ILPB2/415-1190/14-4/WS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 27 listopada 2014 r. (data wpływu 1 grudnia 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 24 lutego 2015 r. (data wpływu 25 lutego 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sprzedaży nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 1 grudnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sprzedaży nieruchomości.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej, w związku z powyższym pismem z dnia 19 lutego 2015 r. nr ILPB2/415-1190/14-2/WS, wezwano Wnioskodawczynię do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawczynię, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a uzupełnieniem wniosku nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 19 lutego 2015 r., skutecznie doręczono dnia 23 lutego 2015 r., zaś w dniu 25 lutego 2015 r. (data nadania 24 lutego 2015 r.), do tut. organu wpłynęła odpowiedź, w której Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W sierpniu 1985 r. Wnioskodawczyni i jej mąż otrzymali klucze do mieszkania w spółdzielni mieszkaniowej. Był to wspólny dorobek małżeński, ponieważ Wnioskodawczyni i jej mąż wspólnie założyli książeczkę mieszkaniową, odkładając na nią pieniądze. Związek małżeński zawarty został w 1952 r. i obowiązywał w nim ustrój wspólności majątkowej.

W dniu 10 września 2007 r. małżonkowie zostali wyłącznymi właścicielami ww. lokalu mieszkalnego (wykup od spółdzielni mieszkaniowej), co zostało zawarte w akcie notarialnym. Mieszkanie stanowiło wspólny majątek małżonków nabyty podczas trwania związku małżeńskiego o ustroju wspólności majątkowej.

Mąż Wnioskodawczyni zmarł 6 grudnia 2010 r. i Zainteresowana została jedynym właścicielem mieszkania na podstawie dziedziczenia testamentowego. Mąż napisał testament 5 sierpnia 2010 r. Postanowienie w sprawie nabycia spadku w całości przez Zainteresowaną, wydał sąd rejonowy dnia 16 maja 2012 r.

Niestety stan zdrowia Wnioskodawczyni się pogarsza i nie jest ona w stanie mieszkać sama. Zainteresowana sprzedała mieszkanie, co potwierdza akt notarialny z dnia 17 listopada 2014 r. Wnioskodawczyni uważa, że zbyła swój lokal mieszkalny po 7 latach od jego nabycia (wykup od spółdzielni mieszkaniowej), a patrząc jeszcze inaczej, po 29 latach, bo przecież małżonkowie musieli uzbierać pieniądze na książeczce mieszkaniowej, aby mieć pełny wkład na kupno lokalu w spółdzielni.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy przychód uzyskany ze sprzedaży lokalu mieszkalnego podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z art. 10 ust. 1 pkt 8.

2. Czy można dwa razy stać się właścicielem tego samego lokalu.

3. Jak to jest możliwe, aby Wnioskodawczyni płaciła podatek dochodowy, za to co już do niej należy, bo przecież mieszkanie było wspólną własnością małżeńską: Wnioskodawczyni i jej męża od prawie 30 lat, a aktem wykupu lokalu od lat 7.

Zdaniem Wnioskodawczyni, ona i jej mąż mieli przez 58 lat małżeństwa wspólność majątkową (ustawową) gdzie nie ma określonych części udziałów. Nie można rozdzielać w małżeństwie przedmiotów, czy metrów w sensie "moje / twoje". Wszystko było wspólną własnością małżonków:

* małżonkowie wspólnie odkładali na kupno mieszkania na książeczkę mieszkaniową (przeszło 20 lat oszczędzania),

* małżonkowie wspólnie odbierali klucze od ich mieszkania (1985 rok),

* małżonkowie wspólnie dokonali wykupu od spółdzielni mieszkaniowej mieszkania na własność, płacąc za wszystko ze wspólnych pieniędzy (2007 r.).

Wnioskodawczyni nie rozumie dlaczego ma płacić ponownie podatek dochodowy, od tego co należy do niej od 1985 r. i na co całe życie pracowała wspólnie z mężem.

Skoro mieszkanie stało się własnością Wnioskodawczyni i Jej męża w 2007 r., to minęło 5 lat. Dla Wnioskodawczyni czas nabycia lokalu to rok 2007, a zbycia to rok 2014. Minęło więc 7 lat. Ponieważ w roku 2007 małżonkowie stali się oboje właścicielami lokalu w ramach wspólności małżeńskiej, to Wnioskodawczyni nie może stać się po raz drugi właścicielem czegoś, co już do niej należy.

Zdaniem Wnioskodawczyni błędem jest twierdzenie, zgodnie z którym, w wyniku śmierci jednego z małżonków znajdującego się w ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej z art. 31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, drugi małżonek nabywa w drodze spadku po pierwszym małżonku, po raz drugi, udział w tej samej nieruchomości, ponieważ z uwagi na istotę wspólności majątkowej małżeńskiej nie jest możliwe wyodrębnienie przypadającego każdemu z małżonków udziału w nieruchomości już podczas pierwotnego, wspólnego nabycia. Niewłaściwa jest więc - zdaniem Zainteresowanej - interpretacja, a raczej informacja zastosowania wobec Wnioskodawczyni art. 10 ust. 1 pkt 8 o podatku dochodowym, ponieważ okazałoby się, że do tego samego lokalu otrzymałaby po raz drugi prawa, które już posiadała.

Wnioskodawczyni wskazała, że podobne stanowisko w aktualnym orzecznictwie prezentują wyroki sądowe, np. WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 7 maja 2014 r., czy też WSA w Gdańsku z dnia 5 sierpnia 2014 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Podkreślić należy, że przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie, kwota uzyskana z tego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego, w przypadku sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment ich nabycia.

Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r. poz. 788, z późn. zm.), z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Ustrój wspólności ustawowej, obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością (art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami ustaje m.in. z chwilą śmierci jednego z małżonków. Natomiast w myśl art. 501 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Ustrój wspólności majątkowej będący współwłasnością łączną trwa zatem tak długo, jak długo trwa małżeństwo. Z chwilą ustania wspólności np. w wyniku śmierci jednego ze współmałżonków dochodzi do przekształcenia współwłasności łącznej a udział każdego z małżonków w majątku wspólnym, według domniemania jest równy udziałowi drugiego współmałżonka.

Powyższe wyjaśnienie oznacza, że z chwilą śmierci jednego z małżonków posiadane przez niego udziały w majątku wspólnym wchodzą w skład masy spadkowej po tym małżonku i podlegają dziedziczeniu.

Stosownie do art. 924 i art. 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.), spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego. Z kolei, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Zatem w niniejszej sprawie dniem nabycia przez Wnioskodawczynię spadku jest data śmierci małżonka, czyli 6 grudnia 2010 r.

Zaaprobowanie poglądu Wnioskodawczyni, zgodnie z którym w dacie śmierci małżonka nie nabyła ona żadnego udziału w nieruchomości, w związku z tym, że nie można określić wielkości tych udziałów oznaczałoby, że Wnioskodawczyni nie mogłaby dziedziczyć po małżonku. Wysnucie takiego wniosku stoi w sprzeczności z całokształtem regulacji dotyczących majątkowej wspólności ustawowej oraz dziedziczenia i oznaczałoby przyjęcie tezy - z którą tut. Organ nie może się zgodzić - że śmierć małżonka będącego w ustawowej wspólności majątkowej nie ma żadnego wpływu na przysługujące mu za życia prawa własności do nieruchomości, gdyż te w pełnym zakresie przysługują pozostającemu przy życiu małżonkowi, jako że nieruchomość ta została nabyta przez nich wspólnie na własność a nie na współwłasność. Współwłasność - w tym także współwłasność łączna - oznacza, że własność przysługuje obojgu małżonkom. Ustaje ona jednak z chwilą śmierci jednego z małżonków, w sytuacji braku małżeńskiej umowy majątkowej, przepis prawa - art. 501 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego - przesądza o tym, że udział w majątku wspólnym każdego z małżonków wynosił po 1/2. To ten właśnie majątek podlega dziedziczeniu, a więc nabyciu. W omawianej sprawie Wnioskodawczyni nabyła go w chwili śmierci małżonka. Dopiero od tej daty Wnioskodawczyni stała się właścicielem kolejnego udziału w nieruchomości. Brak jest zatem podstaw do twierdzenia, że cały udział w nieruchomości w omawianej sprawie Wnioskodawczyni nabyła w roku 2007.

Powyższe argumenty Organu potwierdza m.in. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 29 stycznia 2009 r., sygn. akt I SA/Gl 1061/08, który został utrzymany w mocy przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 4 listopada 2010 r., sygn. akt II FSK 1054/09 oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 12 grudnia 2011 r., sygn. akt III SA/Wa 1145/11, który także został utrzymany w mocy przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 18 lutego 2014 r., sygn. akt II FSK 832/12.

Zatem w przedmiotowej sprawie, w dniu śmierci małżonka Wnioskodawczyni, czyli 6 grudnia 2010 r. nastąpiło kolejne nabycie przez Zainteresowaną udziału w nieruchomości.

W konsekwencji, sprzedaż w roku 2014 przedmiotowej nieruchomości w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w roku 2007 nie stanowi źródła przychodu do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ upłynęło pięć lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

Natomiast sprzedaż przedmiotowej nieruchomości w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w spadku po zmarłym mężu - w związku z tym, że sprzedaż ta nastąpiła przed upływem terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Zgodnie z art. 30e ust. 1 i ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku. Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

* dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub

* dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.

W myśl art. 45 ust. 1 ww. ustawy, podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8. Natomiast na podstawie art. 45 ust. 1a pkt 3 tejże ustawy, w terminie określonym w ust. 1 podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania, według ustalonych wzorów, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30e (PIT-39).

Stosownie do ust. 2 artykułu 30e ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Przy tym, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej

w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 6d ww. ustawy, za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Wysokość nakładów, o których mowa w art. 22 ust. 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ww. ustawy).

Reasumując: z chwilą śmierci małżonka Wnioskodawczyni, posiadane przez niego udziały w majątku wspólnym weszły w skład masy spadkowej po zmarłym małżonku i podlegają dziedziczeniu. Dzień nabycia spadku (data śmierci spadkodawcy), jest jednocześnie dniem nabycia składników majątku wchodzących w skład spadku. Zatem udział w nieruchomości odziedziczony po zmarłym mężu, Wnioskodawczyni nabyła 6 grudnia 2010 r. Nie można zatem powiedzieć, że Wnioskodawczyni stała się dwa razy właścicielem tego samego lokalu i zapłaciła podatek dochodowy, za to co już do niej należało.

W konsekwencji dokonana w roku 2014 sprzedaż przedmiotowej nieruchomości w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w spadku po zmarłym mężu - w związku z tym, że sprzedaż ta nastąpiła przed upływem terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jednocześnie tut. organ wyjaśnia, że wnioski o wydanie interpretacji indywidualnej rozpatrywane są w terminie, o którym mowa w art. 14d ustawy - Ordynacja podatkowa, tj. bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wniosku.

Powyższy termin, zgodnie z art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, ulega przedłużeniu jedynie o okres oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawczynię. Ponadto wszystkie wnioski o wydanie interpretacji indywidualnej załatwiane są z zachowaniem kolejności wpływu.

Powyższe terminy i procedura zachowana została również przy wydawaniu interpretacji indywidualnej w odniesieniu do Wnioskodawczyni. Co więcej interpretacja indywidualna w przypadku Zainteresowanej wydana została w terminie pierwotnym, a więc bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wniosku, bez przedłużenia o okres oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawczynię.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.