ILPB2/415-302/08-2/ES

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 17 kwietnia 2008 r. (data wpływu - 21 kwietnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 21 kwietnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Na podstawie wyroku sądu z dnia 20 września 2004 r. Wnioskodawczyni stała się współwłaścicielem w 144/1728 działek nr Xa i Xb. Powyższe nieruchomości to grunty rolne i zabudowania. Zainteresowana wyjaśnia, że w dniu 1 marca 1945 r. całość mienia została bezprawnie zajęta przez Ministerstwo Rolnictwa i Reform Rolnych. Następnie dnia 25 marca 1950 r. przedmiotowe nieruchomości zostały przejęte w trwały zarząd i użytkowanie przez Skarb Państwa - Lasy Państwowe. Na mocy wyroku sądu, z dnia 25 czerwca 1948 r. dziadek Wnioskodawczyni, został bezprawnie pozbawiony całości mienia na rzecz Skarbu Państwa.

Zainteresowana również informuje, że po śmierci dziadka wyrokiem sądu apelacyjnego z dnia 15 lutego 1996 r. wcześniej wymieniony wyrok został uchylony i spadkobiercy odzyskali nieruchomości bezprawnie zabrane przez państwo.

Na mocy wyroku sądu rejonowego z dnia 20 września 2004 r. Zainteresowana została uznana za spadkobiercę swego ojca, zmarłego w dniu 1 czerwca 1989 r. Następnie w wyroku z dnia 17 sierpnia 2005 r. sąd okręgowy nakazał Lasom Państwowym wydanie nieruchomości spadkobiercom, a właścicielom zapłacić na rzecz Lasów Państwowych kwotę 112 827 zł, tytułem poniesionych nakładów na budynki i budowle. Kwota powyższa została zapłacona dnia 17 maja 2007 r.

Odzyskaną w powyższy sposób nieruchomość Wnioskodawczyni, wraz z pozostałymi współwłaścicielami, sprzedała w dniu 24 września 2007 r. za kwotę 480 000 zł. Zainteresowana wyjaśniła, iż sprzedana nieruchomość nie była wykorzystywana na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej. Sprzedaż nieruchomości nie jest też przedmiotem działalności gospodarczej.

Ponadto Wnioskodawczyni poinformowała, iż spadkobiercy uzyskali majątek o wartości pomniejszonej o kwotę 112 827 zł, wypłaconej na rzecz Lasów Państwowych tytułem zwrotu nakładów, oraz odzyskali go od państwa jako bezprawnie zabrany (a nie w drodze spadku).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w opisanym stanie faktycznym wystąpi podatek dochodowy z tytułu sprzedaży nieruchomości przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nieruchomość ta została nabyta, a jeśli wystąpi to w jakiej wysokości.

Zdaniem Wnioskodawczyni, na tle opisanego stanu faktycznego, sprzedaż przedmiotowej nieruchomości nie będzie podlegała opodatkowaniu z dwóch powodów tj.:

Podsumowując, Wnioskodawczyni zwraca uwagę, iż spadkobiercy nabyli przedmiotową nieruchomość nie w drodze spadku, ale odzyskali ją od państwa, jako bezprawnie zabraną dziadkowi, po którym są powołani do dziedziczenia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Istotna dla rozpatrywanej sprawy jest kwestia, od kiedy należy liczyć bieg pięcioletniego terminu, o którym mowa w cytowanym wyżej przepisie. Niezbędne jest więc ustalenie momentu nabycia przez Wnioskodawczynię udziału w prawie własności nieruchomości.

W związku z tym, w przedmiotowej sprawie istotne staje się rozstrzygnięcie kwestii, czy zwrot nieruchomości spadkobiercom byłego właściciela stanowi jej nabycie w myśl powołanego wyżej artykułu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przy rozstrzygnięciu tego problemu należy mieć na uwadze nie tylko przepisy prawa podatkowego, ale przede wszystkim przepisy prawa cywilnego dotyczące nabycia, czy też utraty prawa własności.

W sytuacji, gdy dochodzi do zwrotu bezprawnie zajętej nieruchomości spadkobiercom osoby, której tę nieruchomość odebrano, wówczas prawo do zwrotu znajduje swe źródło w nabyciu spadku.

Spadek jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w księdze czwartej ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Art. 924 ww. kodeksu stanowi, że spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Natomiast zgodnie z art. 925 tego kodeksu, spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Mając na uwadze ww. uregulowania prawne stwierdzić należy, iż skoro spadek, stanowiący ogół majątkowych praw i obowiązków zmarłego (art. 922 § 1 cyt. wyżej kodeksu) otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy i według tej daty spadkobierca nabywa spadek, za dzień nabycia rzeczy lub praw w drodze spadku należy rozumieć dzień jego otwarcia.

Niezależnie od powyższego, na stan prawny nieruchomości istotny wpływ mogą wywierać, wydawane zarówno na gruncie prawa cywilnego, sądowo - administracyjnego, jak i karnego - orzeczenia sądowe, jako dokumenty o szczególnym znaczeniu. Waga tych orzeczeń wynika z pozycji jaką zajmują sądy będące organami wymiaru sprawiedliwości oraz z zagwarantowanej konstytucyjnie odrębności władzy sądowniczej od innych rodzajów władz.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w dniu 1 marca 1945 r. Ministerstwo Rolnictwa i Reform Rolnych zajęło, stanowiące własność dziadka Wnioskodawczyni, nieruchomości w postaci gruntów rolnych i zabudowań. Następnie, wyrokiem sądu z dnia 25 czerwca 1948 r. całość ww. mienia została przekazana na rzecz Skarbu Państwa. Po śmierci dziadka Wnioskodawczyni, powyższe orzeczenie zostało uchylone na mocy wyroku sądu apelacyjnego z dnia 15 lutego 1996 r. i Zainteresowana - jako jeden ze spadkobierców - po swym ojcu, zmarłym w dniu 1 czerwca 1989 r., odzyskała zajęte przez Państwo Polskie nieruchomości.

Wskazać należy, iż w zaistniałym stanie faktycznym z punktu widzenia konsekwencji podatkowych istotne znaczenie ma uchylenie wyroku, na mocy którego dziadek Wnioskodawczyni, został bezprawnie pozbawiony całości mienia na rzecz Skarbu Państwa. Oznacza to tym samym, że przejęcie przedmiotowej nieruchomości przez Skarb Państwa było aktem bezprawnym, a więc tytuł własności winien trwać przy prawowitym właścicielu, gdyby żył. Negatywnych skutków bezprawnego wyroku nie mogą też ponosić następcy prawni zmarłego właściciela lub jego spadkobierców.

Z powyższego wynika więc, że zajęcie na rzecz Skarbu Państwa powyższej nieruchomości nie spowodowało utraty przez prawowitego właściciela (dziadka Wnioskodawczyni) prawa własności.

W związku z powyższym za datę nabycia przez Zainteresowaną udziału w prawie własności nieruchomości należy uznać dzień 1 czerwca 1989 r., a więc moment otwarcia spadku po Jej zmarłym ojcu.

Należy także zauważyć, iż wyrokiem z dnia 20 września 2004 r. Sąd Rejonowy jedynie ustalił, iż właścicielami przedmiotowej nieruchomości są osoby w nim wymienione, w tym między innymi Wnioskodawczyni. Zatem wyrok ten nie kreował nowego stanu prawnego, a jedynie potwierdził już istniejący, w konsekwencji czego nie można uznać, iż na jego mocy Zainteresowana nabyła udział w prawie własności przedmiotowej nieruchomości.

Odnosząc powyższe do przytoczonego powyżej przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy stwierdzić, że uzyskana przez Wnioskodawczynię kwota z tytułu sprzedaży udziału w odziedziczonej nieruchomości nie stanowi podlegającego opodatkowaniu źródła przychodu. Wynika to z faktu, iż zbycie nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym doszło do jej nabycia (tj. w dniu 1 czerwca 1989 r.).

W związku z powyższym, kwota uzyskana ze sprzedaży przez Wnioskodawczynię udziału w prawie własności przedmiotowej nieruchomości nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.