ILPB1/4511-1-56/16-4/AMN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 19 stycznia 2016 r. (data wpływu 22 stycznia 2016 r.), uzupełnionym w dniu 17 marca 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika - jest prawidłowe.

W dniu 22 stycznia 2016 r., został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 11 marca 2016 r. znak ILPB1/4511-1-56/16-2/AMN na podstawie art. 169 § 1 tej ustawy wezwano Wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 14 marca 2016 r., wniosek uzupełniono w dniu 17 marca 2016 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Dnia x lipca 2015 r. pracownik, z którym rozwiązano stosunek pracy bez wypowiedzenia złożył do Sądu Rejonowego Wydział Pracy, pozew o przywrócenie do pracy - odwołanie od niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę. W pozwie wnosił o:

* uznanie rozwiązania umowy o pracę za bezskuteczne w całości;

* przywrócenie do pracy u pozwanego na dotychczasowych warunkach pracy i płacy;

* zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty w wysokości 10.758,00 złotych wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia rozwiązania umowy do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia na podstawie art. 57 § 1 k.p.

W dniu 26 listopada 2015 r. w Sądzie Rejonowym Wydział Pracy odbyła się rozprawa, na której to strony zawarły następującej treści ugodę: "Pozwany zobowiązał się zapłacić powódce kwotę 9 500,00 zł (słownie: dziewięć tysięcy pięćset złotych) w terminie do dnia 31 grudnia 2015 r.; przy czym na wypadek zwłoki z zapłatą ugodzonej należności stanie się ona natychmiast wymagalna z ustawowymi odsetkami do dnia zapłaty.

Pełnomocnik powódki za zgodą pełnomocnika pozwanego pozew w tej sprawie cofa, a strony wnoszą o umorzenie postępowania sądowego i nieobciążanie jego kosztami."

Powód w dniu 23 grudnia 2015 r. wypłacił należność zgodnie z ugodą w kwocie 7 790,00 tj. pomniejszoną o zaliczkę na podatek dochodowy w kwocie 1 710,00, którą odprowadził do właściwego urzędu skarbowego.

Powódka nie zgadza się z takim stanem rzeczy, w jej ocenie ugodzona należność nie powinna zostać obciążona podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W uzupełnieniu wniosku Zainteresowany wskazał, że w protokole zawartej ugody sąd nie wskazał charakteru ugodzonej należności. Zdaniem Wnioskodawcy, a stan faktyczny na to wskazywał, kwota 9 500,00 nie stanowiła odszkodowania przysługującego pracownikowi na podstawie art. 47¹ k.p., czyli wynagrodzenia za okres trzech miesięcy, nie wynikała ze skróconego okresu wypowiedzenia umowy o pracę (rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło bez wypowiedzenia ze względu na istnienie przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na określonym stanowisku, po upływie 182 dni absencji chorobowej) oraz nie była odprawą pieniężną wypłaconą na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Podejmując decyzję o odprowadzeniu zaliczki na podatek dochodowy od ugodzonej należności na podstawie postanowienia sądu Wnioskodawca stanął na stanowisku, że wysokość i zasady ustalania należnej kwoty nie wynikają wprost z przepisów kodeksu pracy i dlatego Zainteresowany uznał, to za zadośćuczynienie dotyczące korzyści, które pracownik mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono. W związku z art. 21 ust. 1 pkt 3b potrącono zaliczkę na podatek dochodowy. Ze stanowiskiem Wnioskodawcy nie zgadza się pracownik.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy od ugodzonej należności w kwocie 9 500,00 winna zostać odprowadzona zaliczka na podatek dochodowy do właściwego urzędu skarbowego.

Zdaniem Wnioskodawcy, w dniu 23 grudnia 2015 r. na konto osobiste powódki została przekazana ugodzona należność w kwocie 7 790,00 pomniejszona o kwotę zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 1 710,00 złotych.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż wynikająca z ugody kwota winna być zakwalifikowana do przychodu ze stosunku pracy, bowiem wypłata tego świadczenia miała swoje źródło w uprzednio łączącym pracownicę z pracodawcą stosunkiem pracy. Gdyby tego stosunku nie było, pracownik nie miałby możliwości odwoławczej do sądu. Tym samym wypłacona należność na podstawie ugody sądowej stanowi dla powódki przychód ze stosunku pracy, podlegający opodatkowaniu.

Ponadto należy dodać, że wypłacona kwota nie stanowi odszkodowania, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie znajduje również zastosowania do wypłaconej kwoty przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b. Zatem wypłacona na rzecz powódki kwota wynikająca z ugody sądowej zawartej w dniu 25 listopada 2015 r. nie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie zaś do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Natomiast na podstawie art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Takim przychodem jest również przedmiotowa należność wynikająca z ugody sądowej.

W myśl art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm., z wyjątkiem:

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w przytoczonym wyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy, objęte są tylko te odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a-g) tego artykułu.

Stosownie zaś do art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowy od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Nadmienić należy - jeśli chodzi o pkt 3b artykułu 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - że na gruncie wykładni stosowanej w prawie podatkowym przyjęło się, że przez określenie "inne" rozumie się odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wprost nie wymieniono w katalogu zwolnień podatkowych. Będą to przede wszystkim inne odszkodowania lub zadośćuczynienia niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy, jednakże koniecznym jest, aby te inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane były na mocy wyroku lub ugody sądowej.

Wskazać przy tym należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Dla ustalenia, czy określone świadczenie jest w rzeczywistości odszkodowaniem, istotne jest zbadanie jego charakteru, przy czym bez znaczenia jest okoliczność, czy zostało ono w ugodzie sądowej nazwane odszkodowaniem, czy też nie.

Z przywołanego wyżej przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że nie wszystkie odszkodowania zasądzone przez sąd i otrzymywane przez osoby fizyczne są wolne od podatku dochodowego. Zakres zwolnienia wynikający z brzmienia tegoż przepisu obejmuje tylko odszkodowania/zadośćuczynienia za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli za poniesioną stratę; nie dotyczy natomiast utraconych korzyści. Ustawodawca w tym przepisie wyraźnie wyłączył odszkodowanie/zadośćuczynienie z tytułu utraconych korzyści z zakresu wymienionego powyżej zwolnienia. Tym samym, wypłaty w zakresie utraconych korzyści podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Przyjęte przez ustawodawcę rozwiązanie jest racjonalne. Odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści powinno być opodatkowane; w przeciwnym razie podatnik, który korzyść utracił, znalazłby się w sytuacji korzystniejszej niż podatnik, który korzyść osiągnął.

Natomiast stratą jest niewątpliwie pomniejszenie majątku poszkodowanego. Polega ona na uszczupleniu aktywów albo na przybyciu pasywów. Odszkodowanie za stratę ma na celu wyrównanie uszczerbku w majątku na skutek zdarzeń, za które inna osoba ponosi odpowiedzialność.

Jak już wyjaśniono, zakres zwolnienia wynikający z brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy obejmuje tylko odszkodowania/zadośćuczynienia za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli za poniesioną stratę, nie dotyczy natomiast utraconych korzyści.

Z opisanego stanu faktycznego wynika, że pracownik, z którym rozwiązano stosunek pracy bez wypowiedzenia złożył do sądu, pozew o przywrócenie do pracy. W pozwie wnosił o uznanie rozwiązania umowy o pracę za bezskuteczne w całości, przywrócenie do pracy u pozwanego na dotychczasowych warunkach pracy i płacy, zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty w wysokości 10 758,00 złotych wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia rozwiązania umowy do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia na podstawie art. 57 § 1 k.p.

Na rozprawie strony zawarły przed sądem ugodę, zgodnie z którą Pozwany (Wnioskodawca) zobowiązał się zapłacić powódce kwotę 9 500,00 zł w terminie do dnia 31 grudnia 2015 r.; przy czym na wypadek zwłoki z zapłatą ugodzonej należności stanie się ona natychmiast wymagalna z ustawowymi odsetkami do dnia zapłaty.

W dniu 23 grudnia 2015 r. Wnioskodawca wypłacił zgodnie z ugodą należność pomniejszoną o zaliczkę na podatek dochodowy, którą odprowadził do właściwego urzędu skarbowego.

Kwota 9 500,00 nie stanowiła odszkodowania przysługującego pracownikowi na podstawie art. 47¹ k.p., czyli wynagrodzenia za okres trzech miesięcy, nie wynikała ze skróconego okresu wypowiedzenia umowy o pracę (rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło bez wypowiedzenia ze względu na istnienie przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na określonym stanowisku, po upływie 182 dni absencji chorobowej) oraz nie była odprawą pieniężną wypłaconą na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Zdaniem Wnioskodawcy wysokość i zasady ustalania należnej kwoty nie wynikają wprost z przepisów kodeksu pracy i dlatego Zainteresowany uznał, należność za zadośćuczynienie dotyczące korzyści, które pracownik mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Wobec powyższego, skoro - jak wskazał Wnioskodawca - wysokość i zasady ustalania należnej kwoty nie wynikają wprost z przepisów kodeksu pracy i jeżeli ugodzona należność w kwocie 9 500,00 zł faktycznie stanowi zadośćuczynienie dotyczące korzyści, które pracownik mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono, to kwota ta nie wypełnia przesłanek zastosowania zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3 i art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W takiej sytuacji, od ugodzonej należności w kwocie 9 500,00 zł winna zostać odprowadzona prze Wnioskodawcę zaliczka na podatek dochodowy do właściwego urzędu skarbowego.

Mając powyższe na uwadze stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Niniejszą interpretację wydano w oparciu o opis stanu faktycznego przedstawiony we wniosku oraz uwzględniono informację zawartą w odpowiedzi na wezwanie, że zdaniem Wnioskodawcy wysokość i zasady ustalania należnej kwoty nie wynikają wprost z przepisów kodeksu pracy i ugodzona należności w kwocie 9 500,00 zł stanowi zadośćuczynienie dotyczące korzyści, które pracownik mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Należy przy tym zastrzec, iż rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. Jeżeli w toku ewentualnego postępowania organ uzna, że przedstawiony opis stanu faktycznego różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywistego stanu faktycznego.

Ponadto tut. Organ wskazuje, że do wniosku Wnioskodawca dołączył kserokopię dokumentu (protokół z dnia x listopada 2015 r.). Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny przedłożonych wraz z wnioskiem dokumentów; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę. W związku z tym analizie pod kątem stosowania przepisów prawa podatkowego został poddany tylko opis zaistniałego stanu faktycznego przedstawiony we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.