ILPB1/4511-1-1740/15-2/KF - Skutki podatkowe związane z nieodpłatnym umorzeniem udziałów posiadanych przez innych udziałowców.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 14 grudnia 2015 r. (data wpływu 30 grudnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych po stronie Wnioskodawcy jako pozostającego w spółce kapitałowej udziałowca, związanych z nieodpłatnym umorzeniem udziałów posiadanych przez innych udziałowców - jest prawidłowe.

W dniu 30 grudnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych po stronie Wnioskodawcy jako pozostającego w spółce kapitałowej udziałowca, związanych z nieodpłatnym umorzeniem udziałów posiadanych przez innych udziałowców.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (dalej jako: "Wnioskodawca") posiada udziały w spółce z o.o. (dalej jako: "Spółka"). Jeden z pozostałych wspólników Spółki (dalej jako: "Wspólnik Wychodzący") zamierza dokonać zbycia bez wynagrodzenia na rzecz Spółki wszystkich swoich udziałów w Spółce w celu ich umorzenia. Inny z pozostałych wspólników zamierza dokonać zbycia części swoich udziałów na rzecz Spółki także bez wynagrodzenia w celu ich umorzenia (dalej jako: "Wspólnik Pozostający").

Tym samym Spółka nabędzie udziały własne od Wspólnika Wychodzącego i Wspólnika Pozostającego nieodpłatnie w celu ich umorzenia, zaś następnie nabyte udziały zostaną umorzone w drodze uchwały zgromadzenia wspólników Spółki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód do opodatkowania w związku ze zbyciem na rzecz Spółki udziałów przez Wspólnika Pozostającego oraz Wspólnika Wychodzącego bez wynagrodzenia w celu ich umorzenia oraz ich umorzeniem.

Zdaniem Wnioskodawcy, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód do opodatkowania w związku ze zbyciem na rzecz Spółki udziałów przez Wspólnika Pozostającego oraz Wspólnika Wychodzącego bez wynagrodzenia w celu ich umorzenia oraz umorzeniem tych udziałów.

Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów oraz umorzeniem tych udziałów.

Tryb umarzania udziałów reguluje art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.).

Umorzenie może być przeprowadzone:

* za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę - tzw. umorzenie dobrowolne,

* bez zgody wspólnika - tzw. umorzenie przymusowe,

* w razie ziszczenia się określonego zdarzenia - tzw. umorzenie warunkowe (automatyczne).

Bezpośrednim skutkiem umorzenia jest zmniejszenie łącznej wartości nominalnej posiadanych przez wspólników udziałów. Za zgodą wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością umorzenie udziałów może nastąpić bez wynagrodzenia. W takim przypadku następuje nieodpłatne nabycie udziałów przez spółkę.

Umorzenie dobrowolne dokonywane jest za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę. W rzeczywistości więc nie chodzi tu w pierwszym rzędzie o umorzenie, ale o czynność prawną nabycia udziału przez spółkę w celu umorzenia (art. 200 Kodeksu spółek handlowych). Umorzenie nastąpi w przyszłości. Zatem w przypadku umorzenia dobrowolnego dochodzi do nabycia udziałów przez spółkę i odrębnie do ich umorzenia - w dwóch etapach działań. Chodzi więc o rodzaj transakcji, czynność prawną, która jest podstawą umorzenia dobrowolnego.

Mając powyższe na uwadze przepis art. 24 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, z późn. zm.) nie obejmuje swą dyspozycją zbycia udziałów/akcji w celu umorzenia, czyli umorzenia dobrowolnego.

Zbycie udziałów/akcji w celu umorzenia w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2010 r. objęte było dyspozycją art. 24 ust. 5 pkt 2 ww. ustawy, zgodnie z którym dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych był dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także dochód uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia tych udziałów (akcji). Stosownie do powyższego, źródłem dochodu (przychodu) z udziału w zyskach osób prawnych było zbycie udziałów na rzecz spółki w celu umorzenia, jeśli zbycie miało charakter odpłatny.

Z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawca posiada udziały w spółce z o.o. Jeden ze wspólników Spółki dokona zbycia bez wynagrodzenia na rzecz Spółki części swoich udziałów w Spółce, zaś inny wspólnik dokona zbycia całości swoich udziałów w Spółce. Spółka nabędzie udziały własne od Wspólnika Wychodzącego oraz Wspólnika Pozostającego nieodpłatnie w celu ich umorzenia. Nabyte udziały zostaną następnie umorzone w drodze uchwały zgromadzenia wspólników Spółki.

Zatem osiągnięty przychód ze zbycia udziałów w celu umorzenia należy zakwalifikować zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do kapitałów pieniężnych. Przy czym wskazać należy, iż dyspozycją tego przepisu objęte jest wyłącznie zbycie o charakterze odpłatnym. Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych.

Przepis art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Stosownie do art. 30b ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, dochodem, o którym mowa w ust. 1, jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14. Dochodem, o którym mowa w art. 30b ust. 1 tej ustawy jest zgodnie z ust. 2 pkt 4 tego artykułu różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub art. 23 ust. 1 pkt 38 u.p.d.o.f.

Z przepisów tych wynika zatem, że opodatkowaniu podlega przychód z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych. Fakt zbycia przez jednego z udziałowców udziałów w spółce kapitałowej nie jest jednak tożsamy z dokonaniem (w ogóle) zbycia udziałów przez pozostałych udziałowców, którzy takiego zbycia nie dokonują, a co więcej (w szczególe) - zbycia odpłatnego.

Ponadto, wyżej wymieniona ustawa podatkowa nie zawiera żadnych innych regulacji, które pozwalałyby na uznanie, że w związku ze zbyciem udziałów (celem umorzenia) przez jednego z udziałowców po stronie pozostałych udziałowców (których udziały nie są zbywane i umarzane) powstaje przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Umorzenie dobrowolne może generować przychód z tytułu odpłatnego zbycia udziałów w celu umorzenia pod warunkiem, że czynność ta jest odpłatna. Jednakże w przypadku umorzenia bez wynagrodzenia nie mamy do czynienia z przychodem należnym, jak również z odpłatnym zbyciem udziałów, a co się z tym wiąże nie będzie możliwości szacowania potencjalnego dochodu Wspólnika Pozostającego.

Umorzenie udziałów nabytych nieodpłatnie przez Spółkę w tym celu nie przynosi realnego, rzeczywistego dochodu Wnioskodawcy. Sytuacja na gruncie podatkowym Wnioskodawcy zmienia się o tyle, że uzyskuje on możliwość osiągnięcia dochodu w przyszłości. Jakkolwiek zatem wzrośnie wartość księgowa posiadanych przez niego udziałów Spółki, ewentualny dochód wystąpi dopiero w przypadku zbycia tych udziałów na rzecz osoby trzeciej lub umorzenia posiadanych przez nich udziałów (zbycia w celu umorzenia). Dochód wystąpi oczywiście, jeżeli w następstwie takich zdarzeń Wnioskodawca osiągnie przychód, przewyższający koszty jego uzyskania.

Warto również wskazać, że powyższe stanowisko potwierdza zarówno Ministerstwo Finansów w wydanej interpretacji ogólnej (interpretacja Ministra Finansów z 7 marca 2002 r., PB4/BA-8214-34-15/02, "Biuletyn Skarbowy" nr 2/2002, s. 15), jak i organy podatkowe wydając w imieniu Ministra Finansów pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego (np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 8 maja 2009 r., ILPB2/415-181/09-2/JK; interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 11 października 2010 r., IPPB2/415-642/10-2/AK; interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 22 lutego 2010 r., IPPB2/415-742/09-2/MG; interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 16 maja 2013 r., IBPBII/2/415-203/13/JG).

Reasumując, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód do opodatkowania w związku ze zbyciem na rzecz Spółki udziałów przez Wspólnika Pozostającego oraz Wspólnika Wychodzącego bez wynagrodzenia w celu ich umorzenia oraz umorzeniem tych udziałów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Tutejszy Organ wskazuje, że zmianie uległa treść następujących przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) przywołanych przez Wnioskodawcę we własnym stanowisku w sprawie oceny prawnej zdarzenia przyszłego: art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a, art. 30b ust. 1 i art. 30b ust. 2 pkt 4.

Obowiązująca treść wskazanych przepisów jest następująca:

* art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a: za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych,

* art. 30b ust. 1: od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu,

* art. 30b ust. 2 pkt 4: dochodem, o którym mowa w ust. 1 jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów (akcji) a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f oraz art. 23 ust. 1 pkt 38 i 38c - osiągnięta w roku podatkowym.

Różnice w powołanych przez Wnioskodawcę przepisach, a treścią obowiązującą nie mają jednak wpływu na merytoryczne rozstrzygnięcie przedmiotowego wniosku.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Końcowo, odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę pism urzędowych co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, tut. Organ informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Ponadto tut. Organ wskazuje, że zgodnie z treścią art. 14b § 1 ww. ustawy - Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Zatem interpretacje indywidualne prawa podatkowego wydawane są wyłącznie na wniosek zainteresowanego i tylko w jego indywidualnej sprawie. Zainteresowanym jest każdy, kto złoży wniosek w sprawie indywidualnej, która jego dotyczy. W związku z tym zaznacza się, że interpretacja odnosi się tylko i wyłącznie do Wnioskodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.