ILPB2/415-1069/13-2/WM - Określenie sposobu opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych środków uzyskanych z towarzystwa ubezpieczeniowego na skutek dokonania wykupu częściowego lub całkowitego polisy przez ubezpieczającego na rzecz ubezpieczonego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 23 października 2013 r. (data wpływu 6 listopada 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania środków wycofanych z towarzystwa ubezpieczeniowego - jest prawidłowe.

W dniu 6 listopada 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania środków wycofanych z towarzystwa ubezpieczeniowego.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, będącą udziałowcem i pracownikiem w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: "Spółka"). Zainteresowany zamierza zawrzeć z ubezpieczycielem: X. (dalej: "X") umowę ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, gdzie ubezpieczającym będzie Spółka, a ubezpieczonym - Wnioskodawca.

W ramach tej polisy składki będzie opłacać Spółka, która jest właścicielem polisy. Polisa ma charakter ochronno-inwestycyjny, co oznacza, że opłacanie przez Spółkę składki będzie stanowiło w części ochronnej (opłata za ryzyko) przychód ubezpieczonego pracownika - Wnioskodawcy, ze stosunku pracy.

Powyższa umowa z X będzie trwać 10 lat i przez ten czas istnieje przymus opłacania składek regularnych (Subkonto Składek Regularnych). Można wprawdzie dokonać wykupu polisy (częściowego lub całkowitego), ale jest to związane z wysokimi opłatami likwidacyjnymi jakie musiałaby ponieść Spółka.

Poza tym, Spółka opłacając składki regularne w ramach tej polisy, może także wpłacać dodatkowe środki pieniężne na Subkonto Składek Dodatkowych, które mają status aktywów wolnych, co oznacza, że możliwy jest ich wykup częściowy lub całkowity bez uiszczania opłat likwidacyjnych. Zgodnie z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia związanymi z tym produktem X, o wypłatę częściową lub całkowitą środków z polisy może wystąpić do X jedynie Spółka (jako ubezpieczający), natomiast sam wykup częściowy lub całkowity może być dokonany na rzecz Spółki (ubezpieczającego) lub Wnioskodawcy (ubezpieczonego).

Możliwość dokonania wykupu częściowego lub całkowitego środków na rzecz Spółki lub Wnioskodawcy będzie wynikać od razu z zapisów polisy X i nie będzie się wiązać z koniecznością zawarcia później jakichkolwiek dodatkowych porozumień lub umów między X, Wnioskodawcą i Spółką.

Na marginesie warto podkreślić, że w sytuacji dokonania wykupu częściowego z polisy X, polisa nie ulega rozwiązaniu, a Spółka jest nadal zobowiązana do opłacania składek regularnych. Jedynie w sytuacji dokonania wykupu całkowitego umowa ubezpieczenia ulega rozwiązaniu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w rozważanej sytuacji środki pieniężne otrzymane przez Wnioskodawcę (ubezpieczonego), na skutek dokonania wykupu częściowego lub całkowitego z polisy przez Spółkę na rzecz Zainteresowanego, stanowią przychód zwolniony od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 - tekst jednolity z późn. zm.).

Zdaniem Wnioskodawcy, art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: "u.p.d.o.f.") stanowi, że "wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

W ocenie Wnioskodawcy, gramatyczna wykładnia przepisów art. 21 ust. 1 pkt 4 i art. 24 ust. 15 u.p.d.o.f. jest czytelna i nie budzi wątpliwości. Zgodnie z nią zwolnienie podatkowe nie dotyczy tej części dochodu wypłaconego przez X każdemu beneficjentowi - bez względu na to, czy będzie to Spółka (ubezpieczający), czy Wnioskodawca (ubezpieczony) - który jest związany z przyrostem kapitałowym części składki inwestowanej w fundusze kapitałowe.

Jednak jeśli taki dochód kapitałowy (zysk) nie wystąpił, wówczas kwoty wypłacane Wnioskodawcy (ubezpieczonemu) przez X w drodze dokonania wykupu częściowego lub całkowitego z takiej polisy, w całości korzystają ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.f.

Na poparcie swojego stanowiska Zainteresowany przywołał wyrok sądu administracyjnego oraz interpretację indywidualną wydaną przez uprawniony organ podatkowy, która - w opinii Wnioskodawcy - została wydana w identycznej sprawie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy stanowi, że jednym ze źródeł przychodu są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

Za przychody z kapitałów pieniężnych, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy, uważa się przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c.

Stosownie do postanowień art. 5a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ilekroć w ustawie jest mowa o funduszach kapitałowych - oznacza to fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych, oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

Z kolei w myśl art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

Zgodnie z brzmieniem art. 24 ust. 15 ww. ustawy, dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.

Z powyższego wynika, że w przypadku otrzymania świadczenia w postaci zysku z polisy ubezpieczeniowej, opodatkowaniu podlega dochód, rozumiany - zgodnie z wyżej przytoczonym art. 24 ust. 15 ww. ustawy - jako różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do towarzystwa ubezpieczeniowego.

Zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 5 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a. Wskazanego wyżej dochodu nie pomniejsza się o straty z tytułu udziału w funduszach kapitałowych oraz inne straty z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych, poniesionych w roku podatkowym oraz w latach poprzednich.

Uzyskanych w ten sposób dochodów nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27, tj. opodatkowanymi na zasadach ogólnych według skali podatkowej (art. 30a ust. 7 ww. ustawy).

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka, której Zainteresowany jest udziałowcem, zamierza zawrzeć umowę ubezpieczeniową z funduszem kapitałowym. Polisa ma charakter ochronno-inwestycyjny. Może dojść do wykupu całkowitego lub częściowego polisy.

Reasumując, stwierdzić należy, że wypłacone Wnioskodawcy środki pieniężne w części stanowiącej świadczenie ochronne - nie związane z częścią składki, która była inwestowana w fundusz kapitałowy - nie stanowi dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym podlega zwolnieniu przedmiotowemu stypizowanemu w art. 21 ust. 1 pkt 4 cyt. ustawy.

Natomiast w przypadku, gdy Zainteresowany w wyniku wypłaty środków z polisy dotyczących części inwestycyjnej składki uzyska dochód to środki te nie będą podlegały ww. zwolnieniu przedmiotowemu, gdyż lit. b art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyłącza spod zwolnienia dochód z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej.

Jeżeli natomiast w wyniku wypłaty Wnioskodawcy środków nie dojdzie do powstania dochodu rozumianego jak powyżej, wypłacone środki będą podlegały powyższemu zwolnieniu przedmiotowemu. Zgodzić się bowiem należy z Zainteresowanym, że art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy nie różnicuje, czy wolna od podatku jest kwota otrzymana z tytułu ubezpieczenia w związku z realizacją funkcji konkretnego odszkodowania (tekst jedn.: funkcją ochronną, czy też inwestycyjną). Wskazuje natomiast wyraźnie, że zwolnieniu nie podlega - co wyżej wskazano - wyłącznie dochód, który jest związany z częścią składki inwestowaną w fundusze kapitałowe.

Odnosząc się do powołanego przez Wnioskodawcę wyroku sądu administracyjnego, wskazać należy, że stanowisko przyjęte w tym orzeczeniu nie może stanowić samodzielnej podstawy prawnej stanowiska tut. Organu. Powyższe wynika przede wszystkim z przeszkód natury formalnoprawnej. Zgodnie bowiem z art. 153 ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia.

Z kolei w odniesieniu do powołanej we wniosku interpretacji indywidualnej, stwierdzić należy, że została ona wydana w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.