ILPB2/415-1013/13-4/ES

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 18 października 2013 r. (data wpływu 21 października 2013 r.), uzupełnionym pismem dnia 14 stycznia 2014 r. (data wpływu 16 stycznia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania renty otrzymywanej z Niemiec oraz ustawy - Ordynacja podatkowa w zakresie stwierdzenia nadpłaty jest:

* nieprawidłowe - w odniesieniu do opodatkowania renty otrzymywanej przed dniem 1 stycznia 2005 i możliwości wystąpienia o zwrot podatku od renty wypłacanej przed dniem 1 stycznia 2008 r.

* prawidłowe - w odniesieniu do opodatkowania renty otrzymywanej od dnia 1 stycznia 2005 i możliwości wystąpienia o zwrot podatku od tej renty wypłacanej od dnia 1 stycznia 2008 r.

W dniu 21 października 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania renty otrzymywanej z Niemiec oraz ustawy - Ordynacja podatkowa w zakresie stwierdzenia nadpłaty.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 3 oraz art. 14f § 2 Ordynacji podatkowej, w związku z powyższym pismem z dnia 8 stycznia 2014 r. nr ILPB2/415-1013/13-2/ES, wezwano Wnioskodawczynię do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawczynię, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a jego uzupełnieniem nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 8 stycznia 2014 r., skutecznie doręczono dnia 10 stycznia 2014 r., zaś w dniu 16 stycznia 2014 r. (data nadania 14 stycznia 2014 r.), do tut. organu wpłynęła odpowiedź, w której Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni, obywatelka Polski, narodowości czeskiej, w latach 1989 - 2010 przebywała w Czeskiej Republice (wyszła za mąż - owdowiała). W roku 1994 uzyskała z Niemiec rentę za przymusowa pracę na rzecz III Rzeszy w latach 1940 - 1945. Nieopodatkowaną w Czechach comiesięczną rentę (w chwili obecnej w wysokości 119,56 EURO) otrzymuje od początku z (...).

W 2010 r. Zainteresowana wróciła na stałe do Polski. Od tego czasu bank pobiera zaliczkę na poczet podatku od tego świadczenia. Obecne dochody Wnioskodawczyni to: emerytura ZUS - 1 139 zł, renta "wdowska" z Czeskiej Republiki - ok. 750 zł oraz renta z RFN - ok. 400 zł. Wszystkie te świadczenia są opodatkowane i rozliczane corocznie w urzędzie skarbowym (PIT-36).

Jednocześnie Wnioskodawczyni wskazała, że otrzymywana renta nie jest rentą inwalidzką z tytułu inwalidztwa wojennego, nie stanowi kwoty zaopatrzenia przyznawanej ofiarom wojny i nie stanowi renty wypadkowej osoby, której inwalidztwo powstało w związku z przymusowym pobytem na robotach w III Rzeszy Niemieckiej w latach 1939 - 1945.

Powyższa renta przyznana została Zainteresowanej za przymusową pracę w okresie od 19 sierpnia 1940 r. do dnia 31 lipca 1945 r. Pracodawca przez cały okres przymusowej pracy opłacał składki ubezpieczenia rentowego. Na podstawie tych dokumentów, po uzyskaniu wieku emerytalnego strona niemiecka przyznała Wnioskodawczyni rentę - emeryturę za pracę w ww. okresie. Świadczenie wypłacane jest z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Niemiec (...) od 1995 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy wypłacane świadczenie z Republiki Federalnej Niemiec podlega opodatkowaniu w Polsce.

2. Jeżeli ww. świadczenie nie podlega opodatkowaniu, to w jaki sposób i za jaki okres można się zwrócić o zwrot nadpłaconego podatku.

Zdaniem Wnioskodawczyni, świadczenie wypłacane przez Deutsche Rentenversicherung zgodnie z art. 18 ust. 2 polsko - niemieckiej umowy w sprawie podwójnego opodatkowania (Dz. U. z 2005 r. Nr 12), podlega opodatkowaniu tylko w Niemczech. Zainteresowana uważa także, że nie podlega opodatkowaniu świadczenie przyznane przez RFN za przymusową prace na rzecz III Rzeszy w czasie II wojny światowej - ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, art. 21 ust. 1 pkt 46 oraz 74).

Ponadto, na podstawie art. 72 i art. 75 Ordynacji podatkowej (Dz. U. z 2005 r. Nr 8) Wnioskodawczyni uważa, że zasadne będzie złożenie wniosku w urzędzie skarbowym o stwierdzeniu nadpłaty z tytułu niesłusznie pobranego podatku dochodowego od świadczenia wypłacanego przez Deutsche Rentenversicherung oraz że kwoty podatku powinny zostać zwrócone wraz z zaliczkami pobranymi przez bank.

Jednocześnie urząd skarbowy powinien wydać decyzję o zaniechaniu poboru podatku za następne okresy rozliczeniowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest:

* nieprawidłowe - w odniesieniu do opodatkowania renty otrzymywanej przed dniem 1 stycznia 2005 i możliwości wystąpienia o zwrot podatku od renty wypłacanej przed dniem 1 stycznia 2008 r.

* prawidłowe - w odniesieniu do opodatkowania renty otrzymywanej od dnia 1 stycznia 2005 i możliwości wystąpienia o zwrot podatku od tej renty wypłacanej od dnia 1 stycznia 2008 r.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni otrzymuje rentę z za przymusowa pracę na rzecz III Rzeszy w latach 1940 - 1945. Powyższe świadczenie wypłacane jest przez Deutsche Rentenversicherung od 1995 r.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r., osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Przepis art. 4a ww. ustawy stanowi, że wymienione wyżej przepisy stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczypospolita Polska.

Natomiast zgodnie z art. 3 ust. 1 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r., osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Zgodnie z art. 4a powołanej wyżej ustawy, powyższe przepisy stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Z uwagi na to, że Wnioskodawczyni ma miejsce zamieszkania w Polsce, a otrzymywana renta jest wypłacana przez instytucję niemiecką zastosowanie w tej sprawie będzie miała umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawarta między Polską a Niemcami.

W myśl art. 19 umowy zawartej między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Federalną Niemiec w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku z dnia 18 grudnia 1972 r. (Dz. U. z 1975 r. Nr 31, poz. 163 z późn. zm.) dochody nie wymienione wyraźnie w poprzednich artykułach (w kategorii tej mieszczą się renty) - mogą być opodatkowane tylko w państwie, w którym mają miejsce zamieszkania osoby uzyskujące dochody z tego tytułu. Umowa ta obowiązywała do końca 2004 r.

Z powyższych przepisów wynika, że renty otrzymywane z Niemiec, wypłacane osobom mającym miejsce zamieszkania w Polsce, do końca 2004 r. podlegały opodatkowaniu tylko w Polsce.

Zasady opodatkowania dochodu uzyskanego z tytułu wypłaconych rent oraz wysokość podatku zostały uregulowane w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowy, podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zwolnienia odnoszące się do rent zagranicznych uregulowane zostały w art. 21 ust. 1 pkt 74 oraz pkt 91 powołanej wyżej ustawy, zgodnie z którymi wolne od podatku dochodowego są:

* otrzymywane z zagranicy:

* wypłacone, za pośrednictwem płatnika, przy emeryturach i rentach zagranicznych podwyżki (zwiększenia) mające charakter dodatków rodzinnych, pod warunkiem przedstawienia płatnikowi dokumentu stwierdzającego wysokość podwyżki.

Przyznana Wnioskodawczyni renta, nie mieści się w katalogu zwolnień przedmiotowych określonych w powołanych wyżej przepisach art. 21 ust. 1 pkt 74 oraz pkt 91 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawczyni bowiem wskazała, że otrzymywana renta nie jest rentą inwalidzką z tytułu inwalidztwa wojennego, nie stanowi kwoty zaopatrzenia przyznawanej ofiarom wojny i nie stanowi renty wypadkowej osoby, której inwalidztwo powstało w związku z przymusowym pobytem na robotach w III Rzeszy Niemieckiej w latach 1939 - 1945. Renta ta nie stanowi również podwyżki (zwiększenia) mającego charakter dodatków rodzinnych.

Przedmiotowa renta nie korzysta także ze zwolnienia, określonego w art. 21 ust. 1 pkt 46 ww. ustawy (powołanego przez Wnioskodawczynię). Zgodnie z tym przepisem, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2005 r. wolne od podatku dochodowego są dochody otrzymane przez podatnika, jeżeli:

Powyższe zwolnienie dotyczy świadczeń wypłacanych w związku z realizacją celu programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy, pochodzących od podmiotów wymienionych w lit. a ww. przepisu. Do takich świadczeń nie zalicza się renty wypłacanej Wnioskodawczyni za przymusowa pracę na rzecz III Rzeszy.

W świetle powyższych przepisów przyjąć zatem należy, że renta otrzymywana przez Wnioskodawczynię przed dniem 1 stycznia 2005 r. podlegała opodatkowaniu wyłącznie w Polsce, zgodnie z art. 19 ww. umowy obowiązującej przed dniem 1 stycznia 2005 r. Jednocześnie renta ta nie korzystała z żadnego zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tak więc prawidłowo pobierany był przez bank podatek dochodowy od wypłacanej renty.

Natomiast stosownie do art. 18 ust. 1 umowy z dnia 14 maja 2003 r. zawartej między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90) obowiązującej od dnia 1 stycznia 2005 r. emerytury i podobne świadczenia lub renty, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym pierwszym Państwie.

Z kolei, zgodnie z art. 18 ust. 2 ww. umowy, bez względu na postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu płatności otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w jednym Umawiającym się Państwie z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym drugim Państwie.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż renty otrzymywane z Niemiec, wypłacane osobom mającym miejsce zamieszkania w Polsce podlegają opodatkowaniu w Polsce. Wyjątek dotyczy jednak sytuacji, gdy świadczenia są wypłacane z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Republiki Federalnej Niemiec, bowiem wówczas stosownie do ww. art. 18 ust. 2 umowy płatności takie podlegają opodatkowaniu tylko w państwie źródła, czyli w Niemczech.

Z informacji przedstawionych przez Wnioskodawczynię wynika, że przedmiotowe świadczenie wypłacane jest z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Niemiec.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że renta za przymusowa pracę na rzecz III Rzeszy wypłacana Wnioskodawczyni z obowiązkowego systemu ubezpieczeń społecznych Niemiec, zgodnie z art. 18 ust. 2 umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku nie podlega opodatkowaniu w Polsce. W takiej sytuacji płatnik (bank) w Polsce nie powinien od tych należności pieniężnych pobierać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Wobec tego na podatniku nie ciąży obowiązek wykazywania w rocznym zeznaniu podatkowym dochodu z niemieckiej renty otrzymywanej od dnia 1 stycznia 2005 r.

Odnosząc się do zagadnienia zwrotu nadpłaconego podatku należy nadmienić, że zgodnie z art. 72 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) za nadpłatę uważa się kwotę:

W myśl art. 75 § 1 ww. ustawy jeżeli podatnik kwestionuje zasadność pobrania przez płatnika podatku albo wysokość pobranego podatku, może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku. Ponadto z § 2 pkt 1a powyższego przepisu wynika, że uprawnienie to przysługuje również podatnikom, których zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania, jeżeli w zeznaniach (deklaracjach) rocznych, wykazali zobowiązanie podatkowe nienależne lub w wysokości większej od należnej i wpłacili zadeklarowany podatek albo wykazali nadpłatę w wysokości mniejszej od należnej. Zgodnie natomiast z art. 75 § 3 podatnik równocześnie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty obowiązany jest złożyć skorygowane zeznanie (deklarację).

Artykuł 81 § 2 ww. ustawy stanowi, że skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty.

Należy również wskazać, że zgodnie z art. 79 § 2 pkt 2 ww. ustawy - Ordynacja podatkowa, prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wygasa po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Z kolei zgodnie z art. 70 § 1 ww. ustawy, zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

W związku z powyższym w celu uzyskania zwrotu nienależnie uiszczonego podatku dochodowego w latach 2008-2012 Wnioskodawczyni winna złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku wraz korektą zeznań za lata 2008-2012. Natomiast w zeznaniu podatkowym składanym za 2013 r. Wnioskodawczyni nie ma obowiązku wykazania renty z Niemiec, lecz powinna wykazać zaliczki na podatek dochodowy pobrane przez płatnika (bank) - stanowiące nadpłatę podatku.

Wnioskodawczyni nie ma możliwości złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty podatku zapłaconego od świadczeń wypłacanych przed dniem 1 stycznia 2008 r. bowiem zobowiązanie to uległo już przedawnieniu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.