ILPB1/4511-1-350/15-4/AMN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 3 lutego 2015 r. (data wpływu 9 marca 2015 r.), uzupełnionym w dniu 29 maja 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika - jest prawidłowe.

W dniu 9 marca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14f § 1 i art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 13 maja 2015 r. znak ILPB1/4511-1-350/15-2/AMN na podstawie art. 169 § 1 i § 2 tej ustawy wezwano Wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 19 maja 2015 r., a w dniu 29 maja 2015 r. wniosek uzupełniono (nadano w polskiej placówce pocztowej w dniu 26 maja 2015 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W związku z toczącą się przed Sądem sprawą, w której stwierdzenia okoliczności mających istotne znaczenia dla jej rozstrzygnięcia wymagało wiadomości specjalnych, powołany został biegły sądowy. Biegły sądowy został powołany przez Sąd zgodnie z art. 193 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. #8722; Kodeksu postępowania karnego (Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555). Biegły sądowy po zapoznaniu się z aktami sprawy oraz ze zgromadzonym materiałem dowodowym wydał opinię. W związku z przyznanym przez Sąd wynagrodzeniem za wydanie pisemnej opinii w sprawie sądowej, Sąd jako płatnik podatku od osób fizycznych, na podstawie z art. 22 ust. 9 pkt 4 w związku z art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) ustalił prawo do odliczenia kosztów uzyskania przychodów w wysokości 20% uzyskanego przychodu z tytułu wydania opinii przez biegłego sądowego. Z decyzją Wnioskodawcy nie zgodził się jednak biegły sądowy, który zgodnie z treścią doręczonego pisma z dnia 15 stycznia 2015 r. zawnioskował o naliczenie należności przyjmując koszty uzyskania przychodu w wysokości 50% w stosunku do uzyskanego przychodu. Biegły sądowy załączył także do przywołanego pisma oświadczenie praw autorskich jako uzasadnienie swojego wniosku. Biegły sądowy nie podał podstawy prawnej swojego wniosku.

W uzupełnieniu wniosku podano, że biegły sądowy nie wykonał opinii, o której mowa we wniosku w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. Wydana przez biegłego sądowego opinia jako materiał dowodowy w postępowaniu sądowym nie stanowi utworu w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.), przedmiotu prawa autorskiego nie stanowią "urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole". Opinia biegłego sądowego nie jest dokumentem urzędowym lecz dowodem w postępowaniu sądowym, który należy uznać za materiał urzędowy co potwierdził także Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 21 listopada 1996 r. (sygn: I SA/Kr 829/96), zatem nie stanowi utworu w rozumieniu wyżej przywołanej ustawy.

Biegły sądowy nie uzyskał przychodu w związku ze sporządzeniem opinii za korzystanie z praw autorskich lub rozporządzania tymi prawami.

Biegły sądowy w związku z wydaną opinią w postępowaniu sądowym uzyskał koszty przychodu naliczone zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 4 w związku z art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), w wysokości 20%.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy koszty uzyskania przychodu (biegłego sądowego w związku z wydaną opinią w postępowaniu sądowym) zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 4 w związku z art. 13 pkt 6 ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) wynoszą #8722; 20%.

2. Czy koszty uzyskania przychodu (biegłego sądowego w związku z wydaną opinią w postępowaniu sądowym) zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) wynoszą #8722; 50%.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r., o prawie autorskim prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631), przedmiotem prawa autorskiego nie są "urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole". W zakresie interpretacji tego przepisu w postępowaniu przed sądami należy przywołać treść uzasadnienia do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 listopada 1996 r. (I SA/Kr 829/96), zgodnie z którym to uzasadnieniem "to wykładnia pojęcia dokumenty urzędowe musi nawiązywać do art. 244 § 1 i § 2 k.p.c. W myśl tego przepisu dokumentami urzędowymi są dokumenty sporządzone w przypisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w zakresie ich działania, a także dokumenty sporządzone przez organizacje narodowe, samorządowe, spółdzielcze i inne organizacje społeczne w zakresie powierzonych im przez ustawę spraw z dziedziny administracji państwowej. Dowód z opinii biegłego sąd dopuszcza jeżeli wypadek wymaga wiadomości specjalistycznych (art. 278 § 1 k.p.c.)." W dalszej części przywołanego wyroku Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że opinia biegłego nie jest dokumentem urzędowym lecz dowodem w postępowaniu sądowym, który należy uznać za materiał urzędowy.

Artykuł 4 pkt 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631), wyłącza spod ochrony także materiały urzędowe. Zgodnie z treścią przywołanego wyroku formuła "materiały urzędowe" oznacza się stosunkowo dużą pojemnością. Jest ona bowiem zdolna pomieścić wszystko co nie będąc dokumentem jest urzędowe. Przy czym cechę tę materiał może uzyskać gdy pochodzi od urzędu lub innej instytucji państwowej bądź dotyczy sprawy urzędowej, bądź wreszcie dlatego, że powstał w rezultacie zastosowanej procedury urzędowej.

W formule tej umieszcza się zatem, opinie biegłych wykonane na zlecenie sądów. Procedurami urzędowymi są bowiem procedury sądowe, które regulują przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych. Opinie biegłych powstające w rezultacie zastosowania procedury urzędowej, nie są więc przedmiotem prawa autorskiego.

W tym stanie rzeczy, Wnioskodawca uważa, że koszty uzyskania przychodów biegłych w postępowaniu sądowym (m.in. za wydanie opinii), zgodnie z zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 4 w związku z art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), wynoszą 20%.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy zostały określone źródła przychodów, gdzie między innymi w pkt 2 wymienia się działalność wykonywaną osobiście.

Stosownie do art. 13 pkt 6 cytowanej ustawy, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

W myśl art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, koszty uzyskania przychodów z tytułów określonych w art. 13 pkt 2, 4, 6 i 8 - w wysokości 20% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 9 pkt 3 ww. ustawy, koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami - w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z zastrzeżeniem ust. 9a, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

O zastosowaniu 50% kosztów uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich decyduje wyłącznie fakt uzyskania przychodu z tytułu wykonania dla zamawiającego utworu, bądź innego przedmiotu praw własności intelektualnej będących przedmiotem prawa autorskiego.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęć użytych w art. 22 ust. 9 pkt 3, takich jak np. "twórca", "korzystanie przez twórców z praw autorskich" lub pojęć z nimi związanych, jak np. "utwór". Powołany przepis art. 22 ust. 9 pkt 3 ww. ustawy wskazuje, że ustalenie, czy określony przychód został osiągnięty z tytułu praw autorskich lub pokrewnych, i podatnik jest twórcą, czy też artystą wykonawcą, należy ocenić w świetle odrębnych przepisów, czyli przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

W art. 1 ust. 2 ww. ustawy ustawodawca określił, iż w szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:

Stosownie do treści art. 1 ust. 2a cytowanej ustawy, ochroną objęty może być wyłącznie sposób wyrażenia; nie są objęte ochroną odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne. Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać nieukończoną, a ochrona przysługuje twórcy niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności (art. 1 ust. 3 i ust. 4 ww. ustawy).

Jednakże na mocy art. 4 pkt 2 ww. ustawy, nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy, prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Natomiast z przepisu art. 8 ust. 2 tej ustawy wynika, domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.

W konsekwencji, zastosowanie kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% jest możliwe wówczas, gdy dana osoba uzyska przychód za wykonanie czynności będącej przedmiotem prawa autorskiego lub pokrewnego oraz gdy twórca dokona rozporządzenia prawami autorskimi do swojego utworu, czyli gdy przechodzą one na zleceniodawcę lub gdy udziela licencji na korzystanie z nich.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w związku z toczącą się przed Sądem sprawą powołał biegłego sądowego w celu wydania opinii. Opinia nie została wydana przez biegłego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Przedmiotowa opinia jako materiał dowodowy w postępowaniu sądowym nie stanowi utworu w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Biegły sądowy nie uzyskał przychodu w związku ze sporządzeniem ww. opinii za korzystanie z praw autorskich lub rozporządzania tymi prawami.

Wobec powyższego, skoro w przedmiotowej sprawie opinia wydana przez biegłego nie stanowi utworu w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, uzyskane przez biegłego sądowego wynagrodzenie za sporządzenie opinii nie stanowi przychodu za korzystanie z praw autorskich lub rozporządzania tymi prawami, to do wynagrodzenia za wydanie ww. opinii nie będą miały zastosowania koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. w wysokości 50% uzyskanego przychodu.

Zatem do wynagrodzenia biegłego sądowego uzyskanego w związku z wydaną opinią w postępowaniu sądowym, zastosowanie będą miały koszty uzyskania przychodów w wysokości 20% uzyskanego przychodu, zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Jednocześnie należy wyraźnie zaznaczyć, że przedmiotu niniejszej interpretacji nie stanowi ocena prawidłowości stanowiska Wnioskodawcy w kwestii nie uznania określonych efektów pracy biegłego sądowego za utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Definicja prawa podatkowego zawarta jest w art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej, w świetle której, ilekroć w ustawie jest mowa o przepisach prawa podatkowego - rozumie się przez to przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych.

Stosownie do tej definicji przepisy ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie są przepisami prawa podatkowego.

W trybie wydawania interpretacji określonym w art. 14b ustawy - Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych nie ma uprawnień do interpretowania tych przepisów.

Organy podatkowe nie są zatem uprawnione do orzekania, czy określony rezultat pracy jest utworem w rozumieniu prawa autorskiego.

Właściwym odnośnie dokonywania wykładni przepisów ww. ustawy jest wyłącznie Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Departament Prawny.

W związku z powyższym ocena stanowiska Wnioskodawcy dokonana została jedynie na podstawie przepisów prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Odnosząc się natomiast do powołanego przez Wnioskodawcę wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego tut. organ informuje, że został on wydany w indywidualnej sprawie i dotyczy wyłącznie tej sprawy, w której zapadł.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.