ILPB1/4511-1-936/15-2/TW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 25 czerwca 2015 r. (data wpływu 29 czerwca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów:

* w części dotyczącej możliwości zmiany sposobu naliczania amortyzacji - jest prawidłowe,

* w części dotyczącej sposobu rozliczenia kosztów - jest nieprawidłowe.

W dniu 29 czerwca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej od dnia 1 lutego 2011 r. Głównym przedmiotem działalności jest: PKD 62.02.Z. - działalność związana z doradztwem w zakresie informatyki. Działalność jest opodatkowana na zasadach ogólnych. Postanowieniem Sądu Rejonowego w dniu 5 grudnia 2012 r. (sygn. Akt (...)) Zainteresowany nabył w spadku spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego o pow. użytkowej 46,8 m^2. Ww. nabyte prawo do lokalu zgłosił do właściwego Urzędu Skarbowego w dniu 31 stycznia 2013 r. (druk SD-Z2), podając jego wartość rynkową z dnia nabycia spadku, tj. 210.000 zł.

Ww. prawo do lokalu jest osobistym majątkiem prywatnym Wnioskodawcy.

Od dnia 1 marca 2015 r. w ramach najmu prywatnego Zainteresowany wynajmuje ww. lokal wyłącznie na cele mieszkaniowe na podstawie umowy najmu.

Przychody (wpływy na konto bankowe) i udokumentowane koszty z najmu prywatnego Wnioskodawca włączył do opodatkowania na zasadach ogólnych, a należne składki z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych odprowadza w cyklu miesięcznym.

Lokal mieszkalny będzie wynajmowany na cele mieszkaniowe przynajmniej przez rok na podstawie umowy najmu. Został on wprowadzony do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych (symbol KŚT 122), jako wartość niematerialna i prawna, wg wartości rynkowej z dnia nabycia spadku.

W związku z powyższym, Wnioskodawca dokonuje odpisów amortyzacyjnych przy zastosowaniu 2,5% stawki rocznej właściwej dla wartości niematerialnych i prawnych, jakim jest własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego.

Wnioskodawca zamierza złożyć wniosek do spółdzielni mieszkaniowej o wyodrębnienie lokalu i założenie księgi wieczystej. Budynek, w którym znajduje się lokal został wybudowany w 1982 r. Po założeniu księgi Zainteresowany zamierza amortyzować lokal mieszkalny (odrębna własność) według stawki 10%, po uprzednim wprowadzeniu lokalu mieszkalnego do ewidencji środków trwałych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy po wyodrębnieniu własności lokalu mieszkalnego (założeniu księgi) należy zakończyć amortyzację spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w ramach wartości niematerialnych i prawnych i wprowadzić ten lokal do ewidencji środków trwałych i amortyzować według stawki 10% na podstawie indywidualnie ustalonej amortyzacji.

2. Przy zastosowaniu stawki 10% na podstawie indywidualnie ustalonej amortyzacji, może w konkretnym miesiącu / miesiącach w ciągu roku podatkowego zaistnieć sytuacja, że łączne udokumentowane koszty związane z najmem lokalu wraz z miesięczną kwotą amortyzacji będą większe, niż przychody z najmu (strata). Czy w takiej sytuacji nadwyżkę kosztów (udokumentowane koszty rzeczywiste + amortyzacja) nad przychodem z najmu, czyli stratę, podatnik może odjąć od zaliczki na podatek dochodowy od prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej za dany miesiąc.

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do pytania nr 1, po wyodrębnieniu własności lokalu mieszkalnego należy wprowadzić przedmiotowy lokal do ewidencji środków trwałych, gdyż do momentu wyodrębnienia stanowił on wartość niematerialną i prawną, jakim jest spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.

Można w tym przypadku zastosować indywidualną stawkę amortyzacji w wysokości 10% na podstawie przepisu art. 22j ust. 3 pkt 7 w związku z ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z uwagi na fakt, że przed nabyciem był wykorzystywany co najmniej przez okres 60 miesięcy.

Z uwagi na fakt wybudowania budynku, w którym mieści się lokal mieszkalny w roku 1982, zachodzi okoliczność spełnienia przesłanki wykorzystywania co najmniej 5 lat przed dniem nabycia, a tym samym spełnienia warunku umożliwiającego zastosowanie stawki indywidualnej w wysokości 10%.

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do pytania nr 2, w przypadku, gdy uzyskiwane przez podatnika dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz z prywatnego najmu, opodatkowane są według skali podatkowej, a zaliczki należne z tego tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych, zarówno z działalności gospodarczej, jak i z prywatnego najmu lokalu odprowadzane są w cyklu miesięcznych, miesięczną zaliczkę z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej umniejsza się o tę stratę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie kosztów uzyskania przychodów:

* w części dotyczącej możliwości zmiany sposobu naliczania amortyzacji - jest prawidłowe,

* w części dotyczącej sposobu rozliczenia kosztów - jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

W powołanym przepisie art. 22 ust. 1 ustawodawca nie wskazuje enumeratywnie jakie wydatki mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu. Możliwość zaliczenia konkretnego wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodów uzależniona została od istnienia związku przyczynowo-skutkowego tzn. poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu, bądź funkcjonowanie tego źródła. Kosztami uzyskania przychodów są zarówno koszty bezpośrednio, jak i pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, pod warunkiem, że podatnik wykaże, iż zostały one w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów.

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu winien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:

* musi pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub ze źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

* musi nie znajdować się na liście wydatków nieuznanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

* musi być właściwie udokumentowany.

Przepis art. 22 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23.

Z treści przepisu art. 22a ust. 1 ww. ustawy wynika, że amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

- przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

W myśl art. 22b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, nabyte nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania:

- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane przez niego do używania na podstawie umowy licencyjnej (sublicencji), umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane wartościami niematerialnymi i prawnymi.

W myśl art. 22c pkt 2 ww. ustawy, amortyzacji nie podlegają budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami lub lokale mieszkalne, służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy, jeżeli podatnik nie podejmie decyzji o ich amortyzowaniu, zwane odpowiednio środkami trwałymi lub wartościami niematerialnymi i prawnymi.

Jak stanowi art. 22d ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, składniki majątku, o których mowa w art. 22a-22c, z wyłączeniem składników wymienionych w ust. 1, wprowadza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zgodnie z art. 22n, najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Późniejszy termin wprowadzenia uznaje się za ujawnienie środka trwałego, o którym mowa w art. 22h ust. 1 pkt 4.

W myśl art. 22h ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem art. 22k, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji (wykazu), z zastrzeżeniem art. 22e, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub, w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór.

Zasady ustalania wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, która stanowi podstawę obliczenia odpisów amortyzacyjnych, określa art. 22g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przepis art. 22g ust. 1 ww. ustawy, stanowi że za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem ust. 2-18, uważa się w razie odpłatnego nabycia - cenę ich nabycia.

Zgodnie z art. 22g ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku.

Wyjaśnić należy, że spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego jest ograniczonym prawem rzeczowym. Jest to prawo zbywalne, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji. Umożliwia ono korzystanie z lokalu oraz rozporządzanie tym prawem, z pewnymi ograniczeniami, na zasadach zbliżonych do prawa własności. Świadczy o tym chociażby umiejscowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w Księdze Drugiej Kodeksu cywilnego "Własność i inne prawa rzeczowe".

Natomiast ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu powoduje, że osoba, której przysługuje to prawo, uzyskuje pełnię uprawnień właścicielskich do lokalu mieszkalnego oraz prawo do udziału w związanej z tym lokalem nieruchomości.

Biorąc pod uwagę opis sprawy i przytoczone przepisy ustawy wskazać należy, że z chwilą podpisania aktu notarialnego o ustanowieniu odrębnej własności lokalu zmienił się tytuł prawny do tego lokalu. Od tego momentu, jako lokal będący odrębną własnością może on być środkiem trwałym. Posiadane uprzednio spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mogło zaś stanowić jedynie wartość niematerialną i prawną.

Mając na względzie cytowane wyżej przepisy stwierdzić należy, że z chwilą przekształcenia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo własności tego lokalu, dojdzie do likwidacji wartości niematerialnej i prawnej, stanowiącej składnik majątku Wnioskodawcy. W momencie tym bowiem ww. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego przestanie istnieć. W jego miejsce powstanie natomiast nowy składnik majątku, lokal mieszkalny będący odrębną własnością, stanowiący środek trwały.

Podkreślić należy, że w dacie przekształcenia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w odrębną własność lokalu nie dochodzi do nowego nabycia, następuje jedynie zmiana formy prawnej dysponowania przedmiotowym lokalem natomiast datą nabycia pozostaje data nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

Dla celów amortyzacji ww. środka trwałego należy również ustalić nową, właściwą stawkę amortyzacyjną. Zgodnie z art. 22h ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnicy, z zastrzeżeniem art. 22I i 22ł, dokonują wyboru jednej z metod amortyzacji określonej w art. 22i-22k dla poszczególnych środków trwałych przed rozpoczęciem ich amortyzacji; wybraną metodę stosuje się do pełnego zamortyzowania danego środka trwałego.

Odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, z zastrzeżeniem art. 22j-22ł, dokonuje się przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych określonych w Wykazie stawek amortyzacyjnych i zasad, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, o czym stanowi art. 22i ust. 1 ww. ustawy.

Standardowa stawka z Wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 1,5% dla lokali mieszkalnych.

Natomiast możliwość ustalenia indywidualnej stawki amortyzacji dla środka trwałego jakim jest przedmiotowy lokal, przewiduje art. 22j ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do treści art. 22j ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, podatnicy, z zastrzeżeniem art. 22I, mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika, z tym że okres amortyzacji dla budynków (lokali) i budowli, innych niż wymienione w pkt 4 nie może być krótszy niż 10 lat, z wyjątkiem:

- dla których okres amortyzacji - nie może być krótszy niż 3 lata.

W myśl art. 22j ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, środki trwałe, o których mowa w ust. 1 pkt 3, uznaje się za:

Ustalenie przez ustawodawcę minimalnego okresu amortyzacji środka trwałego na 10 lat oznacza, że maksymalna wysokość rocznej stawki amortyzacji będzie wynosić 10%. Powyższy zapis należy rozumieć w ten sposób, że indywidualne stawki amortyzacyjne mogą być ustalane jedynie dla takich środków trwałych, które - w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - są używane lub ulepszone, a ponadto nie były wcześniej wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, prowadzonej przez podatnika.

Podkreślić należy, że w podanej w art. 22j ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych definicji występują m.in. dwa istotne sformułowania: pojęcie "przed nabyciem", które oznacza, iż chodzi o przeniesienie własności oraz udowodnienie "wykorzystania", bez doprecyzowania przez kogo i na jakie cele dany składnik majątku miał być wykorzystywany. Używanie środka trwałego musi zatem nastąpić przed jego nabyciem przez podatnika, co oznacza że podatnik może zastosować indywidualną stawkę amortyzacji, jeżeli nabył środek trwały, który przed jego nabyciem był wykorzystywany u poprzedniego właściciela (właścicieli) przez wymagany okres wynoszący minimum 60 miesięcy.

Mając na względzie opis sprawy jak i powołane przepisy stwierdzić należy, że dla środka trwałego (prawa odrębnej własności lokalu) dopuszczalne będzie ustalenie indywidualnej stawki amortyzacyjnej - w oparciu o przepis art. 22j ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - z tym, że maksymalna wysokość rocznej stawki amortyzacji będzie wynosić 10%. Lokal jako środek trwały został bowiem pierwszy raz wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych Wnioskodawcy a przed dniem jego nabycia był wykorzystywany przez poprzedniego właściciela przez okres dłuższy niż 60 miesięcy (5 lat).

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej możliwości zmiany sposobu naliczania amortyzacji należało uznać za prawidłowe.

Ponadto wskazać należy, że z konstrukcji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że powstanie obowiązku podatkowego jest w pierwszym rzędzie uzależnione od zaistnienia przychodu zaliczonego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie tego przepisu odrębnymi źródłami przychodów są określone w pkt 3 i 6:

* pozarolnicza działalność gospodarcza (pkt 3),

* najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą (pkt 6).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 2 ww. ustawy, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Natomiast zasady rozliczania straty ze źródła przychodów przewidziane zostały w art. 9 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl tego przepisu, o wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty.

Przepis zawarty w art. 9 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma także zastosowanie w przypadku wystąpienia straty ze źródła przychodu jakim jest najem prywatny.

Jednakże podkreślić należy, że z treści cytowanego przepisu jednoznacznie wynika, że strata może być odliczona od dochodu powstałego z tego samego źródła. Zatem strata z najmu, może być odliczona tylko od dochodu z najmu. Zatem nie może być - jak twierdzi Zainteresowany - odliczona od dochodu powstałego z innego źródła przychodów jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej sposobu rozliczenia kosztów należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.