ILPB2/415-1001/09-6/JK - Możliwość opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia udziałów we współwłasności budynku i współużytkowaniu wieczystym gruntu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 12 października 2009 r. (data wpływu 15 października 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 22 grudnia 2009 r. (data wpływu 28 grudnia 2009 r.) oraz pismem z dnia 27 stycznia 2010 r. (data wpływu 1 lutego 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 15 października 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości.

W związku ze stwierdzeniem braków formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 15 grudnia 2009 r. Nr ILPB2/415-1001/09-2/JK, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a jego uzupełnieniem przez Zainteresowanego nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 15 grudnia 2009 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 18 grudnia 2009 r.), zaś w dniu 28 grudnia 2009 r. (data nadania 23 grudnia 2009 r.) do siedziby tut. organu wpłynęła odpowiedź na wezwanie, w której Wnioskodawca uzupełnił wniosek.

Po przeprowadzeniu ponownej analizy sprawy tut. organ pismem z dnia 18 stycznia 2010 r. Nr ILPB2/415-1001/09-4/JK wezwał Wnioskodawcę do przedstawienia dodatkowych informacji dotyczących zaistniałego stanu faktycznego w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

W piśmie poinformowano, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a jego uzupełnieniem przez Zainteresowanego nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 18 stycznia 2010 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 21 stycznia 2010 r.), zaś w dniu 1 lutego 2010 r. (data nadania 27 stycznia 2010 r.) do siedziby tut. organu wpłynęła odpowiedź na wezwanie, w której Wnioskodawca uzupełnił wniosek.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca aktem notarialnym z dnia 27 lipca 2009 r. dokonał odpłatnego zbycia udziałów wynoszących 3/32 we współwłasności budynku i współużytkowaniu wieczystym gruntu, które to prawo zostało ustanowione decyzją Prezydenta Miasta z dnia 30 stycznia 2007 r. po rozpatrzeniu wniosku złożonego w dniu 16 lutego 1949 r. przez pełnomocnika spadkobierców dawnych właścicieli hipotecznych - x i Y.

Aktem notarialnym z dnia 13 marca 1952 r. x sprzedała z przysługującą jej część praw i roszczeń do ubiegania się o przyznanie prawa użytkowania wieczystego do nieruchomości.

Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 15 czerwca 1999 r. orzekł, że spadek po z na podstawie ustawy nabyły dzieci: 1, 2, 3 oraz wnuk 4 - po 1/4 części spadku każde z nich.

Postanowieniem z dnia 9 kwietnia 1986 r. Sąd Rejonowy stwierdził, że spadek po 4 nabyli: żona 5 oraz syn 6- po 1/2 części spadku każde z nich.

Postanowieniem z dnia 31 stycznia 2001 r. Sąd Rejonowy stwierdził, że spadek po 3: 6 i 7 - po 1/2 części spadku każde z nich.

W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku Zainteresowany wskazał ponadto, iż prawo użytkowania wieczystego, ustanowione decyzją Prezydenta Miasta z dnia 30 stycznia 2007 r. do zabudowanego gruntu o powierzchni 340 m² oznaczonego jako działka Nr XXX, uregulowanego w księdze wieczystej KW Nr XXX na rzecz XXZ w 16/32 części, XXXZ w 4/32 części, XXXZ w 4/32 części, XXXZ w 4/32 części, 6 w 3/32 części i 7 w 1/32 części jako ostateczna została zmieniona decyzją Prezydenta Miasta z dnia 20 lutego 2008 r. w trybie art. 155 kpa, w ten sposób, że w prawo użytkowania wieczystego ustanowione zostało na rzecz XXXZ w 16/32 części, XXXZ w 4/32 części, XXXZ w 2/32 części, XXXZ w 2/32 części, 3 w 4/32 części 6 w 3/32 części i 7w 1/32 części z uwagi na nabycie przez XXXZ i XXXZ spadku po XXXZ.

Na ww. gruncie, do którego ustanowione zostało prawo użytkowania wieczystego znajduje się budynek mieszkalny wybudowany przed 1939 r., stanowiący odrębną od gruntu nieruchomość, pozostającą własnością dotychczasowych właścicieli.

Natomiast 6 i 7 udziały we współużytkowaniu wieczystym gruntu i we współwłasności budynku nabyli do majątków osobistych na podstawie umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste zawartej w dniu 24 kwietnia 2008 r.

Wnioskodawca, ani jego żona nigdy nie byli zameldowani w przedmiotowym budynku ani na pobyt stały, ani na pobyt czasowy przed datą jego zbycia.

W piśmie z dnia 27 stycznia 2010 r., Zainteresowany wskazał natomiast, iż nieruchomość do której przysługiwało Mu prawo użytkowania wieczystego była objęta dekretem z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów m. st. Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279).

Z uzasadnienia decyzji Prezydenta Miasta z dnia 30 stycznia 2007 r. bezpośrednio wynika, że nieruchomość znajduje się na terenie objętym działaniem dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m (Dz. U. Nr 50, poz. 279). z dniem 21 listopada 1945 r. grunty przedmiotowej nieruchomości na podst. art. 1 dekretu przeszły na własność Gminy, a od dnia 13 kwietnia 1950 r. na własność Skarbu Państwa. Zgodnie z art. 7 ust. 1 i 2 dekretu pełnomocnik spadkobierczyń dawnych właścicieli hipotecznych we właściwym terminie złożył wniosek o przyznanie prawa własności czasowej.

Orzeczeniem administracyjnym z dnia 18 października 1954 r. Prezydium Rady Narodowej w m odmówiło spadkobiercom przyznania prawa własności czasowej do działki. Dalej Minister Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa stwierdził nieważność ww. orzeczenia, co otworzyło drogę do ponownego rozpatrzenia wniosku złożonego w dniu 16 lutego 1949 r. przez pełnomocnika spadkodawczyń dawnych właścicieli hipotecznych o przyznanie prawa własności czasowej (obecnie użytkowanie wieczyste).

Wnioskodawca informuje również, że jest następcą prawnym osób, które nabyły od właścicieli roszczenie do ubiegania się o przyznanie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości, bowiem aktem notarialnym z dnia 13 marca 1952 r. y sprzedała 1 przysługującą jej część praw i roszczeń do ubiegania się o przyznanie prawa użytkowania wieczystego do nieruchomości.

Następnie spadek po 1 na mocy postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 15 czerwca 1999 r. nabyły dzieci: 2. 3, 4 oraz wnuk 5 - po 1/4 części spadku każde z nich.

Postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 9 kwietnia 1986 r. spadek po 2 nabyli: żona 3 oraz syn Wnioskodawca - po 1/2 części spadku każde z nich.

Postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 31 stycznia 2001 r. spadek po 3 nabyli: Wnioskodawca i żona Wnioskodawcy - po 1/2 części spadku każde z nich.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłaty podatku i w jakiej wysokości z tytułu odpłatnego zbycia dokonanego aktem notarialnym dnia 27 lipca 2009 r. udziałów wynoszące 3/32 we współużytkowaniu wieczystym gruntu i współwłasności budynku objętych księgą wieczystą KW, które to prawo zostało ustanowione decyzją Prezydenta Miasta z dnia 30 stycznia 2007 r. po rozpatrzeniu wniosku złożonego w dniu 16 lutego 1949 r. przez pełnomocnika spadkobierców dawnych właścicieli hipotecznych - Xi Y...

Zdaniem Wnioskodawcy, nie powinien on płacić podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu zbycia, bowiem nabył ten spadek ponad 5 lat temu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

Z analizy stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż przedmiotowa nieruchomość gruntowa była objęta działaniem dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. Na podstawie tego dekretu, grunt ten przeszedł z dniem 21 listopada 1945 r. na własność Gminy, a od dnia 13 kwietnia 1950 r. na własność Skarbu Państwa. Pełnomocnik spadkobierców dawnych właścicieli w dniu 3 lutego 1949 r. złożył stosowny wniosek w sprawie przyznania prawa własności czasowej (obecnie prawa użytkowania wieczystego).

Orzeczeniem administracyjnym odmówiło spadkobiercom przyznania prawa własności czasowej do działki. Następnie Minister Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa stwierdził nieważność ww. orzeczenia, co otworzyło drogę do ponownego rozpatrzenia wniosku złożonego w dniu 16 lutego 1949 r. przez pełnomocnika spadkodawczyń dawnych właścicieli hipotecznych o przyznanie prawa własności czasowej (obecnie użytkowanie wieczyste) do nieruchomości. Następnie HX sprzedała przysługującą jej część praw i roszczeń do ubiegania się o przyznanie prawa użytkowania wieczystego do nieruchomości wynikające z cytowanego dekretu na rzecz osoby trzeciej, tj. na rzecz 1 po której roszczenie odziedziczył między innymi Wnioskodawca.

W dniu 20 lutego 2008 r. decyzją zmieniającą decyzję z dnia 30 stycznia 2007 r. Prezydent stwierdził, że prawo użytkowania wieczystego ustanowione zostało między innymi na rzecz Wnioskodawcy w 3/32 części.

W dniu 24 kwietnia 2008 r. została podpisana w formie aktu notarialnego umowa o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste.

W przedmiotowej sprawie istotna jest więc kwestia, czy zawarcie umowy o oddanie w użytkowanie wieczyste w trybie przedstawionym przez Wnioskodawcę stanowi nabycie nieruchomości w myśl powołanego uprzednio art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle art. 7 dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy (Dz. U. z 1945 r. Nr 50, poz. 279) dotychczasowy właściciel gruntu, prawni następcy właściciela, będący w posiadaniu gruntu, lub osoby prawa jego reprezentujące, a jeżeli chodzi o grunty oddane na podstawie obowiązujących przepisów w zarząd i użytkowanie - użytkownicy gruntu mogą w ciągu 6 miesięcy od dnia objęcia w posiadanie gruntu przez gminę zgłosić wniosek o przyznanie na tym gruncie jego dotychczasowemu właścicielowi prawa wieczystej dzierżawy z czynszem symbolicznym lub prawa zabudowy za opłatą symboliczną. Gmina uwzględni wniosek, jeżeli korzystanie z gruntu przez dotychczasowego właściciela da się pogodzić z przeznaczeniem gruntu według planu zabudowania, a jeżeli chodzi o osoby prawne - ponadto, gdy użytkowanie gruntu zgodnie z jego przeznaczeniem w myśl planu zabudowania nie pozostaje w sprzeczności z zadaniami ustawowymi lub statutowymi tej osoby prawnej. w razie uwzględnienia wniosku gmina ustali, czy przekazanie gruntu nastąpi tytułem wieczystej dzierżawy, czy na prawie zabudowy, oraz określi warunki, pod którymi umowa może być zawarta. w przypadku nieuwzględnienia wniosku, gmina zaofiaruje uprawnionemu, w miarę posiadania zapasu gruntów - na tych samych warunkach dzierżawę wieczystą gruntu równej wartości użytkowej, bądź prawo zabudowy na takim gruncie. w razie niezgłoszenia wniosku, przewidzianego w ust. 1, lub nieprzyznania z jakichkolwiek innych przyczyn dotychczasowemu właścicielowi wieczystej dzierżawy albo prawa zabudowy, gmina obowiązana jest uiścić odszkodowanie w myśl art. 9 dekretu.

Własność przedmiotowego gruntu została odebrana właścicielom na mocy dekretu z 1945 r., który miał charakter aktu komunalizacyjnego rangi ustawowej i w zamian przewidywał jednak pewien system ww. rekompensat. Jak wynika z przytoczonej regulacji, prawodawcy niewątpliwie chodziło o zrekompensowanie dotychczasowym właścicielom (ich następcom prawnym) przejścia na własność gminy gruntów stanowiących dotąd ich własność. Ustanowienie prawa wieczystego użytkowania gruntu (odpowiednika wymienionych w dekrecie: prawa wieczystej dzierżawy z czynszem symbolicznym lub prawa zabudowy za opłatą symboliczną) stanowiło równoważnik, substytut utraconego przez dotychczasowego właściciela, odjętego mu na mocy dekretu, prawa własności i było ustawowo zagwarantowaną formą rekompensaty.

Oddanie w użytkowanie wieczyste nie jest wprawdzie równoznaczne w sensie prawnym ze zwrotem własności nieruchomości. Jednakże w odniesieniu do skomunalizowanych gruntów warszawskich może być traktowane jako swoista restytucja, bo na taki jedynie zakres przywrócenia uprawnień dotychczasowym właścicielom zezwalał dekret z dnia 26 października 1945 r. Ponadto, prawo użytkowania wieczystego jest silnym prawem rzeczowym, lokującym się w hierarchii tych praw bezpośrednio po prawie własności, a przed ograniczonymi prawami rzeczowymi, co pozwala na potraktowanie ustanowienia użytkowania wieczystego jako swoistej restytucji stosunków własnościowych sprzed komunalizacji.

Wykładnia pojęcia "nabycie prawa" użytego w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. powinna zatem uwzględniać to, że zwrot utraconego prawa własności w drodze ustanowienia prawa użytkowania wieczystego nie jest nabyciem w rozumieniu tego przepisu.

Wprawdzie prawa wynikające z dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m przysługujące wywłaszczonemu właścicielowi przeszły na Wnioskodawcę jako spadkobiercę spadkobiercy osoby, która nabyła je w drodze umowy kupna, jednakże nie zmienia to faktu, że wydanie na podstawie art. 7 ust. 1 dekretu decyzji ustanawiającej prawo użytkowania wieczystego gruntów na rzecz Zainteresowanego oraz zawarcie przez Prezydenta Miasta umowy użytkowania wieczystego gruntu stanowiło realizację ustawowego roszczenia przysługującego Wnioskodawcy w związku z przejściem na skutek dziedziczenia wszelkich praw zmarłego i nie może być również traktowane jako nabycie tego prawa w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem sprzedaż (odpłatne zbycie) udziału w przedmiotowej nieruchomości nabytego w trybie art. 7 ww. dekretu nie stanowi źródła przychodu określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. c) tej ustawy w konsekwencji nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.