ze Spółką polską, są refakturowane na tę spółkę.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, iż:

* Opcje na akcje Spółki fińskiej przyznawane Wnioskodawcy warunkowo w ramach uczestnictwa w Programie są notowane na helsińskiej giełdzie papierów wartościowych jako odrębny instrument finansowy. Teoretycznie istnieje zatem możliwość wyceny ich wartości w dowolnym momencie. Jednocześnie Wnioskodawca zaznaczył, że zgodnie z założeniami Programu, samo przyznanie opcji stanowi jedynie hipotetyczne prawo do potencjalnego objęcia i nabycia w przyszłości akcji Spółki fińskiej albo, alternatywnie, prawa do zbycia w przyszłości przyznanych opcji. Jak wskazywano we wniosku, możliwe jest również, iż Uczestnicy Programu nie uzyskają w przyszłości żadnych korzyści z tytułu uczestnictwa w Programie (tekst jedn.: np. w przypadku rozwiązania umowy o pracę / umowy cywilnoprawnej ze Spółką polską w określonym czasie, czy w sytuacji, gdy w ciągu określonego w Programie czasu Uczestnik Programu nie skorzysta z możliwości realizacji opcji). Tym samym brak jest podstaw do dokonywania wyceny opcji na moment ich przyznania, gdyż po stronie Uczestnika Programu w tym momencie nie następuje i może nigdy nie nastąpić żadne przysporzenie.

Dodatkowo, zgodnie ze stanem faktycznym i zdarzeniem przyszłym przedstawionym we wniosku Wnioskodawca wskazał, iż począwszy od przyznania opcji do momentu w którym upływa tzw. okres restrykcji (określony czas, jaki Uczestnik Programu musi przepracować w spółkach należących do Grupy "Tx") Wnioskodawca nie ma możliwości dysponowania w jakikolwiek sposób przyznanymi opcjami. Jak wskazywano już wcześniej, nie można zatem twierdzić, że w związku z tym przyznaniem odnosi on jakąkolwiek korzyść.

W tym kontekście, Wnioskodawca uważa, iż jakakolwiek wartość opcji przyznawanych w ramach Programu wynikająca z notowań giełdowych jest jedynie ich wyceną na dany moment, która z zasady zmienia się wraz ze zmianą kursu i nie ma żadnego wymiernego przełożenia na realne przysporzenie po stronie Wnioskodawcy jako Uczestnika Programu. W ocenie Zainteresowanego, wartość realnego przysporzenia po jego stronie możliwa jest do ustalenia dopiero w momencie realizacji opcji (tekst jedn.: objęcia i nabycia akcji Spółki fińskiej lub ich sprzedaży).

* W odniesieniu do opcji na akcje Spółki fińskiej przyznawanych Uczestnikom w ramach Programu, w ocenie Wnioskodawcy są spełnione przesłanki, aby twierdzić, iż przedmiotowe opcje stanowią pochodne instrumenty finansowe w rozumieniu art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361, dalej: u.p.d.o.f.) w związku z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538, dalej: UOIF).

* W ocenie Wnioskodawcy, opcje na akcje Spółki fińskiej przyznawane w ramach Programu nie stanowią papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b UOIF.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy, odpowiedź na powyższe pytania jest twierdząca.

W przypadku realizacji przez Wnioskodawcę przyznanych w ramach Programu opcji poprzez objęcie nabycie / akcji Spółki fińskiej w określonym w ramach Programu czasie, jedynym momentem w którym powstanie po jego stronie przychód do opodatkowania będzie, zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, moment sprzedaży objętych / nabytych w ramach Programu akcji Spółki fińskiej. Przychód ten będzie stanowił przychód Wnioskodawcy z kapitałów pieniężnych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast w przypadku sprzedaży opcji w określonym w ramach Programu czasie, jedynym momentem, w którym powstanie po stronie Wnioskodawcy przychód z tytułu uczestnictwa w Programie podlegający opodatkowaniu będzie moment sprzedaży przedmiotowych opcji. Przychód ten będzie stanowił przychód z kapitałów pieniężnych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f., za przychód uznaje się otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Analizując wskazany przepis, nie ulega wątpliwości, że aby powstał przychód (opodatkowanie) muszą zostać spełnione łącznie dwa warunki:

Jak zostało wskazane w stanie faktycznym, samo przystąpienie przez Wnioskodawcę do Programu i przyznanie mu opcji na akcje Spółki fińskiej, nie skutkuje po jego stronie otrzymaniem jakiejkolwiek wymiernej korzyści majątkowej, stanowiącej przychód podlegający opodatkowaniu. Przyznane Wnioskodawcy w ramach Programów opcje, stanowią jedynie obietnicę przyszłego prawa objęcia / nabycia akcji Spółki fińskiej w zamian za opcje albo sprzedaży opcji po cenie rynkowej. Potencjalne przysporzenie majątkowe w odniesieniu do przyznanych opcji może powstać więc dopiero w przyszłości po spełnieniu określonych w Programie zasad. Jak wskazywano wyżej, na moment przystąpienia przez Wnioskodawcę do Programu opcje, co do zasady, nie mogą zostać przez niego zrealizowane. W tym czasie, nie może dysponować przyznanymi opcjami - w szczególności, opcje te nie mogą być przez niego zbywane, zastawiane ani w żaden inny sposób wykorzystywane. Co więcej, w momencie przystąpienia do Programu, przyznane Wnioskodawcy prawo w postaci możliwości realizacji w przyszłości opcji na akcje albo ich sprzedaży, nie jest zbywalne, ani nie może zostać przeniesione na osobę trzecią. Stanowi ono jedynie obietnicę, iż po upływie określonego czasu, Wnioskodawca będzie miał potencjalną możliwość realizacji opcji poprzez objęcie / nabycie akcji Spółki fińskiej albo sprzedaży opcji. Tym samym, moment przystąpienia przez Wnioskodawcę do Programu nie powoduje powstania po jego stronie przychodu podatkowego.

Jakiekolwiek ewentualne korzyści z tytułu uczestnictwa w Programie mogą powstać dopiero, kiedy opcje zostaną przez Wnioskodawcę zrealizowane poprzez objęcie / nabycie akcji lub ich sprzedaż. Przed tym momentem, Wnioskodawca nie uzyskuje żadnego faktycznego przysporzenia a ostatecznie, w przypadku braku podjęcia przez niego decyzji o realizacji bądź sprzedaży opcji, nigdy go nie uzyska. Dlatego przychód po stronie Wnioskodawcy powstanie jedynie w momencie realizacji bądź sprzedaży opcji.

Na potwierdzenie własnego stanowiska Zainteresowany powołał orzecznictwo polskich sądów administracyjnych i indywidualne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydane przez Ministra Finansów.

Biorąc pod uwagę powyższe, w ocenie Wnioskodawcy bezsprzecznym jest fakt, iż pierwszym i jedynym momentem, w którym w analizowanym stanie faktycznym po jego stronie mógłby powstać przychód w rozumieniu u.p.d.o.f., jest moment realizacji przeze niego opcji, tj.:

Ad. a) Realizacja opcji - objęcie / nabycie akcji.

Jak zostało wskazane powyżej, w myśl art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. za przychód uznaje się otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W przypadku objęcia / nabycia akcji, zgodnie z art. 24 ust. 11 u.p.d.o.f., dochód stanowiący nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji objętych (nabytych) przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia a wydatkami poniesionymi na ich objęcie (nabycie) nie podlega opodatkowaniu w momencie objęcia (nabycia) tych akcji. Jednocześnie, zgodnie z ust. 12 tego artykułu, powyższa zasada nie ma zastosowania do dochodu osiągniętego ze zbycia tych akcji, przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki będącej emitentem akcji.

Należy przy tym podkreślić, iż w myśl art. 24 ust. 12a u.p.d.o.f., przepisy ust. 11 i 12 mają zastosowanie jedynie do dochodu uzyskanego przez osoby uprawnione z tytułu objęcia (nabycia) akcji tych spółek których siedziba znajduje się na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Podsumowując przytoczone wyżej przepisy, zgodnie z art. 24 ust. 11-12a możliwe jest przesunięcie opodatkowania dochodów z tytułu objęcia / nabycia akcji po cenie niższej niż rynkowa na moment sprzedaży tychże akcji. Konieczne jest ku temu łączne spełnienie dwóch warunków:

* nabywane / obejmowane akcje powinny zostać przyznane podatnikowi na podstawie uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy, i

* siedziba emitenta obejmowanych / nabywanych akcji powinna znajdować na terenie Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

W odniesieniu do warunku drugiego, nie ma wątpliwości, iż w przypadku Zainteresowanego jest on spełniony, gdyż siedziba Spółki fińskiej znajduje się na terytorium jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej.

Natomiast jeżeli chodzi o warunek pierwszy należy wskazać, iż jak zostało zaznaczone w stanie faktycznym, kompetencje w zakresie decydowania o przyznawaniu Uczestnikom uprawnienia do udziału w Programie (w wyniku czego po upływie określonego czasu mogą oni objąć akcje Spółki fińskiej) zostały powierzone Zarządowi w drodze uchwały walnego zgromadzenia zatwierdzające Program (co również miało miejsce w przypadku Wnioskodawcy). W tym zakresie Zarząd realizuje zatem tylko wyłącznie uprawnienia nadane mu uchwałą walnego zgromadzenia akcjonariuszy Spółki fińskiej. W konsekwencji, zapisy art. 24 ust. 11 u.p.d.o.f. znajdują w ocenie Spółki polskiej zastosowanie w odniesieniu do objętych przez Wnioskodawcę akcji.

Na potwierdzenie powyższego stanowiska, Zainteresowany przywołał stanowiska wyrażane przez organy podatkowe w interpretacjach.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy przepisy art. 24 ust. 11 u.p.d.o.f. mają zastosowanie w analizowanym stanie faktycznym w stosunku do akcji objętych / nabytych przez niego w wyniku realizacji opcji przyznanych mu w ramach Programu. W konsekwencji, ewentualne przysporzenie majątkowe uzyskiwane przez niego z tego tytułu podlega opodatkowaniu dopiero w momencie sprzedaży objętych / nabytych akcji.

Zgodnie natomiast z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a u.p.d.o.f., za przychody z kapitałów pieniężnych uznaje się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych. Zgodnie z art. 5a pkt 11 u.p.d.o.f., za papiery wartościowe w rozumieniu tej ustawy uznaje się papiery wartościowe, o których mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 j.t., dalej: ustawa o obrocie instrumentami finansowymi). Zgodnie ze wskazanym przepisem za papiery wartościowe uznaje się m.in. akcje.

Biorąc zatem powyższe pod uwagę, ewentualnie uzyskane przez Wnioskodawcę przysporzenie majątkowe z tytułu uczestnictwa w Programie podlega opodatkowaniu dopiero w momencie zbycia objętych / nabytych przez niego akcji (zgodnie z art. 24 ust. 11 u.p.d.o.f.). Stanowić ono będzie przychód Zainteresowanego z kapitałów pieniężnych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.f. W konsekwencji, przychód ten powinien zostać opodatkowany stawką 19% zgodnie z uregulowaniami art. 30b u.p.d.o.f.

Ad. b) Sprzedaż opcji.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 10 u.p.d.o.f., przychodami z kapitałów pieniężnych są przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.

Artykuł 5a pkt 13 u.p.d.o.f. wskazuje, iż przez pojęcie "pochodne instrumenty finansowe" należy rozumieć instrumenty, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.

Stosownie do tego przepisu pochodnymi instrumentami finansowymi są niebędące papierami wartościowymi:

Z kolei, zgodnie z § 3 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 149, poz. 1674 z późn. zm.), instrument pochodny - instrument finansowy, to taki, którego:

Do instrumentów pochodnych zalicza się w szczególności transakcje terminowe, takie jak kontrakty forward lub futures, opcje oraz kontrakty swap.

Mając na uwadze wyżej przedstawiony stan prawny, nie ulega wątpliwości, iż przyznane Wnioskodawcy w ramach Programu opcje stanowią pochodne instrumenty finansowe w rozumieniu przepisu art. 5a pkt 13 u.p.d.o.f. Tym samym, potencjalne przychody wynikające ze sprzedaży opcji, stanowiące jego przychód z tytułu uczestnictwa w Programie, powinny być zakwalifikowane do przychodów z kapitałów pieniężnych jako przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 10 u.p.d.o.f. W konsekwencji, przychód ten powinien zostać opodatkowany stawką 19% zgodnie z uregulowaniami art. 30b u.p.d.o.f.

Wnioskodawca zwrócił uwagę również na fakt, iż powyższej kwalifikacji źródła przychodów z tytułu jego uczestnictwa w Programie nie zmienia okoliczność, że na moment przystąpienia przez niego do programu i przyznania mu opcji, jak również ewentualnej późniejszej realizacji tychże opcji / ich sprzedaży, łączył go będzie ze Spółką polską stosunek pracy.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f., za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Z przytoczonego przepisu wynika jednoznacznie, że stanowi on o przychodach z określonych (w nim) stosunków prawnych, w tym stosunku pracy. W przywołanym przepisie nie użyto sformułowań w rodzaju: "przychody związane ze stosunkiem pracy, towarzyszące stosunkowi pracy osiągnięte przy okazji stosunku pracy". Jeżeli więc uczestnicząc w określonym stosunku pracy osoba fizyczna osiągnie przychód pozostający w jakimś związku faktycznym z wykonywaniem pracy, ale niestanowiącym przychodu ze stosunku prawnego w postaci stosunku pracy, nie będzie to przychód o którym mowa w art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f.

Co więcej, refinansowanie (ex post) przez Spółkę polską określonej części wydatków organizowanych przez Spółkę fińską Programu, nie świadczy samodzielnie, że jest to wynikające ze stosunku pracy w szczególności warunków pracy, płacy i ewentualnie innych świadczeń wymagalnych od pracodawcy świadczenie ponoszone na rzecz Wnioskodawcy. Innymi słowy, sam fakt, iż Spółka polska ponosi koszty Programu w odniesieniu do związanych z nią stosunkiem pracy osób (w drodze refaktury) nie stanowi wystarczających podstaw do uznania, że ewentualne przychody z tytułu uczestnictwa Zainteresowanego w Programie pochodzą ze stosunku prawnego łączącego go ze Spółkę polską (w szczególności w stanie faktycznym zostało wyraźnie wskazane, że Program organizowany jest przez Spółkę fińską, i to zarząd tej spółki jest odpowiedzialny za ich funkcjonowanie, w tym wskazywanie osób uprawnionych do udziału w Programie i przyznawania im opcji).

Na potwierdzenie powyższego Zainteresowany powołał orzecznictwo sądów administracyjnych oraz stanowiska wyrażone przez organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych w analogicznych stanach faktycznych.

Podsumowując, ewentualne przychody z tytułu udziału w Programie powstaną po stronie Wnioskodawcy dopiero w momencie realizacji praw wynikających z przyznanych mu opcji, tj. efektywnie w momencie sprzedaży akcji Spółki fińskiej objętych / nabytych w zamian za opcje albo w momencie sprzedaży samych opcji.

W przypadku, gdy w ramach Programu Zainteresowany zdecyduje się zrealizować opcje poprzez objęcie / nabycie akcji Spółki fińskiej, zastosowanie znajdzie art. 24 ust. 11 u.p.d.o.f., i w konsekwencji, opodatkowanie przychodu z tytułu uczestnictwa w Programie zostanie odroczone do momentu odpłatnego zbycia objętych / nabytych akcji. W momencie odpłatnego zbycia akcji rozpoznany zostanie po stronie Wnioskodawcy przychód z kapitałów pieniężnych, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a u.p.d.o.f. Przychód ten podlegał będzie opodatkowaniu zgodnie z uregulowaniami art. 30b u.p.d.o.f.

Natomiast w przypadku sprzedaży opcji, jedynym momentem w którym po stronie Zainteresowanego powstanie przychód z tytułu uczestnictwa w Programie, będzie moment sprzedaży przedmiotowych opcji. Przychód ten stanowić będzie przychód z kapitałów pieniężnych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych (jakim są przyznane w ramach Programu opcje), zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 10 u.p.d.o.f. w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.f. W konsekwencji, przychód ten opodatkowany będzie zgodnie z uregulowaniami art. 30b u.p.d.o.f.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz opisu zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W świetle powyższego, podatkiem dochodowym nie są objęte wyłącznie dochody wymienione w art. 21, 52, 52a i 52c ww. ustawy oraz dochody, od których zaniechano poboru podatku. Zatem wszelkie dochody podatnika nie wymienione enumeratywnie w katalogu zwolnień przedmiotowych podlegają opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne - to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu - przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Jednocześnie stosownie do art. 11 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Na podstawie art. 11 ust. 2a ww. ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

Jak wynika z treści art. 11 ust. 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy jednym ze źródeł przychodów są m.in. kapitały pieniężne.

Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.

Przez pochodne instrumenty finansowe zgodnie z definicją zawartą w art. 5a pkt 13 ww. ustawy, rozumie się instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 z późn. zm.), instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są niebędące papierami wartościowymi:

Przepisy ustawy o obrocie instrumentami finansowymi nie zawierają definicji legalnej opcji. Przewidują jedynie, iż m.in. opcje kupna i sprzedaży instrumentów finansowych, opcje na stopy procentowe, opcje walutowe, opcje na takie opcje, stanowią instrumenty finansowe nie będące papierami wartościowymi (zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2).

W doktrynie i judykaturze przyjmuje się, że opcja jest pochodnym instrumentem finansowym, dającym posiadaczowi prawo do zawarcia transakcji określonym instrumentem bazowym (a więc do kupna lub sprzedaży akcji, walut, indeksów giełdowych itd.) w przyszłym terminie, po z góry określonej cenie.

Źródłem powstania opcji jest kontrakt opcyjny, będący umową w której jedna strona zobowiązuje się, na żądanie drugiej strony, do kupna lub sprzedaży w określonym momencie w przyszłości oznaczonej liczby akcji po z góry ustalonej cenie albo do dokonania rozliczenia pieniężnego, gdzie nie ma miejsca faktyczna dostawa instrumentu bazowego a jedynie realizacja kwoty pieniężnej odpowiadającej wartości tego instrumentu.

Innymi słowy, realizacja praw wynikających z opcji może nastąpić poprzez wybór jednego z dwóch następujących wariantów:

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym zatrudnionym na podstawie umowy o pracę przez spółkę mającą siedzibę na terytorium Polski. W związku z zatrudnieniem w Spółce polskiej Wnioskodawca został objęty programem motywacyjnym, organizowanym przez fińską spółkę mającą siedzibę na terytorium Finlandii i notowanej na helsińskiej giełdzie papierów wartościowych.

Zasady funkcjonowania Programu przewidują, iż po upływie określonego czasu jaki Uczestnik musi przepracować, przyznane Uczestnikom opcje dają im potencjalne prawo do objęcia / nabycia w przyszłości akcji Spółki fińskiej (jedna opcja może skutkować w przyszłości prawem do objęcia / nabycia jednej akcji) albo, alternatywnie, prawo do zbycia w przyszłości przyznanych opcji.

Opcje na akcje Spółki fińskiej przyznawane Wnioskodawcy warunkowo w ramach uczestnictwa w Programie są notowane na helsińskiej giełdzie papierów wartościowych jako odrębny instrument finansowy. Teoretycznie istnieje zatem możliwość wyceny ich wartości w dowolnym momencie. Przedmiotowe opcje stanowią pochodne instrumenty finansowe w rozumieniu art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361, dalej: u.p.d.o.f.) w związku z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy i obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538, dalej: UOIF). Opcje na akcje Spółki fińskiej przyznawane w ramach Programu nie stanowią papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b UOIF.

Mając na uwadze powyższe należy uznać, że ponieważ na moment przystąpienia do Programu przyznawane Wnioskodawcy w ramach uczestnictwa w Programie opcje są notowane na helsińskiej giełdzie papierów wartościowych jako odrębny instrument finansowy i już w tym momencie istnieje możliwość wyceny ich wartości, to przyznanie Zainteresowanemu opcji stanowi dla niego przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 11 ww. ustawy.

W tym bowiem momencie Wnioskodawca osiągnął konkretną korzyść majątkową - uzyskał nieodpłatnie opcje o określonej wartości. Przychód ten należy zaliczyć do źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. do innych źródeł.

Uwzględniając powyższe w momencie otrzymania prawa w postaci opcji do dokonywania w przyszłości zakupu akcji fińskiej spółki akcyjnej lub sprzedaży przyznanych opcji przez Wnioskodawcę powstanie dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W dalszej kolejności w sytuacji przedstawionej we wniosku następuje realizacja praw wynikających z otrzymanych praw, która odbywa się poprzez nabycie akcji spółki fińskiej lub sprzedaży przyznanych opcji.

Zauważyć należy, że realizacja praw wynikających z opcji - nabycie akcji, jest kolejnym zdarzeniem generującym przychód. W sytuacji przedstawionej we wniosku, przychód uzyskany z realizacji praw wynikających z opcji stanowi przychód z pochodnych instrumentów finansowych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i dochód ten obliczany jest na podstawie art. 30b ust. 2 pkt 3 tej ustawy.

Zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 3 ww. ustawy, dochodem jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych, oraz realizacji praw z nich wynikających, a kosztami uzyskania przychodów określonymi w art. 23 ust. 1 pkt 38a ustawy.

Podobnie opodatkowany zostanie dochód uzyskany ze sprzedaży przyznanych opcji. Jest to również dochód określony w art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obliczany na podstawie art. 30b ust. 2 pkt 3 tej ustawy.

Powyższe dochody, uzyskane z realizacji praw wynikających z opcji, należy wykazać w zeznaniu rocznym składanym w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Zgodnie bowiem z art. 30b ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, po zakończeniu roku podatkowego, podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 1 (PIT-38) wykazać dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, w tym również dochody, o których mowa w art. 24 ust. 14, i dochody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych, a także dochody z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, i obliczyć należny podatek dochodowy.

Zaznaczyć należy, że zgodnie z art. 30b ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisy ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczypospolita Polska.

W przedstawionym stanie faktycznym zastosowanie znajdą postanowienia Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Finlandii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisana w Helsinkach dnia 8 czerwca 2009 r. (Dz. U. z 2010 r. Nr 37, poz. 205).

Z treści art. 13 ww. Konwencji zatytułowanym "Zyski z przeniesienia majątku" wynika że:

Zatem uzyskany przez Wnioskodawcę przychód należy opodatkować w Polsce, tj. miejscu rezydencji podatkowej, zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, w przypadku realizacji praw wynikających z otrzymanych opcji, która odbywa się poprzez nabycie akcji spółki fińskiej lub sprzedaży przyznanych opcji, powstanie przychód po stronie Wnioskodawcy, który należy zakwalifikować do przychodów z kapitałów pieniężnych o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obliczany na podstawie art. 30b ust. 2 pkt 3 tej ustawy.

Natomiast zbycie akcji nabytych w ramach realizacji przyznanych Wnioskodawcy opcji, należy zakwalifikować, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako przychody z kapitałów pieniężnych.

Zgodnie z powyższym przepisem, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych.

W myśl art. 17 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przy ustalaniu wartości przychodów, o których mowa w ust. 1 pkt 4 lit. c, pkt 6, 7, 9 i 10, stosuje się odpowiednio przepisy art. 19.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia (art. 19 ust. 3 ww. ustawy).

W myśl art. 30b ust. 2 pkt 1 cytowanej ustawy, dochodem z tytułu odpłatnego zbycia akcji jest różnica pomiędzy przychodami uzyskanymi z ich zbycia a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14 - osiągnięta w roku podatkowym.

Dochód uzyskany z odpłatnego zbycia papierów wartościowych powstanie w dacie sprzedaży akcji i podlega opodatkowaniu zryczałtowaną stawką w wysokości 19% - art. 30b ust. 1 ww. ustawy, na podstawie ust. 5 tego artykułu nie może być łączony z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz podatkiem liniowym określonym w art. 30c ustawy podatku dochodowym od osób fizycznych.

Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 1 (PIT-38) wykazać dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, w tym również dochody, o których mowa w art. 24 ust. 14, i dochody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych, a także dochody z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, i obliczyć należny podatek dochodowy (art. 30b ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie z art. 30b ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisy ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Dodatkowo należy zaznaczyć, że w przedmiotowej sprawie, akcje otrzymane w wyniku realizacji opcji nie spełniają dyspozycji art. 24 ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 24 ust. 11 cyt. ustawy, dochód stanowiący nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji objętych (nabytych) przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia a wydatkami poniesionymi na ich objęcie (nabycie) nie podlega opodatkowaniu w momencie objęcia (nabycia) tych akcji. Zasadę określoną w zdaniu pierwszym stosuje się odpowiednio do dochodu stanowiącego nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji a wydatkami poniesionymi na ich nabycie od spółki posiadającej osobowość prawną, która objęła (nabyła) te akcje wyłącznie w celu przeniesienia tytułu ich własności na osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki będącej emitentem akcji.

W analizowanej sprawie akcje otrzymane w wyniku realizacji opcji nie spełniają dyspozycji art. 24 ust. 11 ww. ustawy, gdyż podstawą ich otrzymania nie jest uchwała walnego zgromadzenia, ale zobowiązanie się emitenta opcji do ich realizacji.

Reasumując, w przypadku sprzedaży akcji nabytych w ramach realizacji przyznanych Wnioskodawcy opcji, po stronie Wnioskodawcy powstaje przychód, który należy zakwalifikować, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako przychód z kapitałów pieniężnych.

W związku z powyższym, z uwagi na to, iż Wnioskodawca w przedmiotowej sprawie stwierdził, że w przypadku realizacji przyznanych Wnioskodawcy w ramach Programu opcji poprzez objęcie / nabycie akcji Spółki fińskiej w określonym w ramach Programu czasie, jedynym momentem, w którym powstanie po stronie Wnioskodawcy przychód do opodatkowania będzie, zgodnie z art. 24 ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, moment sprzedaży tychże akcji oraz w przypadku sprzedaży opcji w określonym w ramach Programu czasie, jedynym momentem, w którym powstanie po stronie Wnioskodawcy przychód z tytułu uczestnictwa w Programie podlegający opodatkowaniu będzie moment sprzedaży przedmiotowych opcji, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy:

* zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz

* zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.