ILPB2/415-1101/14-2/JK - Ustalenie skutków podatkowych umorzenia dobrowolnego akcji spółki akcyjnej (zależnej) bez wynagrodzenia

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 31 października 2014 r. (data wpływu 4 listopada 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia dobrowolnego akcji spółki akcyjnej (zależnej) bez wynagrodzenia - jest prawidłowe.

W dniu 4 listopada 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia dobrowolnego akcji spółki akcyjnej (zależnej) bez wynagrodzenia oraz obowiązku sporządzenia dokumentacji, o której mowa w art. 25a ww. ustawy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca, będący osobą fizyczną podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce (dalej: Wnioskodawca), będzie akcjonariuszem w spółce akcyjnej z siedzibą w Polsce (dalej: Spółka zależna). Akcjonariuszem Spółki zależnej zostanie w przyszłości również inna spółka prawa handlowego (dalej: Wspólnik), w której Wnioskodawca będzie wspólnikiem większościowym (bezpośrednim lub pośrednim).

Jednocześnie w przyszłości rozważane jest dokonanie umorzenia akcji posiadanych przez Wspólnika w kapitale Spółki zależnej.

Omawiane umorzenie zostanie przeprowadzone zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1030; dalej: k.s.h.). W szczególności, wskazane umorzenie dokonane zostanie za zgodą Wspólnika, w drodze nabycia akcji przez Spółkę zależną (umorzenie dobrowolne). Omawiane umorzenie zostanie dokonane bez wynagrodzenia, na co Wspólnik wyrazi zgodę. Umorzenie zostanie przeprowadzone po 1 stycznia 2015 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w związku z planowanym umorzeniem akcji posiadanych przez Wspólnika w kapitale Spółki zależnej bez wynagrodzenia, za zgodą Wspólnika, po stronie Wnioskodawcy, jako wspólnika pozostającego w Spółce zależnej, powstanie przychód podlegający opodatkowaniu p.d.o.f.

2. Czy w związku z przeprowadzeniem przez Spółkę umorzenia akcji Wspólnika w formie umorzenia dobrowolnego bez wynagrodzenia na rzecz Wspólnika, będą miały zastosowanie do Wnioskodawcy przepisy ustawy o p.d.o.f. dotyczące tzw. cen transferowych, tj. art. 25 i art. 25a ustawy O p.d.o.f., a w szczególności czy dla takiego zdarzenia należy sporządzić dokumentację podatkową (tzw. dokumentację cen transferowych), o której mowa w art. 25a ust. 1 ustawy o p.d.o.f.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie dotyczące skutków podatkowych umorzenia akcji spółki akcyjnej (zależnej) bez wynagrodzenia (pytanie oznaczone we wniosku nr 1). Odpowiedź na pytanie dotyczące sporządzania dokumentacji podatkowej (tzw. cen transferowych) (pytanie oznaczone we wniosku nr 2), zawarto w interpretacji indywidualnej z dnia 4 lutego 2015 r. nr ILPB2/415-1101/14-3/JK.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z dobrowolnym umorzeniem akcji posiadanych przez Wspólnika w kapitale Spółki zależnej bez wynagrodzenia, za zgodą Wspólnika, po stronie Wnioskodawcy, jako wspólnika pozostającego w Spółce zależnej, nie powstanie jakikolwiek przychód podlegający opodatkowaniu p.d.o.f.

Umorzenie akcji polega na ich prawnym unicestwieniu, tzn. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z akcji. Zasady umarzania akcji zawarte są w art. 359 § 1-7 k.s.h. Umorzenie może być przeprowadzone za zgodą akcjonariusza, w drodze nabycia akcji przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody akcjonariusza (umorzenie przymusowe). Umorzenie akcji wymaga uchwały zgromadzenia, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia, wysokość wynagrodzenia przysługującego akcjonariuszowi akcji umorzonych bądź uzasadnienie umorzenia akcji bez wynagrodzenia oraz sposób obniżenia kapitału zakładowego. W przypadku umorzenia akcji bez wynagrodzenia spółka nieodpłatne nabywa akcje w celu ich umorzenia.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o p.d.o.f., opodatkowaniu p.d.o.f. podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy o p.d.o.f. dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym.

Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o p.d.o.f. źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c). Jednocześnie zgodnie z przepisami art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o p.d.o.f. za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną lub spółdzielni. Z kolei zgodnie z art. 24 ust. 5 pkt 1 ustawy o p.d.o.f. dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także dochód z umorzenia udziałów (akcji). Natomiast zgodnie z art. 24 ust. 5d ustawy o p.d.o.f. dochodem z umorzenia akcji lub akcji w spółkach mających osobowość prawną jest nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem nad kosztami uzyskania przychodu obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo 1ł, albo art. 23 ust. 1 pkt 38; jeżeli nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny, kosztami uzyskania przychodu są wydatki poniesione przez spadkodawcę łub darczyńcę na nabycie tych udziałów lub akcji.

Należy wskazać, że na gruncie przepisów ustawy o p.d.o.f., biorąc w szczególności pod uwagę brzmienie ww. art. 24 ust. 5 pkt 1 ustawy o p.d.o.f., zasadą jest, iż opodatkowaniu podlega jedynie faktycznie uzyskany dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Jednocześnie w wyniku umorzenia akcji innego wspólnika w Spółce zależnej nie dojdzie do powstania faktycznego dochodu po stronie Wnioskodawcy, pozostającego w Spółce zależnej. Ewentualny dochód w związku z posiadaniem przez Wnioskodawcę akcji w Spółce zależnej będzie mógł powstać dopiero w momencie otrzymania przez Wnioskodawcę dywidendy ze Spółki zależnej albo w związku ze sprzedażą posiadanych przez Wnioskodawcę akcji w Spółce zależnej.

Jednocześnie w opinii Wnioskodawcy, brak w ustawie o p.d.o.f. jakiegokolwiek innego przepisu, który mógłby mieć zastosowanie w odniesieniu do umorzenia akcji w spółce kapitałowej bez obniżenia kapitału zakładowego i wskazywałby na powstanie przychodu w następstwie omawianego umorzenia po stronie wspólników pozostających w spółce.

Należy podkreślić, iż stosownie do wypracowanych w orzecznictwie sądowym i w doktrynie stanowisk, przychodem jest tylko takie przysporzenie majątkowe, które ma charakter trwały (definitywny). Powyższy pogląd został, przykładowo, wyrażony w wyroku NSA z dnia 19 października 2010 r., sygn. akt II FSK 1047/09. Podkreślenia wymaga również fakt, iż sam wzrost wartości aktywów podatnika wynikający np. z ich wyceny, a nie związany z realnym przysporzeniem majątkowym, nie posiada przymiotu trwałości i ma jedynie charakter hipotetyczny. Analogicznie - spadek wartości rynkowej aktywów podatnika nie oznacza powstania po stronie tego podatnika kosztów podatkowych. Należy bowiem wskazać, że wzrost bądź spadek wartości rynkowej akcji uzależniony może być od wielu okoliczności gospodarczych a zarazem często ma charakter nietrwały - przejściowy. Z tego powodu, w przypadku umorzenia akcji bez wynagrodzenia można jedynie mówić o odroczeniu opodatkowania - korzyść dla wspólnika pozostającego w spółce, który zachowuje pozostałe po umorzeniu akcje ujawni się w momencie odpłatnego zbycia danego aktywa - posiadanych akcji. Wtedy właśnie zmaterializuje się ewentualny przychód związany z przyrostem wartości posiadanych przez podatnika aktywów.

Należy wskazać, że analogicznie do opisanej przez Wnioskodawcę sytuacji - w przypadku papierów wartościowych, dopuszczonych do obrotu publicznego, przyrost lub spadek wartości tych papierów wartościowych (np. akcji, którymi obrót dokonywany jest na Giełdzie Papierów Wartościowych) nie powoduje powstania skutków podatkowych. Dopiero zbycie tych papierów wartościowych będzie skutkować powstaniem dochodu lub straty (w przypadku gdyby koszty nabycia przekroczyły przychody ze sprzedaży) po stronie ich posiadacza. Umorzenie akcji bez wynagrodzenia może mieć wpływ na zwiększenie wartości rynkowej akcji przysługujących Wnioskodawcy. Niemniej, konsekwencją podatkową wskazanego zdarzenia może być jedynie zwiększenie podstawy opodatkowania w przypadku odpłatnego zbycia akcji posiadanych przez Wnioskodawcę (względnie opodatkowanie nadwyżki w chwili likwidacji Spółki zależnej - bowiem, w takiej sytuacji Wnioskodawca wykaże tylko koszty uzyskania przychodów związane z nabyciem swoich akcji).

Wnioskodawca chciałby zwrócić uwagę na fakt, że ewentualne wątpliwości w zakresie oceny skutków w podatku dochodowym skupu przez spółkę kapitałową własnych udziałów (akcji), celem ich umorzenia bez obniżania kapitału, dla udziałowców (akcjonariuszy), którzy pozostali w spółce zostały wyjaśnione w piśmie Ministra Finansów z dnia 7 marca 2002 r. (PB4/BA- 8214-34-15/02, Biuletyn Skarbowy 2002/2, str. 15), w którym uznano, iż "umorzenie udziałów bez obniżenia kapitału zakładowego nie powoduje powstania przychodu po stronie wspólników pozostających w spółce".

Jednocześnie stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w przypadku umorzenia akcji jednego ze wspólników bez obniżania kapitału zakładowego nie powstaje obowiązek podatkowy po stronie drugiego wspólnika, pozostającego w spółce, potwierdzają interpretacje indywidualne wydawane w imieniu Ministra Finansów, np.:

* w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 23 czerwca 2014 r. (sygn. IBPBII/2/415-305/14/MW), w której organ potwierdził stanowisko podatnika, zgodnie z którym: "Zdaniem Wnioskodawcy, na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, po stronie Wnioskodawcy, będącego akcjonariuszem w spółce komandytowo-akcyjnej, nie wystąpi przychód (dochód) do opodatkowania w związku z dobrowolnym umorzeniem akcji tej spółki należących do innego akcjonariusza (spółki B)";

* w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 13 czerwca 2014 r. (sygn. ITPB1/415-383/14/MR), w której organ potwierdził stanowisko podatnika, zgodnie z którym: "na gruncie ustawy o PIT po stronie Wnioskodawcy będącego akcjonariuszem w spółce komandytowo-akcyjnej, nie wystąpi przychód (dochód) podlegający opodatkowaniu, powstały w związku z umorzeniem akcji tej spółki należących do innego akcjonariusza";

* w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 11 września 2013 r. (sygn. IPPB2/415-483/13-2/AS), w której organ potwierdził stanowisko podatnika, zgodnie z którym: "że brak jest regulacji w polskim prawie podatkowym, która przewidywałaby opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych udziałowców (akcjonariuszy) pozostających w Spółce, na moment dobrowolnego umorzenia bez wynagrodzenia akcji innych akcjonariuszy Spółki";

* w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 15 czerwca 2012 r. (sygn. ILPB1/415-283/12-3/AMN), w której organ stwierdził, że: "w związku z dobrowolnym zbyciem przez innego udziałowca/akcjonariusza udziałów/akcji w Spółce w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia, zgodnie z k.s.h., po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu";

* w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 18 listopada 2011 r. (sygn. IPPB1/415-810/11-2/ES), w której organ potwierdził stanowisko podatnika, zgodnie z którym: "na gruncie ustawy o PIT, po stronie Wnioskodawcy, będącego akcjonariuszem w spółce komandytowo-akcyjnej, nie wystąpi przychód (dochód) do opodatkowania w związku z umorzeniem akcji tej spółki należących do innego akcjonariusza".

Dodatkowo przedstawione powyżej stanowisko Wnioskodawcy potwierdzają również interpretacje indywidualne dotyczące konsekwencji powstających po stronie wspólnika pozostającego w spółce w sytuacji umorzenia udziałów. Kwestię umorzenia udziałów i umorzenia akcji regulują tożsame przepisy, w związku z czym argumentacja przedstawiona w poniższych interpretacjach znajduje zastosowanie w przedmiotowej sprawie. Jako przykładowe można przytoczyć:

* interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 29 października 2013 r. (sygn. IBPBII/2/415-798/13/JG), w której organ stwierdził: "W przypadku umorzenia dobrowolnego udziałów bez wynagrodzenia jednego ze wspólników spółki z o.o. nie powstanie przysporzenie majątkowe po stronie innego wspólnika pozostającego w spółce, gdyż nie osiąga on żadnych korzyści, w tym żadnego wynagrodzenia z tego tytułu";

* interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 9 września 2013 r. (sygn. IBPBII/2/415-616/13/HS), w której organ uznał za prawidłowe następujące stanowisko podatnika zgodnie z którym: "W niniejszej sprawie umorzenie udziałów jednego ze wspólników Spółki nie skutkuje otrzymaniem przez pozostałych wspólników żadnych rzeczy, jak również nie wiąże się z otrzymaniem przez nich praw majątkowych. W szczególności umorzenie udziałów należących do danego udziałowca nie oznacza otrzymania udziałów danego udziałowca przez pozostałych wspólników - przeciwnie, posiadają oni tyle samo udziałów (o takiej samej wartości nominalnej), ile posiadali przed umorzeniem. Stąd także na podstawie art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie można mówić o powstaniu przychodu podatkowego";

* interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 6 czerwca 2013 r. (sygn. IPPB2/415-259/13-2/AS), w której organ uznał za prawidłowe następujące stanowisko podatnika: "po stronie osób fizycznych, które pozostałyby udziałowcami A. po nieodpłatnym umorzeniu udziałów w A. posiadanych przez Siódemkę, nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu, podatkiem dochodowym od osób fizycznych";

* interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 27 maja 2013 r. (sygn. ILPB2/415-180/13-2/TR), w której organ stwierdził: "w wyniku nieodpłatnego umorzenia udziałów nie powstanie przychód po stronie Wnioskodawczyni - udziałowca, którego udziały nie będą umarzane. Zainteresowana nie dokona bowiem zbycia udziałów w celu ich umorzenia, nie uzyska też dochodu z umorzenia udziałów. Ponadto, nie ma podstaw do stwierdzenia, by Wnioskodawczyni otrzymała jakiekolwiek przysporzenie z tytułu udziału w zyskach osoby prawnej. W szczególności, Zainteresowana nie otrzyma (z tytułu samego tylko umorzenia udziałów posiadanych przez Spółkę kapitałową w Spółce zależnej) świadczenia nieodpłatnego lub częściowo odpłatnego, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych";

* interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 27 maja 2013 r. (sygn. IPPB2/415-278/13-2/EL), w której organ uznał za prawidłowe następujące stanowisko podatnika: "dobrowolne umorzenia udziałów posiadanych przez Spółkę kapitałową w kapitale Spółki zależnej bez wynagrodzenia, za zgodą Spółki kapitałowej, nie będzie skutkować powstaniem przychodu (dochodu) po stronie Wnioskodawcy w następstwie omawianego umorzenia, a w konsekwencji nie będzie podlegać po stronie Wnioskodawcy opodatkowaniu p.d.o.f.";

* interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 30 kwietnia 2013 r. (sygn. IBPBII/2/415-86/13/ŁCz), w której organ uznał za prawidłowe następujące stanowisko podatnika: "dobrowolne umorzenie udziałów należących do wspólnika L. Sp. z o.o. bez wynagrodzenia w drodze uchwały o obniżeniu kapitału zakładowego, nie będzie skutkowało powstaniem przychodu dla pozostających w Spółce C. Sp. z o.o., tj. wnioskodawcy, wspólników - osób fizycznych I.S. i J.S., na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowych od osób fizycznych";

* interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 16 października 2012 r. (nr IPPB2/415-722/12-2/AK), organ uznał za prawidłowe następujące stanowisko podatnika: "w stosunku do Wnioskodawczyni udziałowca pozostającego w polskiej spółce z o.o., którego udziały nie są umarzane, umorzenie udziałów posiadanych przez pozostałych udziałowców, będzie czynnością neutralną podatkowo";

* interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 8 października 2012 r. (nr ITPB1/415-791/12/TK), organ uznał, że: "Oceniając wystąpienie skutków umorzenia udziałów dla udziałowców, których udziały nie są umarzane stwierdzić należy, że po stronie Wnioskodawcy (wspólnika cypryjskiej spółki osobowej) nie powstanie (przychód) dochód do opodatkowania z tytułu umorzenia udziałów bez wynagrodzenia, bądź za wynagrodzeniem niższym od wartości rynkowej umarzanych udziałów";

* interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 16 lipca 2012 r. (nr ILPB1/415-528/12-2/IM), organ uznał, że: "w wyniku zbycia udziałów na rzecz spółki dokonanego przez innego wspólnika po stronie Zainteresowanego (jako wspólnika, którego udziały nie będą podlegały odpłatnemu zbyciu i umorzeniu) nie powstanie przychód o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zauważyć bowiem należy, że w związku z zaistniałą sytuacją Wnioskodawca nie uzyska żadnego przysporzenia majątkowego. W opisanej we wniosku sytuacji w związku z dobrowolnym zbyciem przez innego udziałowca udziałów w Spółce w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu";

* interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 22 czerwca 2012 r. (nr ILPB1/415-378/12-3/IM), organ uznał za prawidłowe następujące stanowisko podatnika: "w sytuacji opisanej powyżej, po stronie Wnioskodawcy w związku ze zbyciem udziałów innego wspólnika na rzecz Spółki w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia dla tego innego wspólnika nie powstanie dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (dalej PIT), w zw. z czym nie będą na Wnioskodawcy ciążyć jakiekolwiek obowiązki w zw. z planowanym umorzeniem udziałów innego wspólnika";

* interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 18 czerwca 2012 r. (nr IPTPB2/415-193/12-4/MP), organ stwierdził, iż: "w wyniku odpłatnego zbycia udziałów na rzecz: "Spółki" (spółki z o.o.) dokonanego przez innego wspólnika, po stronie Wnioskodawcy (jako wspólnika, którego udziały nie będą podlegały odpłatnemu zbyciu i umorzeniu) nie powstanie przychód, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zauważyć bowiem należy, że w związku z zaistniałą sytuacją Wnioskodawca nie uzyska żadnego przysporzenia majątkowego".

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, dobrowolne umorzenie akcji posiadanych przez Wspólnika w kapitale Spółki zależnej bez wynagrodzenia, za zgodą Wspólnika, nie będzie skutkować powstaniem przychodu (dochodu) po stronie Wnioskodawcy, jako wspólnika pozostającego w Spółce zależnej w następstwie omawianego umorzenia, a w konsekwencji nie będzie podlegać po stronie Wnioskodawcy opodatkowaniu p.d.o.f.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Umorzenie akcji polega na ich prawnym unicestwieniu, tzn. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z akcji. Zasady umarzania akcji zostały uregulowane w art. 359 § 1-7 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeksu spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030 z późn. zm.).

W myśl art. 359 § 1 Kodeksu spółek handlowych, akcje mogą być umorzone w przypadku, gdy statut tak stanowi. Akcja może być umorzona albo za zgodą akcjonariusza w drodze jej nabycia przez spółkę (umorzenie dobrowolne), albo bez zgody akcjonariusza (umorzenie przymusowe). Umorzenie dobrowolne nie może być dokonane częściej niż raz w roku obrotowym. Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa statut.

Zgodnie z art. 359 § 2 ww. Kodeksu spółek handlowych, umorzenie akcji wymaga uchwały walnego zgromadzenia. Uchwała powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia, wysokość wynagrodzenia przysługującego akcjonariuszowi akcji umorzonych bądź uzasadnienie umorzenia akcji bez wynagrodzenia oraz sposób obniżenia kapitału zakładowego. Umorzenie przymusowe następuje za wynagrodzeniem, które nie może być niższe od wartości przypadających na akcję aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między akcjonariuszy.

Z powyższego wynika, że umorzenie akcji co do zasady odbywa się za wynagrodzeniem. Jednak w ramach umorzenia dobrowolnego dopuszcza się umorzenie nieodpłatne. Tryb umorzenia ma istotne znaczenie dla podatku dochodowego od osób fizycznych. Na gruncie tego podatku umorzenie dobrowolne i przymusowe traktowane są zgoła odmiennie. W przypadku umorzenia dobrowolnego akcji dochodzi najpierw do zbycia tychże akcji przez akcjonariusza - w takim przypadku następuje nabycie akcji przez spółkę - a dopiero w drugiej kolejności do ich umorzenia przez spółkę. Umorzenie nastąpi w przyszłości. Zatem, w przypadku umorzenia dobrowolnego dochodzi do nabycia akcji przez spółkę i odrębnie do ich umorzenia - w dwóch etapach działań. Chodzi więc o rodzaj transakcji, czynność prawną, która jest podstawą umorzenia dobrowolnego.

Zgodnie z art. 24 ust. 5 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także dochód z umorzenia udziałów (akcji).

Jednakże przytoczony przepis art. 24 ust. 5 pkt 1 ww. ustawy, nie obejmuje swą dyspozycją zbycia udziałów (akcji) w celu umorzenia, czyli umorzenia dobrowolnego.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca, będący osobą fizyczną podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, będzie akcjonariuszem w spółce akcyjnej z siedzibą w Polsce (dalej: Spółka zależna). Akcjonariuszem Spółki zależnej zostanie w przyszłości również inna spółka prawa handlowego (dalej: Wspólnik), w której Wnioskodawca będzie wspólnikiem większościowym (bezpośrednim lub pośrednim). Jednocześnie w przyszłości rozważane jest dokonanie umorzenia akcji posiadanych przez Wspólnika w kapitale Spółki zależnej.

Tym samym dochód (przychód) ze zbycia akcji w celu umorzenia jest traktowany jako przychód z odpłatnego zbycia akcji oraz papierów wartościowych. Przychód ten nie jest rozliczany przez płatnika, lecz podlega opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli jest samodzielnie wykazywany w zeznaniu i opodatkowany przez podatnika.

Zatem osiągnięty przychód ze zbycia udziałów/akcji w celu umorzenia należy zakwalifikować zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do kapitałów pieniężnych. Przy czym wskazać należy, że dyspozycją tego przepisu objęte jest wyłącznie zbycie o charakterze odpłatnym.

Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych.

Należy przy tym zauważyć, że w przypadku umorzenia dobrowolnego akcji bez wynagrodzenia jednego ze wspólników spółki akcyjnej nie powstanie przysporzenie majątkowe po stronie innego wspólnika pozostającego w spółce, gdyż nie osiąga on żadnych korzyści, w tym żadnego wynagrodzenia z tego tytułu. Nie osiąga on zatem przychodu (dochodu), który mógłby podlegać opodatkowaniu w momencie umorzenia dobrowolnego akcji innego udziałowca. W związku z umorzeniem akcji danego wspólnika bez wynagrodzenia pozostali wspólnicy nie otrzymują pieniędzy ani wartości pieniężnych (jak również świadczenia te nie są postawione do ich dyspozycji). Brak jest również podstaw do uznania, że w związku z tym zdarzeniem otrzymują oni świadczenia w naturze lub inne nieodpłatne świadczenia. W szczególności odpłatne zbycie akcji na rzecz spółki w celu umorzenia należących do danego udziałowca nie oznacza otrzymania akcji danego udziałowca przez pozostałych wspólników.

Stąd na podstawie art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie można mówić w takim przypadku o powstaniu przychodu podatkowego. Tym samym w związku z dobrowolnym umorzeniem akcji posiadanych przez Spółkę kapitałową w kapitale Spółki zależnej bez wynagrodzenia, za zgodą Spółki kapitałowej, po stronie Wnioskodawcy pozostającego udziałowcem w Spółce zależnej nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę pism co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, tut. Organ informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.