ILPB2/415-1135/10-4/WS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 6 października 2010 r. (data wpływu 11 października 2010 r.), uzupełnionym pismem z dnia 14 grudnia 2010 r. (data wpływu 20 grudnia 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego na skutek zniesienia współwłasności - jest nieprawidłowe.

W dniu 11 października 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

W złożonym wniosku w części D.2. w poz. 40 i 44 jako rodzaj sprawy Wnioskodawczyni wskazała podatek dochodowy od osób fizycznych oraz podatek od spadków i darowizn. Jednakże zadane pytania dotyczyły ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto pytania te wymagały wydania dwóch rozstrzygnięć z zakresu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednego - dotyczącego rozliczenia przychodu uzyskanego na skutek zniesienia współwłasności i drugiego - dotyczącego rozliczenia przychodu z dodatkowego wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości.

Jednocześnie, wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa.

W związku z powyższym, pismem z dnia 2 grudnia 2010 r. znak ILPB2/415-1135/10#61485;2/WS, na podstawie art. 169 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, wezwano Wnioskodawczynię do wskazania ilu rozstrzygnięć i w zakresie jakich podatków oczekuje oraz do usunięcia pozostałych braków w terminie 7 dni pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłano w dniu 2 grudnia 2010 r. (skutecznie doręczono w dniu 10 grudnia 2010 r.), natomiast w dniu 20 grudnia 2010 r. (data nadania 16 grudnia 2010 r.) do tut. Organu wpłynęła odpowiedź, w której Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek oraz wskazała, iż rezygnuje z zadanego we wniosku pytania nr 2, natomiast wniosek ma być rozstrzygnięty w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych w przedmiocie uzyskanego przychodu z odpłatnego zniesienia współwłasności.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Dnia 11 czerwca 2008 r. spadek po zmarłej matce nabyły dzieci: Wnioskodawczyni oraz Jej brat po 1/2 części każde z nich. Tym samym nabyli udział po 1/8 każde z nich w nieruchomości znajdującej się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Pozostałymi współwłaścicielami byli ówcześnie matka spadkodawczyni (1/2 udziału) i brat spadkodawczyni (1/4 udziału). W dniu 5 lutego 2009 r. matka spadkodawczyni i brat spadkodawczyni przepisali swoje udziały umową notarialną na kuzyna Wnioskodawczyni. Strony uzgodniły, że matka spadkodawczyni będzie nadal zamieszkiwać w przedmiotowym budynku dożywotnio i nieodpłatnie. Pod koniec kwietnia 2009 r. z inicjatywy Wnioskodawczyni doszło do spotkania 3 współwłaścicieli w spornej nieruchomości. W trakcie spotkania Wnioskodawczyni i Jej brat zażądali od kuzyna, który już tam mieszkał i był czasowo zameldowany, wyznaczenia pomieszczenia mieszkalnego i gospodarczego, z którego mogliby korzystać jako współwłaściciele 1/4 nieruchomości. Kuzyn nie zgodził się na udostępnienie pomieszczeń, pozwolił jedynie na korzystanie z części ogródka. Po tym spotkaniu kuzyn, w dniu 4 maja 2009 r., wniósł sprawę do sądu o zniesienie współwłasności zgodnie z art. 210 k.c. Ponieważ Wnioskodawczyni i Jej brat nie chcieli pozbyć się spadku, który odziedziczyli po mamie, postanowili przyłączyć się do wniosku o zniesienie współwłasności, żądając aby nieruchomość została przyznana im na własność ze spłatą na rzecz kuzyna. Kuzyn wycenił nieruchomość na 150 000,00 zł, jednak dla Wnioskodawczyni i Jej brata wartość ta była o połowę zaniżona, zaproponowali spłatę 6/8 z tej sumy, ale kuzyn nie zgodził się. Biegły powołany przez sąd oszacował nieruchomość na 298 910,00 zł i taką sumę sąd przyjął. Na podstawie zeznań matki spadkodawczyni, która oświadczyła, iż nie widzi możliwości mieszkania ani z Wnioskodawczynią, ani z bratem Wnioskodawczyni, sąd podjął decyzję i rozporządził własnością Wnioskodawczyni i Jej brata, przyznając ją kuzynowi ze spłatą na ich rzecz. W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni podaje, że zniesienie współwłasności nastąpiło w 2010 r. oraz że nie była zameldowana w przedmiotowym budynku na pobyt stały.

Dodatkowo w toczącym się postępowaniu Wnioskodawczyni i Jej brat udowodnili, iż kuzyn pozbawił ich możliwości korzystania z nieruchomości i zażądali po 200 zł za każdy miesiąc od czerwca 2008 r. Sąd podwyższył kwotę spłaty o 2 200,00 zł jako wynagrodzenie za korzystanie przez kuzyna z rzeczy wspólnej z naruszeniem art. 206 k.c. w sposób wykluczający współposiadanie.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie istnieje obowiązek uiszczenia podatku od przychodu powstałego na skutek zniesienia współwłasności. Sąd znosząc współwłasność wycenił wartość spadku (udział w nieruchomości), od którego Wnioskodawczyni i Jej brat zostali zwolnieni zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto, Wnioskodawczyni i Jej brat nie wystąpili do sądu o zniesienie współwłasności tylko kuzyn, który chciał kupić całą nieruchomość. Wnioskodawczyni i Jej brat nie mieli możliwości rozporządzić swoimi udziałami, co do terminu sprzedaży jak i ceny, którą chcieliby otrzymać w przypadku sprzedaży.

Wnioskodawczyni wskazała również, iż razem z bratem chciała kupić sporną nieruchomość i przez cały okres trwania rozprawy (tj. od czerwca 2009 r. do marca 2010 r.) podtrzymywała to stanowisko. Sąd zadecydował inaczej - jako spłatę przyjął wycenę netto podaną przez biegłą i nie uwzględnił podatku dochodowego, gdyż "uznał że ustalenie podatku dochodowego w tej sytuacji jest niemożliwe". Sąd okręgowy zaznaczył, iż współwłaściciele mieli sprzeczne interesy, kuzyn chciał przyznania na jego rzecz własności nieruchomości stanowiącej współwłasność, a Wnioskodawczyni i Jej brat na swoją rzecz. Zdaniem Wnioskodawczyni z powyższego wynika, że przypadający Jej udział w nieruchomości został sprzedany przez sąd, a nie przez nią samą, zatem w Jej ocenie nie jest zbywcą swojego udziału.

Tutejszy Organ informuje, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 1, natomiast w związku z rezygnacją przez Zainteresowaną z pytania nr 2 przedstawionego we wniosku, wydane zostało postanowienie o umorzeniu postępowania z dnia 20 stycznia 2011 r. Nr ILPB2/415-1135/10-5/WS.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie pytania nr 1, dotyczącego opodatkowania przychodu uzyskanego na skutek zniesienia współwłasności, uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, źródłem przychodu jest - z zastrzeżeniem ust. 2 - odpłatne zbycie:

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego.

Cytowane w powyższym przepisie "odpłatne zbycie" oznacza każde przeniesienie prawa własności lub innych praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową. Termin odpłatne zbycie obejmuje zatem szeroki zakres umów. W myśl art. 155 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Tym samym określenie "zbycie" odnosi się do wszystkich przypadków przeniesienia własności, nie ogranicza się wyłącznie do sprzedaży czy zamiany, lecz ma zastosowanie do wszystkich czynności prawnych, których skutkiem jest przeniesienie prawa własności do całej rzeczy lub udziału.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni nabyła w 2008 r. w drodze spadku udział w nieruchomości, natomiast w 2010 r. na mocy postanowienia sądu nastąpiło zniesienie współwłasności tej nieruchomości ze spłatą, w wyniku której kuzyn Wnioskodawczyni stał się na mocy postanowienia sądu jedynym właścicielem tej nieruchomości.

Zauważyć należy, że współwłasność jest instytucją prawa cywilnego uregulowaną w ustawie - Kodeks cywilny. Zgodnie z art. 195 ww. Kodeksu cywilnego współwłasność polega na tym, iż własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. Zgodnie z art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Celem postępowania o zniesienie współwłasności jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, które stanowią przedmiot współwłasności.

Zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia rzeczy tylko wówczas, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbywa się bez spłat i dopłat. Gdy w wyniku zniesienia współwłasności udział danej osoby ulega powiększeniu mamy do czynienia z nabyciem, gdyż zwiększa się stan jej majątku osobistego. Analogicznie, okoliczność, że udział innego współwłaściciela ulega pomniejszeniu, traktowana być musi w kategorii zbycia, gdyż w ten sposób ulega pomniejszeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (tu nieruchomością), jak też stan jej majątku osobistego.

Jak zostało wskazane powyżej każde przeniesienie prawa własności nieruchomości jej części lub udziału w nieruchomości dokonane przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie powoduje obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. W związku z powyższym także przeniesienie prawa własności nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości, dokonane również na mocy postanowienia sądu w drodze odpłatnego zniesienia współwłasności przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawczyni, po zniesieniu na mocy postanowienia sądu współwłasności nieruchomości, utraciła należący do niej udział w tej nieruchomości w zamian za spłatę.

Należy zatem stwierdzić, że zniesienie współwłasności ze spłatą stanowi formę odpłatnego zbycia wyczerpującą dyspozycję przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Osoba (w sytuacji przedstawionej we wniosku - Wnioskodawczyni), która otrzymuje spłatę zbywa bowiem odpłatnie udział we współwłasności. Spłata będzie w tym przypadku wyrażoną w pieniądzu równowartością zbytego udziału we wspólnym prawie, co oznacza, że pomiędzy współwłaścicielami dochodzi do wymiany dóbr majątkowych, tj. udziału w nieruchomości w zamian za środki pieniężne. W związku z tym po stronie osoby otrzymującej spłatę w zamian za zbycie udziału w nieruchomości powstaje obowiązek podatkowy, o ile zdarzenie to ma miejsce przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tego udziału.

W rozpatrywanej sprawie Wnioskodawczyni podaje, iż udział w przedmiotowej nieruchomości nabyła w drodze spadku w 2008 r. Zatem przy zbyciu ww. udziału (zniesieniu współwłasności na mocy postanowienia sądu) zastosowanie znajdą przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r.

Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316) do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) w okresie od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r., stosuje się zasady określone w ustawie zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r.

W myśl art. 30e ust. 1 i ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r. - od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi - 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Podstawą obliczenia podatku zgodnie z art. 30e ust. 2 ww. ustawy, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Zgodnie z art. 19 ww. ustawy, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

Przychodem w przedmiotowej sprawie będzie kwota spłaty, którą pozostały współwłaściciel nieruchomości przekazał Wnioskodawczyni w związku ze zniesieniem współwłasności.

Natomiast, stosownie do przepisu art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

W stosunku do Wnioskodawczyni nie znajdzie zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 126 ww. ustawy, zgodnie z którym wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z odpłatnego zbycia:

Zainteresowana wskazała bowiem, iż nie była zameldowana w przedmiotowym budynku na pobyt stały.

Reasumując, dochód uzyskany przez Wnioskodawczynię z odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości dokonanego na skutek zniesienia współwłasności podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym Wnioskodawczyni ma obowiązek odprowadzenia z tego tytułu podatku.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Należy nadmienić, że dokumenty dołączone przez Wnioskodawczynię do wniosku nie podlegają analizie i weryfikacji w ramach postępowania o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Jednocześnie tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14b § 1 ww. ustawy - Ordynacja podatkowa minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Mając powyższe na względzie, należy stwierdzić, iż interpretacje prawa podatkowego wydaje się wyłącznie na pisemny wniosek Zainteresowanej i tylko w jej indywidualnej sprawie.

Z uwagi na to, że wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, został złożony przez Wnioskodawczynię, jako jedną ze współwłaścicieli przedmiotowej nieruchomości zaznacza się, iż interpretacja nie będzie wywierała skutku prawnego dla pozostałych współwłaścicieli.

Osoby te, chcąc uzyskać interpretację indywidualną, powinny wystąpić z odrębnym wnioskiem o jej udzielenie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.