ILPB2/415-146/08-2/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 19 lutego 2008 r. (data wpływu 21 lutego 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów z tytułu umorzenia odsetek karnych - jest prawidłowe.

W dniu 21 lutego 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów z tytułu umorzenia odsetek karnych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni w 2001 r. poręczyła kredyt udzielony innej osobie. Kredytobiorca nie uregulował należności wobec banku, w związku z czym bank wszczął postępowanie windykacyjne. Wystawiony został tytuł wykonawczy przeciwko kredytobiorcy i przeciwko każdemu z poręczycieli. Na tej podstawie właściwy komornik prowadził postępowanie egzekucyjne przeciwko Wnioskodawczyni. Pomimo prowadzenia postępowania egzekucyjnego wobec kredytobiorcy i wszystkich poręczycieli, w 2007 r. bankowi przysługiwała należność główna w kwocie 63.740,86 zł wraz z odsetkami i kosztami postępowań. Kredytobiorca i wszyscy poręczyciele byli zobowiązani solidarnie do uregulowania tej należności. We wrześniu 2007 r. Wnioskodawczyni na mocy porozumienia z bankiem, uiściła kwotę 22.771,53 zł, która była równa należności głównej z tytułu umowy kredytu. Bank natomiast zrzekł się prawa dochodzenia od Niej dalszych kwot - t.j. odsetek.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy fakt, iż bank odstąpił od dochodzenia roszczeń wobec Wnioskodawczyni - poręczyciela kredytu, skutkuje powstaniem po stronie Wnioskodawczyni przychodu podlegającego opodatkowaniu w wysokości kwot, których bank nie będzie w przyszłości dochodził od Zainteresowanej.

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie powstanie u Niej obowiązek podatkowy z powyższego tytułu. Fakt odstąpienia przez bank udzielający kredytu od dochodzenia roszczeń od jednego z poręczycieli, nie powoduje powstaniem u poręczyciela przychodu. Z umowy kredytu powstało na rzecz banku zobowiązanie główne kredytobiorcy oraz zobowiązanie akcesoryjne poręczycieli. Obowiązek uiszczenia kwot należnych bankowi ciąży na kredytobiorcy. Natomiast odpowiedzialność poręczycieli ma charakter pomocniczy - nie istnieje bez zobowiązania głównego, zobowiązania kredytobiorcy. W związku z tym zrzeczenie się roszczenia przez bank wobec kredytobiorcy skutkuje powstaniem po stronie kredytobiorcy przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przypadku poręczycieli, skutek zrzeczenia się poręczenia jest inny. Poręczenie nie może istnieć bez wierzytelności którą zabezpiecza. Poręczenie wygasa z chwilą wygaśnięcia wierzytelności zabezpieczanej. W przypadku wykonania przez poręczyciela zobowiązania dłużnika głównego poręczyciel nabywa roszczenie regresowe wobec dłużnika. Z charakteru poręczenia wynika, że z chwilą powstania poręczenia poręczyciel nie ma obowiązku zapłaty określonej sumy. Obowiązek taki jedynie może powstać w zależności od zachowania dłużnika głównego. Wierzyciel swoje roszczenia o zapłatę kierować musi do dłużnika głównego. Ewentualnie, w razie nie spełnienia świadczenia, wierzyciel może żądać zaspokojenia przez poręczyciela. Jeśli natomiast poręczyciel spełni świadczenie, to spełni je za dłużnika głównego. Wykona zobowiązanie, które ciąży na innej osobie (nabywając jednocześnie uprawnienie do żądania od dłużnika głównego zwrotu tego co świadczył - regres). Stąd też fakt, iż wierzyciel zrzeknie się wobec poręczyciela możliwości dochodzenia zobowiązania ciążącego na dłużniku głównym, jest w istocie zwolnieniem poręczyciela z obowiązku. Nie jest możliwe przyjęcie, że na skutek tej czynności wierzyciela poręczyciel uzyskał jakikolwiek przychód.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Według art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Artykuł 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Wskazać należy, że użyty przez ustawodawcę zwrot "w szczególności" wskazuje na to, że katalog ten nie jest katalogiem zamkniętym i związku z tym poza wymienionymi w tym przepisie, także inne przychody mogą być przychodami "z innych źródeł".

Takimi przychodami są również przychody z tytułu umorzenia części kredytu lub odsetek od kredytu dla kredytobiorcy.

Według z art. 876 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał.

W sytuacji opisanej we wniosku środki pieniężne wynikające z umowy otrzymał kredytobiorca, a poręczyciel zobowiązany był jedynie do spłaty kredytu w sytuacji, gdy nie będzie on spłacany przez kredytobiorcę.

W związku z powyższym w przypadku umorzenia przez bank części kredytu lub odsetek od kredytu kwota tego umorzenia może stanowić przychód jedynie u kredytobiorcy.

Reasumując, umorzenie przez bank części zadłużenia (odsetek karnych) nie jest okolicznością powodującą powstanie przychodu u poręczyciela. Przedstawione we wniosku zdarzenie może natomiast rodzić obowiązki podatkowe w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych tylko po stronie kredytobiorcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.