ILPB1/4511-1-1589/15-4/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 19 listopada 2015 r. (data wpływu 27 listopada 2015 r.), uzupełnionym w dniu 11 lutego 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczeń ponoszonych przez pracodawcę na rzecz pracowników - jest prawidłowe.

W dniu 27 listopada 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczeń ponoszonych przez pracodawcę na rzecz pracowników.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 1 i § 4 oraz art. 14f § 1 i § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 25 stycznia 2016 r. nr ILPB3/4510-1-528/15-2/JG, ILPB1/4511-1-1589/15-2/AK, ILPP3/4512-1-246/15-2/AW Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania. Wezwanie wysłano w dniu 25 stycznia 2016 r., skutecznie doręczono w dniu 2 lutego 2016 r., natomiast w dniu 11 lutego 2016 r. do tut. Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie, w której Wnioskodawcą uzupełnił wniosek (nadano w polskiej placówce pocztowej w dniu 9 lutego 2016 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest zarejestrowanym i czynnym podatnikiem VAT. Spółka jest dużą firmą produkcyjną, która produkuje materace piankowe. Zatrudnia pracowników. Spółka dba o środowisko pracy, jak też o dobre relacje między pracownikami. Wobec istniejących na rynku pracy trudności w znalezieniu sumiennych i wykwalifikowanych pracowników, Spółka podejmuje wszelkie możliwe starania, aby być postrzeganym w regionie jako sumienny i rzetelny pracodawca. Spółce zależy nadto, aby pracownicy zdrowo się odżywiali, albowiem to zapewnia mniejszą absencję w pracy. Z tego względu Spółka dokonuje codziennie zakupu świeżych warzyw i owoców, które po ich umyciu, są wystawiane na tacach w pomieszczeniach socjalnych na terenie zakładu pracy. Wystawiane są głównie: banany, jabłka, gruszki, kalarepa, rzodkiewki, banany, śliwki, etc. Wymienione artykuły rozmieszczane są w kilku miejscach w różnych budynkach. Dzięki temu pracownicy zarówno produkcyjni, jak też pracownicy administracji, mogą w czasie przerw w pracy podejść i posilić się owocami lub warzywami. Pracodawca nie kontroluje kto i ile zje owoców lub warzyw. Bywa też tak, że z produktów korzystają również przedstawiciele kontrahentów Spółki. Tutaj także Spółka nie ma wiedzy odnośnie tego, czy danego dnia ktoś z kontrahentów faktycznie poczęstował się jakimś owocem oraz jaka to była ilość. Bywa tak (choć niezwykle rzadko), że nie wszystkie owoce lub warzywa zostają skonsumowane. Wówczas następnego dnia owoce są utylizowane przez Spółkę. Najczęściej są to już produkty, które nie nadają się już do spożycia.

Spółka nabywając owoce i warzywa otrzymuje fakturę VAT z naliczonym podatkiem VAT. Podatek VAT jest przez Spółkę odliczany. Wydatki na nabycie ujmuje w kosztach uzyskania przychodów. Spółka jednocześnie wykazuje przekazanie owoców i warzyw jako dostawę, która podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Spółka nie ujmuje wartości owoców i warzyw do przychodów pracowników z tytułu stosunku pracy.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że występuje z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w kontekście ciążących na Wnioskodawcy obowiązków jako płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych.

Czy Spółka, jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, jest zobowiązana doliczać wartość owoców i warzyw pracownikom do przychodu ze stosunku pracy, a jeżeli tak, to jak ma wyliczyć wartość tego przychodu.

Zdaniem Wnioskodawcy, odpowiedź na tak zadane pytanie musi być negatywna. Spółka wprawdzie i co do zasady pełni rolę płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych, odnośnie wynagrodzenia płaconego lub stawionego do dyspozycji swoich pracowników, ale nie oznacza to, iż w każdym przypadku będzie zobowiązana do obliczania, pobrania i wpłacenia stosownego podatku do organu podatkowego. Jeżeli nie można pracownikowi przypisać przychodu ze stosunku pracy, w odniesieniu do określonych zdarzeń, to wówczas dla płatnika nie aktualizują się obowiązki wynikające z art. 8 Ordynacji podatkowej w zw. z art. 12 ust. 1, 2, i 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przekonaniu Spółki, w przedstawionym stanie faktycznym, nie ma obowiązku zaliczania jakichkolwiek wartości do przychodów pracowników ze stosunku pracy. Wniosek taki płynie z analizy przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jakiej dokonał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 8 lipca 2014 r. (sygn. akt K 7/13). W wyroku tym TK dokonał wykładni art. 12 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 3 w zw. z art. 11 ust. 2-2b ustawy podatkowej. Przeprowadzony przez TK proces wykładni tych przepisów pozwolił temuż Sądowi na sformułowanie przesłanek, których spełnienie konstytuuje po stronie pracodawcy obowiązek naliczenia pracownikom przychodu z tytułu otrzymania nieodpłatnych świadczeń.

TK uznał mianowicie, że "inne nieodpłatne świadczenie" (vide: art. 11 ust. 1) oznacza wyłącznie otrzymane przez pracownika przysporzenie majątkowe o indywidualnie określonej wartości. W uzasadnieniu tego wyroku Trybunał sprecyzował, że za przychód pracownika mogą być uznane tylko takie świadczenia, które zostały spełnione za jego zgodą i w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenie aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść, a korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

Odnosząc powyższe do przedstawionego stanu faktycznego należy stwierdzić, że wystawienie owoców i warzyw na tacy w miejscach socjalnych to świadczenie na rzecz ogółu pracowników. Spółka nie kontroluje i nie jest w stanie skontrolować, jaki owoc, i ile owoców lub warzyw, zjadł podczas całego dnia poszczególny pracownik. Oznacza to, że ewentualnych korzyści, jakie odnoszą pracownicy nie da przypisać indywidualnie konkretnym osobom. W efekcie świadczenie nie jest wymierne. Warto także odnotować, że nie można uznać, aby świadczenie polegające na wystawieniu owoców i warzyw w miejscach ogólnie dostępnych - było świadczeniem wyłącznie w interesie pracowników. Jak opisano wyżej - Spółka wystawiając tace działa przede wszystkim we własnym interesie, tj. kierując się celami, które chce przez ten fakt osiągnąć (np. dobre postrzeganie Spółki jako pracodawcy na lokalnym rynku pracy).

Z tych względów Spółka stoi na stanowisku, że nie ma obowiązku doliczać wartości owoców i warzyw do przychodów pracowników.

Pytanie i opis własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego wynika z uzupełnienia wniosku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Zgodnie z treścią tego przepisu (według brzmienia obowiązującego do dnia 31 grudnia 2015 r.) - przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Nadmienia się, że ww. przepis od dnia 1 stycznia 2016 r. ma następujące brzmienie: przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Powyższa zmiana treści art. 11 ust. 1 nie ma jednakże wpływu na merytoryczne rozstrzygnięcie przedmiotowego wniosku.

Przepis art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Tak szerokie zdefiniowanie pojęcia przychodu pracownika wskazuje, że do przychodów ze stosunku pracy (stosunku służbowego) zalicza się każde świadczenie, które pracownik otrzymał w związku z faktem pozostawania w stosunku pracy z pracodawcą. Do przychodów zalicza się więc zarówno otrzymane przez pracownika pieniądze, jak i wartość pieniężną świadczeń w naturze, świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Wobec niezdefiniowania w ustawie podatkowej pojęcia "nieodpłatnego świadczenia" należy się odnieść do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.). Zgodnie z art. 353 § 2 ww. kodeksu, świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu.

Dla celów podatkowych pojęcie "nieodpłatnego świadczenia" ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje nie tylko działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby, ale również wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działaniu osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b. W sytuacji usług zakupionych przez pracodawcę, wartość pieniężną tych świadczeń ustala się według cen zakupu.

W myśl art. 11 ust. 2a ww. ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

Zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że dokonuje codziennie zakupu świeżych warzyw i owoców, które po ich umyciu, są wystawiane na tacach w pomieszczeniach socjalnych na terenie zakładu pracy. Wystawiane są głównie: banany, jabłka, gruszki, kalarepa, rzodkiewki, banany, śliwki, etc. Wymienione artykuły rozmieszczane są w kilku miejscach w różnych budynkach. Dzięki temu pracownicy zarówno produkcyjni, jak też pracownicy administracji, mogą w czasie przerw w pracy podejść i posilić się owocami lub warzywami. Pracodawca nie kontroluje kto i ile zje owoców lub warzyw. Bywa też tak, że z produktów korzystają również przedstawiciele kontrahentów Spółki.

Analizując przedstawiony we wniosku stan faktyczny w pierwszej kolejności należy wskazać, że aby świadczenia uzyskiwane od pracodawcy podlegały opodatkowaniu, muszą prowadzić do pojawienia się po stronie pracownika dochodu, czyli korzyści majątkowej, która może wystąpić bądź w postaci powiększenia aktywów, co jest zwykłym skutkiem wypłaty pieniędzy, albo w postaci zaoszczędzenia wydatków, co może być następstwem świadczenia rzeczowego lub w formie usługi. W wyniku takiego świadczenia w majątku pracownika nie pojawia się wprawdzie realny dochód (w znaczeniu ekonomicznym), ale ponieważ znaczenie dochodu na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych jest szersze, zaoszczędzenie wydatków musi być traktowane na równi z przyrostem majątku.

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 8 lipca 2014 r. sygn. akt K 7/13 definiując pojęcie "innych nieodpłatnych świadczeń" jako przychodu, w rozumieniu art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazał, że za przychód pracownika mogą być uznane takie świadczenia, które:

* zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie)

* zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,

* korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

W powołanym wyroku Trybunał zwrócił uwagę, że świadczenia w naturze i inne nieodpłatne świadczenia - w przeciwieństwie do pieniędzy i wartości pieniężnych - są traktowane jako przychód wyłącznie pod warunkiem, że są "otrzymane", co ma wskazywać na bezwzględnie #8722; w odniesieniu do tego przychodu #8722; wymagany realny charakter świadczenia. W odniesieniu do pieniędzy (wartości pieniężnych) owo skonkretyzowanie i przypisanie ich jako przychodu będącego podstawą opodatkowania jest możliwe bez elementu realnego, tj. wydania sumy podatnikowi. Natomiast #8722; w odniesieniu do innych nieodpłatnych świadczeń #8722; bez elementu realnego w postaci otrzymania korzyści przez pracownika nie uzyskuje on przychodu. Tym bardziej, bez skonkretyzowanego i indywidualnie przypisanego świadczenia, brak podstaw do określenia jego wysokości.

Mając zatem na uwadze informacje przestawione we wniosku oraz przytoczone powyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że wystawienie owoców i warzyw na tacy w miejscach socjalnych to świadczenie na rzecz ogółu pracowników. Spółka nie kontroluje i nie jest w stanie skontrolować, jaki owoc, i ile owoców lub warzyw, zjadł podczas całego dnia poszczególny pracownik. Oznacza to, że ewentualnych korzyści, jakie odnoszą pracownicy nie da przypisać indywidualnie konkretnym osobom.

Reasumując, w przedmiotowej sprawie Spółka jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, nie jest zobowiązana doliczać wartość owoców i warzyw pracownikom do przychodu ze stosunku pracy.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jednocześnie tut. Organ informuje, że wniosek w części dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług zostanie rozstrzygnięty odrębnym pismem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.